श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1169


ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਮਤੀ ਲਹੌਰ ਤਹਾ ਤ੍ਰਿਯ ਸੁਨੀ ॥
मती लहौर तहा त्रिय सुनी ॥

लाहोर माती नावाची एक छत्राणी स्त्री तिथे ऐकत असे

ਛਤ੍ਰਾਨੀ ਬੁਧਿ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਗੁਨੀ ॥
छत्रानी बुधि बहु बिधि गुनी ॥

जो अतिशय हुशार आणि सद्गुणी होता.

ਏਕ ਪੁਰਖ ਤਬ ਤਾਹਿ ਬਰਤ ਭਯੋ ॥
एक पुरख तब ताहि बरत भयो ॥

एका माणसाने तिच्याशी लग्न केले

ਅਨਿਕ ਭਾਤ ਕੇ ਭੋਗ ਕਰਤ ਭਯੋ ॥੨॥
अनिक भात के भोग करत भयो ॥२॥

आणि त्याच्याबरोबर अनेक प्रकारचे भोग केले. 2.

ਤਿਹ ਵਹੁ ਛਾਡਿ ਪਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਆਯੋ ॥
तिह वहु छाडि पिता ग्रिह आयो ॥

तो (महिला) तिच्या वडिलांच्या घरी आला

ਔਰ ਠੌਰ ਕਹ ਆਪ ਸਿਧਾਯੋ ॥
और ठौर कह आप सिधायो ॥

आणि तो स्वतः दुसऱ्या ठिकाणी गेला.

ਮਲਕ ਨਾਮ ਤਿਹ ਕੇ ਘਰ ਰਹਾ ॥
मलक नाम तिह के घर रहा ॥

त्याच्या घरात मलाक नावाची व्यक्ती राहत होती.

ਕੇਲ ਕਰਨ ਤਾ ਸੌ ਤ੍ਰਿਯ ਚਹਾ ॥੩॥
केल करन ता सौ त्रिय चहा ॥३॥

महिलेला त्याच्यासोबत खेळायचे होते. 3.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਸੌ ਤ੍ਰਿਯ ਭੋਗੁ ਕਮਾਇਯੋ ॥
भाति भाति ता सौ त्रिय भोगु कमाइयो ॥

महिलेने त्याचे अनेक प्रकारे लाड केले.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤਿਹ ਸਾਥ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਇਯੋ ॥
लपटि लपटि तिह साथ अधिक सुख पाइयो ॥

त्याला मिठी मारून खूप आनंद झाला.

ਜਬ ਤਿਹ ਰਹਾ ਅਧਾਨ ਤਬੈ ਤ੍ਰਿਯ ਯੌ ਕਿਯੋ ॥
जब तिह रहा अधान तबै त्रिय यौ कियो ॥

ती महिला गरोदर राहिल्यानंतर त्याने असे केले.

ਹੋ ਜਹਾ ਹੁਤੋ ਤਿਹ ਨਾਥ ਤਹੀ ਕੋ ਮਗੁ ਲਿਯੋ ॥੪॥
हो जहा हुतो तिह नाथ तही को मगु लियो ॥४॥

तिचा नवरा जिथे असायचा तिथून रस्ता काढला. 4.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਬਿਨੁ ਪਿਯ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਦੁਖ ਪਾਯੋ ॥
बिनु पिय मै अति ही दुख पायो ॥

(पती एकत्र बोलू लागला) हे प्रिये! (तुझ्याशिवाय) मला खूप त्रास झाला आहे

ਤਾ ਤੇ ਮੁਰ ਤਨ ਅਧਿਕ ਅਕੁਲਾਯੋ ॥
ता ते मुर तन अधिक अकुलायो ॥

आणि त्यामुळे माझे शरीर खूप अस्वस्थ झाले आहे.

ਬਿਨੁ ਪੂਛੇ ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਆਈ ॥
बिनु पूछे ता ते मै आई ॥

म्हणूनच न विचारता आलो आहे.

ਤੁਮ ਬਿਨੁ ਮੋ ਤੇ ਰਹਿਯੋ ਨ ਜਾਈ ॥੫॥
तुम बिनु मो ते रहियो न जाई ॥५॥

मी तुझ्याशिवाय सोडू शकत नाही. ५.

ਤ੍ਰਿਯ ਆਏ ਪਤਿ ਅਤਿ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥
त्रिय आए पति अति सुख पायो ॥

महिलेच्या आगमनाने पतीला खूप आनंद झाला

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਸੌ ਲਪਟਾਯੋ ॥
भाति भाति ता सौ लपटायो ॥

आणि त्याला घट्ट चिकटून बसले.

ਤਬ ਤਾ ਸੌ ਐਸੇ ਤਿਨ ਕਹਾ ॥
तब ता सौ ऐसे तिन कहा ॥

मग ती (स्त्री) त्याला (पतीला) असे म्हणाली

ਤੁਹਿ ਤੇ ਗਰਭ ਨਾਥ ਮੁਹਿ ਰਹਾ ॥੬॥
तुहि ते गरभ नाथ मुहि रहा ॥६॥

की हे नाथ ! तुझ्यापासून मी गरोदर झालो आहे. 6.

ਤੁਮਰੇ ਪੀਯ ਪ੍ਰੇਮ ਪੈ ਪਾਗੀ ॥
तुमरे पीय प्रेम पै पागी ॥

अरे प्रिये! तुझ्या प्रेमात मी पूर्णपणे गुंतले आहे

ਇਸਕ ਤਿਹਾਰੇ ਸੌ ਅਨੁਰਾਗੀ ॥
इसक तिहारे सौ अनुरागी ॥

आणि मी तुझ्या प्रेमात पडलो आहे.

ਤਿਹ ਠਾ ਮੋ ਤੇ ਰਹਾ ਨ ਗਯੋ ॥
तिह ठा मो ते रहा न गयो ॥

मी ती जागा सोडली नाही.

ਤਾ ਤੇ ਤੋਰ ਮਿਲਨ ਪਥ ਲਯੋ ॥੭॥
ता ते तोर मिलन पथ लयो ॥७॥

म्हणूनच मी तुला भेटण्याचा रस्ता धरला आहे. ७.

ਅਬ ਜੋ ਕਹੋ ਕਰੌਂ ਮੈ ਸੋਈ ॥
अब जो कहो करौं मै सोई ॥

आता तू म्हणशील ते मी करीन

ਮਹਾਰਾਜ ਕਹ ਜਿਯ ਸੁਖ ਹੋਈ ॥
महाराज कह जिय सुख होई ॥

(जेणेकरून माझे) प्रभुजी प्रसन्न व्हावेत.

ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਚਹੌ ਤੌ ਮਾਰੋ ॥
काढि क्रिपान चहौ तौ मारो ॥

हवं तर किरपाण काढ आणि मला मार

ਆਪਨ ਤੇ ਮੁਹਿ ਜੁਦਾ ਨ ਡਾਰੋ ॥੮॥
आपन ते मुहि जुदा न डारो ॥८॥

पण स्वतःपासून वेगळे होऊ नका. 8.

ਯਹ ਜੜ ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਹਰਖਯੋ ॥
यह जड़ बचन सुनत हरखयो ॥

(स्त्रीचे) शब्द ऐकून हा मूर्ख आनंदी झाला

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਪਾਵਤ ਭਯੋ ॥
भेद अभेद न पावत भयो ॥

आणि भेड अभेद यांना काही समजले नाही.

ਯਾ ਕਹ ਹਮ ਤੇ ਰਹਾ ਅਧਾਨਾ ॥
या कह हम ते रहा अधाना ॥

मी गरोदर आहे, असे ते म्हणू लागले.

ਮਨ ਮਹਿ ਐਸੇ ਕਿਯਾ ਪ੍ਰਮਾਨਾ ॥੯॥
मन महि ऐसे किया प्रमाना ॥९॥

अशा प्रकारे (त्याने) मनाने ते स्वीकारले आहे. ९.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਨਵ ਮਾਸਨ ਬੀਤੇ ਸੁਤਾ ਜਨਤ ਭਈ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਇ ॥
नव मासन बीते सुता जनत भई त्रिय सोइ ॥

नऊ महिन्यांनंतर त्या महिलेने मुलीला जन्म दिला.

ਜੜ ਅਪਨੀ ਦੁਹਿਤਾ ਲਖੀ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ਕੋਇ ॥੧੦॥੧॥
जड़ अपनी दुहिता लखी भेद न पायो कोइ ॥१०॥१॥

त्या मूर्खाला वाटले की ही आपली मुलगी आहे आणि फरक सांगू शकला नाही. १०.१.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਪਚਪਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੫੫॥੪੭੯੨॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ पचपन चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२५५॥४७९२॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संबदाचे २५५ वे चरित्र येथे समाप्त होते, सर्व शुभ आहे. २५५.४७९२. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਭਨਿਯਤ ਏਕ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਦਾਰਾ ॥
भनियत एक न्रिपति की दारा ॥

एक अद्वितीय फॉर्म असलेली चित्र गॅलरी

ਚਿਤ੍ਰ ਮੰਜਰੀ ਰੂਪ ਅਪਾਰਾ ॥
चित्र मंजरी रूप अपारा ॥

एका राजाची बायको असायची.

ਕਾਨ ਨ ਸੁਨੀ ਨ ਆਂਖਿਨ ਹੇਰੀ ॥
कान न सुनी न आंखिन हेरी ॥

त्या स्त्रीला असे सौंदर्य होते

ਜੈਸੀ ਪ੍ਰਭਾ ਕੁਅਰਿ ਤਿਹ ਕੇਰੀ ॥੧॥
जैसी प्रभा कुअरि तिह केरी ॥१॥

जे ना कानाने ऐकले होते ना डोळ्यांनी पाहिले होते. १.

ਅਘਟ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਠਾ ਕੋ ਰਾਜਾ ॥
अघट सिंघ तिह ठा को राजा ॥

तिथला राजा अघटसिंग होता

ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨ ਬਿਧਨਾ ਸਾਜਾ ॥
जा सम और न बिधना साजा ॥

ज्यांच्या आवडी विधाताने निर्माण केल्या होत्या.

ਵਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਵਹੀ ਕਹ ਸੋਹੀ ॥
वा की प्रभा वही कह सोही ॥

त्याच्या तेजाने त्याला शोभले.

ਲਖਿ ਦੁਤਿ ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਮੋਹੀ ॥੨॥
लखि दुति सुरी आसुरी मोही ॥२॥

तिचे सौंदर्य पाहून सर्व देव स्त्रिया आणि दानव स्त्रिया मोहित झाल्या. 2.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਕਿੰਨ੍ਰਨੀ ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਬਾਰਿ ॥
नरी नागनी किंन्रनी सुरी आसुरी बारि ॥

मनुख, नाग, किन्नर, देव आणि राक्षस यांच्या पत्नी

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਤਿਹ ਰਾਇ ਕੋ ਅਟਕਤ ਭਈ ਨਿਹਾਰ ॥੩॥
अधिक रूप तिह राइ को अटकत भई निहार ॥३॥

त्या राजाचे रूप बघून ते त्याच्याशी सटकायचे. 3.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਆਖੇਟਕ ਸੌ ਤਾ ਕੋ ਅਤਿ ਹਿਤ ॥
आखेटक सौ ता को अति हित ॥

त्याला शिकार करण्यात खूप रस होता

ਰਾਜ ਸਾਜ ਮਹਿ ਰਾਖਤ ਨਹਿ ਚਿਤ ॥
राज साज महि राखत नहि चित ॥

आणि त्यांना राजकारणात रस नव्हता.

ਜਾਤ ਹੁਤੋ ਬਨ ਮ੍ਰਿਗ ਉਠਿ ਧਾਵਾ ॥
जात हुतो बन म्रिग उठि धावा ॥

जंगलात जात असताना एक हरिण उठून पळत सुटले.

ਤਾ ਪਾਛੇ ਤਿਨ ਤੁਰੈ ਧਵਾਵਾ ॥੪॥
ता पाछे तिन तुरै धवावा ॥४॥

त्यानंतर त्याने घोडा पळवला. 4.

ਜਾਤ ਜਾਤ ਜੋਜਨ ਬਹੁ ਗਯੋ ॥
जात जात जोजन बहु गयो ॥

तो (हरीण) मस्त योजना करून पळून गेला.

ਪਾਛਾ ਤਜਤ ਨ ਮ੍ਰਿਗ ਨ੍ਰਿਪ ਭਯੋ ॥
पाछा तजत न म्रिग न्रिप भयो ॥

राजाही त्या भूताच्या मागे लागला नाही.

ਮਹਾ ਗਹਿਰ ਬਨ ਤਹ ਇਕ ਲਹਾ ॥
महा गहिर बन तह इक लहा ॥

त्याला एक अतिशय दाट अंबाडा दिसला.

ਘੋਰ ਭਯਾਨਕ ਜਾਤ ਨ ਕਹਾ ॥੫॥
घोर भयानक जात न कहा ॥५॥

(त्याच्या) भयंकर रूपाचे वर्णन करता येत नाही.5.

ਸਾਲ ਤਮਾਲ ਜਹਾ ਦ੍ਰੁਮ ਭਾਰੇ ॥
साल तमाल जहा द्रुम भारे ॥

तिथं साल, तमाल वगैरे खूप मोठं ब्रीच

ਨਿੰਬੂ ਕਦਮ ਸੁ ਬਟ ਜਟਿਯਾਰੇ ॥
निंबू कदम सु बट जटियारे ॥

लिंबू, कदम, जटा वट,

ਨਾਰੰਜੀ ਮੀਠਾ ਬਹੁ ਲਗੇ ॥
नारंजी मीठा बहु लगे ॥

संत्री, मिठाईची लागवड करण्यात आली

ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰਸਨ ਸੌ ਪਗੇ ॥੬॥
बिबिध प्रकार रसन सौ पगे ॥६॥

आणि (त्यांची फळे) अनेक प्रकारच्या रसांनी भरलेली होती. 6.

ਪੀਪਰ ਤਾਰ ਖਜੂਰੈਂ ਜਹਾ ॥
पीपर तार खजूरैं जहा ॥

पिपळ, ताडपत्री, ताडपत्री होती

ਸ੍ਰੀਫਲ ਸਾਲ ਸਿਰਾਰੀ ਤਹਾ ॥
स्रीफल साल सिरारी तहा ॥

आणि श्रीफळ, साल आणि सिरारी ही झाडे होती.

ਜੁਗਲ ਜਾਮਨੂੰ ਜਹਾ ਬਿਰਾਜੈਂ ॥
जुगल जामनूं जहा बिराजैं ॥

जामन ब्रीचचे दोन प्रकार होते

ਨਰਿਯਰ ਨਾਰ ਨਾਰੰਗੀ ਰਾਜੈਂ ॥੭॥
नरियर नार नारंगी राजैं ॥७॥

आणि नारळ, डाळिंब आणि संत्र्याची झाडे शोभून दिसत होती.7.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਨਰਗਿਸ ਔਰ ਗੁਲਾਬ ਕੇ ਫੂਲ ਫੁਲੇ ਜਿਹ ਠੌਰ ॥
नरगिस और गुलाब के फूल फुले जिह ठौर ॥

त्या ठिकाणी नार्सिसस आणि गुलाबाची फुले उमलली होती.

ਨੰਦਨ ਬਨ ਸੌ ਨਿਰਖਿਯੈ ਜਾ ਸਮ ਕਹੂੰ ਨ ਔਰ ॥੮॥
नंदन बन सौ निरखियै जा सम कहूं न और ॥८॥

तो नंदन बनसारखा दिसत होता.8.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस: