श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1394


ਅਗਰ ਰਹਿਨੁਮਾ ਬਰ ਵੈ ਰਾਜ਼ੀ ਸ਼ਵਦ ॥੧੦੩॥
अगर रहिनुमा बर वै राज़ी शवद ॥१०३॥

ज्याच्यावर दयाळू परमेश्वर आपली कृपा करतो.103.

ਅਗਰ ਬਰ ਯਕਾਯਦ ਦਹੋ ਦਹ ਹਜ਼ਾਰ ॥
अगर बर यकायद दहो दह हज़ार ॥

जेव्हा एका माणसावर लाखांचा हल्ला होतो.

ਨਿਗਹਬਾਨ ਓ ਰਾ ਸ਼ਵਦ ਕਰਦਗਾਰ ॥੧੦੪॥
निगहबान ओ रा शवद करदगार ॥१०४॥

उदार परमेश्वर त्याला संरक्षण देतो.104.

ਤੁਰਾ ਗਰ ਨਜ਼ਰ ਹਸਤ ਲਸ਼ਕਰ ਵ ਜ਼ਰ ॥
तुरा गर नज़र हसत लशकर व ज़र ॥

ज्याप्रमाणे आमची आशा तुझ्या संपत्तीमध्ये आहे,

ਕਿ ਮਾਰਾ ਨਿਗ੍ਹਾਅਸਤ ਯਜ਼ਦਾਂ ਸ਼ੁਕਰ ॥੧੦੫॥
कि मारा निग्हाअसत यज़दां शुकर ॥१०५॥

मी परमेश्वराच्या कृपेवर अवलंबून आहे.105.

ਕਿ ਤੋ ਰਾ ਗ਼ਰੂਰ ਅਸਤ ਬਰ ਮੁਲਕੋ ਮਾਲ ॥
कि तो रा ग़रूर असत बर मुलको माल ॥

तुला तुझ्या राज्याचा आणि संपत्तीचा अभिमान आहे,

ਵ ਮਾਰਾ ਪਨਾਹ ਅਸਤ ਯਜ਼ਦਾਂ ਅਕਾਲ ॥੧੦੬॥
व मारा पनाह असत यज़दां अकाल ॥१०६॥

पण मी अ-लौकिक परमेश्वराचा आश्रय घेतो.106.

ਤੁ ਗ਼ਾਫ਼ਲ ਮਸ਼ੌ ਜ਼ੀ ਸਿਪੰਜੀ ਸਰਾਇ ॥
तु ग़ाफ़ल मशौ ज़ी सिपंजी सराइ ॥

या साऱ्या (विश्रांतीची जागा) या वस्तुस्थितीबद्दल बेफिकीर राहू नका.

ਕਿ ਆਲਮ ਬਿਗੁਜ਼ਰਦ ਸਰੇ ਜਾ ਬਜਾਇ ॥੧੦੭॥
कि आलम बिगुज़रद सरे जा बजाइ ॥१०७॥

कायमचे निवासस्थान नाही.107.

ਬਬੀਂ ਗਰਦਸ਼ਿ ਬੇਵਫ਼ਾਇ ਜ਼ਮਾਂ ॥
बबीं गरदशि बेवफ़ाइ ज़मां ॥

कालचक्र पहा, जे अवलंबित आहे

ਕਿ ਬਿਗੁਜ਼ਸਤ ਬਰ ਹਰ ਮਕੀਨੋ ਮਕਾਂ ॥੧੦੮॥
कि बिगुज़सत बर हर मकीनो मकां ॥१०८॥

हे या जगातील सर्व गोष्टींना एक घातक धक्का देते.108.

ਤੂ ਗਰ ਜ਼ਬਰ ਆਜਿਜ਼ ਖ਼ਰਾਸ਼ੀ ਮਕੁਨ ॥
तू गर ज़बर आजिज़ क़राशी मकुन ॥

नीच आणि लाचारांना विरोध करू नका

ਕਸਮ ਰਾ ਬਤੇਸ਼ਹ ਤਰਾਸ਼ੀ ਮਕੁਨ ॥੧੦੯॥
कसम रा बतेशह तराशी मकुन ॥१०९॥

कुराणावर घेतलेल्या शपथा मोडू नका.109.

ਚੂੰ ਹੱਕ ਯਾਰ ਬਾਸ਼ਦ ਚਿ ਦੁਸ਼ਮਨ ਕੁਨਦ ॥
चूं हक यार बाशद चि दुशमन कुनद ॥

जर देव मैत्रीपूर्ण असेल तर शत्रू काय करू शकतो?

ਅਗਰ ਦੁਸ਼ਮਨੀ ਰਾ ਬਸਦ ਤਨ ਕੁਨਦ ॥੧੧੦॥
अगर दुशमनी रा बसद तन कुनद ॥११०॥

जरी तो अनेक प्रकारे वैमनस्यपूर्ण असेल.110.

ਖ਼ਸਮ ਦੁਸ਼ਮਨੀ ਗਰ ਹਜ਼ਾਰ ਆਵੁਰਦ ॥
क़सम दुशमनी गर हज़ार आवुरद ॥

शत्रू हजार वार देण्याचा प्रयत्न करू शकतो,

ਨ ਯਕ ਮੂਇ ਓ ਰਾ ਆਜ਼ਾਰ ਆਵੁਰਦ ॥੧੧੧॥੧॥
न यक मूइ ओ रा आज़ार आवुरद ॥१११॥१॥

पण तो एका केसालाही इजा करू शकत नाही (जर देव अनुकूल असेल तर).111.

ਹਿਕਾਇਤਾ ॥
हिकाइता ॥

हिकायत्स

ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ ॥
ੴ वाहिगुरू जी की फ़तह ॥

परमेश्वर एकच आहे आणि विजय हा खऱ्या गुरूंचा आहे.

ਅਗੰਜੋ ਅਭੰਜੋ ਅਰੂਪੋ ਅਰੇਖ ॥
अगंजो अभंजो अरूपो अरेख ॥

आता ऐका राजा दलीपची कहाणी,

ਅਗਾਧੋ ਅਬਾਧੋ ਅਭਰਮੋ ਅਲੇਖ ॥੧॥
अगाधो अबाधो अभरमो अलेख ॥१॥

आदरणीय (राजा) च्या बाजूला कोण बसला होता.(1)

ਅਰਾਗੋ ਅਰੂਪੋ ਅਰੇਖੋ ਅਰੰਗ ॥
अरागो अरूपो अरेखो अरंग ॥

राजाला चार पुत्र होते,

ਅਜਨਮੋ ਅਬਰਨੋ ਅਭੂਤੋ ਅਭੰਗ ॥੨॥
अजनमो अबरनो अभूतो अभंग ॥२॥

ज्याने लढण्याची कला आणि रॉयल कोर्ट शिष्टाचार शिकले होते.(2)

ਅਛੇਦੋ ਅਭੇਦੋ ਅਕਰਮੋ ਅਕਾਮ ॥
अछेदो अभेदो अकरमो अकाम ॥

युद्धात ते मगरी आणि उत्तेजित सिंहांसारखे होते,

ਅਖੇਦੋ ਅਭੇਦੋ ਅਭਰਮੋ ਅਭਾਮ ॥੩॥
अखेदो अभेदो अभरमो अभाम ॥३॥

तसेच ते अतिशय निपुण घोडेस्वार आणि हाताच्या हालचालींमध्ये निपुण होते.(3)

ਅਰੇਖੋ ਅਭੇਖੋ ਅਲੇਖੋ ਅਭੰਗ ॥
अरेखो अभेखो अलेखो अभंग ॥

राजाने आपल्या चारही मुलांना बोलावले.

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਹੇ ਰੰਗ ਰੰਗ ॥੪॥
क़ुदावंद बक़शिंदहे रंग रंग ॥४॥

आणि त्यांना सोनेरी खुर्च्यांवर बसण्याची ऑफर दिली.(4)

ਹਿਕਾਯਤ ਸ਼ੁਨੀਦੇਮ ਰਾਜਹਿ ਦਿਲੀਪ ॥
हिकायत शुनीदेम राजहि दिलीप ॥

तेव्हा त्यांनी आपल्या प्रगल्भ मंत्र्यांना विचारले,

ਨਿਸ਼ਸਤਹ ਬੁਦਹ ਨਿਜ਼ਦ ਮਾਨੋ ਮਹੀਪ ॥੫॥
निशसतह बुदह निज़द मानो महीप ॥५॥

'या चौघांपैकी कोण राजपदासाठी योग्य आहे?'(5)

ਕਿ ਓਰਾ ਹਮੀ ਬੂਦ ਪਿਸਰੇ ਚਹਾਰ ॥
कि ओरा हमी बूद पिसरे चहार ॥

हे ऐकून शहाण्या मंत्र्याने

ਕਿ ਦਰ ਰਜ਼ਮ ਦਰ ਬਜ਼ਮ ਆਮੁਖ਼ਤਹ ਕਾਰ ॥੬॥
कि दर रज़म दर बज़म आमुक़तह कार ॥६॥

त्याने उत्तर देण्यासाठी ध्वज उचलला.(6)

ਬ ਰਜ਼ਮ ਅੰਦਰਾ ਹਮ ਚੁ ਅਜ਼ ਸ਼ੇਰ ਮਸਤ ॥
ब रज़म अंदरा हम चु अज़ शेर मसत ॥

तो असे बोलला, 'तू स्वतः नीतिमान आणि ज्ञानी आहेस.

ਕਿ ਚਾਬਕ ਰਿਕਾਬਸਤੁ ਗੁਸਤਾਖ਼ ਦਸਤ ॥੭॥
कि चाबक रिकाबसतु गुसताक़ दसत ॥७॥

'तुम्ही स्वतंत्र प्रतिबिंबांचे जाणकार आणि मालक आहात.(7)

ਚਹਾਰੋ ਸ਼ਹੇ ਪੇਸ਼ ਪਿਸਰਾ ਬੁਖਾਦ ॥
चहारो शहे पेश पिसरा बुखाद ॥

'हे, तुम्ही जे विचारले आहे, ते माझ्या विद्याशाखेच्या पलीकडे आहे.

ਜੁਦਾ ਬਰ ਜੁਦਾ ਕੁਰਸੀਏ ਜ਼ਰ ਨਿਸ਼ਾਦ ॥੮॥
जुदा बर जुदा कुरसीए ज़र निशाद ॥८॥

'मी सुचविल्यामुळे काही घर्षण होऊ शकते.(8)

ਬਿ ਪੁਰਸ਼ੀਦ ਦਾਨਾਇ ਦਉਲਤ ਪਰਸਤ ॥
बि पुरशीद दानाइ दउलत परसत ॥

'पण, माझ्या सार्वभौम, जर तुम्ही आग्रह धरला तर मी म्हणेन,

ਅਜ਼ੀ ਅੰਦਰੂੰ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਕਸ ਅਸਤ ॥੯॥
अज़ी अंदरूं बादशाही कस असत ॥९॥

'आणि तुमची प्रतिक्रिया (आमच्या परिषदेची) मांडतो.(9)

ਸ਼ੁਨੀਦ ਆਂ ਚੁ ਦਾਨਾਇ ਦਾਨਸ਼ ਨਿਹਾਦ ॥
शुनीद आं चु दानाइ दानश निहाद ॥

'कारण जो मदतीचा हात देतो,

ਬ ਤਮਕੀਨ ਪਾਸਖ ਅਲਮ ਬਰ ਕੁਸ਼ਾਦ ॥੧੦॥
ब तमकीन पासख अलम बर कुशाद ॥१०॥

यश मिळविण्यासाठी (ईश्वरी) मदत मिळते.(१०)

ਬ ਗ਼ੁਫ਼ਤੰਦ ਖ਼ੁਸ਼ ਦੀਨ ਦਾਨਾਇ ਨਗ਼ਜ਼ ॥
ब ग़ुफ़तंद क़ुश दीन दानाइ नग़ज़ ॥

'सर्वप्रथम आपण त्यांच्या बुद्धिमत्तेची चाचणी घेतली पाहिजे.

ਕਿ ਯਜ਼ਦਾ ਸ਼ਨਾਸ ਅਸਤੁ ਆਜ਼ਾਦ ਮਗ਼ਜ਼ ॥੧੧॥
कि यज़दा शनास असतु आज़ाद मग़ज़ ॥११॥

'आणि मग आम्ही त्यांच्या कामाचा न्याय करण्यासाठी त्यांच्यावर खटला चालवू.(11)

ਮਰਾ ਕੁਦਰਤੇ ਨੇਸਤ ਈਂ ਗੁਫ਼ਤ ਨੀਸਤ ॥
मरा कुदरते नेसत ईं गुफ़त नीसत ॥

'एका मुलाला दहा हजार हत्ती द्यावेत.

ਸੁਖਨ ਗੁਫ਼ਤਨੋ ਬਿਕਰ ਜਾ ਸੁਫ਼ਤ ਨੀਸਤ ॥੧੨॥
सुखन गुफ़तनो बिकर जा सुफ़त नीसत ॥१२॥

'आणि ते (हत्ती) नशेत आणि जड साखळदंडांनी बांधलेले असावेत.(12)

ਅਗਰ ਸ਼ਹਿ ਬਿਗੋਯਦ ਬਿਗੋਯਮ ਜਵਾਬ ॥
अगर शहि बिगोयद बिगोयम जवाब ॥

'दुसऱ्याला, आम्ही एक लाख घोडे देऊ,

ਨੁਮਾਯਮ ਬ ਤੋ ਹਾਲ ਈਂ ਬਾ ਸਵਾਬ ॥੧੩॥
नुमायम ब तो हाल ईं बा सवाब ॥१३॥

'ज्यांच्या पाठीवर सोन्याचे खोगीर असतील, वसंत ऋतूसारखे मोहक.(13)

ਹਰਾ ਕਸ ਕਿ ਯਜ਼ਦਾਨ ਯਾਰੀ ਦਿਹਦ ॥
हरा कस कि यज़दान यारी दिहद ॥

'तिसऱ्याला तीन लाख उंट दिले जातील.

ਬ ਕਾਰੇ ਜਹਾ ਕਾਮਗਾਰੀ ਦਿਹਦ ॥੧੪॥
ब कारे जहा कामगारी दिहद ॥१४॥

'ज्यांच्या पाठीवर चांदीच्या सापळ्यांनी शोभा येईल.(14)

ਕਿ ਈਂ ਰਾ ਬ ਅਕਲ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੁਨੇਮ ॥
कि ईं रा ब अकल आज़माई कुनेम ॥

'चौथ्याला आपण एक मूग आणि अर्धा हरभऱ्याचे दाणे देऊ.