श्री दसाम ग्रंथ

पान - 747


ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਆਲਯ ਅੰਤ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारि कै आलय अंत उचार ॥

प्रथम 'गोला' चा उच्चार करा (नंतर) शेवटी 'अलय' (घर) असा उच्चार करा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨਿ ਚਤੁਰ ਨਿਰਧਾਰ ॥੬੪੬॥
नाम तुपक के होत है चीनि चतुर निरधार ॥६४६॥

प्रथम "गोळा" हा शब्द आणि शेवटी "आलया" हा शब्द उच्चारल्याने तुपकाची नावे तयार होतात. 646.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਧਰਨੀ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारि कै धरनी अंति उचार ॥

प्रथम 'गोला' शब्दाचा उच्चार करा (नंतर) शेवटी 'धरणी' (धरणे) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਮਤਿ ਸਵਾਰ ॥੬੪੭॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुमति सवार ॥६४७॥

प्रथम "गोळा" हा शब्द म्हटल्यावर आणि शेवटी "धारणी" जोडल्याने तुपकाची नावे तयार होतात. 647.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਅਸਤ੍ਰਣਿ ਪੁਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
गोला आदि उचारि कै असत्रणि पुनि पद देहु ॥

प्रथम 'गोळा' हा शब्द उच्चार, नंतर 'अस्त्रानी' (पडणे) हा शब्द उच्चार.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਲੇਹੁ ॥੬੪੮॥
नाम तुपक के होत है चीन चतुर चित लेहु ॥६४८॥

सुरवातीला “गोळा” हा शब्द उच्चारून नंतर “अस्त्रानी” हा शब्द जोडला, हे ज्ञानी लोक! Tupak.648 ची नावे ओळखा.

ਗੋਲਾਲਯਣੀ ਆਦਿ ਕਹਿ ਮੁਖ ਤੇ ਸਬਦ ਉਚਾਰ ॥
गोलालयणी आदि कहि मुख ते सबद उचार ॥

प्रथम 'गोलयानी' (गोलाकार घराचे रूप) असे बोलून तोंडातून शब्द उच्चार.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਮਤਿ ਸਵਾਰ ॥੬੪੯॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुमति सवार ॥६४९॥

सुरवातीला “गोलायणी” आणि “शब्द” हा शब्द उच्चारल्याने तुपकाची नावे तयार होतात.649.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਆਲਯਣੀ ਪੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥
गोला आदि उचारि कै आलयणी पुनि भाखु ॥

प्रथम 'गोला' शब्द उच्चारून, नंतर 'अलयणी' (गोलाचे गृह रूप) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨਿ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਰਾਖੁ ॥੬੫੦॥
नाम तुपक के होत है चीनि चतुर चिति राखु ॥६५०॥

सुरुवातीला “गोळा” आणि नंतर “आलयणी” हा शब्द उच्चारल्याने तुपकाची नावे तयार होतात. 650.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਸਦਨਨਿ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि बखानि कै सदननि अंति उचार ॥

प्रथम 'गोळा' हा शब्द म्हणा आणि नंतर 'सदनानी' ('सदन'-घराच्या रूपात) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਕਬਿ ਬਿਚਾਰ ॥੬੫੧॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुकबि बिचार ॥६५१॥

सुरुवातीला “गोळा” आणि शेवटी “सदाननी” हा शब्द उच्चारताना, हे चांगल्या कवींनो, तुपकाचे नाव समजून घ्या. 651.

ਗੋਲਾ ਪਦ ਪ੍ਰਥਮੈ ਉਚਰਿ ਕੈ ਕੇਤਨਿ ਪਦ ਕਹੁ ਅੰਤਿ ॥
गोला पद प्रथमै उचरि कै केतनि पद कहु अंति ॥

प्रथम 'गोळा' शब्दाचा उच्चार करून (नंतर) शेवटी 'केतनी' (घराच्या आकाराचा) शब्दाचा उच्चार करा.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਤੁਪਕ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲਤ ਅਨੰਤ ॥੬੫੨॥
नाम सकल स्री तुपक के निकसत चलत अनंत ॥६५२॥

सुरवातीला “गोल्ला” हा शब्द उच्चारला आणि शेवटी “केतनी” हा शब्द जोडला तर तुपाकची असंख्य नावे विकसित होत राहतात.652.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਕੇਤਨਿ ਪਦ ਕੈ ਦੀਨ ॥
गोला आदि उचारि कै केतनि पद कै दीन ॥

प्रथम 'गोळा' हा शब्द उच्चार, (मग) 'केतनी' हा शब्द उच्चार.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸਮਝ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੬੫੩॥
नाम तुपक के होत है लीजहु समझ प्रबीन ॥६५३॥

सुरुवातीला “गोळा” हा शब्द उच्चारून शेवटी “केतनी” हा शब्द जोडला, हे कुशल लोक! तुपाकांची नावे तयार होतात.653.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਸਦਨੀ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारि कै सदनी अंति उचार ॥

प्रथम 'गोळा' हा शब्द म्हणा (नंतर) शेवटी 'सदनी' (घर-घराचे रूप) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨਿ ਚਤੁਰ ਨਿਰਧਾਰ ॥੬੫੪॥
नाम तुपक के होत है चीनि चतुर निरधार ॥६५४॥

सुरुवातीला “गोळा” हा शब्द उच्चारून शेवटी “सदनी” हा शब्द जोडला, हे ज्ञानी लोक! तुपाकांची नावे तयार होतात.654.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰੀਐ ਧਾਮਿਨ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारीऐ धामिन अंति उचार ॥

प्रथम 'गोळा' हा शब्द उच्चारावा, (नंतर) शेवटी 'धामीन' (धाम रूप) हा शब्द उच्चारावा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਮਤ ਸਵਾਰ ॥੬੫੫॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुमत सवार ॥६५५॥

सुरवातीला “गोळा” हा शब्द उच्चारल्याने आणि शेवटी “धामिनी” हा शब्द उच्चारल्याने तुपकाची नावे तयार होतात.655.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਨਈਵਾਸਨ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
गोला आदि उचारि कै नईवासन कहि अंति ॥

प्रथम 'गोला' पदाचा जप केल्यानंतर (नंतर) शेवटी 'नैवासन' (निवास स्वरूप) करावे.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਨਿਕਸਤ ਚਲਤ ਬਿਅੰਤ ॥੬੫੬॥
नाम तुपक के होत है निकसत चलत बिअंत ॥६५६॥

सुरवातीला गोला हा शब्द उच्चारला आणि शेवटी "निवासनी" हा शब्द जोडला तर तुपाकची असंख्य नावे विकसित होत राहतात. 656.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਲਿਆਲੀ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारि कै लिआली अंति उचार ॥

प्रथम 'गोला' हा शब्द उच्चारवा आणि नंतर 'ल्याली' (गिळणे) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਘਰ ਸਵਾਰ ॥੬੫੭॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुघर सवार ॥६५७॥

सुरुवातीला "गोळा" हा शब्द उच्चारला आणि नंतर "गारहिका" शब्द जोडला, तर तुपकाची नावे सतत विकसित होत राहतील. 657.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਮੁਕਤਨਿ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारि कै मुकतनि अंति उचार ॥

प्रथम 'गोला' शब्दाचा उच्चार करा, शेवटी 'मुक्तानी' म्हणा (मुक्ती, मुक्त करणे).

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਕਹਿ ਕਬੋ ਲੀਜਹੁ ਸਕਲ ਬੀਚਾਰ ॥੬੫੮॥
नाम तुपक के कहि कबो लीजहु सकल बीचार ॥६५८॥

सुरवातीला “गोळा” हा शब्द उच्चारून शेवटी “मुक्तानी” हा शब्द टाकून तुपकाची सर्व नावे विचारपूर्वक म्हणा.658.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਦਾਤੀ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
गोला आदि उचारि कै दाती अंति उचार ॥

प्रथम 'गोळा' शब्दाचा उच्चार करा आणि शेवटी 'दाती' (देणारा) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨਿ ਚਤੁਰ ਨਿਰਧਾਰ ॥੬੫੯॥
नाम तुपक के होत है चीनि चतुर निरधार ॥६५९॥

सुरुवातीला “गोळा” आणि शेवटी “दाती” हा शब्द उच्चारल्याने तुपकाची नावे तयार होतात. 659.

ਗੋਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਤਜਨੀ ਪੁਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
गोला आदि उचारि कै तजनी पुनि पद देहु ॥

प्रथम 'गोला' (शब्द) चा उच्चार करा आणि नंतर 'तजनी' (ड्रपिंग) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੬੬੦॥
नाम तुपक के होत है चीन चतुर चिति लेहु ॥६६०॥

सुरुवातीला “गोळा” हा शब्द उच्चारला आणि नंतर “ताजनी” हा शब्द जोडल्याने तुपकाची नावे तयार होतात. 660.

ਜੁਆਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਛਡਨਿ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
जुआला आदि उचारि कै छडनि अंति उचार ॥

प्रथम 'जुआला' (शब्द) चा उच्चार करा आणि (नंतर) शेवटी 'छादनी' हा शब्द जोडा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਮਤਿ ਸਵਾਰ ॥੬੬੧॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुमति सवार ॥६६१॥

प्रथम “जवाला” आणि नंतर “दक्षिणी” हा शब्द म्हटल्याने तुपकाची नावे तयार होत राहतात.661.

ਜੁਆਲਾ ਸਕਤਨੀ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇ ਪ੍ਰਥਮੈ ਕਰੋ ਬਖਿਆਨ ॥
जुआला सकतनी बकत्र ते प्रथमै करो बखिआन ॥

प्रथम 'ज्वाला' उच्चारणे, (नंतर) मुखातून 'सक्तानी' (शक्तिशाली) उच्चारणे.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਘਰ ਪਛਾਨ ॥੬੬੨॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुघर पछान ॥६६२॥

प्रथम "जवल-शक्तिनी" हा शब्द उच्चारला आणि नंतर "बकत्र" हा शब्द जोडल्यास तुपकाची नावे ओळखली जातात. 662.

ਜੁਆਲਾ ਤਜਣੀ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇ ਪ੍ਰਥਮੈ ਕਰੋ ਉਚਾਰ ॥
जुआला तजणी बकत्र ते प्रथमै करो उचार ॥

प्रथम तोंडातून 'ज्योत' म्हणा आणि नंतर 'तजनी' (त्याग) शब्दाचा उच्चार करा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਬਿਚਾਰ ॥੬੬੩॥
नाम तुपक के होत है लीजहु चतुर बिचार ॥६६३॥

प्रथम "जवाला-ताजनी" आणि नंतर "बकता" उच्चारल्याने तुपकाची नावे तयार होतात, जी कदाचित समजू शकतात.663.

ਜੁਆਲਾ ਛਾਡਣਿ ਪ੍ਰਥਮ ਹੀ ਮੁਖ ਤੇ ਕਰੋ ਉਚਾਰ ॥
जुआला छाडणि प्रथम ही मुख ते करो उचार ॥

प्रथम 'जुआला' हा शब्द उच्चारताना (नंतर) मुखातून 'छादनी' हा शब्द उच्चारावा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਘਰ ਸੁ ਧਾਰ ॥੬੬੪॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुघर सु धार ॥६६४॥

प्रथम "जवाला-छादनी" तुपाकांची नावे उच्चारणे, हे ज्ञानी लोक! बरोबर समजले जाऊ शकते.664.

ਜੁਆਲਾ ਦਾਇਨਿ ਪ੍ਰਥਮ ਹੀ ਮੁਖ ਤੇ ਕਰੋ ਉਚਾਰ ॥
जुआला दाइनि प्रथम ही मुख ते करो उचार ॥

प्रथम 'जुआला' (शब्द) म्हणा आणि नंतर तोंडातून 'दिनी' (देणे) उच्चार करा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਘਰ ਸੁ ਧਾਰ ॥੬੬੫॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुघर सु धार ॥६६५॥

हे ज्ञानी लोक! प्रथमतः “जवाला-देयणी” हा शब्द उच्चारून तुपकाची नावे बरोबर समजून घ्या.665.

ਜੁਆਲਾ ਬਕਤ੍ਰਣਿ ਪ੍ਰਥਮ ਹੀ ਮੁਖ ਤੇ ਕਰੋ ਉਚਾਰ ॥
जुआला बकत्रणि प्रथम ही मुख ते करो उचार ॥

प्रथम 'जुआला' आणि नंतर 'बक्तराणी' (तोंडाचा) शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਘਰ ਸਵਾਰ ॥੬੬੬॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुघर सवार ॥६६६॥

हे ज्ञानी लोक! प्रथमतः “जवाला-बकतरणी” हा शब्द उच्चारून तुपकाची नावे बरोबर समजून घ्या.666.

ਜੁਆਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਪ੍ਰਗਟਾਇਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
जुआला आदि उचारि कै प्रगटाइनि पद देहु ॥

प्रथम 'ज्वाला' शब्दाचा उच्चार करून, (नंतर) 'प्रगताईनी' (प्रकट होणे) हा शब्द जोडा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੬੬੭॥
नाम तुपक के होत है चीन चतुर चिति लेहु ॥६६७॥

प्रथम “जवाला” हा शब्द उच्चारून नंतर “प्रगतायनी” हा शब्द जोडून हे ज्ञानी लोक! तुपाकांची नावे तयार होतात.667.

ਜੁਆਲਾ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਧਰਣੀ ਅੰਤਿ ਉਚਾਰ ॥
जुआला आदि उचारि कै धरणी अंति उचार ॥

प्रथम 'जुआला' हा शब्द उच्चारताना (नंतर) शेवटी 'धरणी' (ठेवून) म्हणा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਲੀਜਹੁ ਸੁਘਰ ਸਵਾਰ ॥੬੬੮॥
नाम तुपक के होत है लीजहु सुघर सवार ॥६६८॥

प्रथम "जवाला" हा शब्द उच्चारून आणि नंतर "धरणी" शब्द उच्चारून तुपकाची नावे जाणून घ्या. 668.

ਦੁਰਜਨ ਆਦਿ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਦਾਹਨਿ ਪੁਨਿ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
दुरजन आदि उचारि कै दाहनि पुनि पद देहु ॥

प्रथम 'दुर्जन' शब्द उच्चारून, नंतर 'दहनी' (जळणे) हा शब्द जोडा.

ਨਾਮ ਤੁਪਕ ਕੇ ਹੋਤ ਹੈ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਲੇਹੁ ॥੬੬੯॥
नाम तुपक के होत है चीन चतुर चित लेहु ॥६६९॥

तुपाकची नावे प्रथम "दुर्जन" हा शब्द उच्चारून आणि नंतर "दहानी" शब्द जोडून समजतात. 669.