श्री दसाम ग्रंथ

पान - 544


ਕੈਰਵ ਆਏ ਹੁਤੇ ਜਿਤਨੇ ਸਭ ਆਪਨੇ ਆਪਨੇ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਏ ॥
कैरव आए हुते जितने सभ आपने आपने धामि सिधाए ॥

तेथे आलेले सर्व कौरव आपापल्या घरी गेले.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਬਹੁਰੋ ਬ੍ਰਿਜਨਾਇਕ ਦੁਆਰਵਤੀ ਹੂ ਕੇ ਭੀਤਰ ਆਏ ॥੨੪੨੭॥
स्याम भनै बहुरो ब्रिजनाइक दुआरवती हू के भीतर आए ॥२४२७॥

या बाजूने कौरवही आपापल्या घरी गेले आणि कृष्ण पुन्हा द्वारकेला परतला.2427.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਜਗਿ ਤਹਾ ਕਰ ਕੈ ਚਲਿਯੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਬਸੁਦੇਵ ॥
जगि तहा कर कै चलियो स्याम भनै बसुदेव ॥

(कवी) श्याम म्हणतो, बसदेव तेथे यज्ञ करून (परत) गेले

ਜਿਹ ਕੋ ਸੁਤ ਚਉਦਹ ਭਵਨ ਸਭ ਦੇਵਨ ਕੋ ਭੇਵ ॥੨੪੨੮॥
जिह को सुत चउदह भवन सभ देवन को भेव ॥२४२८॥

जाण्यापूर्वी, कृष्णाने यज्ञ केला, कारण वासुदेवाचा पुत्र चौदा लोकांमध्ये देवांचा देव आहे.2428.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਚਲਿਯੋ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਾਈ ॥
चलियो स्याम जू प्रेम बढाई ॥

वाढलेल्या प्रेमाने श्रीकृष्ण निघून गेले.

ਪੂਜਿਯੋ ਚਰਨ ਪਿਤਾ ਕੇ ਜਾਈ ॥
पूजियो चरन पिता के जाई ॥

कृष्ण आनंदाने निघून गेला आणि घरी पोहोचल्यावर त्याने वडिलांच्या चरणांची पूजा केली

ਤਾਤ ਜਬੈ ਲਖਿ ਆਵਤ ਪਾਏ ॥
तात जबै लखि आवत पाए ॥

जेव्हा वडिलांनी (त्यांना) येताना पाहिले,

ਤ੍ਰਿਭਵਨ ਕੇ ਕਰਤਾ ਠਹਰਾਏ ॥੨੪੨੯॥
त्रिभवन के करता ठहराए ॥२४२९॥

जेव्हा त्याच्या वडिलांनी त्याला येताना पाहिले तेव्हा त्यांनी त्याला तिन्ही जगाचा निर्माता म्हणून ओळखले.2429.

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਹਰਿ ਕੀ ਉਸਤਤਿ ਕਰੀ ॥
बहु बिधि हरि की उसतति करी ॥

कृष्णाची स्तुती केली.

ਮੂਰਤਿ ਹਰਿ ਕੀ ਚਿਤ ਮੈ ਧਰੀ ॥
मूरति हरि की चित मै धरी ॥

त्यांनी विविध प्रकारे कृष्णाची स्तुती केली आणि कृष्णाची आकृती आपल्या मनात स्थापित केली

ਆਪਨੋ ਪ੍ਰਭੁ ਲਖਿ ਪੂਜਾ ਕੀਨੀ ॥
आपनो प्रभु लखि पूजा कीनी ॥

आपल्या परमेश्वराला ओळखून पूजा केली.

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਜਾਨ ਸਭ ਲੀਨੀ ॥੨੪੩੦॥
स्री जदुबीर जान सभ लीनी ॥२४३०॥

त्याला आपला भगवान-देव मानून त्याने त्याची पूजा केली आणि कृष्णानेही त्याच्या मनातील संपूर्ण रहस्य समजून घेतले.2430.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਕੁਰਖੇਤ੍ਰ ਬਿਖੈ ਜਗਿ ਕਰਕੈ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਕਉ ਗਿਆਨ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀ ਜਾਤ ਭਏ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥
इति स्री दसम सिकंध पुराणे बचित्र नाटक ग्रंथे क्रिसनावतारे कुरखेत्र बिखै जगि करकै ग्वारिन कउ गिआन द्रिड़ाइ द्वारवती जात भए धिआइ समापतं ॥

बचित्तर नाटकातील कृष्णावतारातील (दशम स्कंध पुराणावर आधारित) वर्णनाच्या शेवटी “यज्ञानंतर द्वारकेला परतणे आणि गोपींना ज्ञानाविषयी सूचना देणे” या शीर्षकाच्या अध्यायाचा शेवट.

ਅਥ ਦੇਵਕੀ ਕੇ ਛਠਹੀ ਪੁਤ੍ਰ ਬਲਿ ਲੋਕ ਤੇ ਲਿਆਇ ਦੇਨਿ ਕਥਨੰ ॥
अथ देवकी के छठही पुत्र बलि लोक ते लिआइ देनि कथनं ॥

आता देवकीच्या सहाही पुत्रांना आणण्याचे वर्णन सुरू होते

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਇਕ ਪੈ ਤਬ ਹੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਚਲਿ ਦੇਵਕੀ ਆਈ ॥
स्री ब्रिजनाइक पै तब ही कबि स्याम कहै चलि देवकी आई ॥

कवी श्याम म्हणतात, मग देवकी चालत श्रीकृष्णाकडे आली.

ਚਉਦਹ ਲੋਕਨ ਕੇ ਕਰਤਾ ਤੁਮ ਸਤਿ ਇਹੈ ਮਨ ਮੈ ਠਹਰਾਈ ॥
चउदह लोकन के करता तुम सति इहै मन मै ठहराई ॥

कवी श्याम म्हणतो की, मग देवकी कृष्णाकडे आली आणि त्याने त्यांना आपल्या मनात सत्य भगवान मानले, सर्व चौदा जगाचा निर्माता म्हणून,

ਹੋ ਮਧੁ ਕੀਟਭ ਕੇ ਕਰਤਾ ਬਧ ਐਸੇ ਕਰੀ ਹਰਿ ਜਾਨਿ ਬਡਾਈ ॥
हो मधु कीटभ के करता बध ऐसे करी हरि जानि बडाई ॥

आणि मधु आणि कैतभ यांचा मारेकरी तिच्या मनात कृष्णाची स्तुती करत आहे.

ਪੁਤ੍ਰ ਜਿਤੇ ਹਮਰੈ ਹਨੇ ਕੰਸ ਸੋਊ ਹਮ ਕਉ ਤੁਮ ਦੇਹੁ ਮੰਗਾਈ ॥੨੪੩੧॥
पुत्र जिते हमरै हने कंस सोऊ हम कउ तुम देहु मंगाई ॥२४३१॥

ती म्हणाली, “हे परमेश्वरा! कंसाने मारलेले आमचे सर्व पुत्र माझ्याकडे आणा.” 2431.

ਆਨਿ ਦੀਏ ਬਲਿ ਲੋਕ ਤੇ ਬਾਲਕ ਮਾਇ ਕੇ ਬੈਨ ਜਬੈ ਸੁਨਿ ਪਾਏ ॥
आनि दीए बलि लोक ते बालक माइ के बैन जबै सुनि पाए ॥

आपल्या आईचे जग ऐकून, भगवान (कृष्ण) तिच्या सर्व पुत्रांना पाताळातून आणले.

ਦੇਵਕੀ ਬਾਲਕ ਜਾਨਿ ਤਿਨੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਉਠਿ ਕੰਠਿ ਲਗਾਏ ॥
देवकी बालक जानि तिनै कबि स्याम कहै उठि कंठि लगाए ॥

देवकीनेही त्यांना स्वतःचे पुत्र समजून मिठी मारली

ਜਨਮਨ ਕੀ ਸੁਧਿ ਭੀ ਤਿਨ ਕੇ ਹਮ ਬਾਮਨ ਹੈ ਇਹ ਬੈਨ ਸੁਨਾਏ ॥
जनमन की सुधि भी तिन के हम बामन है इह बैन सुनाए ॥

त्यांच्या जन्माविषयीची जाणीवही पुनरुज्जीवित झाली आणि त्यांना त्यांच्या उच्च वंशाचीही जाणीव झाली