श्री दसाम ग्रंथ

पान - 497

ਮਾਨਹੁ ਕ੍ਰੋਧ ਸਭੈ ਤਿਹ ਕੋ ਸੁ ਪ੍ਰਤਛ ਹੈ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਊਪਰ ਧਾਯੋ ॥੧੯੯੬॥

मानहु क्रोध सभै तिह को सु प्रतछ है स्याम के ऊपर धायो ॥१९९६॥

असे म्हणत त्याने आपले धनुष्य कानापर्यंत खेचले आणि असा बाण सोडला की त्याचा सर्व राग बाणाच्या रूपात प्रकट होऊन कृष्णावर पडला आहे.1996.

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

डोहरा

ਸੋ ਸਰ ਆਵਤ ਦੇਖ ਕੈ ਕ੍ਰੁਧਤ ਹੁਇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ॥

सो सर आवत देख कै क्रुधत हुइ ब्रिजनाथ ॥

तो बाण येताना पाहून रागावला

ਕਟਿ ਮਾਰਗ ਭੀਤਰ ਦਯੋ ਏਕ ਬਾਨ ਕੇ ਸਾਥ ॥੧੯੯੭॥

कटि मारग भीतर दयो एक बान के साथ ॥१९९७॥

तो बाण येताना पाहून कृष्ण संतप्त झाला आणि त्याने स्वतःच्या बाणाने तोच मध्यभागी अडवला.1997.

ਸਵੈਯਾ ॥

सवैया ॥

स्वय्या

ਸਰ ਕਾਟਿ ਕੈ ਸ੍ਯੰਦਨ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਅਰੁ ਸੂਤ ਕੋ ਸੀਸ ਦਯੋ ਕਟਿ ਕੈ ॥

सर काटि कै स्यंदन काटि दयो अरु सूत को सीस दयो कटि कै ॥

बाण अडवल्यानंतर त्याने रथाचा चक्काचूर केला आणि सारथीचे शीर कापले.

ਅਰੁ ਚਾਰੋ ਹੀ ਅਸ੍ਵਨ ਸੀਸ ਕਟੇ ਬਹੁ ਢਾਲਨ ਕੇ ਤਬ ਹੀ ਝਟਿ ਕੈ ॥

अरु चारो ही अस्वन सीस कटे बहु ढालन के तब ही झटि कै ॥

आणि आपल्या बाणाच्या फटक्याने आणि धक्क्याने त्याने चारही घोड्यांची मुंडकी तोडली.

ਫਿਰਿ ਦਉਰਿ ਚਪੇਟ ਚਟਾਕ ਹਨਿਓ ਗਿਰ ਗਯੋ ਜਬ ਚੋਟ ਲਗੀ ਭਟਿ ਕੈ ॥

फिरि दउरि चपेट चटाक हनिओ गिर गयो जब चोट लगी भटि कै ॥

मग त्याच्याकडे धावत त्याने त्याला (शिशुपाल) मारले, तो जखमी होऊन खाली पडला

ਤੁਮ ਹੀ ਨ ਕਹੋ ਭਟ ਕਉਨ ਬੀਯੋ ਜਗ ਮੈ ਜੋਊ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਸੋ ਅਟਕੈ ॥੧੯੯੮॥

तुम ही न कहो भट कउन बीयो जग मै जोऊ स्याम जू सो अटकै ॥१९९८॥

जगात असा नायक कोण आहे, जो कृष्णाचा प्रतिकार करू शकेल?1998.

ਚਿਤ ਮੈ ਜਿਨ ਧਿਆਨ ਧਰਿਯੋ ਹਿਤ ਕੈ ਸੋਊ ਸ੍ਰੀਪਤਿ ਲੋਕਹਿ ਕੋ ਸਟਿਕਿਯੋ ॥

चित मै जिन धिआन धरियो हित कै सोऊ स्रीपति लोकहि को सटिकियो ॥

ज्यांनी हितचित्तावर लक्ष केंद्रित केले आहे ते श्रीकृष्णाच्या लोकांत (म्हणजे बैकुंठाला) गेले आहेत.

ਪਗ ਰੋਪ ਜੋਊ ਅਟਕਿਯੋ ਪ੍ਰਭੂ ਸੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਪਲ ਸੋ ਨ ਟਿਕਿਯੋ ॥

पग रोप जोऊ अटकियो प्रभू सो कबि स्याम कहै पल सो न टिकियो ॥

ज्याने भगवंताचे चिंतन केले, तो भगवंताच्या निवासस्थानी पोहोचला आणि जो कोणी स्वत:ला स्थिर करून कृष्णासमोर युद्ध केले, तो तेथे क्षणभरही राहू शकला नाही.

ਅਟਕਿਯੋ ਜੋਊ ਪ੍ਰੇਮ ਸੋ ਬੇਧ ਕੈ ਲੋਕ ਚਲਿਯੋ ਤਿਹ ਕਉ ਨ ਕਿਨ ਹੀ ਹਟਕਿਯੋ ॥

अटकियो जोऊ प्रेम सो बेध कै लोक चलियो तिह कउ न किन ही हटकियो ॥

ज्याने स्वतःला त्याच्या प्रेमात लीन केले, त्याने, सर्व जगांत प्रवेश करून, कोणत्याही अडथळ्याशिवाय परमेश्वराच्या निवासाचा साक्षात्कार केला.

ਜਿਹ ਨੈਕੁ ਬਿਰੋਧ ਹੀਯੋ ਸਟਕਿਯੋ ਨਰ ਸੋ ਸਭ ਹੀ ਭੂਅ ਮੋ ਪਟਕਿਯੋ ॥੧੯੯੯॥

जिह नैकु बिरोध हीयो सटकियो नर सो सभ ही भूअ मो पटकियो ॥१९९९॥

ज्याने त्याला विरोध केला, त्या व्यक्तीला किंचितही पकडले गेले आणि जमिनीवर ठोठावले गेले.1999.

ਫਉਜ ਬਿਦਾਰ ਘਨੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਿਮੁੰਛਤ ਕੈ ਸਿਸੁਪਾਲ ਗਿਰਾਯੋ ॥

फउज बिदार घनी ब्रिजनाथ बिमुंछत कै सिसुपाल गिरायो ॥

असंख्य सैन्याचा वध केल्यावर कृष्णाने शिशुपालला बेशुद्ध पडले

ਅਉਰ ਜਿਤੋ ਦਲੁ ਠਾਢੋ ਹੁਤੋ ਸੋਊ ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਕਰਿ ਤ੍ਰਾਸ ਪਰਾਯੋ ॥

अउर जितो दलु ठाढो हुतो सोऊ देखि दसा करि त्रास परायो ॥

ही परिस्थिती पाहून तिथे उभे असलेले सैन्य घाबरून पळून गेले

ਫੇਰਿ ਰਹੇ ਤਿਨ ਕੋ ਬਹੁ ਬਾਰਿ ਕੋਊ ਫਿਰਿ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜ ਨ ਆਯੋ ॥

फेरि रहे तिन को बहु बारि कोऊ फिरि जुध के काज न आयो ॥

त्यांना रोखण्याचा प्रयत्न केला गेला, परंतु त्यांच्यापैकी कोणीही लढाईसाठी परतले नाही

ਤਉ ਰੁਕਮੀ ਦਲ ਲੈ ਬਹੁਤੋ ਸੰਗਿ ਆਪਨੇ ਆਪ ਹੀ ਜੁਧ ਕੋ ਧਾਯੋ ॥੨੦੦੦॥

तउ रुकमी दल लै बहुतो संगि आपने आप ही जुध को धायो ॥२०००॥

तेव्हा रुक्मी आपल्या मोठ्या सैन्यासह लढायला आला.2000.

ਬੀਰ ਬਡੇ ਇਹ ਕੀ ਦਿਸ ਕੇ ਰਿਸ ਸੋ ਜਦੁਬੀਰ ਕਉ ਮਾਰਨ ਧਾਏ ॥

बीर बडे इह की दिस के रिस सो जदुबीर कउ मारन धाए ॥

त्याच्या बाजूचे अतिशय बलवान योद्धे संतप्त झाले आणि श्रीकृष्णाला मारण्यासाठी धावले.

ਜਾਤ ਕਹਾ ਫਿਰਿ ਸ੍ਯਾਮ ਲਰੋ ਹਮ ਸੋ ਸਭ ਹੀ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬੁਲਾਏ ॥

जात कहा फिरि स्याम लरो हम सो सभ ही इह भाति बुलाए ॥

त्याच्या बाजूने अनेक योद्धे पुढे सरसावले, प्रचंड रागाने कृष्णाला मारायला गेले आणि म्हणाले, “हे कृष्णा, तू कुठे चालला आहेस? आमच्याशी लढा”

ਤੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਹਨੇ ਸਭ ਹੀ ਕਹਿ ਕੈ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਏ ॥

ते ब्रिजनाथ हने सभ ही कहि कै उपमा कबि स्याम सुनाए ॥

त्या सर्वांचा वध श्रीकृष्णाने केला. कवी त्याचे उपमा श्याम म्हणून सांगतो.

ਮਾਨਹੁ ਹੇਰਿ ਪਤੰਗ ਦੀਆ ਕਹੁ ਟੂਟਿ ਪਰੇ ਫਿਰਿ ਜੀਤ ਨ ਆਏ ॥੨੦੦੧॥

मानहु हेरि पतंग दीआ कहु टूटि परे फिरि जीत न आए ॥२००१॥

कृष्णाने पतंगांप्रमाणे त्यांना मारले, मातीच्या दिव्याच्या शोधात त्यावर पडले, पण जिवंत परत येऊ नका.2001.

ਜਬ ਸੈਨ ਹਨਿਯੋ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਸਭੈ ਰੁਕਮੀ ਕੁਪ ਕੈ ਤਬ ਐਸੇ ਕਹਿਓ ॥

जब सैन हनियो घन स्याम सभै रुकमी कुप कै तब ऐसे कहिओ ॥

जेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने संपूर्ण सैन्याचा वध केला तेव्हा रुक्मी क्रोधित होऊन असे म्हणाली.

ਜਬ ਗੂਜਰ ਹ੍ਵੈ ਧਨ ਬਾਨ ਗਹਿਯੋ ਛਤ੍ਰਾਪਨ ਛਤ੍ਰਿਨ ਤੇ ਤੋ ਰਹਿਓ ॥

जब गूजर ह्वै धन बान गहियो छत्रापन छत्रिन ते तो रहिओ ॥

जेव्हा कृष्णाने सैन्य मारले, तेव्हा संतप्त होऊन रुक्मी आपल्या सैन्याला म्हणाली, "कृष्ण, दूधवाला धनुष्यबाण धरू शकतो, तेव्हा क्षत्रियांनीही हे कार्य दृढपणे करावे."