श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1105


ਹੋ ਨਿਰਖਿ ਤਿਹਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾ ਦਿਵਾਨੀ ਹ੍ਵੈ ਰਹੀ ॥੩੭॥
हो निरखि तिहारी प्रभा दिवानी ह्वै रही ॥३७॥

तुझे सौंदर्य पाहून मी वेडा झालो आहे. ३७.

ਹੌ ਤਵ ਪ੍ਰਭਾ ਬਿਲੋਕਿ ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥
हौ तव प्रभा बिलोकि रही उरझाइ कै ॥

तुझ्या तेजाने मी मंत्रमुग्ध झालो आहे.

ਗ੍ਰਿਹ ਸਿਗਰੇ ਕੀ ਸੰਗ੍ਰਯਾ ਦਈ ਭੁਲਾਇ ਕੈ ॥
ग्रिह सिगरे की संग्रया दई भुलाइ कै ॥

(मी) संपूर्ण घरातील शुद्ध शहाणपण विसरलो आहे.

ਅਮਰ ਅਜਰ ਫਲ ਤੁਮ ਕੌ ਦੀਨੋ ਆਨਿ ਕਰਿ ॥
अमर अजर फल तुम कौ दीनो आनि करि ॥

(म्हणून) तुम्हाला अमर पुरस्काराचे फळ आणले आहे.

ਹੋ ਤਾ ਤੇ ਮਦਨ ਸੰਤਾਪ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਹਮਰੋ ਪ੍ਰਹਰਿ ॥੩੮॥
हो ता ते मदन संताप न्रिपति हमरो प्रहरि ॥३८॥

(म्हणून) हे राजा ! माझी वासना तृप्त कर. ३८.

ਧੰਨ੍ਯ ਧੰਨ੍ਯ ਤਾ ਕੌ ਤਬ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
धंन्य धंन्य ता कौ तब न्रिपति उचारियो ॥

तेव्हा राजाने त्याला धन्य म्हटले

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੌ ਤਾ ਕੇ ਸੰਗ ਬਿਹਾਰਿਯੋ ॥
भाति भाति सौ ता के संग बिहारियो ॥

आणि त्याच्यावर एकमेकांवर प्रेम केले.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਬੇਸ੍ਵਾ ਹੂੰ ਗਈ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
लपटि लपटि बेस्वा हूं गई बनाइ कै ॥

वेश्याही त्याच्याशी चांगली जमली

ਹੋ ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਦੁਤਿ ਹੇਰਿ ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥੩੯॥
हो अप्रमान दुति हेरि रही उरझाइ कै ॥३९॥

आणि तिचे अनोखे सौंदर्य पाहून थक्क झालो. 39.

ਮਨ ਭਾਵੰਤੋ ਮੀਤ ਜਵਨ ਦਿਨ ਪਾਈਯੈ ॥
मन भावंतो मीत जवन दिन पाईयै ॥

ज्या दिवशी इच्छित मित्र मिळेल,

ਤਵਨ ਘਰੀ ਕੇ ਪਲ ਪਲ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਈਯੈ ॥
तवन घरी के पल पल बलि बलि जाईयै ॥

चला तर मग त्या तासाच्या क्षणापर्यंत जाऊ या.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਕਰਿ ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਬਿਹਾਰੀਯੈ ॥
लपटि लपटि करि ता सौ अधिक बिहारीयै ॥

चला त्याच्याबरोबर आणखी मजा करूया.

ਹੋ ਤਤਖਿਨ ਦ੍ਰਪ ਕੰਦ੍ਰਪ ਕੋ ਸਕਲ ਨਿਵਾਰੀਯੈ ॥੪੦॥
हो ततखिन द्रप कंद्रप को सकल निवारीयै ॥४०॥

आणि त्या छिन्न काम देवाचा सगळा अभिमान दूर करूया. 40.

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वत:

ਬਾਲ ਕੋ ਰੂਪ ਬਿਲੋਕਿ ਕੈ ਲਾਲ ਕਛੂ ਹਸਿ ਕੈ ਅਸ ਬੈਨ ਉਚਾਰੇ ॥
बाल को रूप बिलोकि कै लाल कछू हसि कै अस बैन उचारे ॥

राजाने वेश्येचे रूप पाहिले आणि हसले आणि काही शब्द उच्चारले,

ਤੈ ਅਟਕੀ ਸੁਨਿ ਸੁੰਦਰਿ ਮੋ ਪਰ ਐਸੇ ਨ ਸੁੰਦਰ ਅੰਗ ਹਮਾਰੇ ॥
तै अटकी सुनि सुंदरि मो पर ऐसे न सुंदर अंग हमारे ॥

सौंदर्य ऐका, तू माझ्याशी संलग्न आहेस, परंतु माझ्याकडे इतके सुंदर भाग नाहीत.

ਜੀਬੋ ਘਨੋ ਸਿਗਰੋ ਜਗ ਚਾਹਤ ਸੋ ਨ ਰੁਚਿਯੋ ਚਿਤ ਮਾਝਿ ਤਿਹਾਰੇ ॥
जीबो घनो सिगरो जग चाहत सो न रुचियो चित माझि तिहारे ॥

सगळ्या जगाला खूप जगायचं आहे, पण हे तुमच्या मनाला चांगलं का नाही?

ਆਨਿ ਜਰਾਰਿ ਦਯੋ ਹਮ ਕੌ ਫਲੁ ਦਾਸ ਭਏ ਹਮ ਆਜੁ ਤਿਹਾਰੇ ॥੪੧॥
आनि जरारि दयो हम कौ फलु दास भए हम आजु तिहारे ॥४१॥

म्हातारपणाचा हा शत्रू किंवा अमर ('जरारी') फळ मला घेऊन आला आहे. म्हणूनच आज मी तुझा गुलाम झालो आहे. ४१.

ਬੇਸ੍ਵਾ ਵਾਚ ॥
बेस्वा वाच ॥

वेश्या म्हणाली:

ਨੈਨ ਲਗੇ ਜਬ ਤੇ ਤੁਮ ਸੌ ਤਬ ਤੇ ਤਵ ਹੇਰਿ ਪ੍ਰਭਾ ਬਲਿ ਜਾਊਾਂ ॥
नैन लगे जब ते तुम सौ तब ते तव हेरि प्रभा बलि जाऊां ॥

(हे राजन!) ऐक, जेव्हापासून मी तुझ्याकडे डोळे वटारले आहेत, तेव्हापासून तुझे सौंदर्य पाहून मला आनंद होत आहे.

ਭੌਨ ਭੰਡਾਰ ਸੁਹਾਤ ਨ ਮੋ ਕਹ ਸੋਵਤ ਹੂੰ ਬਿਝ ਕੈ ਬਰਰਾਊਾਂ ॥
भौन भंडार सुहात न मो कह सोवत हूं बिझ कै बरराऊां ॥

राजवाडे आणि दुकाने मला चांगली दिसत नाहीत आणि मी झोपेत असताना मला जाग येऊ लागते.

ਜੈਤਿਕ ਆਪਨੀ ਆਰਬਲਾ ਸਭ ਮੀਤ ਕੇ ਊਪਰ ਵਾਰਿ ਬਹਾਊਾਂ ॥
जैतिक आपनी आरबला सभ मीत के ऊपर वारि बहाऊां ॥

(माझे) माझे वय कितीही असले तरी मला माझ्या सर्व मित्रांना वरून मारायचे आहे.

ਕੇਤਿਕ ਬਾਤ ਜਰਾਰਿ ਸੁਨੋ ਫਲ ਪ੍ਰਾਨ ਦੈ ਮੋਲ ਪਿਯਾ ਕਹ ਲ੍ਯਾਊਂ ॥੪੨॥
केतिक बात जरारि सुनो फल प्रान दै मोल पिया कह ल्याऊं ॥४२॥

अमर ('जरारी') फळाचा काय मामला आहे?

ਤੈ ਜੁ ਦਿਯੋ ਤੀਯ ਕੋ ਫਲ ਥੋ ਦਿਜ ਤੇ ਕਰਿ ਕੋਟਿਕੁਪਾਇ ਲੀਯੋ ॥
तै जु दियो तीय को फल थो दिज ते करि कोटिकुपाइ लीयो ॥

तू त्या स्त्रीला (राणी) जे फळ दिलेस ते फळ ब्राह्मणाला मोठ्या उपायाने मिळाले.

ਸੋਊ ਲੈ ਕਰ ਜਾਰ ਕੌ ਦੇਤ ਭਈ ਤਿਨ ਰੀਝਿ ਕੈ ਮੋ ਪਰ ਮੋਹਿ ਦੀਯੋ ॥
सोऊ लै कर जार कौ देत भई तिन रीझि कै मो पर मोहि दीयो ॥

तिने (राणीने) ते घेतले आणि मित्राला दिले आणि त्याने (मित्राने) आनंदित होऊन मला दिले.

ਨ੍ਰਿਪ ਹੌ ਅਟਕੀ ਤਵ ਹੇਰਿ ਪ੍ਰਭਾ ਤਨ ਕੋ ਤਨਿ ਕੈ ਨਹਿ ਤਾਪ ਕੀਯੋ ॥
न्रिप हौ अटकी तव हेरि प्रभा तन को तनि कै नहि ताप कीयो ॥

हे राजन! तुझ्या देहाचे सौंदर्य पाहून मी स्तब्ध झालो आहे, (म्हणून मला फळ देऊन) दुःख झाले नाही.

ਤਿਹ ਖਾਹੁ ਹਮੈ ਸੁਖ ਦੇਹ ਦਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਕਰੋ ਜੁਗ ਚਾਰ ਜੀਯੋ ॥੪੩॥
तिह खाहु हमै सुख देह दियो न्रिप राज करो जुग चार जीयो ॥४३॥

(तुम्ही) हे फळ खा, मला देह सुख दे आणि हे राजा! (तुम्ही) चार युगे राज्य करा. ४३.

ਭਰਥਰਿ ਬਾਚ ॥
भरथरि बाच ॥

भरथरी म्हणाले:

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਧ੍ਰਿਗ ਮੁਹਿ ਕੌ ਮੈ ਜੁ ਫਲੁ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਦੈ ਡਾਰਿਯੌ ॥
ध्रिग मुहि कौ मै जु फलु त्रियहि दै डारियौ ॥

मी ते फळ त्या महिलेला (राणी) दिले याचा मला तिरस्कार आहे.

ਧ੍ਰਿਗ ਤਿਹ ਦਿਯੋ ਚੰਡਾਰ ਜੁ ਧ੍ਰਮ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੌ ॥
ध्रिग तिह दियो चंडार जु ध्रम न बिचारियौ ॥

धर्माचा विचार न करता चांडालला (ज्याने हे फळ दिले) तिची (राणीची) लाज वाटली.

ਧ੍ਰਿਗ ਤਾ ਕੋ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਰਾਨੀ ਸੀ ਪਾਇ ਕੈ ॥
ध्रिग ता को तिन त्रिय रानी सी पाइ कै ॥

राणीसमान स्त्री मिळवून त्याला (चांडाळ) सुद्धा शाप आहे

ਹੋ ਦਯੋ ਬੇਸ੍ਵਹਿ ਪਰਮ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥੪੪॥
हो दयो बेस्वहि परम प्रीति उपजाइ कै ॥४४॥

(ते फळ) एका वेश्येशी खूप प्रेम निर्माण झाल्यावर दिले होते. ४४.

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वत:

ਆਧਿਕ ਆਪੁ ਭਖ੍ਰਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਲੈ ਫਲ ਆਧਿਕ ਰੂਪਮਤੀ ਕਹ ਦੀਨੋ ॥
आधिक आपु भख्रयो न्रिप लै फल आधिक रूपमती कह दीनो ॥

राजाने फळ घेतले आणि अर्धे स्वतः खाल्ले आणि अर्धे रूपमतीला दिले.

ਯਾਰ ਕੈ ਟੂਕ ਹਜਾਰ ਕਰੇ ਗਹਿ ਨਾਰਿ ਭਿਟ੍ਰਯਾਰ ਤਿਨੈ ਬਧਿ ਕੀਨੋ ॥
यार कै टूक हजार करे गहि नारि भिट्रयार तिनै बधि कीनो ॥

(त्याने) मित्राचा (चांडाळ) वध केला आणि राणी व दासी ('भित्यार' राणीचे चांडालशी लग्न) मारले.

ਭੌਨ ਭੰਡਾਰ ਬਿਸਾਰ ਸਭੈ ਕਛੁ ਰਾਮ ਕੋ ਨਾਮੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਦ੍ਰਿੜ ਚੀਨੋ ॥
भौन भंडार बिसार सभै कछु राम को नामु ह्रिदै द्रिड़ चीनो ॥

राजवाडा, खजिना आणि इतर सर्व काही विसरून त्यांनी रामाचे नाव हृदयात बसवले.

ਜਾਇ ਬਸ੍ਯੋ ਤਬ ਹੀ ਬਨ ਮੈ ਨ੍ਰਿਪ ਭੇਸ ਕੋ ਤ੍ਯਾਗ ਜੁਗੇਸ ਕੋ ਲੀਨੋ ॥੪੫॥
जाइ बस्यो तब ही बन मै न्रिप भेस को त्याग जुगेस को लीनो ॥४५॥

(भरथरी) राजाची वस्त्रे सोडून जोगी बनून झोपडीत राहू लागला. ४५.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਬਨ ਭੀਤਰ ਭੇਟਾ ਭਈ ਗੋਰਖ ਸੰਗ ਸੁ ਧਾਰ ॥
बन भीतर भेटा भई गोरख संग सु धार ॥

ती (राजाच्या) बनमध्ये गोरखनाथांना भेटली

ਰਾਜ ਤ੍ਯਾਗ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਲਯੋ ਭਰਥਿਰ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ॥੪੬॥
राज त्याग अंम्रित लयो भरथिर राज कुमार ॥४६॥

आणि राज्य सोडल्यानंतर भरथरी राजकुमारने अमृत प्राप्त केले. ४६.

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वत:

ਰੋਵਤ ਹੈ ਸੁ ਕਹੂੰ ਪੁਰ ਕੇ ਜਨ ਬੌਰੇ ਸੇ ਡੋਲਤ ਜ੍ਯੋ ਮਤਵਾਰੇ ॥
रोवत है सु कहूं पुर के जन बौरे से डोलत ज्यो मतवारे ॥

कुठेतरी शहरातील लोक रडतात आणि बहिरासारखे फिरतात.

ਫਾਰਤ ਚੀਰ ਸੁ ਬੀਰ ਗਿਰੇ ਕਹੂੰ ਜੂਝੈ ਹੈ ਖੇਤ ਮਨੋ ਜੁਝਿਯਾਰੇ ॥
फारत चीर सु बीर गिरे कहूं जूझै है खेत मनो जुझियारे ॥

कुठेतरी योद्धे आपले चिलखत फाडून असे पडले आहेत, जणू योद्धे रणांगणावर लढत आहेत.

ਰੋਵਤ ਨਾਰ ਅਪਾਰ ਕਹੂੰ ਬਿਸੰਭਾਰਿ ਭਈ ਕਰਿ ਨੈਨਨ ਤਾਰੇ ॥
रोवत नार अपार कहूं बिसंभारि भई करि नैनन तारे ॥

कुठेतरी असंख्य स्त्रिया रडत आहेत आणि डोळे न मिटवता बेशुद्ध पडून आहेत.

ਤ੍ਯਾਗ ਕੈ ਰਾਜ ਸਮਾਜ ਸਭੈ ਮਹਾਰਾਜ ਸਖੀ ਬਨ ਆਜੁ ਪਧਾਰੇ ॥੪੭॥
त्याग कै राज समाज सभै महाराज सखी बन आजु पधारे ॥४७॥

(आणि आजूबाजूला म्हणा) हे सखी! सर्व राज्ये सोडून महाराज अजबन येथे गेले आहेत. ४७.

ਨਿਜੁ ਨਾਰਿ ਨਿਹਾਰਿ ਕੈ ਭਰਥ ਕੁਮਾਰਿ ਬਿਸਾਰਿ ਸੰਭਾਰਿ ਛਕੀ ਮਨ ਮੈ ॥
निजु नारि निहारि कै भरथ कुमारि बिसारि संभारि छकी मन मै ॥

भरथरी कुमारला पाहून त्यांच्या पत्नींचे भान हरपले आणि त्यांचे मन (दु:खाने) भरले.

ਕਹੂੰ ਹਾਰ ਗਿਰੈ ਕਹੂੰ ਬਾਰ ਲਸੈ ਕਛੁ ਨੈਕੁ ਪ੍ਰਭਾ ਨ ਰਹੀ ਤਨ ਮੈ ॥
कहूं हार गिरै कहूं बार लसै कछु नैकु प्रभा न रही तन मै ॥

कुठेतरी (त्यांचे) हार पडले आहेत, कुठेतरी केस (विखुरलेले) उडत आहेत आणि (कोणाच्या) शरीराला किंचितही सौंदर्य नाही.