श्री दसाम ग्रंथ

पान - 831


ਨੈਕ ਨੇਹ ਨਹਿ ਕੀਜਿਯੈ ਤਊ ਤਰਨਿ ਕੇ ਸੰਗ ॥੨੭॥
नैक नेह नहि कीजियै तऊ तरनि के संग ॥२७॥

उत्कट, त्याने तरुण स्त्रीने दाखवलेल्या प्रेमात अडकू नये.(२७)(१)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਪਤਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੭॥੩੪੨॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे सपतदसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१७॥३४२॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची सतरावी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण झाली. (१७)(३४२)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਕਥਾ ਸਤ੍ਰਵੀ ਰਾਮ ਕਬਿ ਉਚਰੀ ਹਿਤ ਚਿਤ ਲਾਇ ॥
कथा सत्रवी राम कबि उचरी हित चित लाइ ॥

कवी रामाने प्रेमाने सतरा चरित्राची कल्पना केली आणि

ਬਹੁਰਿ ਕਥਾ ਬੰਧਨ ਨਿਮਿਤ ਮਨ ਮੈ ਕਹਿਯੋ ਉਪਾਇ ॥੧॥
बहुरि कथा बंधन निमित मन मै कहियो उपाइ ॥१॥

मग, कथा पूर्ण करण्याचा निर्धार केला.(1)

ਧਾਮ ਨਿਕਟ ਤਾ ਕੇ ਹੁਤੀ ਹੋੜ ਬਦੀ ਜਿਹ ਨਾਰਿ ॥
धाम निकट ता के हुती होड़ बदी जिह नारि ॥

दुसरी महिला, जिच्याशी तिने पैज लावली होती, ती तिच्या घराजवळ राहत होती.

ਤਿਨਹੂੰ ਕਰਿਯੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਕ ਸੋ ਤੁਮ ਸੁਨਹੁ ਸੁਧਾਰਿ ॥੨॥
तिनहूं करियो चरित्र इक सो तुम सुनहु सुधारि ॥२॥

आता तिची कथा सुधारणेसह ऐका.(२)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਸ੍ਰੀ ਛਲਛਿਦ੍ਰ ਕੁਅਰਿ ਤਿਹ ਨਾਮਾ ॥
स्री छलछिद्र कुअरि तिह नामा ॥

तिचे नाव छलछिदर (फसवी) कुमारी होते

ਦੂਜੇ ਰਹਤ ਮੁਗਲ ਕੀ ਬਾਮਾ ॥
दूजे रहत मुगल की बामा ॥

आणि ती दुसऱ्या मोगलाच्या बाईबरोबर राहायची.

ਤਿਨ ਜੁ ਕਿਯਾ ਸੁ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸੁਨਾਊ ॥
तिन जु किया सु चरित्र सुनाऊ ॥

तिने काय फसवणूक केली,

ਤਾ ਤੇ ਤੁਮਰੌ ਹ੍ਰਿਦੈ ਰਿਝਾਊ ॥੩॥
ता ते तुमरौ ह्रिदै रिझाऊ ॥३॥

आता मी तुम्हाला आनंद देण्यासाठी ते सांगत आहे.(3)

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤਿਨ ਮਿਹਦੀ ਲਈ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ॥
एक दिवस तिन मिहदी लई मंगाइ कै ॥

एके दिवशी तिने मेंदी-पावडर गोळा केले आणि दाखवले

ਲੀਪਿ ਆਪਨੇ ਹਾਥ ਪਤਿਹਿ ਦਿਖਰਾਇ ਕੈ ॥
लीपि आपने हाथ पतिहि दिखराइ कै ॥

पती, तिच्या हातांना कामुक मेंदी-पेस्टने रंग देण्यासाठी ते घाला.

ਯਾਰਿ ਦੂਸਰੇ ਸੰਗ ਯੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ਕੈ ॥
यारि दूसरे संग यो कहियो सुधारि कै ॥

तिने नम्रपणे, तिच्या दुसऱ्या (मुलगा) मित्राला सांगितले होते की ती येणार आहे

ਹੋ ਐਹੋ ਤੁਮਰੇ ਤੀਰ ਤਿਹਾਰੇ ਪਯਾਰਿ ਕੈ ॥੪॥
हो ऐहो तुमरे तीर तिहारे पयारि कै ॥४॥

तो प्रेम करण्यासाठी, तसेच. (4)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਪਿਯ ਪ੍ਯਾਰੋ ਆਯੋ ਜਬ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
पिय प्यारो आयो जब जान्यो ॥

तिचा (मुलगा) मित्र आल्याचे लक्षात येताच तिने तिला (पती) विचारले.

ਯਾਰ ਦੂਸਰੇ ਸੰਗ ਬਖਾਨ੍ਯੋ ॥
यार दूसरे संग बखान्यो ॥

मित्रा, 'मला लघवीला जायचे होते.

ਮੈ ਅਬ ਹੀ ਲਘੁ ਕੇ ਹਿਤ ਜੈਹੋ ॥
मै अब ही लघु के हित जैहो ॥

'मी परत आल्यावर तुम्ही मला कंबरेला बांधायला मदत कराल (कारण माझे

ਆਨਿ ਨਾਰ ਤਵ ਪਾਸ ਬਧੈਹੋ ॥੫॥
आनि नार तव पास बधैहो ॥५॥

हात मेंदी-पेस्टने मळलेले आहेत.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਨਾਰ ਖੁਲਾਯੋ ਜਾਰ ਤੇ ਗਈ ਜਾਰ ਕੇ ਪਾਸਿ ॥
नार खुलायो जार ते गई जार के पासि ॥

तिने तिच्या पहिल्या मित्राकडून कमरबंद उघडला आणि दुसऱ्याकडे गेली.

ਜਾਇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੇ ਸੰਗ ਰਮੀ ਰੰਚਕ ਕਿਯਾ ਨ ਤ੍ਰਾਸ ॥੬॥
जाइ न्रिपति के संग रमी रंचक किया न त्रास ॥६॥

आणि न घाबरता त्या शाही प्रेमासोबत प्रेम करण्यात गुंतले.(6)

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल

ਮੁਹਰ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ਟਕਾ ਕੋ ਲੇਵਈ ॥
मुहर परापति होइ टका को लेवई ॥

जेव्हा सोन्याच्या नाण्यांचा परोपकार उपलब्ध असेल तेव्हा मूळ धातूची नाणी कोण स्वीकारेल?

ਬਿਨੁ ਦੀਨੇ ਧਨ ਸਰੈ ਤ ਕੋ ਧਨ ਦੇਵਈ ॥
बिनु दीने धन सरै त को धन देवई ॥

एखाद्याने ऐश्वर्य सोडले तर धनाच्या मागे का फिरावे?

ਧਨੀ ਤ੍ਯਾਗਿ ਨਿਰਧਨ ਕੇ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਵਈ ॥
धनी त्यागि निरधन के को ग्रिह जावई ॥

श्रीमंताला सोडून गरीबाच्या घरी जायला कोणाला आवडेल?

ਹੋ ਰਾਵ ਤ੍ਯਾਗਿ ਕਰਿ ਰੰਕ ਕਵਨ ਚਿਤ ਲ੍ਯਾਵਈ ॥੭॥
हो राव त्यागि करि रंक कवन चित ल्यावई ॥७॥

राजाला बाजूला सारून गरीबांची आठवण कोणाला येईल?(७)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਨੇਹ ਠਾਨਿ ਰਤਿ ਮਾਨਿ ਕਰਿ ਰਾਜਾ ਦਿਯਾ ਉਠਾਇ ॥
नेह ठानि रति मानि करि राजा दिया उठाइ ॥

अत्यंत समाधानाने प्रेम करून तिने राजकुमाराला निरोप दिला.

ਲਗੀ ਮਿਹਦੀਆ ਕਰ ਰਹੀ ਨਾਰ ਬਧਾਯੋ ਆਇ ॥੮॥
लगी मिहदीआ कर रही नार बधायो आइ ॥८॥

ती आली, हात अजूनही मेंदीने माखलेले होते, आणि पहिल्या प्रियकराला कंबरेला बांधायला सांगितले.(8)

ਬੈਨ ਸੁਨਤ ਮੂਰਖ ਉਠਿਯੋ ਭੇਦ ਨ ਸਕ੍ਯੋ ਪਛਾਨਿ ॥
बैन सुनत मूरख उठियो भेद न सक्यो पछानि ॥

तिचे बोलणे ऐकून तो मूर्ख प्रियकर गुपित न समजता पुढे आला.

ਬਾਧ੍ਰਯੋ ਬੰਦ ਇਜਾਰ ਕੌ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਨ ਮਾਨਿ ॥੯॥
बाध्रयो बंद इजार कौ अधिक प्रीति मन मानि ॥९॥

तो, अजूनही त्याच्या मनात तिच्याबद्दल प्रेम आहे, तो उठला आणि कंबरेला बांधला.(9)

ਪ੍ਰੀਤਿ ਕੈਸਿਯੈ ਤਨ ਬਢੈ ਕਸਟ ਕੈਸਹੂ ਹੋਇ ॥
प्रीति कैसियै तन बढै कसट कैसहू होइ ॥

तुम्ही कितीही प्रेमात असाल, आणि तुम्ही प्रेम-आजारात असाल,

ਤਊ ਤਰੁਨਿ ਸੌ ਦੋਸਤੀ ਭੂਲਿ ਨ ਕਰਿਯਹੁ ਕੋਇ ॥੧੦॥
तऊ तरुनि सौ दोसती भूलि न करियहु कोइ ॥१०॥

तुम्ही तरुणीच्या प्रेमात पडू नये.(10)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਸਟਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੮॥੩੫੨॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे असटदसमो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१८॥३५२॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची अठरावी बोधकथा, -53 आशीर्वादाने पूर्ण.(18)(352)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਬੰਦਸਾਲ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤਹਿ ਪਠਾਯੋ ॥
बंदसाल न्रिप सुतहि पठायो ॥

राजाने आपल्या मुलाला तुरुंगात पाठवले होते

ਪ੍ਰਾਤ ਸਮੈ ਪੁਨਿ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥
प्रात समै पुनि निकटि बुलायो ॥

आणि सकाळी त्याला परत बोलावले.

ਬਹੁਰੌ ਮੰਤ੍ਰੀ ਕਥਾ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
बहुरौ मंत्री कथा उचारियो ॥

मग मंत्री महोदयांनी एक बोधकथा सांगितली

ਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਕੋ ਭਰਮੁ ਨਿਵਾਰਿਯੋ ॥੧॥
चित्र सिंघ को भरमु निवारियो ॥१॥

आणि चित्रसिंगची भीती दूर केली.(१)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸਾਹਜਹਾਨਾਬਾਦ ਮੈ ਏਕ ਮੁਗਲ ਕੀ ਬਾਲ ॥
साहजहानाबाद मै एक मुगल की बाल ॥

आता माझ्या राजा, काय मोहिनी दाखवली होती ते ऐक

ਤਾ ਸੋ ਕਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਕ ਸੋ ਤੁਮ ਸੁਨਹੁ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥੨॥
ता सो किया चरित्र इक सो तुम सुनहु न्रिपाल ॥२॥

शाहजहानबाद येथे राहणाऱ्या मुघलांच्या पत्नीद्वारे.(2)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਤਾ ਕੋ ਨਾਮ ਨਾਦਰਾ ਬਾਨੋ ॥
ता को नाम नादरा बानो ॥

तिचे नाव नादिरा बानो होते