श्री दसाम ग्रंथ

पान - 972


ਅਤਿ ਹੀ ਰਿਸਿ ਕੈ ਨਿਜੁ ਸੀਸੁ ਧੁਨ੍ਰਯੋ ॥੨੦॥
अति ही रिसि कै निजु सीसु धुन्रयो ॥२०॥

काही दिवस गेले आणि ऋषींना हे रहस्य कळले आणि त्यांनी निराशेने डोके हलवले.(२०)

ਤਬ ਹੀ ਰਿਸਿ ਕੈ ਰਿਖਿ ਸ੍ਰਾਪ ਦਿਯੋ ॥
तब ही रिसि कै रिखि स्राप दियो ॥

तेव्हा ऋषींना खूप राग आला आणि त्यांनी शाप दिला

ਸੁਰ ਨਾਯਕ ਕੌ ਭਗਵਾਨ ਕਿਯੋ ॥
सुर नायक कौ भगवान कियो ॥

मग ऋषींनी शाप दिला आणि इंद्राच्या शरीरात योनीने भरून टाकले.

ਭਗ ਤਾਹਿ ਸਹੰਸ੍ਰ ਭਏ ਤਨ ਮੈ ॥
भग ताहि सहंस्र भए तन मै ॥

(इंद्राला शाप देऊन) त्याच्या शरीरावर एक हजार मोल (स्त्रीच्या योनीच्या खुणा) दिसू लागले.

ਤ੍ਰਿਦਸੇਸ ਲਜਾਇ ਰਹਿਯੋ ਮਨ ਮੈ ॥੨੧॥
त्रिदसेस लजाइ रहियो मन मै ॥२१॥

शरीरात हजारो वल्वा घेऊन, अत्यंत लज्जित होऊन, इंद्र जंगलात निघून गेला.(21)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸ੍ਰਾਪ ਦਿਯੈ ਤ੍ਰਿਯ ਕੌ ਬਹੁਰਿ ਜੋ ਤੈ ਕਿਯੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ॥
स्राप दियै त्रिय कौ बहुरि जो तै कियो चरित्र ॥

मग त्याने त्या स्त्रीला असा नीच चरित्र चालवल्याबद्दल शाप दिला.

ਤੈ ਪਾਹਨ ਕੀ ਚਾਰਿ ਜੁਗ ਹੋਹਿ ਸਿਲਾ ਅਪਵਿਤ੍ਰ ॥੨੨॥
तै पाहन की चारि जुग होहि सिला अपवित्र ॥२२॥

की तिचे दगडी पुतळ्यात रूपांतर झाले आणि चार युगे तेथेच राहिली.(२२)(१)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਪੰਦ੍ਰਹਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੧੫॥੨੨੬੧॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ पंद्रहवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥११५॥२२६१॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्र संभाषणाची 115 वी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण. (११५)(२२५९)

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥

भुजंग प्रियात छुंद

ਬਢੈ ਸੁੰਦ ਅਪਸੁੰਦ ਦ੍ਵੈ ਦੈਤ ਭਾਰੀ ॥
बढै सुंद अपसुंद द्वै दैत भारी ॥

सुंद अपसुंद नावाचे दोन विशाल राक्षस उत्क्रांत झाले.

ਕਰੈ ਤੀਨਹੂੰ ਲੋਕ ਜਿਨ ਕੌ ਜੁਹਾਰੀ ॥
करै तीनहूं लोक जिन कौ जुहारी ॥

संध आणि अपसंध हे दोन महान भुते होते; तिन्ही क्षेत्रांनी त्यांना नमन केले.

ਮਹਾ ਕੈ ਤਪਸ੍ਯਾ ਸਿਵੈ ਸੋ ਰਿਝਾਯੋ ॥
महा कै तपस्या सिवै सो रिझायो ॥

त्यांनी खूप तपश्चर्या करून शिवाला प्रसन्न केले

ਮਰੈ ਨਾਹਿ ਮਾਰੈ ਯਹੈ ਦਾਨ ਪਾਯੋ ॥੧॥
मरै नाहि मारै यहै दान पायो ॥१॥

अत्यंत चिंतनानंतर त्यांना शिवाचे वरदान मिळाले होते की त्यांना मारले जाऊ शकत नाही (१)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਰੀਝਿ ਰੁਦ੍ਰ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
रीझि रुद्र यौ बचन उचारे ॥

रुद्र प्रसन्न झाला आणि म्हणाला.

ਤੁਮ ਨਹਿ ਮਰੋ ਕਿਸੂ ਤੇ ਮਾਰੇ ॥
तुम नहि मरो किसू ते मारे ॥

शिवाने त्यांना शब्द दिला की त्यांना संपवता येणार नाही.

ਜੌ ਆਪਸ ਮੈ ਰਾਰਿ ਬਢੈਹੋ ॥
जौ आपस मै रारि बढैहो ॥

आपापसात भांडण झाले तर

ਤੌ ਜਮ ਕੇ ਘਰ ਕੋ ਦੋਊ ਜੈਹੋ ॥੨॥
तौ जम के घर को दोऊ जैहो ॥२॥

'परंतु जर तुम्ही आपसात लढलात तर तुम्ही मृत्यूच्या कक्षेत जाल.'(2)

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਜਬ ਬਰੁ ਪਾਯੋ ॥
महा रुद्र ते जब बरु पायो ॥

जेव्हा त्याला महारुद्राकडून वरदान मिळाले

ਸਭ ਲੋਕਨ ਚਿਤ ਤੇ ਬਿਸਰਾਯੋ ॥
सभ लोकन चित ते बिसरायो ॥

असे वरदान मिळाल्यावर त्यांनी सर्व लोकांकडे दुर्लक्ष केले.

ਜੋ ਕੋਊ ਦੇਵ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਮੈ ਆਵੈ ॥
जो कोऊ देव द्रिसटि मै आवै ॥

(त्यांच्या) नजरेत कोणताही देव चढतो,

ਜਿਯ ਲੈ ਕੇ ਫਿਰ ਜਾਨ ਨ ਪਾਵੈ ॥੩॥
जिय लै के फिर जान न पावै ॥३॥

आता जर त्यांना कोणताही भूत आढळला तर तो जिवंत जाणार नाही.(3)

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਬਹੁਤ ਦੁਖ ਦਏ ॥
ऐसी भाति बहुत दुख दए ॥

अशा प्रकारे (त्यांनी देवांना) मोठा त्रास दिला

ਦੇਵ ਸਭੈ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪੈ ਗਏ ॥
देव सभै ब्रहमा पै गए ॥

या सर्व प्रकाराने मोठा गोंधळ उडाला आणि सर्व लोक निर्माणकर्त्या ब्रह्मदेवाकडे गेले.

ਬਿਸੁਕਰਮਹਿ ਬਿਧਿ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥
बिसुकरमहि बिधि बोलि पठायो ॥

ब्रह्मदेवाने विश्वकर्मा म्हटले

ਇਹੈ ਮੰਤ੍ਰ ਕੋ ਸਾਰ ਪਕਾਯੋ ॥੪॥
इहै मंत्र को सार पकायो ॥४॥

ब्रह्मदेवाने विष्कारमा (अभियांत्रिकी देवता) या देवाला बोलावले आणि काही उपाय करण्याचे ठरवले.(4)

ਬਿਸੁਕਰਮਾ ਪ੍ਰਤਿ ਬਿਧਹਿ ਉਚਾਰੋ ॥
बिसुकरमा प्रति बिधहि उचारो ॥

विश्वकर्मा प्रति ब्रह्मा म्हणाले

ਏਕ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਤੁਮ ਆਜੁ ਸਵਾਰੋ ॥
एक त्रियहि तुम आजु सवारो ॥

ब्रह्मदेवाने विष्कारमाला आज अशी स्त्री निर्माण करण्यास सांगितले.

ਰੂਪਵਤੀ ਜਾ ਸਮ ਨਹਿ ਕੋਈ ॥
रूपवती जा सम नहि कोई ॥

जसे दुसरे कोणी सुंदर नाही.

ਐਸੀ ਕਰੋ ਸੁੰਦਰੀ ਸੋਈ ॥੫॥
ऐसी करो सुंदरी सोई ॥५॥

की याआधी तिच्यासारखे कोणी नव्हते.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਬਿਸੁਕਰਮਾ ਇਹ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਧਾਮ ਗਯੋ ਤਿਹ ਕਾਲ ॥
बिसुकरमा इह बचन सुनि धाम गयो तिह काल ॥

हे शब्द ऐकून विश्वकर्मा लगेच घरी गेले

ਤੁਰਤ ਬਨਾਇ ਤਿਲੋਤਮਹਿ ਆਨਿਯੋ ਤਹਾ ਉਤਾਲ ॥੬॥
तुरत बनाइ तिलोतमहि आनियो तहा उताल ॥६॥

विष्कारमाने एक स्त्री निर्माण केली, जिचे सौंदर्य ओलांडू शकत नाही.(6)

ਬਿਸੁਕਰਮਾ ਅਬਲਾ ਕਰੀ ਅਮਿਤੁ ਰੂਪ ਨਿਧਿ ਸੋਇ ॥
बिसुकरमा अबला करी अमितु रूप निधि सोइ ॥

विश्वकर्मा यांनी अमित रूप यांच्या निधीसारखी स्त्री निर्माण केली.

ਜੋ ਹੇਰੈ ਰੀਝੈ ਵਹੈ ਜਤੀ ਨ ਕਹਿਯਤ ਕੋਇ ॥੭॥
जो हेरै रीझै वहै जती न कहियत कोइ ॥७॥

ज्याने तिच्याकडे पाहिले, तो सर्वात शांत झाला आणि ब्रह्मचारी राहू शकला नाही.(7)

ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਤਾ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਸਭ ਅਬਲਾ ਰਿਸਿ ਖਾਹਿ ॥
अमित रूप ता को निरखि सभ अबला रिसि खाहि ॥

तिची मोहिनी पाहून सर्व महिला काळजीत पडल्या.

ਜਿਨਿ ਹਮਰੇ ਪਤਿ ਹੇਰਿ ਇਹ ਯਾਹੀ ਕੇ ਹ੍ਵੈ ਜਾਹਿ ॥੮॥
जिनि हमरे पति हेरि इह याही के ह्वै जाहि ॥८॥

जर तिला पाहताच, त्यांचे पती त्यांना सोडून जातील.(8)

ਐਸੋ ਭੇਖ ਸੁ ਧਾਰਿ ਤ੍ਰਿਯ ਤਹ ਤੇ ਕੀਓ ਪਯਾਨ ॥
ऐसो भेख सु धारि त्रिय तह ते कीओ पयान ॥

महिलेने तिची प्रोफाइल उत्कृष्ट बनवल्यानंतर,

ਸਹਿਰ ਥਨੇਸਰ ਕੇ ਬਿਖੈ ਤੁਰਤ ਪਹੂੰਚੀ ਆਨ ॥੯॥
सहिर थनेसर के बिखै तुरत पहूंची आन ॥९॥

पटकन चालत ठाणेसर नावाच्या ठिकाणी गेलो.(9)

ਜਹਾ ਬਾਗ ਤਿਨ ਕੋ ਹੁਤੋ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਇ ॥
जहा बाग तिन को हुतो तहा पहूंची आइ ॥

ती तिथे पोहोचली जिथे त्यांची (भुतांची) बाग होती.

ਦੇਵ ਦੈਤ ਤਾ ਕੌ ਨਿਰਖਿ ਰੂਪ ਰਹੇ ਉਰਝਾਇ ॥੧੦॥
देव दैत ता कौ निरखि रूप रहे उरझाइ ॥१०॥

तिला पाहून देव आणि भूत गोंधळात पडले.(१०)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਬਾਲ ਬਿਹਰਤੀ ਬਾਗ ਨਿਹਾਰੀ ॥
बाल बिहरती बाग निहारी ॥

(ती) बाई बागेत फिरताना पाहून

ਸਭਾ ਛੋਰਿ ਦੋਊ ਉਠੇ ਹੰਕਾਰੀ ॥
सभा छोरि दोऊ उठे हंकारी ॥

ती बागेत गेल्यावर दोन्ही अहंकारी मंडळी सभेतून बाहेर पडली.

ਤੀਰ ਤਿਲੋਤਮ ਕੇ ਚਲਿ ਆਏ ॥
तीर तिलोतम के चलि आए ॥

ते जाऊन तिलोत्तमा आले

ਬ੍ਯਾਹਨ ਕੋ ਦੋਊ ਲਲਚਾਏ ॥੧੧॥
ब्याहन को दोऊ ललचाए ॥११॥

ते तिलोत्तमा (स्त्री) जवळ आले आणि दोघेही तिच्याशी लग्न करू इच्छित होते.(11)

ਸੁੰਦ ਕਹਿਯੋ ਯਾ ਕੌ ਮੈ ਬਰਿ ਹੌ ॥
सुंद कहियो या कौ मै बरि हौ ॥

सुंद (राक्षस) म्हणाला की मी त्याच्याशी लग्न करेन.