श्री दसाम ग्रंथ

पान - 829


ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਪਰ ਨਾਰਿ ਕੌ ਹੇਰਤ ਕਬਹੂੰ ਨਾਹਿ ॥੫੦॥
ता दिन ते पर नारि कौ हेरत कबहूं नाहि ॥५०॥

'तोच निश्चय माझ्या मनात कायम आहे आणि मी कधीही दुस-याच्या स्त्रीला भेटणार नाही.(50)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਖੋੜਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੬॥੩੧੫॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे खोड़समो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१६॥३१५॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्र संभाषणाची सोळावी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण. (१६)(३१५)

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल

ਬੰਦਿਸਾਲ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਕੋ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥
बंदिसाल न्रिप सुत को दियो पठाइ कै ॥

राजाने आपल्या मुलाला तुरुंगात पाठवले.

ਭੋਰ ਹੋਤ ਪੁਨ ਲਿਯੋ ਸੁ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
भोर होत पुन लियो सु निकटि बुलाइ कै ॥

राजाने आपल्या मुलाला तुरुंगात पाठवले आणि सकाळी त्याला परत बोलावले.

ਮੰਤ੍ਰੀ ਤਬ ਹੀ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ਆਨਿ ਕੈ ॥
मंत्री तब ही कथा उचारी आनि कै ॥

-49

ਹੋ ਬਢ੍ਯੋ ਭੂਪ ਕੇ ਭਰਮ ਅਧਿਕ ਜਿਯ ਜਾਨਿ ਕੈ ॥੧॥
हो बढ्यो भूप के भरम अधिक जिय जानि कै ॥१॥

मग मंत्र्याने आणखी एक किस्सा सांगितला आणि राजाला त्याची खात्री पटली.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸਹਰ ਬਦਖਸਾ ਮੈ ਹੁਤੀ ਏਕ ਮੁਗਲ ਕੀ ਬਾਲ ॥
सहर बदखसा मै हुती एक मुगल की बाल ॥

बदखशान शहरात एक मुघल स्त्री राहत होती.

ਤਾ ਸੌ ਕਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਸੋ ਤੁਮ ਸੁਨਹੁ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥੨॥
ता सौ किया चरित्र तिन सो तुम सुनहु न्रिपाल ॥२॥

आता, माझ्या राजा, तिच्या नाटकातील धूर्त कृत्ये ऐका. (2)

ਬਿਤਨ ਮਤੀ ਇਕ ਚੰਚਲਾ ਹਿਤੂ ਮੁਗਲ ਕੀ ਏਕ ॥
बितन मती इक चंचला हितू मुगल की एक ॥

बितान मती नावाच्या एका महिलेचे मुघलांवर प्रेम होते.

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਅਰੁ ਬਸੀਕਰ ਜਾਨਤ ਹੁਤੀ ਅਨੇਕ ॥੩॥
जंत्र मंत्र अरु बसीकर जानत हुती अनेक ॥३॥

तिला विविध प्रकारची जादू आणि आकर्षणे दिली गेली होती.(3)

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤਿਨ ਲੀਨੀ ਸਖੀ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
एक दिवस तिन लीनी सखी बुलाइ कै ॥

एके दिवशी त्याने सखी जाळली.

ਪਰਿ ਗਈ ਤਿਨ ਮੈ ਹੋਡ ਸੁ ਐਸੇ ਆਇ ਕੈ ॥
परि गई तिन मै होड सु ऐसे आइ कै ॥

एके दिवशी तिने दुसऱ्या महिलेला बोलावून तिच्याशी पैज लावली.

ਕਾਲਿ ਸਜਨ ਕੇ ਬਾਗ ਕਹਿਯੋ ਚਲਿ ਜਾਇਹੋਂ ॥
कालि सजन के बाग कहियो चलि जाइहों ॥

'उद्या मी या मित्रासोबत बागेत जाईन, आणि हे असताना

ਹੋ ਇਹ ਮੂਰਖ ਕੇ ਦੇਖਤ ਭੋਗ ਕਮਾਇ ਹੋ ॥੪॥
हो इह मूरख के देखत भोग कमाइ हो ॥४॥

मूर्ख पाहत आहे, मी दुसऱ्याशी प्रेम करेन.'(4)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਦੁਤੀਯ ਸਖੀ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨੁ ਸਖੀ ਬਚਨ ਹਮਾਰ ॥
दुतीय सखी ऐसे कहियो सुनु सखी बचन हमार ॥

पण दुसरा म्हणाला, 'ऐका मित्रा! मी एकावर प्रेम करीन

ਭੋਗ ਕਮੈਹੋ ਯਾਰ ਸੋ ਨਾਰ ਬਧੈਹੌ ਜਾਰ ॥੫॥
भोग कमैहो यार सो नार बधैहौ जार ॥५॥

माझ्या कंबरेला बांधण्यासाठी भागीदार करा आणि दुसऱ्याला बांधा.'(5)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਅਸਤਾਚਲ ਸੂਰਜ ਜਬ ਗਯੋ ॥
असताचल सूरज जब गयो ॥

संध्याकाळी जेव्हा सूर्य मावळला

ਪ੍ਰਾਚੀ ਦਿਸ ਤੇ ਸਸਿ ਪ੍ਰਗਟਯੋ ॥
प्राची दिस ते ससि प्रगटयो ॥

संध्याकाळी जेव्हा सूर्यास्त झाला आणि चंद्र पश्चिमेकडून उगवला,

ਭਾਗਵਤਿਨ ਉਪਜ੍ਯੋ ਸੁਖ ਭਾਰੋ ॥
भागवतिन उपज्यो सुख भारो ॥

मग भाग्यवानांना परम सुखाची प्राप्ती झाली, परंतु चंद्र-

ਬਿਰਹਿਣਿ ਕੌ ਸਾਇਕ ਸਸਿ ਮਾਰੋ ॥੬॥
बिरहिणि कौ साइक ससि मारो ॥६॥

किरणांनी विभक्त झालेल्यांना त्रास दिला.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਅਸਤਾਚਲ ਸੂਰਜ ਗਯੋ ਰਹਿਯੋ ਚੰਦ੍ਰ ਮੰਡਰਾਇ ॥
असताचल सूरज गयो रहियो चंद्र मंडराइ ॥

सूर्यास्त झाला होता आणि चंद्र पूर्ण उड्डाण करत होता.

ਲਪਟਿ ਰਹਿਯੋ ਪਿਯ ਤ੍ਰਿਯਨ ਸੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪਿਯਨ ਲਪਟਾਇ ॥੭॥
लपटि रहियो पिय त्रियन सो त्रिया पियन लपटाइ ॥७॥

नर आणि मादी एकमेकांना आलिंगन देऊ लागले.(७)

ਉਡਗ ਤਗੀਰੀ ਰਵਿ ਅਥਨ ਪ੍ਰਭਾ ਪ੍ਰਵਾਨਾ ਪਾਇ ॥
उडग तगीरी रवि अथन प्रभा प्रवाना पाइ ॥

अमीरच्या अनुपस्थितीत भरकटणाऱ्या क्षुद्र पोलिसांप्रमाणे द

ਜਾਨੁਕ ਚੰਦ੍ਰ ਅਮੀਨ ਕੇ ਫਿਰੇ ਬਿਤਾਲੀ ਆਇ ॥੮॥
जानुक चंद्र अमीन के फिरे बिताली आइ ॥८॥

मुख्य, तारे सूर्योदय होईपर्यंत लपलेले असतात.(8)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਅਸਤਾ ਸੋ ਭੋਗਨ ਤਿਨ ਮਾਨੇ ॥
असता सो भोगन तिन माने ॥

(अशा प्रकारे) सूर्यास्त होताच ते संभोग करू लागले.

ਚਾਰਿ ਜਾਮ ਘਟਿਕਾ ਇਕ ਜਾਨੇ ॥
चारि जाम घटिका इक जाने ॥

सूर्यास्त होताच, लोक प्रेमात पडले आणि चार घड्याळे एकसारखी निघून गेली.

ਚੌਥੇ ਜਾਮ ਸੋਇ ਕਰ ਰਹੇ ॥
चौथे जाम सोइ कर रहे ॥

चार तास झोपलो

ਚਤੁਰਨ ਕੇ ਗ੍ਰੀਵਾ ਕੁਚ ਗਹੇ ॥੯॥
चतुरन के ग्रीवा कुच गहे ॥९॥

चारही घड्याळांमध्ये जोडपी झोपून आणि स्मूच करत राहिली.(9)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਨਾਨ ਖਾਨ ਅਰੁ ਦਾਨ ਹਿਤ ਦਿਨਿ ਦਿਖਿ ਜਗਿ ਹੈ ਰਾਜ ॥
नान खान अरु दान हित दिनि दिखि जगि है राज ॥

दिवस उजाडतो, स्नान, नाश्ता आणि धर्मादाय कार्यासाठी.

ਦੁਜਨ ਦਲਨ ਦੀਨੋਧਰਨ ਦੁਸਟਨ ਦਾਹਿਬੇ ਕਾਜ ॥੧੦॥
दुजन दलन दीनोधरन दुसटन दाहिबे काज ॥१०॥

हा दिवस दुष्ट आत्म्यांचा नाश आणि पापींचा नाश आणि नीतिमानांची मुक्ती घेऊन येतो.(१०)

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

सावय्या

ਜਾਨਿ ਪਯਾਨ ਬਿਛੋਹ ਤ੍ਰਿਯਾਨ ਕੇ ਛੋਭ ਬਡ੍ਯੋ ਉਰ ਭੀਤਰ ਭਾਰੀ ॥
जानि पयान बिछोह त्रियान के छोभ बड्यो उर भीतर भारी ॥

रात्र झाली तशी ती महिला वैतागली.

ਅੰਚਰ ਡਾਰਿ ਕੈ ਮੋਤਿਨ ਹਾਰ ਦੁਰਾਵਤ ਜਾਨਿ ਭਯੋ ਉਜਿਯਾਰੀ ॥
अंचर डारि कै मोतिन हार दुरावत जानि भयो उजियारी ॥

असे वाटत होते की पहाट, स्प्रेडशीट्ससह, दागिन्यांनी जडलेल्या सर्व तारा एकत्र करत आहे.

ਪਾਨ ਹੂੰ ਪੋਛਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੋ ਤਨ ਕੈਸੇ ਰਹੈ ਇਹ ਚਾਹਤ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥
पान हूं पोछत प्रीतम को तन कैसे रहै इह चाहत प्यारी ॥

मुलीने चंद्र कायम चमकत राहावा अशी इच्छा व्यक्त केली

ਚੰਦ ਚੜਿਯੋ ਸੁ ਚਹੈ ਚਿਰ ਲੌ ਚਿਤ ਦੇਤ ਦਿਵਾਕਰ ਕੀ ਦਿਸਿ ਗਾਰੀ ॥੧੧॥
चंद चड़ियो सु चहै चिर लौ चित देत दिवाकर की दिसि गारी ॥११॥

ताऱ्यासारखे पांढरे थेंब मोहक वर जाऊ शकते. तिने व्यत्यय आणण्यासाठी सूर्याचा गैरवापर केला.(11)

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
भुजंग छंद ॥

भुजंग छंद

ਚਲੋ ਪ੍ਰਾਨ ਪ੍ਯਾਰੇ ਫੁਲੇ ਫੂਲ ਆਛੇ ॥
चलो प्रान प्यारे फुले फूल आछे ॥

(स्त्री सकाळी उठून म्हणते) हे प्रिय आत्म्या! चला, खूप सुंदर फुले उमलली आहेत.

ਦਿਪੈ ਚਾਰੁ ਮਾਨੋ ਢਰੇ ਮੈਨ ਸਾਛੇ ॥
दिपै चारु मानो ढरे मैन साछे ॥

'चला, माझ्या प्रिये, आपण जाऊया, सुंदर फुले फुलली आहेत.

ਕਿਧੋ ਗੀਰਬਾਣੇਸਹੂੰ ਕੇ ਸੁਧਾਰੇ ॥
किधो गीरबाणेसहूं के सुधारे ॥

'ते सरळ कामदेवाच्या बाणासारखे टोचत आहेत.

ਸੁਨੇ ਕਾਨ ਐਸੇ ਨ ਵੈਸੇ ਨਿਹਾਰੇ ॥੧੨॥
सुने कान ऐसे न वैसे निहारे ॥१२॥

'भगवान कृष्णानेही त्यांना ऐकले नसते किंवा पाहिले नसते.(12)