श्री दसाम ग्रंथ

पान - 207


ਘੋਰਿ ਘੋਰਿ ਦਸੋ ਦਿਸਾ ਨਹਿ ਸੂਰਬੀਰ ਪ੍ਰਮਾਥ ॥
घोरि घोरि दसो दिसा नहि सूरबीर प्रमाथ ॥

योद्धे दहा दिशांनी वेढले गेले.

ਆਇ ਕੈ ਜੂਝੇ ਸਬੈ ਰਣ ਰਾਮ ਏਕਲ ਸਾਥ ॥੬੮॥
आइ कै जूझे सबै रण राम एकल साथ ॥६८॥

सर्व दहा दिशांमधून राक्षस योद्धे फक्त रामाशी युद्धासाठी पुढे सरसावले.68.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
रसावल छंद ॥

रसाळ श्लोक

ਰਣੰ ਪੇਖਿ ਰਾਮੰ ॥
रणं पेखि रामं ॥

वाळवंटातील प्रार्थनास्थळाच्या बॅनरप्रमाणे

ਧੁਜੰ ਧਰਮ ਧਾਮੰ ॥
धुजं धरम धामं ॥

धर्म अवतारी रामाला युद्धभूमीत पाहून आणि त्यांच्या मुखातून निरनिराळे उद्गार काढताना,

ਚਹੂੰ ਓਰ ਢੂਕੇ ॥
चहूं ओर ढूके ॥

(राक्षस जवळ होते) चारही बाजूंनी

ਮੁਖੰ ਮਾਰ ਕੂਕੇ ॥੬੯॥
मुखं मार कूके ॥६९॥

भुते चारही दिशांनी धावत सुटले आणि एकत्र जमले.69.

ਬਜੇ ਘੋਰ ਬਾਜੇ ॥
बजे घोर बाजे ॥

जोरात घंटा वाजत होत्या.

ਧੁਣੰ ਮੇਘ ਲਾਜੇ ॥
धुणं मेघ लाजे ॥

वाद्ये हिंसकपणे वाजत होती आणि त्यांचे आवाज ऐकून ढगांना लाज वाटली.

ਝੰਡਾ ਗਡ ਗਾੜੇ ॥
झंडा गड गाड़े ॥

निश्चित ध्वज पार करून

ਮੰਡੇ ਬੈਰ ਬਾੜੇ ॥੭੦॥
मंडे बैर बाड़े ॥७०॥

शत्रुत्वाने भरलेल्या राक्षसांनी पृथ्वीवर आपले फलक फिक्स करून युद्ध सुरू केले.७०.

ਕੜਕੇ ਕਮਾਣੰ ॥
कड़के कमाणं ॥

धनुष्य फुटले,

ਝੜਕੇ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ ॥
झड़के क्रिपाणं ॥

धनुष्य गडगडले आणि तलवारीचे वार झाले.

ਢਲਾ ਢੁਕ ਢਾਲੈ ॥
ढला ढुक ढालै ॥

झालांमधून योग्य शब्द आले

ਚਲੀ ਪੀਤ ਪਾਲੈ ॥੭੧॥
चली पीत पालै ॥७१॥

ढालींवर जोरदार ठोठावले आणि त्यांच्यावर पडलेल्या तलवारींनी प्रेमाचा संस्कार केला.71.

ਰਣੰ ਰੰਗ ਰਤੇ ॥
रणं रंग रते ॥

(योद्धे) युद्ध रंगात परिधान केलेले होते,

ਮਨੋ ਮਲ ਮਤੇ ॥
मनो मल मते ॥

सर्व योद्धे कुस्तीच्या आखाड्यातील वास्तूंप्रमाणे युद्धात गढून गेले होते.

ਸਰੰ ਧਾਰ ਬਰਖੇ ॥
सरं धार बरखे ॥

बाणांचा वर्षाव झाला.

ਮਹਿਖੁਆਸ ਕਰਖੈ ॥੭੨॥
महिखुआस करखै ॥७२॥

बाणांचा वर्षाव झाला आणि धनुष्याचा कडकडाट झाला.72.

ਕਰੀ ਬਾਨ ਬਰਖਾ ॥
करी बान बरखा ॥

बाण मारण्यासाठी वापरतात.

ਸੁਣੇ ਜੀਤ ਕਰਖਾ ॥
सुणे जीत करखा ॥

त्यांच्या विजयाची इच्छा व्यक्त करून राक्षसांनी बाणांचा वर्षाव केला.

ਸੁਬਾਹੰ ਮਰੀਚੰ ॥
सुबाहं मरीचं ॥

सुबाहू आणि मारीच दैत्यांच्या मृत्यूची इच्छा करून

ਚਲੇ ਬਾਛ ਮੀਚੰ ॥੭੩॥
चले बाछ मीचं ॥७३॥

साबाहू आणि मारिच रागाने दात खेचत पुढे निघाले.73.

ਇਕੈ ਬਾਰ ਟੂਟੇ ॥
इकै बार टूटे ॥

दोन्ही राक्षस एकाच वेळी तुटले (अशा प्रकारे),

ਮਨੋ ਬਾਜ ਛੂਟੇ ॥
मनो बाज छूटे ॥

दोघींनी मिळून बाजासारखे झेपावले आणि,

ਲਯੋ ਘੋਰਿ ਰਾਮੰ ॥
लयो घोरि रामं ॥

(अशा प्रकारे) रामाला वेढा घातला

ਸਸੰ ਜੇਮ ਕਾਮੰ ॥੭੪॥
ससं जेम कामं ॥७४॥

त्यांनी कामदेव (कामदेव) प्रमाणे चंद्राला वेढले.74.

ਘਿਰਯੋ ਦੈਤ ਸੈਣੰ ॥
घिरयो दैत सैणं ॥

अशा प्रकारे राक्षसाच्या सैन्याने (रामाला) घेरले.

ਜਿਮੰ ਰੁਦ੍ਰ ਮੈਣੰ ॥
जिमं रुद्र मैणं ॥

कामदेव (कामदेव) च्या सैन्याने रामाला शिवासारख्या राक्षसांच्या सैन्याने वेढले होते.

ਰੁਕੇ ਰਾਮ ਜੰਗੰ ॥
रुके राम जंगं ॥

रामजी युद्धात खूप हट्टी होते

ਮਨੋ ਸਿੰਧ ਗੰਗੰ ॥੭੫॥
मनो सिंध गंगं ॥७५॥

समुद्राला भेटल्यावर गंगाप्रमाणे युद्धासाठी राम तेथे थांबला.75.

ਰਣੰ ਰਾਮ ਬਜੇ ॥
रणं राम बजे ॥

राम रणमध्ये आव्हान देत असत,

ਧੁਣੰ ਮੇਘ ਲਜੇ ॥
धुणं मेघ लजे ॥

युद्धात राम इतका जोरात ओरडला की ढगांना लाज वाटली

ਰੁਲੇ ਤਛ ਮੁਛੰ ॥
रुले तछ मुछं ॥

मोठ्या तुकड्या (योद्धा) लोळत होत्या.

ਗਿਰੇ ਸੂਰ ਸ੍ਵਛੰ ॥੭੬॥
गिरे सूर स्वछं ॥७६॥

योद्धे धुळीत लोळले आणि पराक्रमी वीर पृथ्वीवर पडले.76.

ਚਲੈ ਐਂਠ ਮੁਛੈਂ ॥
चलै ऐंठ मुछैं ॥

(राक्षस) मिशा घेऊन यायचे

ਕਹਾ ਰਾਮ ਪੁਛੈਂ ॥
कहा राम पुछैं ॥

सुबधू आणि मारीच आपल्या मुंड्या फिरवत रामाचा शोध घेऊ लागले.

ਅਬੈ ਹਾਥਿ ਲਾਗੇ ॥
अबै हाथि लागे ॥

आता जर (आमचे) हात गुंतले

ਕਹਾ ਜਾਹੁ ਭਾਗੈ ॥੭੭॥
कहा जाहु भागै ॥७७॥

आणि म्हणाले, तो कुठे जाईल आणि स्वतःला वाचवेल, आम्ही त्याला आत्ताच पकडू.���77.

ਰਿਪੰ ਪੇਖ ਰਾਮੰ ॥
रिपं पेख रामं ॥

रामाने शत्रू पाहिला

ਹਠਿਯੋ ਧਰਮ ਧਾਮੰ ॥
हठियो धरम धामं ॥

शत्रूंना पाहून राम चिकाटी आणि गंभीर झाला.

ਕਰੈ ਨੈਣ ਰਾਤੰ ॥
करै नैण रातं ॥

(तो रागाने लाल झाला)

ਧਨੁਰ ਬੇਦ ਗਯਾਤੰ ॥੭੮॥
धनुर बेद गयातं ॥७८॥

आणि धनुर्विद्या शास्त्राच्या जाणकाराचे डोळे लाल झाले.78.

ਧਨੰ ਉਗ੍ਰ ਕਰਖਿਯੋ ॥
धनं उग्र करखियो ॥

रामाने ताठ धनुष्य काढले

ਸਰੰਧਾਰ ਬਰਖਿਯੋ ॥
सरंधार बरखियो ॥

रामाच्या धनुष्याने भयानक आवाज केला आणि बाणांचा वर्षाव केला.

ਹਣੀ ਸਤ੍ਰ ਸੈਣੰ ॥
हणी सत्र सैणं ॥

शत्रूच्या सैन्याला मारले.

ਹਸੇ ਦੇਵ ਗੈਣੰ ॥੭੯॥
हसे देव गैणं ॥७९॥

शत्रूच्या सैन्याचा नाश होत होता, ते पाहून स्वर्गात देवांना हसू आले.79.

ਭਜੀ ਸਰਬ ਸੈਣੰ ॥
भजी सरब सैणं ॥

संपूर्ण सैन्य पळून गेले.