श्री दसाम ग्रंथ

पान - 107


ਪਰੀ ਕੁਟ ਕੁਟੰ ਲਗੇ ਧੀਰ ਧਕੇ ॥
परी कुट कुटं लगे धीर धके ॥

वारांची मोठी गर्दी होत असून धीरगंभीर माणसांना धक्के बसत आहेत.

ਚਵੀ ਚਾਵਡੀਯੰ ਨਫੀਰੰ ਰਣੰਕੰ ॥
चवी चावडीयं नफीरं रणंकं ॥

गिधाडे ओरडतात आणि क्लॅरिओनेट्स वाजवले जात आहेत.

ਮਨੋ ਬਿਚਰੰ ਬਾਘ ਬੰਕੇ ਬਬਕੰ ॥੮॥੮੫॥
मनो बिचरं बाघ बंके बबकं ॥८॥८५॥

असे दिसते की भयंकर वाघ गर्जना करत आहेत.८.८५.

ਉਤੇ ਕੋਪੀਯੰ ਸ੍ਰੋਣਬਿੰਦੰ ਸੁ ਬੀਰੰ ॥
उते कोपीयं स्रोणबिंदं सु बीरं ॥

दुसऱ्या बाजूला राक्षस योद्धा रोकत बीज चिडला होता.

ਪ੍ਰਹਾਰੇ ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਆਨਿ ਤੀਰੰ ॥
प्रहारे भली भाति सो आनि तीरं ॥

त्याने अतिशय कुशलतेने आपले बाण सोडले.

ਉਤੇ ਦਉਰ ਦੇਵੀ ਕਰਿਯੋ ਖਗ ਪਾਤੰ ॥
उते दउर देवी करियो खग पातं ॥

तेव्हा देवीने वेगाने तलवारीवर प्रहार केला.

ਗਰਿਯੋ ਮੂਰਛਾ ਹੁਐ ਭਯੋ ਜਾਨੁ ਘਾਤੰ ॥੯॥੮੬॥
गरियो मूरछा हुऐ भयो जानु घातं ॥९॥८६॥

ज्याने राक्षसाला मूर्च्छित केले, असे वाटले की तो निघून गेला आहे.9.86.

ਛੁਟੀ ਮੂਰਛਨਾਯੰ ਮਹਾਬੀਰ ਗਜਿਯੋ ॥
छुटी मूरछनायं महाबीर गजियो ॥

शुद्धीवर आल्यावर पराक्रमी वीर गर्जना केला.

ਘਰੀ ਚਾਰ ਲਉ ਸਾਰ ਸੋ ਸਾਰ ਬਜਿਯੋ ॥
घरी चार लउ सार सो सार बजियो ॥

चार घारींसाठी पोलादाने पोलाद बांधला.

ਲਗੇ ਬਾਣ ਸ੍ਰੋਣੰ ਗਿਰਿਯੋ ਭੂਮਿ ਜੁਧੇ ॥
लगे बाण स्रोणं गिरियो भूमि जुधे ॥

देवीच्या बाणाच्या प्रहाराने रकत बीजाचे रक्त जमिनीवर पडू लागले.

ਉਠੇ ਬੀਰ ਤੇਤੇ ਕੀਏ ਨਾਦ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥੧੦॥੮੭॥
उठे बीर तेते कीए नाद क्रुधं ॥१०॥८७॥

रक्ताच्या असंख्य थेंबांनी असंख्य रकट बीजा उठल्या, जो रागाने ओरडू लागला.10.87

ਉਠੇ ਬੀਰ ਜੇਤੇ ਤਿਤੇ ਕਾਲ ਕੂਟੇ ॥
उठे बीर जेते तिते काल कूटे ॥

जे सर्व योद्धे उठले, त्यांचा कालीने नाश केला.

ਪਰੇ ਚਰਮ ਬਰਮੰ ਕਹੂੰ ਗਾਤ ਟੂਟੇ ॥
परे चरम बरमं कहूं गात टूटे ॥

कुठेतरी त्यांच्या ढाली, चिलखत आणि जखमी मृतदेह विखुरलेले आहेत

ਜਿਤੀ ਭੂਮਿ ਮਧੰ ਪਰੀ ਸ੍ਰੋਣ ਧਾਰੰ ॥
जिती भूमि मधं परी स्रोण धारं ॥

जमिनीवर पडलेल्या रक्ताच्या सर्व थेंबांसह.

ਜਗੇ ਸੂਰ ਤੇਤੇ ਕੀਏ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ॥੧੧॥੮੮॥
जगे सूर तेते कीए मार मारं ॥११॥८८॥

तेवढेच योद्धे ‘मार, मार’ असे ओरडत उठतात. 11.88.

ਪਰੀ ਕੁਟ ਕੁਟੰ ਰੁਲੇ ਤਛ ਮੁਛੰ ॥
परी कुट कुटं रुले तछ मुछं ॥

वारांमागून वार झाले आणि चिरलेले योद्धे धूळ खात लोळत आहेत.

ਕਹੂੰ ਮੁੰਡ ਤੁੰਡੰ ਕਹੂੰ ਮਾਸੁ ਮੁਛੰ ॥
कहूं मुंड तुंडं कहूं मासु मुछं ॥

त्यांचे डोके, चेहरे आणि मांसाचे तुकडे विखुरलेले आहेत.

ਭਯੋ ਚਾਰ ਸੈ ਕੋਸ ਲਉ ਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥
भयो चार सै कोस लउ बीर खेतं ॥

चारशे कोसपर्यंत रणभूमी योद्ध्यांनी व्यापलेली होती.

ਬਿਦਾਰੇ ਪਰੇ ਬੀਰ ਬ੍ਰਿੰਦ੍ਰੰ ਬਿਚੇਤੰ ॥੧੨॥੮੯॥
बिदारे परे बीर ब्रिंद्रं बिचेतं ॥१२॥८९॥

त्यापैकी बहुतेक मृत किंवा बेशुद्ध पडलेले आहेत.12.89.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
रसावल छंद ॥

रसाळ श्लोक

ਚਹੂੰ ਓਰ ਢੂਕੇ ॥
चहूं ओर ढूके ॥

(वीर योद्धे) चारही बाजूंनी योग्य आहेत.

ਮੁਖੰ ਮਾਰੁ ਕੂਕੇ ॥
मुखं मारु कूके ॥

त्यांच्या तोंडातून ओरडतात.

ਝੰਡਾ ਗਡ ਗਾਢੇ ॥
झंडा गड गाढे ॥

झेंडे नक्कीच वर आहेत.

ਮਚੇ ਰੋਸ ਬਾਢੇ ॥੧੩॥੯੦॥
मचे रोस बाढे ॥१३॥९०॥

त्यांनी त्यांचे बॅनर पक्के केले आहेत आणि उत्साहात त्यांचा संताप वाढत आहे.13.90.

ਭਰੇ ਬੀਰ ਹਰਖੰ ॥
भरे बीर हरखं ॥

योद्धे आनंदाने भरले आहेत

ਕਰੀ ਬਾਣ ਬਰਖੰ ॥
करी बाण बरखं ॥

आनंदाने भरलेले योद्धे बाणांचा वर्षाव करत आहेत.

ਚਵੰ ਚਾਰ ਢੁਕੇ ॥
चवं चार ढुके ॥

चार (बाजूंनी) चार प्रकारचे सैन्य योग्य आहे

ਪਛੇ ਆਹੁ ਰੁਕੇ ॥੧੪॥੯੧॥
पछे आहु रुके ॥१४॥९१॥

चारही प्रकारची शक्ती पुढे सरकत आहेत आणि आपापल्या आखाड्यात आहेत.14.91.

ਪਰੀ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੰ ॥
परी ससत्र झारं ॥

शस्त्रास्त्रांची (चांगली) कापणी झाली,

ਚਲੀ ਸ੍ਰੋਣ ਧਾਰੰ ॥
चली स्रोण धारं ॥

सर्व शस्त्रांचा वापर करून रक्ताच्या धारा वाहू लागल्या.

ਉਠੇ ਬੀਰ ਮਾਨੀ ॥
उठे बीर मानी ॥

गर्विष्ठ वीर आणि सैनिक उभे आहेत

ਧਰੇ ਬਾਨ ਹਾਨੀ ॥੧੫॥੯੨॥
धरे बान हानी ॥१५॥९२॥

सर्वात सन्मानित योद्धे त्यांच्या हातात धनुष्य आणि बाण घेऊन उठले.15.92.

ਮਹਾ ਰੋਸਿ ਗਜੇ ॥
महा रोसि गजे ॥

(ते) मोठ्या रागाने रागावत आहेत.

ਤੁਰੀ ਨਾਦ ਬਜੇ ॥
तुरी नाद बजे ॥

ते मोठ्या रागात वाजत आहेत आणि ढोल-ताशे वाजवले जात आहेत.

ਭਏ ਰੋਸ ਭਾਰੀ ॥
भए रोस भारी ॥

अत्यंत राग येणे

ਮਚੇ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥੧੬॥੯੩॥
मचे छत्रधारी ॥१६॥९३॥

प्रचंड क्रोधाने भरलेले, छत चालवणारे खूप उत्साहित आहेत.16.93.

ਹਕੰ ਹਾਕ ਬਜੀ ॥
हकं हाक बजी ॥

अपमानित होऊन,

ਫਿਰੈ ਸੈਣ ਭਜੀ ॥
फिरै सैण भजी ॥

ओरडण्यामागून आरडाओरडा होत आहे आणि सैन्य इकडे तिकडे धावत आहेत.

ਪਰਿਯੋ ਲੋਹ ਕ੍ਰੋਹੰ ॥
परियो लोह क्रोहं ॥

लोखंडाची लोखंडाशी चकमक होत आहे.

ਛਕੇ ਸੂਰ ਸੋਹੰ ॥੧੭॥੯੪॥
छके सूर सोहं ॥१७॥९४॥

मोठ्या संतापाने, स्टीलचा वापर केला जात आहे, आणि मद्यधुंद योद्धे तेजस्वी दिसत आहेत.17.94.

ਗਿਰੇ ਅੰਗ ਭੰਗੰ ॥
गिरे अंग भंगं ॥

तुटलेले अंग पडल्यासारखे वाटते (इंज),

ਦਵੰ ਜਾਨੁ ਦੰਗੰ ॥
दवं जानु दंगं ॥

चिरलेली अंगे असलेले योद्धे पडले आहेत आणि लाल रक्त धगधगत्या अग्नीसारखे दिसत आहे.

ਕੜੰਕਾਰ ਛੁਟੇ ॥
कड़ंकार छुटे ॥

गोळी झाडल्यानंतर बाण सोडले जातात

ਝਣੰਕਾਰ ਉਠੇ ॥੧੮॥੯੫॥
झणंकार उठे ॥१८॥९५॥

शस्त्रास्त्रांचा किंकाळी आणि टकटक आवाज ऐकू येत आहेत.18.95.

ਕਟਾ ਕਟ ਬਾਹੇ ॥
कटा कट बाहे ॥

कटकट (कवच) हलत आहे

ਉਭੈ ਜੀਤ ਚਾਹੈ ॥
उभै जीत चाहै ॥

क्लिंकिंगच्या आवाजाने शस्त्रे मारली जात आहेत आणि दोन्ही बाजूंनी आपला विजय मिळवला आहे.

ਮਹਾ ਮਦ ਮਾਤੇ ॥
महा मद माते ॥

(ते) खूप मद्यधुंद आहेत

ਤਪੇ ਤੇਜ ਤਾਤੇ ॥੧੯॥੯੬॥
तपे तेज ताते ॥१९॥९६॥

पुष्कळजण वाइनच्या नशेत असतात आणि प्रचंड रागात ते अत्यंत सूजलेले दिसतात.19.96.