श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1245


ਤਬੈ ਆਪਨੇ ਸੀਸ ਪੈ ਛਤ੍ਰ ਢਾਰਿਯੋ ॥੯੧॥
तबै आपने सीस पै छत्र ढारियो ॥९१॥

मग (त्याने) डोक्यावर छत्री फिरवली. ९१.

ਜਬੈ ਸਿਧ ਪਾਲੈ ਘਨੀ ਸੈਨ ਕੂਟੀ ॥
जबै सिध पालै घनी सैन कूटी ॥

जेव्हा सिद्ध पालने मोठ्या सैन्याला चिरडले.

ਬਚੈ ਪ੍ਰਾਨ ਲੈ ਕੈ ਚਹੂੰ ਓਰ ਫੂਟੀ ॥
बचै प्रान लै कै चहूं ओर फूटी ॥

त्यामुळे उरलेले (सैन्य) जीव वाचवत इकडे तिकडे विखुरले.

ਲਈ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ਸਿਰੈ ਛਤ੍ਰ ਢਾਰਿਯੋ ॥
लई पातिसाही सिरै छत्र ढारियो ॥

(दिवाण सिद्ध पाल) यांनी राज्य घेतले (आणि डोक्यावर छत्र फिरवले).

ਪਰਿਯੋ ਪਾਸੁ ਬਾਚ੍ਰਯੋ ਅਰਿਯੋ ਸੋ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥੯੨॥
परियो पासु बाच्रयो अरियो सो संघारियो ॥९२॥

जो आश्रयाला आला, त्याचा उद्धार झाला. ज्याने प्रतिकार केला त्याला ठार मारण्यात आले. ९२.

ਲਈ ਪਾਤਸਾਹੀ ਹ੍ਰਿਦੈ ਯੌ ਬਿਚਾਰਾ ॥
लई पातसाही ह्रिदै यौ बिचारा ॥

राज्य मिळविल्यानंतर त्याच्या मनात असा विचार आला

ਕਰਿਯੋ ਕਾਜ ਨੀਕੋ ਨ ਸਾਹੈ ਸੰਘਾਰਾ ॥
करियो काज नीको न साहै संघारा ॥

की त्याने राजाला मारून चांगले काम केले नाही.

ਜਗ੍ਯੋ ਰੈਨਿ ਸਾਰੀ ਧਰਿਯੋ ਧ੍ਯਾਨ ਤਾ ਕੋ ॥
जग्यो रैनि सारी धरियो ध्यान ता को ॥

रात्रभर जागून त्याचे ध्यान केले.

ਦਿਯੋ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ਮਿਲੈ ਪ੍ਰਾਤ ਵਾ ਕੋ ॥੯੩॥
दियो पातिसाही मिलै प्रात वा को ॥९३॥

(ते) सकाळी जे काही मिळेल ते राजाला द्यावे. ९३.

ਕਸਾਈਨ ਕੌ ਦਾਸ ਤਹ ਏਕ ਆਯੋ ॥
कसाईन कौ दास तह एक आयो ॥

सकाळी कसाईचा नोकर तिथे आला.

ਨਦੀ ਡਾਰਬੇ ਓਝਰੀ ਲੈ ਸਿਧਾਯੋ ॥
नदी डारबे ओझरी लै सिधायो ॥

(कोण) कलश घेऊन नदीत फेकून देणार होता.

ਗਹਿਯੋ ਜਾਹਿ ਤਾ ਕੋ ਦਈ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ॥
गहियो जाहि ता को दई पातिसाही ॥

त्याला पकडून राज्य देण्यात आले.

ਧਰਿਯੋ ਜੈਨ ਆਲਾਵਦੀ ਨਾਮ ਤਾਹੀ ॥੯੪॥
धरियो जैन आलावदी नाम ताही ॥९४॥

त्याचे नाव जैन-आलावादी होते. ९४.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਹੀ ਰਾਜ ਤਵਨ ਕਹ ਦਯੋ ॥
जब ही राज तवन कह दयो ॥

जेव्हा त्याला राज्य देण्यात आले,

ਸੁਤਾ ਸਹਿਤ ਬਨ ਮਾਰਗ ਲਯੋ ॥
सुता सहित बन मारग लयो ॥

मग त्याने आपल्या मुलीसह जंगलाचा रस्ता धरला.

ਬਦ੍ਰਕਾਸਿ ਮਹਿ ਕਿਯਾ ਪ੍ਰਵੇਸਾ ॥
बद्रकासि महि किया प्रवेसा ॥

बद्रकासी (बद्रीनाथ) येथील पुत्रत्वासह.

ਦੁਹਿਤਾ ਸਹਿਤ ਅਤਿਥ ਕੇ ਭੇਸਾ ॥੯੫॥
दुहिता सहित अतिथ के भेसा ॥९५॥

संताच्या वेशात प्रवेश केला. ९५.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਜਬ ਬਹੁ ਤਹ ਤਪਸਾ ਕਰੀ ਪ੍ਰਗਟ ਭਈ ਜਗ ਮਾਇ ॥
जब बहु तह तपसा करी प्रगट भई जग माइ ॥

जेव्हा (त्याने) तेथे खूप तपश्चर्या केली तेव्हा (तेव्हा) जग माता (देवी) प्रकट झाली.

ਬਰੰਬ੍ਰੂਹ ਤਾ ਸੌ ਕਹਿਯੋ ਜੋ ਤੁਹਿ ਸੁਤਾ ਸੁਹਾਇ ॥੯੬॥
बरंब्रूह ता सौ कहियो जो तुहि सुता सुहाइ ॥९६॥

त्याला म्हणाली, हे कन्या! जे आवडेल ते मागा ('ब्रब्रुह') ॥96॥

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਮੈਯਾ ਇਹੈ ਦਾਨੁ ਮੁਹਿ ਦੀਜੈ ॥
मैया इहै दानु मुहि दीजै ॥

अरे आई! मला ते द्या

ਰਛਾ ਆਪੁ ਹਮਾਰੀ ਕੀਜੈ ॥
रछा आपु हमारी कीजै ॥

आणि मला स्वतः तयार करा.

ਛਤ੍ਰਾਨੀ ਗ੍ਰਿਹਿ ਤੁਰਕ ਨ ਜਾਇ ॥
छत्रानी ग्रिहि तुरक न जाइ ॥

छत्रानी तुर्कच्या घरी कधीही जाऊ नये,

ਮੁਹਿ ਬਰ ਦੇਹੁ ਇਹੇ ਜਗ ਮਾਇ ॥੯੭॥
मुहि बर देहु इहे जग माइ ॥९७॥

हे जगमाता ! मला हे वरदान द्या. ९७.

ਚਰਨਨ ਰਹੈ ਤਿਹਾਰੈ ਚਿਤਾ ॥
चरनन रहै तिहारै चिता ॥

(माझे) मन (नेहमी) तुझ्या चरणी असू दे

ਗ੍ਰਿਹ ਮਹਿ ਹੋਇ ਅਨਗਨਤ ਬਿਤਾ ॥
ग्रिह महि होइ अनगनत बिता ॥

आणि घरात अगणित संपत्ती असू द्या.

ਸਤ੍ਰੁ ਨ ਜੀਤਿ ਹਮੈ ਕੋਈ ਜਾਇ ॥
सत्रु न जीति हमै कोई जाइ ॥

कोणताही शत्रू आम्हाला जिंकू देऊ नका

ਤੁਮ ਮਹਿ ਰਹੈ ਮੋਰ ਮਨ ਮਾਇ ॥੯੮॥
तुम महि रहै मोर मन माइ ॥९८॥

आणि अरे आई! माझे हृदय नेहमी तुझ्यावर स्थिर राहो. ९८.

ਜਗ ਮਾਤੈ ਐਸੇ ਬਰੁ ਦੀਯੋ ॥
जग मातै ऐसे बरु दीयो ॥

असा आशीर्वाद जगत मातेने दिला

ਤਿਨ ਕਹ ਰਾਜ ਅਸਾਮ ਕੋ ਕੀਯੋ ॥
तिन कह राज असाम को कीयो ॥

आणि त्याला आसामचा राजा बनवले.

ਅਬ ਲਗਿ ਰਾਜ ਤਹਾ ਤੈ ਕਰੈ ॥
अब लगि राज तहा तै करै ॥

(तो) अजूनही तेथे राज्य करतो

ਦਿਲੀਪਤਿ ਕੀ ਕਾਨਿ ਨ ਧਰੈ ॥੯੯॥
दिलीपति की कानि न धरै ॥९९॥

आणि दिल्लीच्या राजाची पर्वा करत नाही. ९९.

ਜਿਨ ਕਹ ਰਾਜ ਭਵਾਨੀ ਦੀਯੋ ॥
जिन कह राज भवानी दीयो ॥

ज्याला भवानीने (स्वतः) राज्य दिले आहे.

ਤਿਨ ਤੇ ਛੀਨਿ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਲੀਯੋ ॥
तिन ते छीनि न किनहूं लीयो ॥

त्याच्यापासून कोणीही हिरावून घेऊ शकत नाही.

ਅਬ ਲੌ ਕਰਤ ਤਹਾ ਕੋ ਰਾਜਾ ॥
अब लौ करत तहा को राजा ॥

(तो) अजूनही तेथे राज्य करतो

ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਸਭ ਹੀ ਘਰ ਸਾਜਾ ॥੧੦੦॥
रिधि सिधि सभ ही घर साजा ॥१००॥

आणि घरात सर्व रिद्धी सिद्धी आहेत. 100.

ਪ੍ਰਥਮ ਦਿਲਿਸ ਸੌ ਪਿਤਾ ਜੁਝਾਯੋ ॥
प्रथम दिलिस सौ पिता जुझायो ॥

प्रथम वडिलांचे दिल्लीच्या राजाशी युद्ध केले.

ਪੁਨਿ ਦੇਬੀ ਤੇ ਅਸ ਬਰ ਪਾਯੋ ॥
पुनि देबी ते अस बर पायो ॥

मग देवीकडून हे वरदान मिळाले.

ਅੰਗ ਦੇਸ ਕੇ ਭਏ ਨ੍ਰਿਪਾਰਾ ॥
अंग देस के भए न्रिपारा ॥

(त्यांचे वडील) 'आंग देस' (आसाम) चे राजा झाले.

ਇਹ ਛਲ ਅਬਲਾ ਧਰਮ ਉਬਾਰਾ ॥੧੦੧॥
इह छल अबला धरम उबारा ॥१०१॥

या युक्तीने (त्या) अबलाने आपला धर्म वाचवला. 101.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋ ਸੌ ਸਤਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੯੭॥੫੭੫੦॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दो सौ सतानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२९७॥५७५०॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानातील त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संबदाच्या २९७ व्या चरित्राची सांगता येथे आहे, सर्व शुभ आहे. २९७.५७५०. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸੁਨਿਯਤ ਏਕ ਸਾਹ ਕੀ ਦਾਰਾ ॥
सुनियत एक साह की दारा ॥

एका राजाची बायको ऐकायची

ਰੂਪਵਾਨ ਗੁਨਵਾਨ ਅਪਾਰਾ ॥
रूपवान गुनवान अपारा ॥

(जो) अतिशय देखणा आणि सद्गुणी होता.

ਝਿਲਮਿਲ ਦੇ ਤਿਹ ਨਾਮ ਭਨਿਜੈ ॥
झिलमिल दे तिह नाम भनिजै ॥

त्याचे नाव झिलमिलचे (देई) ठेवले गेले.

ਕੋ ਦੂਸਰ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦਿਜੈ ॥੧॥
को दूसर पटतर तिह दिजै ॥१॥

त्याची तुलना आणखी कोणाशी होऊ शकते? (म्हणजे ती खूप सुंदर होती)