श्री दसाम ग्रंथ

पान - 243


ਗਿਰੇ ਬਾਰੁਣੰ ਬਿਥਰੀ ਲੁਥ ਜੁਥੰ ॥
गिरे बारुणं बिथरी लुथ जुथं ॥

वाळवंटात हत्ती पडले आहेत आणि हत्तींचे कळप विखुरले आहेत.

ਖੁਲੇ ਸੁਰਗ ਦੁਆਰੰ ਗਏ ਵੀਰ ਅਛੁਥੰ ॥੪੧੧॥
खुले सुरग दुआरं गए वीर अछुथं ॥४११॥

पडलेल्या बाणांमुळे, प्रेतांचे पुंजके विखुरलेले आहेत आणि शूर योद्धांसाठी आश्रयस्थानाचे दरवाजे उघडले आहेत.411.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਇਹ ਬਿਧਿ ਹਤ ਸੈਨਾ ਭਈ ਰਾਵਣ ਰਾਮ ਬਿਰੁਧ ॥
इह बिधि हत सैना भई रावण राम बिरुध ॥

अशा प्रकारे रामाच्या शत्रू रावणाच्या सैन्याचा नाश झाला.

ਲੰਕ ਬੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਭਯੋ ਦਸਸਿਰ ਮਹਾ ਸਕ੍ਰੁਧ ॥੪੧੨॥
लंक बंक प्रापत भयो दससिर महा सक्रुध ॥४१२॥

अशा रीतीने रामाला विरोध करणाऱ्या सैन्याचा वध झाला आणि लंकेच्या सुंदर किल्ल्यात बसलेला रावण अत्यंत क्रोधित झाला.४१२.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥

भुजंग प्रार्थना श्लोक

ਤਬੈ ਮੁਕਲੇ ਦੂਤ ਲੰਕੇਸ ਅਪੰ ॥
तबै मुकले दूत लंकेस अपं ॥

तेव्हा रावणाने आपले दूत कैलासात पाठवले.

ਮਨੰ ਬਚ ਕਰਮੰ ਸਿਵੰ ਜਾਪ ਜਪੰ ॥
मनं बच करमं सिवं जाप जपं ॥

तेव्हा मन, वाणी आणि कृतीतून शिवाचे नामस्मरण करून लंकेचा राजा राणाने आपले दूत कुंभकरणाकडे पाठवले.

ਸਭੈ ਮੰਤ੍ਰ ਹੀਣੰ ਸਮੈ ਅੰਤ ਕਾਲੰ ॥
सभै मंत्र हीणं समै अंत कालं ॥

(परंतु) जेव्हा अंताची वेळ येते तेव्हा सर्व मंत्र निष्फळ होतात.

ਭਜੋ ਏਕ ਚਿਤੰ ਸੁ ਕਾਲੰ ਕ੍ਰਿਪਾਲੰ ॥੪੧੩॥
भजो एक चितं सु कालं क्रिपालं ॥४१३॥

ते सर्वजण मंत्राच्या बळाविना होते आणि त्यांच्या येऊ घातलेल्या अंताबद्दल जाणून होते, ते एक परोपकारी अचल परमेश्वराचे स्मरण करत होते.413.

ਰਥੀ ਪਾਇਕੰ ਦੰਤ ਪੰਤੀ ਅਨੰਤੰ ॥
रथी पाइकं दंत पंती अनंतं ॥

मग रथ योद्धे, पायदळ आणि हत्तींच्या अनेक रांगा-

ਚਲੇ ਪਖਰੇ ਬਾਜ ਰਾਜੰ ਸੁ ਭੰਤੰ ॥
चले पखरे बाज राजं सु भंतं ॥

पायी चाललेले, घोडे, हत्ती आणि रथावर बसलेले योद्धे, शस्त्रे परिधान करून पुढे निघाले.

ਧਸੇ ਨਾਸਕਾ ਸ੍ਰੋਣ ਮਝੰ ਸੁ ਬੀਰੰ ॥
धसे नासका स्रोण मझं सु बीरं ॥

(ते कुंभकर्णाच्या नाकात आणि कानात गेले

ਬਜੇ ਕਾਨ੍ਰਹਰੇ ਡੰਕ ਡਉਰੂ ਨਫੀਰੰ ॥੪੧੪॥
बजे कान्रहरे डंक डउरू नफीरं ॥४१४॥

ते सर्व कुंभकरणाच्या नाकात घुसले आणि त्यांचे तबर आणि इतर वाद्ये वाजवू लागले.414.

ਬਜੈ ਲਾਗ ਬਾਦੰ ਨਿਨਾਦੰਤਿ ਵੀਰੰ ॥
बजै लाग बादं निनादंति वीरं ॥

योद्धे (सुरुवात) कान-विभाजित स्वरात वाद्ये वाजवू लागले.

ਉਠੈ ਗਦ ਸਦੰ ਨਿਨਦੰ ਨਫੀਰੰ ॥
उठै गद सदं निनदं नफीरं ॥

वॉरियर्सनी त्यांचे वाद्य वाजवले जे उच्च खेळपट्टीवर गुंजले.

ਭਏ ਆਕੁਲੰ ਬਿਆਕਲੰ ਛੋਰਿ ਭਾਗਿਅੰ ॥
भए आकुलं बिआकलं छोरि भागिअं ॥

ज्याच्या आवाजाने विचलित झालेले लोक (आपल्या जागेवरून) पळून गेले.

ਬਲੀ ਕੁੰਭਕਾਨੰ ਤਊ ਨਾਹਿ ਜਾਗਿਅੰ ॥੪੧੫॥
बली कुंभकानं तऊ नाहि जागिअं ॥४१५॥

ते सर्व जण लहान मुलांप्रमाणे गोंधळलेल्या अवस्थेत पळून गेले, परंतु तरीही पराक्रमी कुंभकरण जागे झाले नाही.415.

ਚਲੇ ਛਾਡਿ ਕੈ ਆਸ ਪਾਸੰ ਨਿਰਾਸੰ ॥
चले छाडि कै आस पासं निरासं ॥

निराश योद्धे जागृत होण्याची आशा सोडून (त्याच्यापासून) दूर गेले.

ਭਏ ਭ੍ਰਾਤ ਕੇ ਜਾਗਬੇ ਤੇ ਉਦਾਸੰ ॥
भए भ्रात के जागबे ते उदासं ॥

कुंभकरणाला जाग न आल्याने स्वत:ला असहाय्य वाटू लागल्याने त्या सर्वांची निराशा झाली व ते निघून जाऊ लागले आणि आपल्या प्रयत्नात अयशस्वी झाल्याबद्दल चिंताग्रस्त झाले.

ਤਬੈ ਦੇਵਕੰਨਿਆ ਕਰਿਯੋ ਗੀਤ ਗਾਨੰ ॥
तबै देवकंनिआ करियो गीत गानं ॥

मग देव मुली गाणी म्हणू लागल्या.

ਉਠਯੋ ਦੇਵ ਦੋਖੀ ਗਦਾ ਲੀਸ ਪਾਨੰ ॥੪੧੬॥
उठयो देव दोखी गदा लीस पानं ॥४१६॥

तेव्हा देवांच्या कन्या म्हणजेच कुंभकरण जागे झाले आणि त्यांनी त्याची गदा हातात घेतली.416.

ਕਰੋ ਲੰਕ ਦੇਸੰ ਪ੍ਰਵੇਸੰਤਿ ਸੂਰੰ ॥
करो लंक देसं प्रवेसंति सूरं ॥

योद्धा 'कुंभकरण' लंकेत दाखल झाला.

ਬਲੀ ਬੀਸ ਬਾਹੰ ਮਹਾ ਸਸਤ੍ਰ ਪੂਰੰ ॥
बली बीस बाहं महा ससत्र पूरं ॥

त्या पराक्रमी योद्ध्याने लंकेत प्रवेश केला, जिथे वीस हातांचा पराक्रमी वीर रावण मोठ्या शस्त्रांनी सजलेला होता.