श्री दसाम ग्रंथ

पान - 76


ਪੁਨਹਾ ॥
पुनहा ॥

पुन्हा

ਬਹੁਰਿ ਭਇਓ ਮਹਖਾਸੁਰ ਤਿਨ ਤੋ ਕਿਆ ਕੀਆ ॥
बहुरि भइओ महखासुर तिन तो किआ कीआ ॥

त्यानंतर महिषासुर प्रकट झाला आणि त्याने जे काही केले ते पुढीलप्रमाणे आहे.

ਭੁਜਾ ਜੋਰਿ ਕਰਿ ਜੁਧੁ ਜੀਤ ਸਭ ਜਗੁ ਲੀਆ ॥
भुजा जोरि करि जुधु जीत सभ जगु लीआ ॥

आपल्या सशस्त्र बळावर त्याने संपूर्ण जग जिंकले.

ਸੂਰ ਸਮੂਹ ਸੰਘਾਰੇ ਰਣਹਿ ਪਚਾਰ ਕੈ ॥
सूर समूह संघारे रणहि पचार कै ॥

त्याने रणांगणात सर्व देवांना आव्हान दिले.

ਟੂਕਿ ਟੂਕਿ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ਆਯੁਧ ਧਾਰ ਕੈ ॥੧੩॥
टूकि टूकि करि डारे आयुध धार कै ॥१३॥

आणि त्याने आपल्या शस्त्रांनी त्या सर्वांना चिरून टाकले.13.

ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
स्वैया ॥

स्वय्या

ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਮਹਿਖਾਸੁਰ ਦਾਨਵ ਮਾਰਿ ਸਭੈ ਸੁਰ ਸੈਨ ਗਿਰਾਇਓ ॥
जुध करियो महिखासुर दानव मारि सभै सुर सैन गिराइओ ॥

दैत्य-राजा महिषासुराने युद्ध केले आणि देवांच्या सर्व शक्तींचा वध केला.

ਕੈ ਕੈ ਦੁ ਟੂਕ ਦਏ ਅਰਿ ਖੇਤਿ ਮਹਾ ਬਰਬੰਡ ਮਹਾ ਰਨ ਪਾਇਓ ॥
कै कै दु टूक दए अरि खेति महा बरबंड महा रन पाइओ ॥

त्याने पराक्रमी योद्धांचे अर्धे तुकडे केले आणि त्यांना मैदानात फेकून दिले, त्याने असे भयंकर आणि भयंकर युद्ध केले.

ਸ੍ਰਉਣਤ ਰੰਗ ਸਨਿਓ ਨਿਸਰਿਓ ਜਸੁ ਇਆ ਛਬਿ ਕੋ ਮਨ ਮੈ ਇਹਿ ਆਇਓ ॥
स्रउणत रंग सनिओ निसरिओ जसु इआ छबि को मन मै इहि आइओ ॥

त्याला रक्ताने माखलेले पाहून कवीच्या मनात असे वाटते:

ਮਾਰਿ ਕੈ ਛਤ੍ਰਨਿ ਕੁੰਡ ਕੈ ਛੇਤ੍ਰ ਮੈ ਮਾਨਹੁ ਪੈਠਿ ਕੈ ਰਾਮ ਜੂ ਨਾਇਓ ॥੧੪॥
मारि कै छत्रनि कुंड कै छेत्र मै मानहु पैठि कै राम जू नाइओ ॥१४॥

जणू कषत्रियांचा वध करून परशुरामांनी त्यांच्या रक्तात स्नान केले आहे.14.

ਲੈ ਮਹਖਾਸੁਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸੁ ਸਸਤ੍ਰ ਸਬੈ ਕਲਵਤ੍ਰ ਜਿਉ ਚੀਰ ਕੈ ਡਾਰੈ ॥
लै महखासुर असत्र सु ससत्र सबै कलवत्र जिउ चीर कै डारै ॥

महिषासुराने आपल्या शस्त्रे आणि शस्त्रांनी करवतीने करवतीने योद्ध्यांना फेकले.

ਲੁਥ ਪੈ ਲੁਥ ਰਹੀ ਗੁਥਿ ਜੁਥਿ ਗਿਰੇ ਗਿਰ ਸੇ ਰਥ ਸੇਾਂਧਵ ਭਾਰੇ ॥
लुथ पै लुथ रही गुथि जुथि गिरे गिर से रथ सेांधव भारे ॥

प्रेताचे लोट पडले आणि मोठे घोडे डोंगरासारखे कळपात पडले.

ਗੂਦ ਸਨੇ ਸਿਤ ਲੋਹੂ ਮੈ ਲਾਲ ਕਰਾਲ ਪਰੇ ਰਨ ਮੈ ਗਜ ਕਾਰੇ ॥
गूद सने सित लोहू मै लाल कराल परे रन मै गज कारे ॥

काळे हत्ती पांढरे चरबी आणि लाल रक्ताने शेतात पडले आहेत.

ਜਿਉ ਦਰਜੀ ਜਮ ਮ੍ਰਿਤ ਕੇ ਸੀਤ ਮੈ ਬਾਗੇ ਅਨੇਕ ਕਤਾ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥੧੫॥
जिउ दरजी जम म्रित के सीत मै बागे अनेक कता करि डारे ॥१५॥

शिंपी, कपडे कापून त्यांचे ढीग बनवल्यासारखे ते सर्व मृत पडलेले आहेत.15.

ਲੈ ਸੁਰ ਸੰਗ ਸਬੈ ਸੁਰਪਾਲ ਸੁ ਕੋਪ ਕੇ ਸਤ੍ਰੁ ਕੀ ਸੈਨ ਪੈ ਧਾਏ ॥
लै सुर संग सबै सुरपाल सु कोप के सत्रु की सैन पै धाए ॥

इंद्राने सर्व देवांना बरोबर घेऊन शत्रूच्या सैन्यावर आक्रमण केले.

ਦੈ ਮੁਖ ਢਾਰ ਲੀਏ ਕਰਵਾਰ ਹਕਾਰ ਪਚਾਰ ਪ੍ਰਹਾਰ ਲਗਾਏ ॥
दै मुख ढार लीए करवार हकार पचार प्रहार लगाए ॥

तोंडाला ढाल झाकून आणि हातात तलवार घेऊन त्यांनी जोरजोरात हल्ला केला.

ਸ੍ਰਉਨ ਮੈ ਦੈਤ ਸੁਰੰਗ ਭਏ ਕਬਿ ਨੇ ਮਨ ਭਾਉ ਇਹੈ ਛਬਿ ਪਾਏ ॥
स्रउन मै दैत सुरंग भए कबि ने मन भाउ इहै छबि पाए ॥

राक्षस रक्ताने रंगले आहेत असे कवीला वाटते

ਰਾਮ ਮਨੋ ਰਨ ਜੀਤ ਕੈ ਭਾਲਕ ਦੈ ਸਿਰਪਾਉ ਸਬੈ ਪਹਰਾਏ ॥੧੬॥
राम मनो रन जीत कै भालक दै सिरपाउ सबै पहराए ॥१६॥

जणूकाही रामाने युद्ध जिंकल्यानंतर सर्व अस्वलांना सन्मानाचे वस्त्र (लाल रंगाचे) दिले आहेत.16.

ਘਾਇਲ ਘੂਮਤ ਹੈ ਰਨ ਮੈ ਇਕ ਲੋਟਤ ਹੈ ਧਰਨੀ ਬਿਲਲਾਤੇ ॥
घाइल घूमत है रन मै इक लोटत है धरनी बिललाते ॥

अनेक जखमी योद्धे रणांगणात लोळत आहेत आणि त्यांच्यापैकी बरेच जण जमिनीवर रडत आहेत आणि रडत आहेत.

ਦਉਰਤ ਬੀਚ ਕਬੰਧ ਫਿਰੈ ਜਿਹ ਦੇਖਤ ਕਾਇਰ ਹੈ ਡਰ ਪਾਤੇ ॥
दउरत बीच कबंध फिरै जिह देखत काइर है डर पाते ॥

तिकडे सोंडही फिरत आहेत, ते पाहून गोरक्षक घाबरले आहेत.

ਇਯੋ ਮਹਿਖਾਸੁਰ ਜੁਧੁ ਕੀਯੋ ਤਬ ਜੰਬੁਕ ਗਿਰਝ ਭਏ ਰੰਗ ਰਾਤੇ ॥
इयो महिखासुर जुधु कीयो तब जंबुक गिरझ भए रंग राते ॥

महिषासुराने असे युद्ध केले की कोल्हा आणि गिधाडे अत्यंत प्रसन्न झाले.

ਸ੍ਰੌਨ ਪ੍ਰਵਾਹ ਮੈ ਪਾਇ ਪਸਾਰ ਕੈ ਸੋਏ ਹੈ ਸੂਰ ਮਨੋ ਮਦ ਮਾਤੇ ॥੧੭॥
स्रौन प्रवाह मै पाइ पसार कै सोए है सूर मनो मद माते ॥१७॥

आणि वीर मद्यधुंद अवस्थेत रक्ताच्या थारोळ्यात लोळत पडलेले आहेत.17.

ਜੁਧੁ ਕੀਓ ਮਹਖਾਸੁਰ ਦਾਨਵ ਦੇਖਤ ਭਾਨੁ ਚਲੇ ਨਹੀ ਪੰਥਾ ॥
जुधु कीओ महखासुर दानव देखत भानु चले नही पंथा ॥

महिषासुराच्या युद्धातील लढाई पाहून सूर्य आपल्या कक्षेवरून फिरत नाही.

ਸ੍ਰੌਨ ਸਮੂਹ ਚਲਿਓ ਲਖਿ ਕੈ ਚਤੁਰਾਨਨ ਭੂਲਿ ਗਏ ਸਭ ਗ੍ਰੰਥਾ ॥
स्रौन समूह चलिओ लखि कै चतुरानन भूलि गए सभ ग्रंथा ॥

रक्ताचा प्रवाह पाहून ब्रह्मदेवही आपले ग्रंथ विसरले.

ਮਾਸ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਗ੍ਰਿਝ ਰੜੈ ਚਟਸਾਰ ਪੜੈ ਜਿਮੁ ਬਾਰਕ ਸੰਥਾ ॥
मास निहार कै ग्रिझ रड़ै चटसार पड़ै जिमु बारक संथा ॥

मांस पाहून गिधाडे अशा प्रकारे बसलेली असतात, जणू काही मुले शाळेत त्यांचे धडे घेत आहेत.

ਸਾਰਸੁਤੀ ਤਟਿ ਲੈ ਭਟ ਲੋਥ ਸ੍ਰਿੰਗਾਲ ਕਿ ਸਿਧ ਬਨਾਵ ਕੰਥਾ ॥੧੮॥
सारसुती तटि लै भट लोथ स्रिंगाल कि सिध बनाव कंथा ॥१८॥

सरस्वतीच्या तीरावर बसलेले योगी जणू आपली ठिगळे लावलेली रजाई दुरुस्त करत आहेत, अशा रीतीने कोल्हे शेतात प्रेत ओढत आहेत.