Sri Dasam Granth
Page - 381
ਅਥ ਕੰਸ ਬਧ ਕਥਨੰ ॥
ath kans badh kathanan |Now begins the description about the killing of Kansa
ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |SWAYYA
ਮਾਰਿ ਲਏ ਰਿਪੁ ਬੀਰ ਦੋਊ ਨ੍ਰਿਪ ਤਉ ਮਨ ਭੀਤਰਿ ਕ੍ਰੋਧ ਭਰਿਯੋ ॥
maar le rip beer doaoo nrip tau man bheetar krodh bhariyo |When both the brothers killed the enemies, the king was filled with rage
ਇਨ ਕੋ ਭਟ ਮਾਰਹੁ ਖੇਤ ਅਬੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਅਰੁ ਸੋਰ ਕਰਿਯੋ ॥
ein ko bhatt maarahu khet abai ih bhaat kahiyo ar sor kariyo |He, in great tumultuousness, said to his warriors, “Kill both of them just now,”
ਜਦੁਰਾਇ ਭਰਥੂ ਤਬ ਪਾਨ ਲਗੋ ਅਪਨੇ ਮਨ ਮੈ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਡਰਿਯੋ ॥
jaduraae bharathoo tab paan lago apane man mai nahee naik ddariyo |The king of the Yadavas (Krishna) and his brother, catching hand of each other, stood there fearlessly
ਜੋਊ ਆਇ ਪਰਿਯੋ ਹਰ ਪੈ ਕੁਪਿ ਕੈ ਹਰਿ ਥਾ ਪਰ ਸੋ ਸੋਊ ਮਾਰਿ ਡਰਿਯੋ ॥੮੫੦॥
joaoo aae pariyo har pai kup kai har thaa par so soaoo maar ddariyo |850|Whosoever fell upon them in fury, was killed at that place by Krishna and Balram.850.
ਹਰਿ ਕੂਦਿ ਤਬੈ ਰੰਗ ਭੂਮਹਿ ਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਥੋ ਸੁ ਜਹਾ ਤਹ ਹੀ ਪਗੁ ਧਾਰਿਯੋ ॥
har kood tabai rang bhoomeh te nrip tho su jahaa tah hee pag dhaariyo |Now, jumping from the stage, Krishna stabilized his feet at the place where king Kansa was seated
ਕੰਸ ਲਈ ਕਰਿ ਢਾਲਿ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਅਸਿ ਖੈਚ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ॥
kans lee kar dtaal sanbhaar kai kop bhariyo as khaich nikaariyo |Kansa, in anger, controlling his shield, pulled out his sword and struck a blow on Krishna
ਦਉਰਿ ਦਈ ਤਿਹ ਕੇ ਤਨ ਪੈ ਹਰਿ ਫਾਧਿ ਗਏ ਅਤਿ ਦਾਵ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
daur dee tih ke tan pai har faadh ge at daav sanbhaariyo |Krishna jumped away and saved himself from this stratagem
ਕੇਸਨ ਤੇ ਗਹਿ ਕੈ ਰਿਪੁ ਕੋ ਧਰਨੀ ਪਰ ਕੈ ਬਲ ਤਾਹਿੰ ਪਛਾਰਿਯੋ ॥੮੫੧॥
kesan te geh kai rip ko dharanee par kai bal taahin pachhaariyo |851|He caught hold of the enemy from his hair and with force dashed him on the ground.851.
ਗਹਿ ਕੇਸਨ ਤੇ ਪਟਕਿਯੋ ਧਰ ਸੋ ਗਹ ਗੋਡਨ ਤੇ ਤਬ ਘੀਸ ਦਯੋ ॥
geh kesan te pattakiyo dhar so gah goddan te tab ghees dayo |Catching hold of his hair, Krishna threw Kansa on the erth and catching his leg, he dragged him
ਨ੍ਰਿਪ ਮਾਰਿ ਹੁਲਾਸ ਬਢਿਯੋ ਜੀਯ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਪੁਰ ਭੀਤਰ ਸੋਰ ਪਯੋ ॥
nrip maar hulaas badtiyo jeey mai at hee pur bheetar sor payo |Killing the king Kansa, Krishna’s mind was filled with delight and on the other side there were loud lamentations in the palace
ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਪ੍ਰਤਾਪ ਪਿਖੋ ਹਰਿ ਕੋ ਜਿਨਿ ਸਾਧਨ ਰਾਖ ਕੈ ਸਤ੍ਰ ਛਯੋ ॥
kab sayaam prataap pikho har ko jin saadhan raakh kai satr chhayo |The poet says that the glory of Lord Krishna may be visualised, who has protected the saints and destroyed the enemies
ਕਟਿ ਬੰਧਨ ਤਾਤ ਦਏ ਮਨ ਕੇ ਸਭ ਹੀ ਜਗ ਮੈ ਜਸ ਵਾਹਿ ਲਯੋ ॥੮੫੨॥
katt bandhan taat de man ke sabh hee jag mai jas vaeh layo |852|He has broken the bondages of all and in this way, he has broken the bondages of all and in this way, he has been praised by the world.
ਰਿਪੁ ਕੋ ਬਧ ਕੈ ਤਬ ਹੀ ਹਰਿ ਜੂ ਬਿਸਰਾਤ ਕੇ ਘਾਟ ਕੈ ਊਪਰਿ ਆਯੋ ॥
rip ko badh kai tab hee har joo bisaraat ke ghaatt kai aoopar aayo |
ਕੰਸ ਕੇ ਬੀਰ ਬਲੀ ਜੁ ਹੁਤੇ ਤਿਨ ਦੇਖਤ ਸ੍ਯਾਮ ਕੋ ਕੋਪੁ ਬਢਾਯੋ ॥
kans ke beer balee ju hute tin dekhat sayaam ko kop badtaayo |After killing the enemy, Krishna came on the ferry of Yamuna and when he saw there other warriors of Kansa, he was greatly enraged
ਸੋ ਨ ਗਯੋ ਤਿਨ ਪਾਸ ਛਮਿਯੋ ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਗਿ ਆਇ ਕੈ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥
so na gayo tin paas chhamiyo har ke sang aae kai judh machaayo |He, who did not come to him, he was forgive, but still some warriors came and began to wage war with him
ਸ੍ਯਾਮ ਸੰਭਾਰਿ ਤਬੈ ਬਲ ਕੋ ਤਿਨ ਕੋ ਧਰਨੀ ਪਰ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥੮੫੩॥
sayaam sanbhaar tabai bal ko tin ko dharanee par maar giraayo |853|He sustaining his power, killed all of them.853.
ਗਜ ਸੋ ਅਤਿ ਹੀ ਕੁਪਿ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਤਿਹ ਤੇ ਡਰਿ ਕੈ ਨਹੀ ਪੈਗ ਟਰੇ ॥
gaj so at hee kup judh kariyo tih te ddar kai nahee paig ttare |Krishna, highly infuriated, fought persistently with the elephant, in the beginning
ਦੋਊ ਮਲ ਮਰੇ ਰੰਗਿ ਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਤਹਾ ਪਹਰੇ ਕੁ ਲਰੇ ॥
doaoo mal mare rang bhoom bikhai kab sayaam tahaa pahare ku lare |Then, fighting continuously for a few hours, he killed both the wrestlers on the stage
ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਕੋ ਮਾਰ ਗਏ ਜਮੁਨਾ ਤਟਿ ਬੀਰ ਭਿਰੇ ਸੋਊ ਆਨਿ ਮਰੇ ॥
nrip raaj ko maar ge jamunaa tatt beer bhire soaoo aan mare |Then killing Kansa and reaching the bank of Yamuna, he fought with these warriors and killed them
ਰਖਿ ਸਾਧਨ ਸਤ੍ਰ ਸੰਘਾਰ ਦਏ ਨਭਿ ਤੇ ਤਿਹ ਊਪਰਿ ਫੂਲ ਪਰੇ ॥੮੫੪॥
rakh saadhan satr sanghaar de nabh te tih aoopar fool pare |854|There was shower of flowers from the sky, because Krishna protected the saints and killed the enemies.854.
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਕੰਸ ਬਧਹਿ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ॥
eit sree dasam sikandh puraane bachitr naattak granthe krisanaavataare nrip kans badheh dhiaae samaapatam |End of the chapter entitled “The killing of the king Kansa” in Krishnavatra (based on Dasham Skandh Purana) in Bacittar Natak.
ਅਥ ਕੰਸ ਬਧੂ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਪਹਿ ਆਵਤ ਭਈ ॥
ath kans badhoo kaanrah joo peh aavat bhee |Now begins the description about the coming of the wife of Kansa to Krishna
ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |SWAYYA
ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਦੁਖੁ ਮਾਨਿ ਮਨੈ ਤਜਿ ਧਾਮਨ ਕੋ ਹਰਿ ਜੂ ਪਹਿ ਆਈ ॥
raaj sutaa dukh maan manai taj dhaaman ko har joo peh aaee |The queen, in her extreme sorrow, left the palaces and came to Krishna
ਆਇ ਕੈ ਸੋ ਘਿਘਿਆਤ ਭਈ ਹਰਿ ਪੈ ਦੁਖ ਕੀ ਸਭ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥
aae kai so ghighiaat bhee har pai dukh kee sabh baat sunaaee |While weeping, she began to relate her suffering to Krishna
ਡਾਰਿ ਦਯੋ ਸਿਰ ਊਪਰ ਕੋ ਪਟ ਪੈ ਤਿਹ ਭੀਤਰ ਛਾਰ ਮਿਲਾਈ ॥
ddaar dayo sir aoopar ko patt pai tih bheetar chhaar milaaee |The garment of her head had fallen down and there was dust in her head
ਕੰਠਿ ਲਗਾਇ ਰਹੀ ਭਰਤਾ ਹਰਿ ਜੂ ਤਿਹ ਦੇਖਤ ਗ੍ਰੀਵ ਨਿਵਾਈ ॥੮੫੫॥
kantth lagaae rahee bharataa har joo tih dekhat greev nivaaee |855|While coming, she hugged her (dead) husband to her bosom and seeing this, Krishna bowed down his head.855.
ਰਿਪੁ ਕਰਮ ਕਰੇ ਤਬ ਹੀ ਹਰਿ ਜੀ ਫਿਰ ਕੈ ਸੋਊ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਪਹਿ ਆਏ ॥
rip karam kare tab hee har jee fir kai soaoo maat pitaa peh aae |After performing the funeral rites of the king, Krishna came to his parents
ਤਾਤ ਨ ਮਾਤ ਭਏ ਬਸਿ ਮੋਹ ਕੇ ਪੁਤ੍ਰ ਦੁਹੂਨ ਕੋ ਸੀਸ ਨਿਵਾਏ ॥
taat na maat bhe bas moh ke putr duhoon ko sees nivaae |Both the parents also bowed their heads on account of the attachment and reverence
ਬ੍ਰਹਮ ਲਖਿਯੋ ਤਿਨ ਕੋ ਕਰਿ ਕੈ ਹਰਿ ਜੀ ਤਿਨ ਕੈ ਮਨ ਮੋਹ ਬਢਾਏ ॥
braham lakhiyo tin ko kar kai har jee tin kai man moh badtaae |They considered Krishna as God and Krishna also penetrated more attachment in their mind
ਕੈ ਬਿਨਤੀ ਅਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭਾਵ ਕੈ ਬੰਧਨ ਪਾਇਨ ਤੇ ਛੁਟਵਾਏ ॥੮੫੬॥
kai binatee at bhaat ke bhaav kai bandhan paaein te chhuttavaae |856|Krishna, with great modesty, instructed them in various ways and liberated them from bondages.856.
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਕੰਸ ਕੇ ਕਰਮ ਕਰਿ ਤਾਤ ਮਾਤ ਕੋ ਛੁਰਾਵਤ ਭਏ ॥
eit sree dasam sikandhe puraane bachitr naattak granthe krisanaavataare kans ke karam kar taat maat ko chhuraavat bhe |End of the description regarding the liberation of the parents by Krishna after the funeral of Kansa in Krishnavatara in Bachittar Natak
ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ਨੰਦ ਪ੍ਰਤਿ ॥
kaanrah joo baach nand prat |Now begins the speech of Krishna addressed to Nand
ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |SWAYYA
ਚਲਿ ਆਇ ਕੈ ਸੋ ਫਿਰਿ ਨੰਦ ਕੇ ਧਾਮਿ ਕਿਧੌ ਤਿਨ ਸੋ ਬਿਨਤੀ ਅਤਿ ਕੀਨੀ ॥
chal aae kai so fir nand ke dhaam kidhau tin so binatee at keenee |
ਹਉ ਬਸੁਦੇਵਹਿ ਕੋ ਸੁਤ ਹੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਤਿਨ ਮਾਨ ਕੈ ਲੀਨੀ ॥
hau basudeveh ko sut ho ih bhaat kahiyo tin maan kai leenee |Krishna then came to the place of Nand and humbly requested him to tell him whether he was actually the son of Vasudev, to which Nand agreed.
ਜਾਹੁ ਕਹਿਯੋ ਤੁਮ ਧਾਮਨ ਕੋ ਬਤੀਯਾ ਸੁਨਿ ਮੋਹ ਪ੍ਰਜਾ ਬ੍ਰਿਜ ਭੀਨੀ ॥
jaahu kahiyo tum dhaaman ko bateeyaa sun moh prajaa brij bheenee |Then Nand asked all the people present there to go to their homes
ਨੰਦ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਕਹਿਯੋ ਬ੍ਰਿਜ ਕੀ ਬਿਨੁ ਕਾਨ੍ਰਹ ਭਈ ਸੁ ਪੁਰੀ ਸਭ ਹੀਨੀ ॥੮੫੭॥
nand kahiyo su kahiyo brij kee bin kaanrah bhee su puree sabh heenee |857|This was what Nand said, but without Krishna the land of Braja would lose all its glory.857.
ਸੀਸ ਝੁਕਾਇ ਗਯੋ ਬ੍ਰਿਜ ਕੋ ਅਤਿ ਹੀ ਮਨ ਭੀਤਰ ਸੋਕ ਭਯੋ ਹੈ ॥
sees jhukaae gayo brij ko at hee man bheetar sok bhayo hai |Bowing his head, Nand also left for Braja, with extreme sorrow in his mind
ਜਿਉ ਕੋਊ ਤਾਤ ਮਰੈ ਪਛੁਤਾਤ ਹੈ ਪ੍ਯਾਰੋ ਕੋਊ ਮਨੋ ਭ੍ਰਾਤ ਛਯੋ ਹੈ ॥
jiau koaoo taat marai pachhutaat hai payaaro koaoo mano bhraat chhayo hai |All of them are in great anguish like the bereavement on the death of the father or brother
ਪੈ ਜਿਮ ਰਾਜ ਬਡੇ ਰਿਪੁਰਾਜ ਕੀ ਪੈਰਨ ਮੈ ਪਤਿ ਖੋਇ ਗਯੋ ਹੈ ॥
pai jim raaj badde ripuraaj kee pairan mai pat khoe gayo hai |Or like the seizure of the kingdom and honour of a great sovereign by an enemy
ਯੌ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਬਸੁਦੇ ਠਗਿ ਸ੍ਯਾਮ ਮਨੋ ਧਨ ਲੂਟਿ ਲਯੋ ਹੈ ॥੮੫੮॥
yau upajee upamaa basude tthag sayaam mano dhan loott layo hai |858|The poet says that it appears to him that a thug like Vasudev has plundered the wealth of Krishna.858.
ਨੰਦ ਬਾਚ ਪੁਰ ਜਨ ਸੋ ॥
nand baach pur jan so |Speech of Nand addressed to the residents of the city:
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA
ਨੰਦ ਆਇ ਬ੍ਰਿਜ ਪੁਰ ਬਿਖੈ ਕਹੀ ਕ੍ਰਿਸਨ ਕੀ ਬਾਤ ॥
nand aae brij pur bikhai kahee krisan kee baat |
ਸੁਨਤ ਸੋਕ ਕੀਨੋ ਸਬੈ ਰੋਦਨ ਕੀਨੋ ਮਾਤ ॥੮੫੯॥
sunat sok keeno sabai rodan keeno maat |859|On coming to Braja, Nand told all the matter regarding Krishna, hearing which all were filled with anguish and Yashoda also began to weep.859.