श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1358


ਜੂਝਿ ਜੂਝਿ ਗੇ ਬਹੁਰਿ ਨ ਫਿਰੇ ॥੧੩॥
जूझि जूझि गे बहुरि न फिरे ॥१३॥

ते लढून गेले (मृत्यू) आणि परत आले नाहीत. 13.

ਕੋਟਿਕ ਕਟਕ ਤਹਾ ਕਟਿ ਮਰੇ ॥
कोटिक कटक तहा कटि मरे ॥

अनेक योद्धे कापून तेथेच मरण पावले.

ਜੂਝੇ ਗਿਰੇ ਬਰੰਗਨਿਨ ਬਰੇ ॥
जूझे गिरे बरंगनिन बरे ॥

ते लढत पडले आणि परींनी (त्यांच्याशी) लग्न केले.

ਦੋਊ ਦਿਸਿ ਮਰੇ ਕਾਲ ਕੇ ਪ੍ਰੇਰੇ ॥
दोऊ दिसि मरे काल के प्रेरे ॥

कॉल-प्रेरित योद्धे दोन्ही बाजूंनी मरण पावले.

ਗਿਰੇ ਭੂਮਿ ਰਨ ਫਿਰੇ ਨ ਫੇਰੇ ॥੧੪॥
गिरे भूमि रन फिरे न फेरे ॥१४॥

(शूरवीर) पृथ्वीवर पडला आणि परत आला नाही. 14.

ਸਤਿ ਸੰਧਿ ਦੇਵਿਸ ਇਤ ਧਾਯੋ ॥
सति संधि देविस इत धायो ॥

या बाजूने देवांचा देव सत्संधी वर आला

ਦੀਰਘ ਦਾੜ ਉਹ ਓਰ ਰਿਸਾਯੋ ॥
दीरघ दाड़ उह ओर रिसायो ॥

आणि त्या बाजूने दिर्घ दार संतापले.

ਬਜ੍ਰ ਬਾਣ ਬਿਛੂਆ ਕੈ ਕੈ ਬ੍ਰਣ ॥
बज्र बाण बिछूआ कै कै ब्रण ॥

गडगडाट आणि विंचू सह शूर

ਜੂਝਿ ਜੂਝਿ ਭਟ ਗਿਰਤ ਭਏ ਰਣ ॥੧੫॥
जूझि जूझि भट गिरत भए रण ॥१५॥

लढून ते रणांगणात पडत होते. १५.

ਜੋਗਿਨਿ ਜਛ ਕਹੂੰ ਹਰਖਏ ॥
जोगिनि जछ कहूं हरखए ॥

कुठेतरी जोगण आणि यक्ष आनंदात होते

ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਨਾਚਤ ਕਹੂੰ ਭਏ ॥
भूत प्रेत नाचत कहूं भए ॥

आणि कुठेतरी भुते नाचत होती.

ਕਹ ਕਹ ਕਹ ਕਲਿ ਹਾਸ ਸੁਨਾਵਤ ॥
कह कह कह कलि हास सुनावत ॥

कल ('काली') 'काह काह' ओरडत होता.

ਭੀਖਨ ਸੁਨੈ ਸਬਦ ਭੈ ਆਵਤ ॥੧੬॥
भीखन सुनै सबद भै आवत ॥१६॥

भयंकर आवाज ऐकून (त्याला) भीती वाटायची. 16.

ਫਿਰੈਂ ਦੈਤ ਕਹੂੰ ਦਾਤ ਨਿਕਾਰੇ ॥
फिरैं दैत कहूं दात निकारे ॥

कुठेतरी राक्षस दात खात होते,

ਬਮਤ ਸ੍ਰੋਨ ਕੇਤੇ ਰਨ ਮਾਰੇ ॥
बमत स्रोन केते रन मारे ॥

लढाईत शहीद झालेल्यांच्या रक्ताच्या उलट्या किती (सैनिकांना) होत होत्या.

ਕਹੂੰ ਸਿਵਾ ਸਾਮੁਹਿ ਫਿਕਰਾਹੀ ॥
कहूं सिवा सामुहि फिकराही ॥

समोर कुठेतरी कोल्हाळ बोलत होता

ਭੂਤ ਪਿਸਾਚ ਮਾਸ ਕਹੂੰ ਖਾਹੀ ॥੧੭॥
भूत पिसाच मास कहूं खाही ॥१७॥

आणि कुठेतरी भूत आणि पिशाच मांस खात होते. १७.

ਸਕਟਾਬ੍ਰਯੂਹ ਰਚਾ ਸੁਰ ਪਤਿ ਤਬ ॥
सकटाब्रयूह रचा सुर पति तब ॥

जेव्हा राक्षसांच्या राजाने 'क्राचाब्यूह' (म्हणजे क्रॉच-करकोच्या आकाराचे लष्करी घेर) बांधले.

ਕ੍ਰੌਚਾਬ੍ਰਯੂਹ ਕਿਯੋ ਅਸੁਰਿਸ ਜਬ ॥
क्रौचाब्रयूह कियो असुरिस जब ॥

मग देवांच्या प्रभूने 'स्कटाब्युह' (म्हणजे युद्धात रथांच्या रूपात आयोजित केलेली लष्करी तुकडी) निर्माण केली.

ਮਚਿਯੋ ਤੁਮਲ ਜੁਧ ਤਹ ਭਾਰੀ ॥
मचियो तुमल जुध तह भारी ॥

खूप कडवे युद्ध झाले

ਗਰਜਤ ਭਏ ਬੀਰ ਬਲ ਧਾਰੀ ॥੧੮॥
गरजत भए बीर बल धारी ॥१८॥

आणि पराक्रमी योद्धे गर्जना करू लागले. १८.

ਜੂਝਿ ਗਏ ਜੋਧਾ ਕਹੀ ਭਾਰੇ ॥
जूझि गए जोधा कही भारे ॥

कुठेतरी महान योद्धे लढत होते.

ਦੇਵ ਗਿਰੇ ਦਾਨਵ ਕਹੀ ਮਾਰੇ ॥
देव गिरे दानव कही मारे ॥

काही देव आणि काही राक्षस मृतावस्थेत पडले होते.

ਬੀਰ ਖੇਤ ਐਸਾ ਤਹ ਪਰਾ ॥
बीर खेत ऐसा तह परा ॥

त्यामुळे अनेक वीर रणांगणात पडले होते

ਦੋਊ ਦਿਸਿ ਇਕ ਸੁਭਟ ਨ ਉਬਰਾ ॥੧੯॥
दोऊ दिसि इक सुभट न उबरा ॥१९॥

की दोन्ही बाजूला एकही योद्धा उरला नाही. 19.

ਜੌ ਕ੍ਰਮ ਕ੍ਰਮ ਕਰਿ ਕਥਾ ਸੁਨਾਊਾਂ ॥
जौ क्रम क्रम करि कथा सुनाऊां ॥

सिरीयलची गोष्ट सांगितली तर

ਗ੍ਰੰਥ ਬਢਨ ਤੇ ਅਧਿਕ ਡਰਾਊਾਂ ॥
ग्रंथ बढन ते अधिक डराऊां ॥

त्यामुळे शास्त्र मोठे होईल अशी भीती वाटते.

ਤੀਸ ਸਹਸ ਛੂਹਨਿ ਜਹ ਜੋਧਾ ॥
तीस सहस छूहनि जह जोधा ॥

जिथे तीस हजार अस्पृश्य योद्धे होते,

ਮੰਡ੍ਰਯੋ ਬੀਰ ਖੇਤ ਕਰਿ ਕ੍ਰੋਧਾ ॥੨੦॥
मंड्रयो बीर खेत करि क्रोधा ॥२०॥

(सर्वांनी) क्रोधित होऊन युद्ध सुरू केले. 20.

ਪਤਿਅਨ ਸੋ ਪਤੀਅਨ ਭਿਰਿ ਮਰੇ ॥
पतिअन सो पतीअन भिरि मरे ॥

सेनापती लढताना मरण पावले.

ਸ੍ਵਾਰਨ ਕੇ ਸ੍ਵਾਰਨ ਛੈ ਕਰੇ ॥
स्वारन के स्वारन छै करे ॥

रायडर्स स्वारांचा नाश करतात.

ਰਥਿਯਨ ਤਹ ਰਥਿਯਨ ਕੌ ਘਾਯੋ ॥
रथियन तह रथियन कौ घायो ॥

सारथींनी सारथींना मारले.

ਹਾਥਿਨ ਦੰਤੀ ਸ੍ਵਰਗ ਪਠਾਯੋ ॥੨੧॥
हाथिन दंती स्वरग पठायो ॥२१॥

हत्तींनी हत्तींना स्वर्गात पाठवले. २१.

ਦਲਪਤਿ ਸੌ ਦਲਪਤਿ ਲਰਿ ਮੂਆ ॥
दलपति सौ दलपति लरि मूआ ॥

दलपतींनी दलपतींशी युद्ध केले.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਨਾਸ ਕਟਕ ਕਾ ਹੂਆ ॥
इह बिधि नास कटक का हूआ ॥

अशा प्रकारे (संपूर्ण) सैन्याचा नाश झाला.

ਬਚੇ ਭੂਪ ਤੇ ਕੋਪ ਬਡਾਈ ॥
बचे भूप ते कोप बडाई ॥

बाकी राहिलेल्या (त्या) राजांचा राग वाढला

ਮਾਡਤ ਭੇ ਹਠ ਠਾਨਿ ਲਰਾਈ ॥੨੨॥
माडत भे हठ ठानि लराई ॥२२॥

ते जिद्दीने लढू लागले. 22.

ਰਨ ਮਾਡਤ ਭੇ ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰਾ ॥
रन माडत भे बिबिध प्रकारा ॥

राक्षसांचा राजा आणि देवांचा देव

ਦੈਤ ਰਾਟ ਅਰੁ ਦੇਵ ਨ੍ਰਿਪਾਰਾ ॥
दैत राट अरु देव न्रिपारा ॥

तो अनेक प्रकारे लढू लागला.

ਰਸਨਾ ਇਤੀ ਨ ਭਾਖ ਸੁਨਾਊਾਂ ॥
रसना इती न भाख सुनाऊां ॥

माझी जीभ (सर्वकाही) वर्णन करण्याइतकी मजबूत नाही.

ਗ੍ਰੰਥ ਬਢਨ ਤੇ ਅਤਿ ਡਰਪਾਊਾਂ ॥੨੩॥
ग्रंथ बढन ते अति डरपाऊां ॥२३॥

मलाही ग्रंथ मोठा होण्याची भीती वाटते. 23.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥

भुजंग प्रयात श्लोक:

ਕਹਾ ਲੌ ਬਖਾਨੌ ਮਹਾ ਲੋਹ ਮਚਿਯੋ ॥
कहा लौ बखानौ महा लोह मचियो ॥

मी वर्णन करू शकतो, (तेथे) एक अतिशय कडवट युद्ध होते.

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਬੀਰ ਏਕੈ ਨ ਬਚਿਯੋ ॥
दुहूं ओर ते बीर एकै न बचियो ॥

दोन्ही बाजूंनी एकही योद्धा उरला नाही.

ਤਬੈ ਆਨਿ ਜੂਟੇ ਦੋਊ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥
तबै आनि जूटे दोऊ छत्रधारी ॥

मग दोन्ही छत्रधारी येऊन (एकत्र) सामील झाले.

ਪਰਾ ਲੋਹ ਗਾੜੋ ਕੰਪੀ ਭੂਮਿ ਸਾਰੀ ॥੨੪॥
परा लोह गाड़ो कंपी भूमि सारी ॥२४॥

खूप मोठे युद्ध झाले आणि संपूर्ण पृथ्वी थरथरू लागली. २४.

ਜੁਟੇ ਰਾਵ ਦੋਊ ਉਠੀ ਧੂਰਿ ਐਸੀ ॥
जुटे राव दोऊ उठी धूरि ऐसी ॥

दोन राजे एकमेकांशी भिडले आणि अशी धूळ उडाली.

ਪ੍ਰਲੈ ਕਾਲ ਕੀ ਅਗਨਿ ਕੀ ਧੂਮ੍ਰ ਜੈਸੀ ॥
प्रलै काल की अगनि की धूम्र जैसी ॥

पुराच्या वेळी आगीच्या धुराप्रमाणे.