श्री दसाम ग्रंथ

पान - 637


ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥
तोमर छंद ॥

तोमर श्लोक

ਕੀਅ ਐਸ ਬ੍ਰਹਮਾ ਉਚਾਰ ॥
कीअ ऐस ब्रहमा उचार ॥

ब्रह्मदेवाने असे उच्चारले

ਤੈ ਪੁਤ੍ਰ ਪਾਵਸ ਬਾਰ ॥
तै पुत्र पावस बार ॥

की हे स्त्री! तुला मुलगा मिळेल.

ਤਬਿ ਨਾਰਿ ਏ ਸੁਨ ਬੈਨ ॥
तबि नारि ए सुन बैन ॥

मग (त्या) स्त्रीच्या डोळ्यांतून हे शब्द ऐकले

ਬਹੁ ਆਸੁ ਡਾਰਤ ਨੈਨ ॥੨੫॥
बहु आसु डारत नैन ॥२५॥

जेव्हा ब्रह्मदेवाने हे सांगितले की रक्षणाला पुत्रप्राप्ती होईल, तेव्हा ते ऐकून तिच्या डोळ्यांत चिंताची चिन्हे दिसू लागली.25.

ਤਬ ਬਾਲ ਬਿਕਲ ਸਰੀਰ ॥
तब बाल बिकल सरीर ॥

तेव्हा त्या महिलेचा (अनसुआ) शरीर विस्कळीत झाला.

ਜਲ ਸ੍ਰਵਤ ਨੈਨ ਅਧੀਰ ॥
जल स्रवत नैन अधीर ॥

त्या तरुणीचे शरीर खवळले आणि तिच्या डोळ्यातून अश्रू वाहू लागले

ਰੋਮਾਚਿ ਗਦ ਗਦ ਬੈਨ ॥
रोमाचि गद गद बैन ॥

रोमांचित होऊन (त्याचे) शब्द गद्य झाले.

ਦਿਨ ਤੇ ਭਈ ਜਨੁ ਰੈਨ ॥੨੬॥
दिन ते भई जनु रैन ॥२६॥

हे शब्द ऐकून ती चिंतेने भरली आणि तिला वाटले की दिवस रात्रीत बदलला आहे.26.

ਰੋਮਾਚਿ ਬਿਕਲ ਸਰੀਰ ॥
रोमाचि बिकल सरीर ॥

(त्याचे) शरीर उत्तेजित आणि क्षुब्ध झाले.

ਤਨ ਕੋਪ ਮਾਨ ਅਧੀਰ ॥
तन कोप मान अधीर ॥

अधीर होऊन शरीर संतप्त झाले.

ਫਰਕੰਤ ਉਸਟਰੁ ਨੈਨ ॥
फरकंत उसटरु नैन ॥

त्याचे डोळे आणि ओठ वेगळे झाले

ਬਿਨੁ ਬੁਧ ਬੋਲਤ ਬੈਨ ॥੨੭॥
बिनु बुध बोलत बैन ॥२७॥

तिचे शरीर चिंतेने व्याकूळ झाले आणि ती संतप्त झाली, अधीर झाली, ओठ आणि डोळे थरथरले आणि तिने शोक केला.27.

ਮੋਹਣ ਛੰਦ ॥
मोहण छंद ॥

मोहन श्लोक

ਸੁਨਿ ਐਸ ਬੈਨ ॥
सुनि ऐस बैन ॥

ऐसें वचन ऐकून

ਮ੍ਰਿਗੀਏਸ ਨੈਨ ॥
म्रिगीएस नैन ॥

हरणासारखे डोळे असलेले,

ਅਤਿ ਰੂਪ ਧਾਮ ॥
अति रूप धाम ॥

अत्यंत स्वरूपाचे घर

ਸੁੰਦਰ ਸੁ ਬਾਮ ॥੨੮॥
सुंदर सु बाम ॥२८॥

हे शब्द ऐकून डोळस आणि अत्यंत सुंदर स्त्रीला (विक्षिप्त वाटले).28.

ਚਲ ਚਾਲ ਚਿਤ ॥
चल चाल चित ॥

सर्वात पवित्र हृदय

ਪਰਮੰ ਪਵਿਤ ॥
परमं पवित ॥

विचलित झाले

ਅਤਿ ਕੋਪ ਵੰਤ ॥
अति कोप वंत ॥

(अत्रि) अनंत क्रोध करून मुनीची पत्नी

ਮੁਨਿ ਤ੍ਰਿਅ ਬਿਅੰਤ ॥੨੯॥
मुनि त्रिअ बिअंत ॥२९॥

तिचे मन, जे निर्दोष होते, ऋषींच्या इतर स्त्रियांसह अत्यंत क्रोधाने भरले होते.29.

ਉਪਟੰਤ ਕੇਸ ॥
उपटंत केस ॥

(ती) केस उपटते.

ਮੁਨਿ ਤ੍ਰਿਅ ਸੁਦੇਸ ॥
मुनि त्रिअ सुदेस ॥

सुंदर शरीराने ('सुदेस').

ਅਤਿ ਕੋਪ ਅੰਗਿ ॥
अति कोप अंगि ॥

मुनीच्या पत्नीला खूप राग येतो.

ਸੁੰਦਰ ਸੁਰੰਗ ॥੩੦॥
सुंदर सुरंग ॥३०॥

ऋषीच्या पत्नीने त्या ठिकाणी आपले केस उपटले आणि तिचे सुंदर अंग अत्यंत क्रोधाने भरले.30.

ਤੋਰੰਤ ਹਾਰ ॥
तोरंत हार ॥

वजन कमी होणे,

ਉਪਟੰਤ ਬਾਰ ॥
उपटंत बार ॥

(डोक्याचे) केस उपटतात.

ਡਾਰੰਤ ਧੂਰਿ ॥
डारंत धूरि ॥

आणि धूळ घालतो (त्यांच्यात).

ਰੋਖੰਤ ਪੂਰ ॥੩੧॥
रोखंत पूर ॥३१॥

गळ्यातले हार तोडून तिने केस उपटले आणि डोक्यात धूळ घालू लागली.31.

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥
तोमर छंद ॥

तोमर श्लोक

ਲਖਿ ਕੋਪ ਭੀ ਮੁਨਿ ਨਾਰਿ ॥
लखि कोप भी मुनि नारि ॥

हे पाहून ऋषीची पत्नी संतप्त झाली.

ਉਠਿ ਭਾਜ ਬ੍ਰਹਮ ਉਦਾਰ ॥
उठि भाज ब्रहम उदार ॥

उदार ब्रह्मदेव उठले आणि पळून गेले.

ਸਿਵ ਸੰਗਿ ਲੈ ਰਿਖ ਸਰਬ ॥
सिव संगि लै रिख सरब ॥

सर्व ऋषींसह शिव

ਭਯਮਾਨ ਹ੍ਵੈ ਤਜਿ ਗਰਬ ॥੩੨॥
भयमान ह्वै तजि गरब ॥३२॥

ऋषींच्या पत्नीला क्रोधित पाहून, घाबरून, त्याचा अभिमान सोडला आणि शिव आणि इतर ऋषींना सोबत घेऊन ब्रह्मदेव पळून गेले.32.

ਤਬ ਕੋਪ ਕੈ ਮੁਨਿ ਨਾਰਿ ॥
तब कोप कै मुनि नारि ॥

तेव्हा ऋषीची पत्नी चिडली

ਸਿਰ ਕੇਸ ਜਟਾ ਉਪਾਰਿ ॥
सिर केस जटा उपारि ॥

डोक्यावरून केसांचे कुलूप पडले.

ਕਰਿ ਸੌ ਜਬੈ ਕਰ ਮਾਰ ॥
करि सौ जबै कर मार ॥

जेव्हा (त्याने) हातावर हात मारला

ਤਬ ਲੀਨ ਦਤ ਅਵਤਾਰ ॥੩੩॥
तब लीन दत अवतार ॥३३॥

तेव्हा ऋषीच्या पत्नीने रागाच्या भरात डोक्याचे एक कुलूप उपटून तिच्या हातावर प्रहार केला, त्या वेळी दत्तात्रेयांचा जन्म झाला.

ਕਰ ਬਾਮ ਮਾਤ੍ਰ ਸਮਾਨ ॥
कर बाम मात्र समान ॥

डावा हात आईसारखाच आहे

ਕਰੁ ਦਛਨਤ੍ਰਿ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
करु दछनत्रि प्रमान ॥

अनसूयाला आपली आई मानून आणि तिला उजवीकडे ठेवून त्याने तिच्याभोवती प्रदक्षिणा घातली आणि तिला नमस्कार केला.

ਕੀਆ ਪਾਨ ਭੋਗ ਬਿਚਾਰ ॥
कीआ पान भोग बिचार ॥

(जेव्हा स्त्रीने) हात आनंद घेतला

ਤਬ ਭਏ ਦਤ ਕੁਮਾਰ ॥੩੪॥
तब भए दत कुमार ॥३४॥

अशाप्रकारे लैंगिक सुखाच्या अनुभवाचा विचार करताच दत्तकुमारचा जन्म झाला.34.

ਅਨਭੂਤ ਉਤਮ ਗਾਤ ॥
अनभूत उतम गात ॥

अद्भुत आणि उत्कृष्ट शरीर (दत्त)

ਉਚਰੰਤ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤ ਸਾਤ ॥
उचरंत सिंम्रित सात ॥

त्यांचे शरीर मोहक होते आणि ते सात स्मृतींचे पठण करत होते

ਮੁਖਿ ਬੇਦ ਚਾਰ ਰੜੰਤ ॥
मुखि बेद चार रड़ंत ॥

तो मुखाने चार वेदांचे पठण करतो.

ਉਪਜੋ ਸੁ ਦਤ ਮਹੰਤ ॥੩੫॥
उपजो सु दत महंत ॥३५॥

महान दत्त चारही वेदांचे पठण करीत होते.35.

ਸਿਵ ਸਿਮਰਿ ਪੂਰਬਲ ਸ੍ਰਾਪ ॥
सिव सिमरि पूरबल स्राप ॥

शिवाला पूर्वीचा शाप आठवला