श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1095


ਜਬ ਹੀ ਦੂਜੋ ਦਿਵਸ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥
जब ही दूजो दिवस पहूच्यो आइ कै ॥

दुसरा दिवस आला तेव्हा

ਭਰਿ ਗੋਨੈ ਪਨਿਯਨ ਕੀ ਦਈ ਚਲਾਇ ਕੈ ॥
भरि गोनै पनियन की दई चलाइ कै ॥

त्यामुळे त्यांनी चपलांनी भरलेल्या पिशव्या पाठवल्या.

ਲੋਗ ਖਜਾਨੌ ਜਾਨਿ ਟੂਟਿ ਤਾ ਪੈ ਪਰੇ ॥
लोग खजानौ जानि टूटि ता पै परे ॥

(शत्रू) लोकांना तो खजिना समजला आणि त्यावर पडला.

ਹੋ ਉਹਿ ਦਿਸਿ ਤੇ ਉਨ ਬਾਲ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਧਨ ਜੁਤ ਹਰੇ ॥੧੨॥
हो उहि दिसि ते उन बाल न्रिपति धन जुत हरे ॥१२॥

त्या बाजूला त्या स्त्रीने राजांना पैसे देऊन लुटले. 12.

ਦਿਨ ਦੂਜੋ ਗਯੋ ਦਿਵਸ ਤੀਸਰੋ ਆਇਯੋ ॥
दिन दूजो गयो दिवस तीसरो आइयो ॥

(जेव्हा) दुसरा दिवस गेला आणि तिसरा दिवस आला

ਤਬ ਰਾਨੀ ਦੁੰਦਭਿ ਇਕ ਠੌਰ ਬਜਾਇਯੋ ॥
तब रानी दुंदभि इक ठौर बजाइयो ॥

त्यामुळे राणीने एका ठिकाणी नगारा वाजवला.

ਲੋਗ ਦਰਬੁ ਲੈ ਭਜੈ ਜੁ ਤਿਹ ਮਗੁ ਆਇਯੋ ॥
लोग दरबु लै भजै जु तिह मगु आइयो ॥

लोक त्यांची संपत्ती घेऊन पळून गेले (आणि ते त्या मार्गावर आले).

ਹੋ ਲੂਟਿ ਧਨੀ ਸਭ ਲੀਏ ਨ ਜਾਨਿਕ ਪਾਇਯੋ ॥੧੩॥
हो लूटि धनी सभ लीए न जानिक पाइयो ॥१३॥

(त्याने) सर्व श्रीमंतांना लुटले, एकालाही जाऊ दिले नाही. 13.

ਦਿਵਸ ਚਤ੍ਰਥੇ ਦੀਨੀ ਆਗਿ ਲਗਾਇ ਕੈ ॥
दिवस चत्रथे दीनी आगि लगाइ कै ॥

(त्याने) चौथ्या दिवशी आग लावली.

ਆਪੁ ਏਕ ਠਾ ਥਿਰ ਭਈ ਦਲਹਿ ਦੁਰਾਇ ਕੈ ॥
आपु एक ठा थिर भई दलहि दुराइ कै ॥

'आप'ने पक्ष एका ठिकाणी लपवून ठेवला.

ਸਭ ਰਾਜਨ ਕੇ ਲੋਗ ਬੁਝਾਵਨ ਲਾਗਏ ॥
सभ राजन के लोग बुझावन लागए ॥

राजांचे सर्व लोक आग विझवू लागले.

ਹੋ ਜੋ ਪਾਏ ਨ੍ਰਿਪ ਰਹੇ ਮਾਰਿ ਅਬਲਾ ਦਏ ॥੧੪॥
हो जो पाए न्रिप रहे मारि अबला दए ॥१४॥

(इथे) जे राजे राहिले, (त्यांना) स्त्रीने मारले. 14.

ਦਿਵਸ ਪਾਚਵੇ ਅਪਨੀ ਅਨੀ ਸੁਧਾਰਿ ਕੈ ॥
दिवस पाचवे अपनी अनी सुधारि कै ॥

पाचव्या दिवशी आपले सैन्य तयार करून

ਮਧਿ ਸੈਨ ਕੇ ਪਰੀ ਮਸਾਲੇ ਜਾਰਿ ਕੈ ॥
मधि सैन के परी मसाले जारि कै ॥

ती (शत्रूच्या) सैन्याच्या मशाल पेटवायला गेली.

ਮਾਰਿ ਕੂਟਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੈਨ ਨਿਕਸਿ ਆਪੁਨ ਗਈ ॥
मारि कूटि न्रिप सैन निकसि आपुन गई ॥

राजाच्या फौजेला मारत आप बाहेर गेले.

ਹੋ ਪਿਤਾ ਪੂਤ ਸਿਰ ਤੇਗ ਪੂਤ ਪਿਤੁ ਕੇ ਦਈ ॥੧੫॥
हो पिता पूत सिर तेग पूत पितु के दई ॥१५॥

(शत्रू पक्षात असा गोंधळ झाला की) बापाने मुलाच्या डोक्यात वार केला आणि मुलाने बापाच्या डोक्यात मारले. १५.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਰੈਨ ਸਮੇ ਤਿਨ ਹੀ ਬਿਖੈ ਮਾਚਿਯੋ ਲੋਹ ਅਪਾਰ ॥
रैन समे तिन ही बिखै माचियो लोह अपार ॥

रात्री त्यांच्यात कडाक्याचे युद्ध झाले.

ਭਟ ਜੂਝੇ ਪਿਤੁ ਪੂਤ ਹਨਿ ਪੂਤ ਪਿਤਾ ਕੋ ਮਾਰ ॥੧੬॥
भट जूझे पितु पूत हनि पूत पिता को मार ॥१६॥

वीर लढताना मरण पावले, वडिलांनी मुलाला मारले आणि मुलाने पित्याला मारले. 16.

ਰੈਨ ਸਮੈ ਤਵਨੈ ਕਟਕ ਲੋਹ ਪਰਿਯੋ ਬਿਕਰਾਰ ॥
रैन समै तवनै कटक लोह परियो बिकरार ॥

रात्री त्यांच्या सैन्यात घनघोर युद्ध झाले.

ਊਚ ਨੀਚ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਜਾ ਘਾਯਲ ਭਏ ਸੁਮਾਰ ॥੧੭॥
ऊच नीच राजा प्रजा घायल भए सुमार ॥१७॥

लहान-मोठे, राजा, प्रजा, अगणित लोक जखमी झाले. १७.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਪਿਤੁ ਲੈ ਖੜਗੁ ਪੂਤ ਕੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥
पितु लै खड़गु पूत को मारियो ॥

वडिलांनी तलवार घेऊन मुलाचा वध केला

ਪੂਤ ਪਿਤਾ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਝਾਰਿਯੋ ॥
पूत पिता के सिर पर झारियो ॥

आणि मुलाने (तलवार घेऊन) वडिलांच्या डोक्यावर वार केला.

ਐਸੇ ਲੋਹ ਪਰਿਯੋ ਬਿਕਰਾਰਾ ॥
ऐसे लोह परियो बिकरारा ॥

असे भयंकर युद्ध झाले

ਸਭ ਘਾਯਲ ਭੇ ਭੂਪ ਸਮਾਰਾ ॥੧੮॥
सभ घायल भे भूप समारा ॥१८॥

आणि सर्व राजे जखमी आणि ठार झाले. १८.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਦਿਵਸ ਖਸਟਮੋ ਜਬੈ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥
दिवस खसटमो जबै पहूच्यो आइ कै ॥

सहावा दिवस झाला तेव्हा

ਦੋ ਦੋ ਮਰਦ ਲੌ ਖਾਈ ਗਈ ਖੁਦਾਇ ਕੈ ॥
दो दो मरद लौ खाई गई खुदाइ कै ॥

त्यामुळे दोन माणसांएवढा खोल खंदक खणण्यात आला.

ਗਡਿ ਸੂਰੀ ਜਲ ਊਪਰ ਦਏ ਬਹਾਇ ਕੈ ॥
गडि सूरी जल ऊपर दए बहाइ कै ॥

(लोखंडी) खांब (त्यात) घातला गेला आणि त्यावर पाणी ओतले गेले.

ਹੋ ਬਦ੍ਯੋ ਖਲਨ ਸੋ ਜੁਧ ਖਿੰਗ ਖੁਨਸਾਇ ਕੈ ॥੧੯॥
हो बद्यो खलन सो जुध खिंग खुनसाइ कै ॥१९॥

त्याने त्या दुष्टांशी युद्ध केले आणि घोड्यांना मच्छरदाणी दिली. 19.

ਪਰਾ ਬੰਧਿ ਕਰਿ ਫੌਜ ਦੋਊ ਠਾਢੀ ਭਈ ॥
परा बंधि करि फौज दोऊ ठाढी भई ॥

(राणीने) सैन्याला दोन रांगेत उभे केले.

ਤੀਰ ਤੁਪਕ ਤਰਵਾਰਿ ਮਾਰਿ ਚਿਰ ਲੌ ਦਈ ॥
तीर तुपक तरवारि मारि चिर लौ दई ॥

बाण, बंदुका आणि तलवारींचा मारा सुरूच होता.

ਭਾਜਿ ਚਲੀ ਤ੍ਰਿਯ ਪਾਛੇ ਕਟਕ ਲਗਾਇ ਕੈ ॥
भाजि चली त्रिय पाछे कटक लगाइ कै ॥

(तेव्हा) राणी आपल्या सैन्यासह मागे पळून गेली. (हे पाहून शत्रूचा संघ पाठलाग करू लागला)

ਹੋ ਪਛੇ ਪਖਰਿਯਾ ਪਰੈ ਤੁਰੰਗ ਨਚਾਇ ਕੈ ॥੨੦॥
हो पछे पखरिया परै तुरंग नचाइ कै ॥२०॥

घोडेस्वार घोडे नाचत असताना खंदकात पडले आणि त्यांचा पाठलाग करण्यात आला. 20.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਏਕ ਬਾਰ ਸੋਰਹ ਸਹਸ ਸ੍ਵਾਰ ਜੁਝੇ ਬਰਬੀਰ ॥
एक बार सोरह सहस स्वार जुझे बरबीर ॥

एकाच युद्धात सोळा हजार योद्धे मरण पावले.

ਬਹੁਰਿ ਆਨਿ ਅਬਲਾ ਪਰੀ ਹਨੇ ਤੁਪਕ ਕੈ ਤੀਰ ॥੨੧॥
बहुरि आनि अबला परी हने तुपक कै तीर ॥२१॥

राणी पुन्हा आली आणि बंदुका आणि बाणांनी (उरलेल्यांना) ठार मारले. २१.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਜਬੈ ਸਪਤਵੌ ਦਿਵਸ ਪਹੂਚਿਯੋ ਆਇ ਕਰਿ ॥
जबै सपतवौ दिवस पहूचियो आइ करि ॥

सातवा दिवस आला तेव्हा

ਸਭ ਪਕਵਾਨਨ ਮੌ ਦਈ ਜਹਰ ਡਰਾਇ ਕਰਿ ॥
सभ पकवानन मौ दई जहर डराइ करि ॥

त्यामुळे सर्व अन्नात विष मिसळले गेले.

ਖਲਨ ਖੰਡ ਕਛੁ ਚਿਰ ਲੌ ਲੋਹ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥
खलन खंड कछु चिर लौ लोह बजाइ कै ॥

काही काळ शत्रूंशी युद्ध करून (त्यांचे) तुकडे करून

ਹੋ ਔਰ ਠੌਰ ਚਲਿ ਗਈ ਨਿਸਾਨੁ ਦਿਵਾਇ ਕੈ ॥੨੨॥
हो और ठौर चलि गई निसानु दिवाइ कै ॥२२॥

मग बेल वाजवून ती दुसरीकडे गेली. 22.

ਮਾਰਿ ਪਰਨਿ ਤੇ ਰਹੀ ਸਿਪਾਹਿਨ ਯੌ ਕਿਯੋ ॥
मारि परनि ते रही सिपाहिन यौ कियो ॥

लढाई थांबल्यावर (शत्रू पक्षाच्या) सैनिकांनी हे केले

ਸਰਕਿ ਸਰਕਿ ਕਰ ਸਕਤਿ ਨਿਕਰ ਤਿਹ ਕੋ ਲਿਯੋ ॥
सरकि सरकि कर सकति निकर तिह को लियो ॥

की फिरून आणि हातात भाले घेऊन

ਝੂਮਿ ਪਰੇ ਚਹੂੰ ਓਰ ਦੁਰਗ ਕੇ ਦੁਆਰ ਪਰ ॥
झूमि परे चहूं ओर दुरग के दुआर पर ॥

गडाचे दरवाजे चारही बाजूंनी तुटलेले होते.

ਹੋ ਲਈ ਮਿਠਾਈ ਛੀਨਿ ਗਠਰਿਯੈ ਬਾਧਿ ਕਰਿ ॥੨੩॥
हो लई मिठाई छीनि गठरियै बाधि करि ॥२३॥

(तेथून) मिठाई घेतली आणि गाठी बांधली. 23.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਬੈਠਿ ਬੈਠਿ ਸੋ ਸੋ ਪੁਰਖ ਜੋ ਜੋ ਮਿਠਾਈ ਖਾਹਿ ॥
बैठि बैठि सो सो पुरख जो जो मिठाई खाहि ॥

(तेथे) जो मनुष्य बसून मिठाई खात असे.

ਮਦ ਬਿਖੁ ਕੇ ਤਿਨ ਤਨ ਚਰੈ ਤੁਰਤੁ ਤਰਫਿ ਮਰਿ ਜਾਹਿ ॥੨੪॥
मद बिखु के तिन तन चरै तुरतु तरफि मरि जाहि ॥२४॥

त्याच्या शरीरात विषबाधा होईल आणि त्याचा लगेच मृत्यू होईल. २४.

ਚਾਰਿ ਪਾਚ ਘਟਿਕਾ ਬਿਤੇ ਬਾਲ ਪਰੀ ਅਸਿ ਧਾਰ ॥
चारि पाच घटिका बिते बाल परी असि धार ॥

चार-पाच तासांनी राणी तलवार धरून कोसळली

ਜੋ ਬਿਖੁ ਤੇ ਘੂਮਤ ਹੁਤੇ ਸਭ ਹੀ ਦਏ ਸੰਘਾਰਿ ॥੨੫॥
जो बिखु ते घूमत हुते सभ ही दए संघारि ॥२५॥

आणि ज्यांनी (विषाच्या प्रभावामुळे) घुमेरी खाण्यास सुरुवात केली होती त्या सर्वांना त्याने ठार केले. २५.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਬਹੁਰਿ ਮਿਲਨ ਤ੍ਰਿਯ ਬਦ੍ਯੋ ਸੁ ਦੂਤ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥
बहुरि मिलन त्रिय बद्यो सु दूत पठाइ कै ॥

त्यानंतर महिलेने दूत पाठवून समेट घडवून आणला

ਚਲੀ ਆਪਨੀ ਆਛੀ ਅਨੀ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
चली आपनी आछी अनी बनाइ कै ॥

आणि त्याने चांगले सैन्य तयार केले आणि निघून गेला.

ਤੁਪਕ ਚੋਟ ਕੋ ਜਬੈ ਸੈਨ ਲਾਘਤ ਭਈ ॥
तुपक चोट को जबै सैन लाघत भई ॥

जेव्हा सैन्य बंदुकांच्या पलीकडे गेले,

ਹੋ ਪਰੀ ਤੁਰੰਗ ਧਵਾਇ ਕ੍ਰਿਪਾਨੈ ਕਢਿ ਲਈ ॥੨੬॥
हो परी तुरंग धवाइ क्रिपानै कढि लई ॥२६॥

त्यामुळे तलवारी काढून घोडे (शत्रूपक्षावर) चालवल्यानंतर ते तुटले. २६.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਸਭ ਰਾਜਨ ਕੌ ਮਾਰਿ ਕੈ ਸੈਨਾ ਦਈ ਖਪਾਇ ॥
सभ राजन कौ मारि कै सैना दई खपाइ ॥

सर्व राजांना मारून (त्यांच्या) सैन्याचा नाश केला

ਜੀਤਿ ਜੁਧ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਗਈ ਜੈ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਇ ॥੨੭॥
जीति जुध ग्रिह को गई जै दुंदभी बजाइ ॥२७॥

आणि ती युद्ध जिंकून विजयाची तुतारी वाजवत घरी गेली. २७.

ਤਾਹੀ ਤੇ ਜਗਤੇਸ ਨ੍ਰਿਪ ਸੀਖੇ ਚਰਿਤ ਅਨੇਕ ॥
ताही ते जगतेस न्रिप सीखे चरित अनेक ॥

जगातील भगवान राजे त्याच्याकडून अनेक पात्रे शिकले.

ਸਾਹਿਜਹਾ ਕੇ ਬੀਰ ਸਭ ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਮਾਰੇ ਏਕ ॥੨੮॥
साहिजहा के बीर सभ चुनि चुनि मारे एक ॥२८॥

(त्याने) शाहजहानच्या सैनिकांना एक एक करून मारले. २८.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਚਾਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੦੪॥੩੮੫੮॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ चार चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२०४॥३८५८॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संवादाचा २०४ वा अध्याय येथे संपतो, सर्व शुभ आहे. 204.3858. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਭੂਪ ਬਡੀ ਗੁਜਰਾਤ ਬਖਨਿਯਤ ॥
भूप बडी गुजरात बखनियत ॥

तो मोठ्या गुजरातचा राजा असल्याचे म्हटले जात होते.

ਬਿਜੈ ਕੁਅਰਿ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਜਨਿਯਤ ॥
बिजै कुअरि ता की त्रिय जनियत ॥

त्यांची पत्नी बिजय कुआरी या नावाने ओळखली जात होती.

ਛਤ੍ਰੀ ਏਕ ਤਹਾ ਬਡਭਾਗੀ ॥
छत्री एक तहा बडभागी ॥

तेथे एक भाग्यवान छत्री राहत होती.

ਤਾ ਤਨ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਕੁਅਰਿ ਕੀ ਲਾਗੀ ॥੧॥
ता तन द्रिसटि कुअरि की लागी ॥१॥

कुमारीचे डोळे त्याच्याशी लढले. १.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਰੈਨਿ ਪਰੀ ਤਾ ਕੋ ਤ੍ਰਿਯ ਲਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
रैनि परी ता को त्रिय लयो बुलाइ कै ॥

रात्री महिलेने त्याला फोन केला

ਰਤਿ ਮਾਨੀ ਚਿਰ ਲੌ ਅਤਿ ਰੁਚ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥
रति मानी चिर लौ अति रुच उपजाइ कै ॥

आणि बराच वेळ त्याच्याशी आवडीने खेळलो.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਉਰ ਜਾਇ ਨ ਛੋਰਿਯੋ ਭਾਵਈ ॥
लपटि लपटि उर जाइ न छोरियो भावई ॥

(ती) तिचे हात तिच्या छातीभोवती गुंडाळते आणि तिला कपडे घालणे आवडत नाही.