श्री दसाम ग्रंथ

पान - 525

ਦਾਮਿਨੀ ਸੀ ਦਮਕ ਦਿਖਾਇ ਨਿਜ ਕਾਇ ਆਇ ਬੂਝੈ ਮਾਤ ਭ੍ਰਾਤ ਕੀ ਨ ਸੰਕਾ ਕੋ ਕਰਤ ਹੈ ॥

दामिनी सी दमक दिखाइ निज काइ आइ बूझै मात भ्रात की न संका को करत है ॥

ते विजेसारखे चमकले आणि आपल्या आई-वडील आणि भावांची लाज सोडून गेले,

ਦੀਜੈ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਬਤਾਇ ਸੁਧਿ ਹਾਇ ਹਮੈ ਸ੍ਯਾਮ ਬਲਿਰਾਮ ਹਾ ਹਾ ਪਾਇਨ ਪਰਤ ਹੈ ॥੨੨੫੪॥

दीजै घन स्याम की बताइ सुधि हाइ हमै स्याम बलिराम हा हा पाइन परत है ॥२२५४॥

ते बलरामांच्या पाया पडून म्हणाले, “हे बलराम! आम्ही तुझ्या पाया पडतो, कृष्णाबद्दल काही सांगा.” 2254.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

कबियो बाच ॥

कवीचे भाषण:

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

सोर्था

ਹਲੀ ਕੀਯੋ ਸਨਮਾਨ ਸਭ ਗੁਆਰਿਨ ਕੋ ਤਿਹ ਸਮੈ ॥

हली कीयो सनमान सभ गुआरिन को तिह समै ॥

बलरामांनी त्या वेळी सर्व गोपींचा सन्मान केला.

ਹਉ ਕਹਿ ਹਉ ਸੁ ਬਖਾਨਿ ਜਿਉ ਕਥ ਆਗੇ ਹੋਇ ਹੈ ॥੨੨੫੫॥

हउ कहि हउ सु बखानि जिउ कथ आगे होइ है ॥२२५५॥

बलरामांनी सर्व गोपींना योग्य आदर दिला आणि मी पुढे 2255 ची कथा सांगितली

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

स्वय्या

ਏਕ ਸਮੈ ਮੁਸਲੀਧਰ ਤਾਹੀ ਮੈ ਆਨੰਦ ਸੋ ਇਕ ਖੇਲੁ ਮਚਾਯੋ ॥

एक समै मुसलीधर ताही मै आनंद सो इक खेलु मचायो ॥

एकदा बलरामांनी एक नाटक केले

ਯਾਹੀ ਕੇ ਪੀਵਨ ਕੋ ਮਦਰਾ ਹਿਤ ਸ੍ਯਾਮ ਜਲਾਧਿਪ ਦੈ ਕੈ ਪਠਾਯੋ ॥

याही के पीवन को मदरा हित स्याम जलाधिप दै कै पठायो ॥

वरुणाने दारू पिण्यासाठी पाठवली.

ਪੀਵਤ ਭਯੋ ਤਬ ਸੋ ਮੁਸਲੀ ਮਦਿ ਮਤਿ ਭਯੋ ਮਨ ਮੈ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥

पीवत भयो तब सो मुसली मदि मति भयो मन मै सुख पायो ॥

ज्याच्या दारूने तो दारूच्या नशेत होता

ਨੀਰ ਚਹਿਯੋ ਜਮੁਨਾ ਕੀਯੋ ਮਾਨੁ ਸੁ ਐਚ ਲਈ ਹਲ ਸਿਉ ਕਬਿ ਗਾਯੋ ॥੨੨੫੬॥

नीर चहियो जमुना कीयो मानु सु ऐच लई हल सिउ कबि गायो ॥२२५६॥

यमुनेने त्याच्यापुढे काहीसा अभिमान दाखवला, त्याने आपल्या नांगराने यमुनेचे पाणी काढले. 2256

ਜਮੁਨਾ ਬਾਚ ਹਲੀ ਸੋ ॥

जमुना बाच हली सो ॥

बलरामांना उद्देशून यमुनेचे भाषण:

ਸੋਰਠਾ ॥

सोरठा ॥

सोर्था

ਲੇਹੁ ਹਲੀ ਤੁਮ ਨੀਰੁ ਬਿਨੁ ਦੀਜੈ ਨਹ ਦੋਸ ਦੁਖ ॥

लेहु हली तुम नीरु बिनु दीजै नह दोस दुख ॥

“हे बलराम! पाणी घ्या, असे करण्यात मला कोणताही दोष किंवा त्रास दिसत नाही

ਸੁਨਹੁ ਬਾਤ ਰਨਧੀਰ ਹਉ ਚੇਰੀ ਜਦੁਰਾਇ ਕੀ ॥੨੨੫੭॥

सुनहु बात रनधीर हउ चेरी जदुराइ की ॥२२५७॥

पण हे रणांगण जिंकणाऱ्या! तुम्ही माझे ऐका, मी फक्त कृष्णाची दासी आहे.” 2257.

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

स्वय्या

ਦੁਇ ਹੀ ਸੁ ਮਾਸ ਰਹੇ ਤਿਹ ਠਾ ਫਿਰਿ ਲੈਨ ਬਿਦਾ ਚਲਿ ਨੰਦ ਪੈ ਆਏ ॥

दुइ ही सु मास रहे तिह ठा फिरि लैन बिदा चलि नंद पै आए ॥

बलराम तेथे दोन महिने राहिले आणि ते नंद आणि यशोदा यांच्या निवासस्थानी गेले

ਫੇਰਿ ਗਏ ਜਸੋਧਾ ਹੂ ਕੇ ਮੰਦਿਰ ਤਾ ਪਗ ਪੈ ਇਹ ਮਾਥ ਛੁਹਾਏ ॥

फेरि गए जसोधा हू के मंदिर ता पग पै इह माथ छुहाए ॥

निरोप देण्यासाठी त्याने त्यांच्या पायावर डोके ठेवले,

ਮਾਗਤ ਭਯੋ ਜਬ ਹੀ ਸੁ ਬਿਦਾ ਤਬ ਸੋਕ ਕੀਯੋ ਦੁਹ ਨੈਨ ਬਹਾਏ ॥

मागत भयो जब ही सु बिदा तब सोक कीयो दुह नैन बहाए ॥

तो तिचा निरोप घेऊ लागताच (जसोधा) शोक करू लागला आणि (त्याच्या) दोन डोळ्यांतून अश्रू वाहू लागले.

ਕੀਨੋ ਬਿਦਾ ਫਿਰਿ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਤੁਮ ਯੌ ਕਹੀਯੋ ਹਰਿ ਕਿਉ ਨਹੀ ਆਏ ॥੨੨੫੮॥

कीनो बिदा फिरि यौ कहि कै तुम यौ कहीयो हरि किउ नही आए ॥२२५८॥

आणि परत येण्याची परवानगी मागितली, तेव्हा ते दोघेही दुःखाने अश्रूंनी भरून आले आणि त्यांचा निरोप घेत म्हणाले, “कृष्णाला विचारा, तो स्वतः का आला नाही?” 2258.

ਨੰਦ ਤੇ ਲੈ ਜਸੁਧਾ ਤੇ ਬਿਦਾ ਚੜਿ ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਬਲਭਦ੍ਰ ਸਿਧਾਯੋ ॥

नंद ते लै जसुधा ते बिदा चड़ि स्यंदन पै बलभद्र सिधायो ॥

बलरामाने नंदा आणि जसोधा यांची रथावर आरूढ झाले.

ਲਾਘਤ ਲਾਘਤ ਦੇਸ ਕਈ ਨਗ ਅਉਰ ਨਦੀ ਪੁਰ ਕੇ ਨਿਜਕਾਯੋ ॥

लाघत लाघत देस कई नग अउर नदी पुर के निजकायो ॥

नंद आणि यशोदा यांचा निरोप घेऊन बलराम आपल्या रथावर बसून निघाले आणि अनेक देशांतून नद्या आणि पर्वत ओलांडून तो आपल्या नगरात पोहोचला.

ਆ ਪਹੁਚਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਪੁਰ ਕੇ ਜਨ ਕਾਹੂ ਤੇ ਯੌ ਹਰਿ ਜੂ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

आ पहुचियो न्रिप के पुर के जन काहू ते यौ हरि जू सुनि पायो ॥

(बलराम) राजाच्या (उग्रसेन) नगरात पोहोचले आणि श्रीकृष्णाने हे कोणाकडून तरी ऐकले.

ਆਪ ਹੂੰ ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਚੜ ਕੈ ਅਤਿ ਭ੍ਰਾਤ ਸੋ ਹੇਤ ਕੈ ਆਗੇ ਹੀ ਆਯੋ ॥੨੨੫੯॥

आप हूं स्यंदन पै चड़ कै अति भ्रात सो हेत कै आगे ही आयो ॥२२५९॥

जेव्हा कृष्णाला त्याच्या आगमनाची कल्पना आली तेव्हा तो आपल्या रथावर आरूढ झाला आणि त्याचे स्वागत करण्यासाठी आला.2259.

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

डोहरा

ਅੰਕ ਭ੍ਰਾਤ ਦੋਊ ਮਿਲੇ ਅਤਿ ਪਾਯੋ ਸੁਖ ਚੈਨ ॥

अंक भ्रात दोऊ मिले अति पायो सुख चैन ॥

दोघे भाऊ मिठीत भेटले आणि त्यांना खूप आनंद आणि शांती मिळाली.

ਮਦਰਾ ਪੀਵਤ ਅਤਿ ਹਸਤਿ ਆਏ ਅਪੁਨੇ ਐਨ ॥੨੨੬੦॥

मदरा पीवत अति हसति आए अपुने ऐन ॥२२६०॥

दोन्ही भाऊ मोठ्या आनंदाने एकमेकांना भेटले आणि दारू पिऊन हसत हसत त्यांच्या घरी आले.2260.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਗੋਕੁਲ ਬਿਖੈ ਜਾਇ ਬਹੁਰ ਆਵਤ ਭਏ ॥

इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे बलिभद्र गोकुल बिखै जाइ बहुर आवत भए ॥

बलरामांचे गोकुळात येणे आणि बचित्तर नाटकातील त्यांचे पुनरागमन या वर्णनाचा शेवट.

ਅਥ ਸਿਰਗਾਲ ਕੋ ਦੂਤ ਭੇਜਬੋ ਜੁ ਹਉ ਕ੍ਰਿਸਨ ਹੌ ਕਥਨੰ ॥

अथ सिरगाल को दूत भेजबो जु हउ क्रिसन हौ कथनं ॥

आता श्रगलने पाठवलेल्या या संदेशाचे वर्णन सुरू होते: “मी कृष्ण आहे”

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

डोहरा

ਦੋਊ ਭ੍ਰਾਤ ਅਤਿ ਸੁਖੁ ਕਰਤ ਨਿਜ ਗ੍ਰਿਹਿ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ॥

दोऊ भ्रात अति सुखु करत निज ग्रिहि पहुचे आइ ॥

दोन्ही भाऊ आनंदात त्यांच्या घरी पोहोचले.

ਪਉਡਰੀਕ ਕੀ ਇਕ ਕਥਾ ਸੋ ਮੈ ਕਹਤ ਸੁਨਾਇ ॥੨੨੬੧॥

पउडरीक की इक कथा सो मै कहत सुनाइ ॥२२६१॥

दोन्ही भाऊ आनंदाने घरी पोहोचले आणि आता मी पौंडरीक, 2261 ची कथा वर्णन करतो.

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

स्वय्या

ਦੂਤ ਸ੍ਰਿਗਾਲ ਪਠਿਯੋ ਹਰਿ ਕੋ ਕਹਿ ਹਉ ਹਰਿ ਹਉ ਤੁਹਿ ਕਿਉ ਕਹਵਾਯੋ ॥

दूत स्रिगाल पठियो हरि को कहि हउ हरि हउ तुहि किउ कहवायो ॥

(राजा) श्रीगलने श्रीकृष्णाकडे दूत पाठवून सांगितले की 'मी कृष्ण आहे', तू (स्वतःला कृष्ण) का म्हटले आहेस?

ਭੇਖ ਸੋਊ ਕਰਿ ਦੂਰ ਸਬੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਅਬੈ ਜੋ ਤੈ ਭੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥

भेख सोऊ करि दूर सबै कबि स्याम अबै जो तै भेख बनायो ॥

श्रगलने कृष्णाकडे दूत पाठवून सांगितले की तो स्वतः कृष्ण आहे आणि त्याने स्वतःला (वासुदेव) कृष्ण का म्हटले? त्याने जे काही वेष धारण केले होते, तेच सोडून दिले पाहिजे