Sri Dasam Granth
Page - 95
ਸਿਆਮ ਪਹਾਰ ਸੇ ਦੈਤ ਹਨੇ ਤਮ ਜੈਸੇ ਹਰੇ ਰਵਿ ਕੀ ਕਿਰਨੈ ਸੇ ॥
siaam pahaar se dait hane tam jaise hare rav kee kiranai se |She killed the black mountains like demons, just as the sun-rays destroy the darkness.,
ਭਾਜ ਗਈ ਧੁਜਨੀ ਡਰਿ ਕੈ ਕਬਿ ਕੋਊ ਕਹੈ ਤਿਹ ਕੀ ਛਬਿ ਕੈਸੇ ॥
bhaaj gee dhujanee ddar kai kab koaoo kahai tih kee chhab kaise |The army ran away out of fear, which hath been imagined by the poet like this:,
ਭੀਮ ਕੋ ਸ੍ਰਉਨ ਭਰਿਓ ਮੁਖ ਦੇਖਿ ਕੈ ਛਾਡਿ ਚਲੇ ਰਨ ਕਉਰਉ ਜੈਸੇ ॥੧੮੦॥
bheem ko sraun bhario mukh dekh kai chhaadd chale ran kaurau jaise |180|As though seeing the mouth of Bhim filled with blood, Kaurvas have run away from the battlefield.180.,
ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |KABIT,
ਆਗਿਆ ਪਾਇ ਸੁੰਭ ਕੀ ਸੁ ਮਹਾਬੀਰ ਧੀਰ ਜੋਧੇ ਆਏ ਚੰਡਿ ਉਪਰ ਸੁ ਕ੍ਰੋਧ ਕੈ ਬਨੀ ਠਨੀ ॥
aagiaa paae sunbh kee su mahaabeer dheer jodhe aae chandd upar su krodh kai banee tthanee |On receiving orders from king Sumbh, the warriors of great strength and composure, marched towards Chandi in great rage.,
ਚੰਡਿਕਾ ਲੈ ਬਾਨ ਅਉ ਕਮਾਨ ਕਾਲੀ ਕਿਰਪਾਨ ਛਿਨ ਮਧਿ ਕੈ ਕੈ ਬਲ ਸੁੰਭ ਕੀ ਹਨੀ ਅਨੀ ॥
chanddikaa lai baan aau kamaan kaalee kirapaan chhin madh kai kai bal sunbh kee hanee anee |Chandika taking her bow and arrow and Kali her sword, with great force destroyed the army in an instant.,
ਡਰਤ ਜਿ ਖੇਤ ਮਹਾ ਪ੍ਰੇਤ ਕੀਨੇ ਬਾਨਨ ਸੋ ਬਿਚਲ ਬਿਥਰ ਐਸੇ ਭਾਜਗੀ ਅਨੀ ਕਿਨੀ ॥
ddarat ji khet mahaa pret keene baanan so bichal bithar aaise bhaajagee anee kinee |Many left the battlefield out of fear, many of them became corpses with arrows, routed from its place the army hath fled helter skelter like this:
ਜੈਸੇ ਬਾਰੂਥਲ ਮੈ ਸਬੂਹ ਬਹੇ ਪਉਨ ਹੂੰ ਕੇ ਧੂਰ ਉਡਿ ਚਲੇ ਹੁਇ ਕੇ ਕੋਟਿਕ ਕਨੀ ਕਨੀ ॥੧੮੧॥
jaise baaroothal mai sabooh bahe paun hoon ke dhoor udd chale hue ke kottik kanee kanee |181|Just as in the desert, millions of the particles of dust, fly away before the violent wind.181.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਖਗ ਲੈ ਕਾਲੀ ਅਉ ਚੰਡੀ ਕੁਵੰਡਿ ਬਿਲੋਕ ਕੈ ਦਾਨਵ ਇਉ ਦਬਟੇ ਹੈ ॥
khag lai kaalee aau chanddee kuvandd bilok kai daanav iau dabatte hai |Kali, taking the double-edged sword and Chandi her bow, have threatened the forces of the enemy like this:,
ਕੇਤਕ ਚਾਬ ਗਈ ਮੁਖਿ ਕਾਲਿਕਾ ਕੇਤਿਨ ਕੇ ਸਿਰ ਚੰਡਿ ਕਟੇ ਹੈ ॥
ketak chaab gee mukh kaalikaa ketin ke sir chandd katte hai |Many have been chewed by Kali with her mouth, and many have been beheaded by Chandi.,
ਸ੍ਰਉਨਤ ਸਿੰਧੁ ਭਇਓ ਧਰ ਮੈ ਰਨ ਛਾਡ ਗਏ ਇਕ ਦੈਤ ਫਟੇ ਹੈ ॥
sraunat sindh bheio dhar mai ran chhaadd ge ik dait fatte hai |A sea of blood hath appeared on the earth, many warriors have left the battlefield and many are lying wounded.
ਸੁੰਭ ਪੈ ਜਾਇ ਕਹੀ ਤਿਨ ਇਉ ਬਹੁ ਬੀਰ ਮਹਾ ਤਿਹ ਠਉਰ ਲਟੇ ਹੈ ॥੧੮੨॥
sunbh pai jaae kahee tin iau bahu beer mahaa tih tthaur latte hai |182|Those who have fled, they have told Sumbh like this: “Many heroes are lying (dead in that place.”182.,
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA,
ਦੇਖਿ ਭਇਆਨਕ ਜੁਧ ਕੋ ਕੀਨੋ ਬਿਸਨੁ ਬਿਚਾਰ ॥
dekh bheaanak judh ko keeno bisan bichaar |Seeing such a violent war, Vishnu thought,
ਸਕਤਿ ਸਹਾਇਤ ਕੇ ਨਮਿਤ ਭੇਜੀ ਰਨਹਿ ਮੰਝਾਰ ॥੧੮੩॥
sakat sahaaeit ke namit bhejee raneh manjhaar |183|And sent the powers for the help of the goddess in the battlefield.183.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਆਇਸ ਪਾਇ ਸਭੈ ਸਕਤੀ ਚਲਿ ਕੈ ਤਹਾ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਪੈ ਆਈ ॥
aaeis paae sabhai sakatee chal kai tahaa chandd prachandd pai aaee |As commanded by Vishnu, the powers of all the gods came for help for powerful Chandi.,
ਦੇਵੀ ਕਹਿਓ ਤਿਨ ਕੋ ਕਰ ਆਦਰੁ ਆਈ ਭਲੇ ਜਨੁ ਬੋਲਿ ਪਠਾਈ ॥
devee kahio tin ko kar aadar aaee bhale jan bol patthaaee |The goddess, in reverence, said to them: “Welcome, you have come as though I have called you.”,
ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਉਪਮਾ ਅਤਿ ਹੀ ਕਵਿ ਨੇ ਅਪਨੇ ਮਨ ਮੈ ਲਖਿ ਪਾਈ ॥
taa chhab kee upamaa at hee kav ne apane man mai lakh paaee |The poet hath imagined well in his mind the glory of that occasion.,
ਮਾਨਹੁ ਸਾਵਨ ਮਾਸ ਨਦੀ ਚਲਿ ਕੈ ਜਲ ਰਾਸਿ ਮੈ ਆਨਿ ਸਮਾਈ ॥੧੮੪॥
maanahu saavan maas nadee chal kai jal raas mai aan samaaee |184|It seemed that the stream of Sawan (the rainy month) hath come and merged in the sea.184.,
ਦੇਖਿ ਮਹਾ ਦਲ ਦੇਵਨ ਕੋ ਬਰ ਬੀਰ ਸੁ ਸਾਮੁਹੇ ਜੁਧ ਕੋ ਧਾਏ ॥
dekh mahaa dal devan ko bar beer su saamuhe judh ko dhaae |Seeing the great many of the demons, the warriors of the powers of gods went in front of them for war.,
ਬਾਨਨਿ ਸਾਥਿ ਹਨੇ ਬਲੁ ਕੈ ਰਨ ਮੈ ਬਹੁ ਆਵਤ ਬੀਰ ਗਿਰਾਏ ॥
baanan saath hane bal kai ran mai bahu aavat beer giraae |With great force killed many with their arrows and caused the confronting warriors to lie dead in the battlefield.,
ਦਾੜਨ ਸਾਥਿ ਚਬਾਇ ਗਈ ਕਲਿ ਅਉਰ ਗਹੈ ਚਹੂੰ ਓਰਿ ਬਗਾਏ ॥
daarran saath chabaae gee kal aaur gahai chahoon or bagaae |Kali chewed many with her molars, and had thrown asunder many of them in all the four directions.,
ਰਾਵਨ ਸੋ ਰਿਸ ਕੈ ਰਨ ਮੈ ਪਤਿ ਭਾਲਕ ਜਿਉ ਗਿਰਰਾਜ ਚਲਾਏ ॥੧੮੫॥
raavan so ris kai ran mai pat bhaalak jiau giraraaj chalaae |185|It seemed that while fighting with Ravana, in great fury, Jamwant had picked up and destroyed the great mountains.185.,
ਫੇਰ ਲੈ ਪਾਨਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਦੈਤਨ ਸੋ ਬਹੁ ਜੁਧ ਕਰਿਓ ਹੈ ॥
fer lai paan kripaan sanbhaar kai daitan so bahu judh kario hai |Then taking the sword in her hand, Kali hath waged a ferocious war with the demons.,
ਮਾਰ ਬਿਦਾਰ ਸੰਘਾਰ ਦਏ ਬਹੁ ਭੂਮਿ ਪਰੇ ਭਟ ਸ੍ਰਉਨ ਝਰਿਓ ਹੈ ॥
maar bidaar sanghaar de bahu bhoom pare bhatt sraun jhario hai |She hath destroyed many, who are lying dead on the earth and the blood is oozing out of the corpses.,
ਗੂਦ ਬਹਿਓ ਅਰਿ ਸੀਸਨ ਤੇ ਕਵਿ ਨੇ ਤਿਹ ਕੋ ਇਹ ਭਾਉ ਧਰਿਓ ਹੈ ॥
good bahio ar seesan te kav ne tih ko ih bhaau dhario hai |The marrow, which is flowing from the heads of the enemies, the poet hath thought about it in this way:,
ਮਾਨੋ ਪਹਾਰ ਕੇ ਸ੍ਰਿੰਗਹੁ ਤੇ ਧਰਨੀ ਪਰ ਆਨਿ ਤੁਸਾਰ ਪਰਿਓ ਹੈ ॥੧੮੬॥
maano pahaar ke sringahu te dharanee par aan tusaar pario hai |186|In seemed that slipping down from the peak of the mountain, the snow hath fallen on the earth.186.,
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA,
ਭਾਗ ਗਈ ਧੁਜਨੀ ਸਭੈ ਰਹਿਓ ਨ ਕਛੂ ਉਪਾਉ ॥
bhaag gee dhujanee sabhai rahio na kachhoo upaau |When no other remedy was left, all the forces of the demons fled away.,
ਸੁੰਭ ਨਿਸੁੰਭਹਿ ਸੋ ਕਹਿਓ ਦਲ ਲੈ ਤੁਮ ਹੂੰ ਜਾਉ ॥੧੮੭॥
sunbh nisunbheh so kahio dal lai tum hoon jaau |187|At that time Sumbh said to Nisumbh: “Take the army and go to fight.”187.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਮਾਨ ਕੈ ਸੁੰਭ ਕੋ ਬੋਲ ਨਿਸੁੰਭੁ ਚਲਿਓ ਦਲ ਸਾਜਿ ਮਹਾ ਬਲਿ ਐਸੇ ॥
maan kai sunbh ko bol nisunbh chalio dal saaj mahaa bal aaise |Obeying the orders of Sumbh, the mighty Nisumbh hath arrayed and moved forward like this:,
ਭਾਰਥ ਜਿਉ ਰਨ ਮੈ ਰਿਸਿ ਪਾਰਥਿ ਕ੍ਰੁਧ ਕੈ ਜੁਧ ਕਰਿਓ ਕਰਨੈ ਸੇ ॥
bhaarath jiau ran mai ris paarath krudh kai judh kario karanai se |Just as in the war of Mahabharata, Arjuna, filled with anger had fought with Karan.,
ਚੰਡਿ ਕੇ ਬਾਨ ਲਗੇ ਬਹੁ ਦੈਤ ਕਉ ਫੋਰਿ ਕੈ ਪਾਰ ਭਏ ਤਨ ਕੈਸੇ ॥
chandd ke baan lage bahu dait kau for kai paar bhe tan kaise |The arrows of Chandi struck the demon in great number, which pierced and crossed the body, how?,
ਸਾਵਨ ਮਾਸ ਕ੍ਰਿਸਾਨ ਕੇ ਖੇਤਿ ਉਗੇ ਮਨੋ ਧਾਨ ਕੇ ਅੰਕੁਰ ਜੈਸੇ ॥੧੮੮॥
saavan maas krisaan ke khet uge mano dhaan ke ankur jaise |188|Just as the young shoots of paddy in the field of a farmer in the rainy month of Sawan.188.,
ਬਾਨਨ ਸਾਥ ਗਿਰਾਇ ਦਏ ਬਹੁਰੋ ਅਸਿ ਲੈ ਕਰਿ ਇਉ ਰਨ ਕੀਨੋ ॥
baanan saath giraae de bahuro as lai kar iau ran keeno |At first she caused the warriors to fall with her arrows, then taking her sword in her hand she waged the war like this:,
ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ਦਈ ਧੁਜਨੀ ਸਭ ਦਾਨਵ ਕੋ ਬਲੁ ਹੁਇ ਗਇਓ ਛੀਨੋ ॥
maar bidaar dee dhujanee sabh daanav ko bal hue geio chheeno |She killed and destroyed the whole army, which resulted in the depletion of the strength of the demon.,
ਸ੍ਰਉਨ ਸਮੂਹਿ ਪਰਿਓ ਤਿਹ ਠਉਰ ਤਹਾ ਕਵਿ ਨੇ ਜਸੁ ਇਉ ਮਨ ਚੀਨੋ ॥
sraun samoohi pario tih tthaur tahaa kav ne jas iau man cheeno |At that place there is blood everywhere, the poet hath imagined its comparison like this:,
ਸਾਤ ਹੂੰ ਸਾਗਰ ਕੋ ਰਚਿ ਕੈ ਬਿਧਿ ਆਠਵੋ ਸਿੰਧੁ ਕਰਿਓ ਹੈ ਨਵੀਨੋ ॥੧੮੯॥
saat hoon saagar ko rach kai bidh aatthavo sindh kario hai naveeno |189|After creating the seven oceans, Brahma hath created this eighth new ocean of blood .189.,
ਲੈ ਕਰ ਮੈ ਅਸਿ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਸੁ ਕ੍ਰੁਧ ਭਈ ਰਨ ਮਧ ਲਰੀ ਹੈ ॥
lai kar mai as chandd prachandd su krudh bhee ran madh laree hai |The power Chandi, taking the sword in her hand, is fighting in the bettlefield with great ire.,
ਫੋਰ ਦਈ ਚਤੁਰੰਗ ਚਮੂੰ ਬਲੁ ਕੈ ਬਹੁ ਕਾਲਿਕਾ ਮਾਰਿ ਧਰੀ ਹੈ ॥
for dee chaturang chamoon bal kai bahu kaalikaa maar dharee hai |She hath destroyed four types of army and Kalika hath also killed many with great force.,
ਰੂਪ ਦਿਖਾਇ ਭਇਆਨਕ ਇਉ ਅਸੁਰੰਪਤਿ ਭ੍ਰਾਤ ਕੀ ਕ੍ਰਾਤਿ ਹਰੀ ਹੈ ॥
roop dikhaae bheaanak iau asuranpat bhraat kee kraat haree hai |Showing her frightening form, Kalika hath effaced the glory of the face of Nisumbh.,
ਸ੍ਰਉਨ ਸੋ ਲਾਲ ਭਈ ਧਰਨੀ ਸੁ ਮਨੋ ਅੰਗ ਸੂਹੀ ਕੀ ਸਾਰੀ ਕਰੀ ਹੈ ॥੧੯੦॥
sraun so laal bhee dharanee su mano ang soohee kee saaree karee hai |190|The earth hath become red with blood, it seems that the earth is wearing the red sari.190.
ਦੈਤ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਅਪਨੋ ਬਲਿ ਚੰਡਿ ਸੋ ਜੁਧ ਕੋ ਫੇਰਿ ਅਰੇ ਹੈ ॥
dait sanbhaar sabhai apano bal chandd so judh ko fer are hai |All the demons, recouping their strength are resisting Chandi again in war.,
ਆਯੁਧ ਧਾਰਿ ਲਰੈ ਰਨ ਇਉ ਜਨੁ ਦੀਪਕ ਮਧਿ ਪਤੰਗ ਪਰੇ ਹੈ ॥
aayudh dhaar larai ran iau jan deepak madh patang pare hai |Equipping themselves with their weapons they are fighting in the battlefield like the months surrounding the lamp.,
ਚੰਡ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕੁਵੰਡ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਰਨ ਮਧਿ ਦੁ ਟੂਕ ਕਰੇ ਹੈ ॥
chandd prachandd kuvandd sanbhaar sabhai ran madh du ttook kare hai |Holding her ferocious bow, she hath chopped the warriors into haloves in battlefield.,