श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1118


ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਪ੍ਰਥਮ ਸੁਤਾ ਰੂਮੀਨ ਕੀ ਕੀਯੋ ਬ੍ਯਾਹ ਬਨਾਇ ॥
प्रथम सुता रूमीन की कीयो ब्याह बनाइ ॥

पहिले लग्न रम देस (राजाच्या) मुलीशी.

ਬਹੁਰਿ ਕਨੌਜਿਸ ਕੀ ਸੁਤਾ ਬਰੀ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੪॥
बहुरि कनौजिस की सुता बरी म्रिदंग बजाइ ॥४॥

आणि मग नगारा खेळून कनौजच्या राजाच्या मुलीशी लग्न केले. 4.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਬਹੁਰਿ ਦੇਸ ਨੈਪਾਲ ਪਯਾਨੋ ਤਿਨ ਕਿਯੋ ॥
बहुरि देस नैपाल पयानो तिन कियो ॥

मग तो निपाळ देशात गेला

ਕਸਤੂਰੀ ਕੇ ਮ੍ਰਿਗਨ ਬਹੁਤ ਬਿਧਿ ਗਹਿ ਲਿਯੋ ॥
कसतूरी के म्रिगन बहुत बिधि गहि लियो ॥

आणि अनेक पद्धतींनी कस्तुरी मृग पकडले.

ਬਹੁਰਿ ਬੰਗਾਲਾ ਕੀ ਦਿਸਿ ਆਪੁ ਪਧਾਰਿਯੋ ॥
बहुरि बंगाला की दिसि आपु पधारियो ॥

त्यानंतर तो बंगालला गेला.

ਹੋ ਆਨਿ ਮਿਲ੍ਯੋ ਸੋ ਬਚ੍ਯੋ ਅਰ੍ਰਯੋ ਤਿਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥੫॥
हो आनि मिल्यो सो बच्यो अर्रयो तिह मारियो ॥५॥

(तो) जो त्याला भेटायला आला, तो वाचला आणि जो टिकून राहिला, तो मारला गेला. ५.

ਜੀਤ ਬੰਗਾਲਾ ਛਾਜ ਕਰਨ ਪਰ ਧਾਇਯੋ ॥
जीत बंगाला छाज करन पर धाइयो ॥

बंगाल जिंकल्यानंतर त्याने पुन्हा 'छज कर्ण'वर हल्ला केला.

ਤਿਨੋ ਜੀਤਿ ਨਾਗਰ ਪਰ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਇਯੋ ॥
तिनो जीति नागर पर अधिक रिसाइयो ॥

त्यांचा पराभव केल्यावर नागर (साप) देशावर खूप कोपला.

ਏਕਪਾਦ ਬਹੁ ਹਨੈ ਸੂਰ ਸਾਵਤ ਬਨੇ ॥
एकपाद बहु हनै सूर सावत बने ॥

(तेव्हा) त्याने एकपद (केरळ) प्रदेशात अनेक वीर आणि योद्धे मारले.

ਹੋ ਜੀਤਿ ਪੂਰਬਹਿ ਕਿਯੋ ਪਯਾਨੋ ਦਛਿਨੇ ॥੬॥
हो जीति पूरबहि कियो पयानो दछिने ॥६॥

(अशा प्रकारे) तो पूर्वेला जिंकून दक्षिणेकडे गेला. 6.

ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
छपै छंद ॥

मुद्रित श्लोक:

ਝਾਰਿ ਖੰਡਿਯਨ ਝਾਰਿ ਚਮਕਿ ਚਾਦਿਯਨ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥
झारि खंडियन झारि चमकि चादियन संघारियो ॥

त्याने झारखंडमधील रहिवाशांना पळवून लावले आणि नंतर क्रोधित होऊन चंद नगरच्या लोकांना मारले.

ਬਿਦ੍ਰਭ ਦੇਸਿਯਨ ਬਾਰਿ ਖੰਡ ਬੁੰਦੇਲ ਬਿਦਾਰਿਯੋ ॥
बिद्रभ देसियन बारि खंड बुंदेल बिदारियो ॥

(तेव्हा) बिद्रभ देशवासियांना जाळून बुंदेलखंडाचा (योद्धा) नाश केला.

ਖੜਗ ਪਾਨ ਗਹਿ ਖੇਤ ਖੁਨਿਸ ਖੰਡਿਸਨ ਬਿਹੰਡਿਯੋ ॥
खड़ग पान गहि खेत खुनिस खंडिसन बिहंडियो ॥

हातात तलवार घेऊन रणांगणात संतप्त होऊन त्याने खर्गधारींवर हल्ला केला.

ਪੁਨਿ ਮਾਰਾਸਟ੍ਰ ਤਿਲੰਗ ਦ੍ਰੌੜ ਤਿਲ ਤਿਲ ਕਰਿ ਖੰਡਿਯੋ ॥
पुनि मारासट्र तिलंग द्रौड़ तिल तिल करि खंडियो ॥

मग महाराष्ट्र, तिलंग, द्रवड (गावकऱ्यांना) एक एक करून कापले गेले.

ਨ੍ਰਿਪ ਸੂਰਬੀਰ ਸੁੰਦਰ ਸਰਸ ਮਹੀ ਦਈ ਮਹਿ ਇਸਨ ਗਹਿ ॥
न्रिप सूरबीर सुंदर सरस मही दई महि इसन गहि ॥

जे अतिशय देखणे शूर राजे होते, त्यांनी जमीन (त्यांच्याकडून) घेतली आणि नंतर ती परत केली.

ਦਛਨਹਿ ਜੀਤਿ ਪਟਨ ਉਪਟਿ ਸੁ ਕਿਯ ਪਯਾਨ ਪੁਨਿ ਪਸਚਮਹਿ ॥੭॥
दछनहि जीति पटन उपटि सु किय पयान पुनि पसचमहि ॥७॥

दक्षिण दिशा जिंकून 'पाटण' (शहर) उध्वस्त केल्यानंतर त्याने पश्चिम दिशेवर हल्ला केला.7.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਬਰਬਰੀਨ ਕੌ ਜੀਤਿ ਬਾਹੁ ਸਾਲੀਨ ਬਿਹੰਡਿਯੋ ॥
बरबरीन कौ जीति बाहु सालीन बिहंडियो ॥

रानटी देशबांधवांवर विजय मिळवून त्याने (तेव्हा) सारथी देशवासीयांचा नाश केला.

ਗਰਬ ਅਰਬ ਕੋ ਦਾਹਿ ਸਰਬ ਦਰਬਿਨ ਕੋ ਦੰਡਿਯੋ ॥
गरब अरब को दाहि सरब दरबिन को दंडियो ॥

(मग) अरब देशाचा हंकार जाळून श्रीमंतांना ('डार्बिन') शिक्षा केली.

ਅਰਬ ਖਰਬ ਰਿਪੁ ਚਰਬਿ ਜਰਬਿ ਛਿਨ ਇਕ ਮੈ ਮਾਰੇ ॥
अरब खरब रिपु चरबि जरबि छिन इक मै मारे ॥

मग असंख्य शत्रूंना चघळले गेले आणि वेदना देऊन ('जरबी' वार देऊन) मारले गेले.

ਹੋ ਹਿੰਗੁਲਾਜ ਹਬਸੀ ਹਰੇਵ ਹਲਬੀ ਹਨਿ ਡਾਰੇ ॥੮॥
हो हिंगुलाज हबसी हरेव हलबी हनि डारे ॥८॥

त्यानंतर त्याने हिंगलाज देश, हबश देश, हरेव देश आणि हलब देशाच्या लोकांना मारले.8.

ਮਗਰਬੀਨ ਕੋ ਜੀਤਿ ਸਰਬ ਗਰਬਿਨ ਕੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥
मगरबीन को जीति सरब गरबिन को मारियो ॥

मग त्याने पश्चिम जिंकले आणि सर्व अहंकारी लोकांना मारले.

ਸਰਬ ਚਰਬਿਯਨ ਚਰਬਿ ਗਰਬਿ ਗਜਨੀ ਕੋ ਗਾਰਿਯੋ ॥
सरब चरबियन चरबि गरबि गजनी को गारियो ॥

सर्व शक्तिवर्धकांना चघळले आणि गझनीचा गरबा नष्ट केला.

ਮਾਲਨੇਰ ਮੁਲਤਾਨ ਮਾਲਵਾ ਬਸਿ ਕਿਯੋ ॥
मालनेर मुलतान मालवा बसि कियो ॥

(तेव्हा) मालनेर, मुलतान आणि माळवा देशावर वसाहत केली.

ਹੋ ਦੁੰਦਭਿ ਜੀਤ ਪ੍ਰਤੀਚੀ ਦਿਸਿ ਜੈ ਕੋ ਦਿਯੋ ॥੯॥
हो दुंदभि जीत प्रतीची दिसि जै को दियो ॥९॥

(अशा प्रकारे) पश्चिम दिशेला हरवून 'जय' गाणे वाजवले. ९.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਤੀਨਿ ਦਿਸਾ ਕੋ ਜੀਤਿ ਕੈ ਉਤਰ ਕਿਯੋ ਪਯਾਨ ॥
तीनि दिसा को जीति कै उतर कियो पयान ॥

तिन्ही दिशा जिंकून तो उत्तर दिशेकडे निघाला.

ਸਭ ਦੇਸੀ ਰਾਜਾਨ ਲੈ ਦੈ ਕੈ ਜੀਤ ਨਿਸਾਨ ॥੧੦॥
सभ देसी राजान लै दै कै जीत निसान ॥१०॥

त्याने विजयाच्या धमक्या देऊन सर्व देशांतील राजांना बरोबर घेतले. 10.

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਏਸ ਸਭ ਅਪਨੀ ਅਪਨੀ ਸੈਨ ॥
देस देस के एस सभ अपनी अपनी सैन ॥

राष्ट्रांचे सर्व शूरवीर आणि सौंदर्याच्या जनतेचे राजे

ਜੋਰਿ ਸਿਕੰਦਰਿ ਸੇ ਚੜੇ ਸੂਰ ਸਰਸ ਸਭ ਐਨ ॥੧੧॥
जोरि सिकंदरि से चड़े सूर सरस सभ ऐन ॥११॥

स्वतःचे सैन्य गोळा करून तो अलेक्झांडरबरोबर चढला. 11.

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
भुजंग छंद ॥

भुजंग श्लोक:

ਚੜੇ ਉਤਰਾ ਪੰਥ ਕੇ ਬੀਰ ਭਾਰੇ ॥
चड़े उतरा पंथ के बीर भारे ॥

उत्तरेकडील सर्व महान योद्धे उठले

ਬਜੇ ਘੋਰ ਬਾਦਿਤ੍ਰ ਭੇਰੀ ਨਗਾਰੇ ॥
बजे घोर बादित्र भेरी नगारे ॥

आणि मोठ्याने युद्धाच्या घंटा वाजू लागल्या.

ਪ੍ਰਿਥੀ ਚਾਲ ਕੀਨੋ ਦਸੋ ਨਾਗ ਭਾਗੇ ॥
प्रिथी चाल कीनो दसो नाग भागे ॥

पृथ्वी हादरू लागली आणि दहा दिशांचे हत्ती ('साप') पळून गेले.

ਭਯੋ ਸੋਰ ਭਾਰੋ ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਜਾਗੇ ॥੧੨॥
भयो सोर भारो महा रुद्र जागे ॥१२॥

खूप गोंगाट झाला (त्यामुळे) महा रुद्राची समाधी उघडली गेली. 12.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਪ੍ਰਥਮਹਿ ਜਾਇ ਬਲਖ ਕੌ ਮਾਰਿਯੋ ॥
प्रथमहि जाइ बलख कौ मारियो ॥

प्रथम बल्ख देशात जाऊन त्याला ठार केले.

ਸਹਿਰ ਬੁਖਾਰਾ ਬਹੁਰਿ ਉਜਾਰਿਯੋ ॥
सहिर बुखारा बहुरि उजारियो ॥

नंतर बुखारा शहर बरखास्त केले.

ਤਿਬਿਤ ਜਾਇ ਤਲਬ ਕੌ ਦੀਨੋ ॥
तिबित जाइ तलब कौ दीनो ॥

तिबेट देशात आल्यानंतर सदा (म्हणजे वंगार्या) दिले.

ਜੀਤਿ ਦੇਸ ਅਪਨੇ ਬਸਿ ਕੀਨੋ ॥੧੩॥
जीति देस अपने बसि कीनो ॥१३॥

आणि तो देश जिंकून वश केला. 13.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਕਾਸਮੀਰ ਕਸਿਕਾਰ ਕਬੁਜ ਕਾਬਲ ਕੌ ਕੀਨੋ ॥
कासमीर कसिकार कबुज काबल कौ कीनो ॥

काश्मीर, काशगर, कंबोजा, काबूल,

ਕਸਟਵਾਰ ਕੁਲੂ ਕਲੂਰ ਕੈਠਲ ਕਹ ਲੀਨੋ ॥
कसटवार कुलू कलूर कैठल कह लीनो ॥

कास्तवार, कुलू, कलूर, कैथल (कैथल) इ.

ਕਾਬੋਜ ਕਿਲਮਾਕ ਕਠਿਨ ਪਲ ਮੈ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ॥
काबोज किलमाक कठिन पल मै कटि डारे ॥

कांबोज, किल्माक वगैरे कणखर (सैनिक) क्षणात कापले गेले

ਹੋ ਕੋਟਿ ਚੀਨ ਕੇ ਕਟਕ ਹਨੇ ਕਰਿ ਕੋਪ ਕਰਾਰੇ ॥੧੪॥
हो कोटि चीन के कटक हने करि कोप करारे ॥१४॥

आणि प्रचंड रागात येऊन चीनच्या असंख्य सैन्याला ठार मारले. 14.