श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1264


ਸਾਚ ਬਚਨ ਜੜ ਸੁਨਤ ਉਚਰਿ ਕੈ ॥
साच बचन जड़ सुनत उचरि कै ॥

मूर्खाने (राणीचे ऐकले) खरे शब्द उच्चारले.

ਦਮ ਕਹ ਰੋਕਿ ਗਈ ਜਨੁ ਮਰਿ ਕੈ ॥
दम कह रोकि गई जनु मरि कै ॥

(त्याने) श्वास रोखून धरला जणू तो मेला.

ਆਂਸੁ ਪੁਲਿਤ ਅਖੀਆਂ ਪਤਿ ਭਈ ॥
आंसु पुलित अखीआं पति भई ॥

नवऱ्याच्या डोळ्यात अश्रू आले.

ਤਬ ਹੀ ਜਾਰ ਸਾਥ ਉਠਿ ਗਈ ॥੭॥
तब ही जार साथ उठि गई ॥७॥

मग (राणीने संधी साधली) ती तिच्या मित्रासोबत बाहेर गेली. ७.

ਆਂਖਿ ਪੂੰਛਿ ਨ੍ਰਿਪ ਹੇਰੈ ਕਹਾ ॥
आंखि पूंछि न्रिप हेरै कहा ॥

डोळे पुसत राजा ती कुठे गेली ते पाहू लागला.

ਊਹਾ ਨ ਅੰਗ ਤਵਨ ਕੋ ਰਹਾ ॥
ऊहा न अंग तवन को रहा ॥

त्याचा मृतदेह तिथे नव्हता.

ਤਬ ਸਖਿਯਨ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
तब सखियन इह भाति उचारियो ॥

तेव्हा सखींनी असे सांगितले.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਪਸੁ ਨ੍ਰਿਪ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੮॥
भेद अभेद पसु न्रिप न बिचारियो ॥८॥

मूर्ख राजाला फरक कळला नाही. 8.

ਰਾਨੀ ਗਈ ਸਦੇਹ ਸ੍ਵਰਗ ਕਹ ॥
रानी गई सदेह स्वरग कह ॥

(मित्र म्हणू लागले) राणी शरीर घेऊन स्वर्गात गेली आहे.

ਛੋਰਿ ਗਈ ਹਮ ਕੌ ਕਤ ਮਹਿ ਮਹ ॥
छोरि गई हम कौ कत महि मह ॥

(मला माहित नाही) आपण या पृथ्वीवर का उरलो आहोत.

ਮੂਰਖ ਸਾਚੁ ਇਹੈ ਲਹਿ ਲਈ ॥
मूरख साचु इहै लहि लई ॥

मूर्ख (राजा) हे खरे समजले

ਦੇਹ ਸਹਿਤ ਸੁਰਪੁਰ ਤ੍ਰਿਯ ਗਈ ॥੯॥
देह सहित सुरपुर त्रिय गई ॥९॥

की राणी आपल्या शरीरासह स्वर्गात गेली आहे. ९.

ਜੇ ਜੇ ਪੁੰਨ੍ਰਯਵਾਨ ਹੈ ਲੋਗਾ ॥
जे जे पुंन्रयवान है लोगा ॥

जे पुण्यवान आहेत,

ਤੇ ਤੇ ਹੈ ਇਹ ਗਤਿ ਕੇ ਜੋਗਾ ॥
ते ते है इह गति के जोगा ॥

ते या गतीसाठी (स्वर्गात जाण्याच्या) पात्र आहेत.

ਜਿਨ ਇਕ ਚਿਤ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਹਰਿ ਧ੍ਰਯਾਯੋ ॥
जिन इक चित ह्वै कै हरि ध्रयायो ॥

ज्यांनी एकजुटीने देवाची उपासना केली,

ਤਾ ਕੇ ਕਾਲ ਨਿਕਟ ਨਹਿ ਆਯੋ ॥੧੦॥
ता के काल निकट नहि आयो ॥१०॥

(तेव्हा) हाक त्यांच्या जवळ येऊ शकली नाही. 10.

ਇਕ ਚਿਤ ਜੋ ਧ੍ਯਾਵਤ ਹਰਿ ਭਏ ॥
इक चित जो ध्यावत हरि भए ॥

जे एका चित्ताने हरिवर लक्ष केंद्रित करतात.

ਦੇਹ ਸਹਤ ਸੁਰਪੁਰ ਤੇ ਗਏ ॥
देह सहत सुरपुर ते गए ॥

ते देहासहित स्वर्गात जातात.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕੀ ਕ੍ਰਿਯਾ ਨ ਪਾਈ ॥
भेद अभेद की क्रिया न पाई ॥

(मूर्ख राजाला) वियोगाची युक्ती समजली नाही

ਮੂਰਖ ਸਤਿ ਇਹੈ ਠਹਰਾਈ ॥੧੧॥
मूरख सति इहै ठहराई ॥११॥

आणि मूर्खाने हे सत्य म्हणून स्वीकारले. 11.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਪੰਦ੍ਰਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੧੫॥੫੯੮੪॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ पंद्रह चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३१५॥५९८४॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संबदाचे ३१५ वे चरित्र येथे समाप्त होते, सर्व शुभ आहे.३१५.५९८४. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸਹਿਰ ਸੁਨਾਰ ਗਾਵ ਸੁਨਿਯਤ ਜਹ ॥
सहिर सुनार गाव सुनियत जह ॥

जिथे (अ) सुनार गाव नावाचे गाव ऐकले जायचे,

ਰਾਇ ਬੰਗਾਲੀ ਸੈਨ ਬਸਤ ਤਹ ॥
राइ बंगाली सैन बसत तह ॥

बंगाली सान राजा तेथे राहत होता.

ਸ੍ਰੀ ਬੰਗਾਲ ਮਤੀ ਤਿਹ ਰਾਨੀ ॥
स्री बंगाल मती तिह रानी ॥

बंगाल मती ही त्यांची राणी होती.

ਸੁੰਦਰ ਭਵਨ ਚਤ੍ਰਦਸ ਜਾਨੀ ॥੧॥
सुंदर भवन चत्रदस जानी ॥१॥

चौदा लोकांमध्ये ती सुंदर म्हणून ओळखली जात होती. १.

ਬੰਗ ਦੇਇ ਦੁਹਿਤਾ ਇਕ ਤਾ ਕੇ ॥
बंग देइ दुहिता इक ता के ॥

त्याला (घरी) बांग देई नावाची मुलगी होती.

ਔਰ ਸੁੰਦਰੀ ਸਮ ਨਹਿ ਜਾ ਕੇ ॥
और सुंदरी सम नहि जा के ॥

तिच्यासारखी दुसरी सुंदरता नव्हती.

ਤਿਨ ਇਕ ਪੁਰਖ ਨਿਹਾਰੋ ਜਬ ਹੀ ॥
तिन इक पुरख निहारो जब ही ॥

एका माणसाला पाहताच,

ਕਾਮ ਦੇਵ ਕੇ ਬਸਿ ਭੀ ਤਬ ਹੀ ॥੨॥
काम देव के बसि भी तब ही ॥२॥

मग ती कामदेवांचे निवासस्थान बनली. 2.

ਸੂਰ ਸੂਰ ਕਹਿ ਭੂ ਪਰ ਪਰੀ ॥
सूर सूर कहि भू पर परी ॥

'सूल सोल' म्हणत ती जमिनीवर पडली.

ਜਨੁ ਗਜ ਬੇਲ ਬਾਵ ਕੀ ਹਰੀ ॥
जनु गज बेल बाव की हरी ॥

जणू वाऱ्याने तुटलेली सापाची वेल (पृथ्वीवर पडते).

ਸੁ ਛਬਿ ਰਾਇ ਸੁਧਿ ਪਾਇ ਬੁਲਾਇਸਿ ॥
सु छबि राइ सुधि पाइ बुलाइसि ॥

शुद्धीवर आल्यावर त्याने छबी रायला हाक मारली

ਕਾਮ ਭੋਗ ਰੁਚਿ ਮਾਨ ਮਚਾਇਸਿ ॥੩॥
काम भोग रुचि मान मचाइसि ॥३॥

आणि (त्याच्याबरोबर) आवडीने खेळलो. 3.

ਬਧਿ ਗੀ ਕੁਅਰਿ ਸਜਨ ਕੇ ਨੇਹਾ ॥
बधि गी कुअरि सजन के नेहा ॥

राज कुमारी अशा प्रकारे सज्जनच्या प्रेमात बांधली गेली.

ਜਿਮਿ ਲਾਗਤ ਸਾਵਨ ਕੋ ਮੇਹਾ ॥
जिमि लागत सावन को मेहा ॥

जणू साबणाचा पाऊस पडतोय.

ਸੂਰ ਸੂਰ ਕਹਿ ਗਿਰੀ ਪ੍ਰਿਥੀ ਪਰ ॥
सूर सूर कहि गिरी प्रिथी पर ॥

'सूल सोल' म्हणत ती जमिनीवर पडली.

ਤਾਤ ਮਾਤ ਆਈ ਸਖਿ ਸਭ ਘਰ ॥੪॥
तात मात आई सखि सभ घर ॥४॥

(त्याचे) आई-वडील आणि मित्र घरी आले. 4.

ਮਾਤ ਪਰੀ ਦੁਹਿਤਾ ਕਹ ਜਨਿਯਹੁ ॥
मात परी दुहिता कह जनियहु ॥

(सखी म्हणाली) हे आई! (तुम्ही) तुमच्या मुलीला परी समजा.

ਤਾ ਤਨ ਜੀਏ ਕੁਅਰਿ ਪ੍ਰਮਨਿਯਹੁ ॥
ता तन जीए कुअरि प्रमनियहु ॥

या (परी) देहात राहणाऱ्या कुमारीचा विचार करा.

ਜੋ ਮੈ ਕਹਤ ਤੁਮੈ ਸੋ ਕਰਿਯਹੁ ॥
जो मै कहत तुमै सो करियहु ॥

मी सांगतो ते तू कर.

ਛੋਰਿ ਕਫਨ ਮੁਖਿ ਨਹਿਨ ਨਿਹਰਿਯਹੁ ॥੫॥
छोरि कफन मुखि नहिन निहरियहु ॥५॥

कफन काढल्यावर त्याचा चेहराही दिसत नाही. ५.

ਤੁਮ ਕੌ ਤਾਤ ਮਾਤ ਦੁਖ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥
तुम कौ तात मात दुख ह्वै है ॥

हे पालक! तुम्ही दु:खी व्हाल

ਤੁਮਰੀ ਸੁਤਾ ਅਧੋਗਤ ਜੈ ਹੈ ॥
तुमरी सुता अधोगत जै है ॥

(पण असे केल्याने) तुझे पुत्रत्व अधःपतन होईल.

ਹਮਰੋ ਕਛੂ ਨ ਸੋਕਹਿ ਧਰਿਯਹੁ ॥
हमरो कछू न सोकहि धरियहु ॥

(ती म्हणाली आहे की) मी कधीही दुःखी होऊ नये

ਛਮਾਪਰਾਧ ਹਮਾਰੋ ਕਰਿਯਹੁ ॥੬॥
छमापराध हमारो करियहु ॥६॥

आणि माझे अपराध माफ कर. 6.

ਰਵਿ ਸਸਿ ਕੌ ਮੈ ਮੁਖ ਨ ਦਿਖਾਰਾ ॥
रवि ससि कौ मै मुख न दिखारा ॥

सूर्य आणि चंद्राला तोंड दिले नाही,

ਅਬ ਹੇਰੈ ਕਸ ਅੰਗਨ ਹਮਾਰਾ ॥
अब हेरै कस अंगन हमारा ॥

(मग) माझे शरीर आता कोणी का पाहावे?