श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1032


ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਹੇਰਿ ਛਕਿ ਰਹੀ ॥
न्रिप की प्रभा हेरि छकि रही ॥

राजाच्या सौंदर्याने ती मंत्रमुग्ध झाली.

ਕੇਲ ਕਰੈ ਮੋ ਸੌ ਚਿਤ ਚਹੀ ॥
केल करै मो सौ चित चही ॥

(तिला) चित् (राजा माझ्याशी लग्न करील) अशी इच्छा होती.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਉਪਚਾਰ ਬਨਾਏ ॥
भाति भाति उपचार बनाए ॥

(त्याने) विविध प्रयत्न केले,

ਕੈ ਸਿਹੁ ਰਾਵ ਹਾਥ ਨਹਿ ਆਏ ॥੨॥
कै सिहु राव हाथ नहि आए ॥२॥

पण कसा तरी राजा आला नाही. 2.

ਜਬ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਇ ਸਦਨ ਮੈ ਜਾਵੈ ॥
जब त्रिय सोइ सदन मै जावै ॥

जेव्हा ती महिला झोपायला घरात गेली

ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਚਿਤ ਮੈ ਆਵੈ ॥
न्रिप की प्रभा चित मै आवै ॥

तेव्हा राजाचे सौंदर्य ध्यानात आले असते.

ਚਕਿ ਚਕਿ ਉਠੈ ਨੀਂਦ ਨਹਿ ਪਰੈ ॥
चकि चकि उठै नींद नहि परै ॥

ती लवकर उठते आणि तिला झोप लागत नाही.

ਮੀਤ ਮਿਲਨ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰੈ ॥੩॥
मीत मिलन की चिंता करै ॥३॥

(सर्व वेळ) तिला तिच्या प्रियकराला भेटण्याची चिंता असायची. 3.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਵੈ ਸਮ੍ਰਥ ਅਸਮ੍ਰਥ ਮੈ ਵੈ ਸਨਾਥ ਮੈ ਅਨਾਥ ॥
वै सम्रथ असम्रथ मै वै सनाथ मै अनाथ ॥

(मनात विचार करून) तो समर्थ आहे आणि मी असमर्थ आहे. तो अनाथ आहे आणि मी अनाथ आहे.

ਜਤਨ ਕਵਨ ਸੋ ਕੀਜਿਯੈ ਆਵੈ ਜਾ ਤੇ ਹਾਥ ॥੪॥
जतन कवन सो कीजियै आवै जा ते हाथ ॥४॥

(मी) मी कोणते प्रयत्न करावे जेणेकरुन (प्रिय) माझ्या हातात येईल. 4.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਕਾਸੀ ਬਿਖੈ ਕਰਵਤਹਿ ਲੈਹੋ ॥
कासी बिखै करवतहि लैहो ॥

(प्रेयसीच्या प्राप्तीसाठी) मी काशीत कष्ट सहन करीन.

ਪਿਯ ਕਾਰਨ ਅਪਨੋ ਜਿਯ ਦੈਹੋ ॥
पिय कारन अपनो जिय दैहो ॥

(मी) प्रियकरासाठी स्वतःला जाळून टाकीन.

ਮਨ ਭਾਵਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਜੌ ਪਾਊ ॥
मन भावत प्रीतम जौ पाऊ ॥

जर (मला) इच्छित प्रियकर मिळाला

ਬਾਰ ਅਨੇਕ ਬਜਾਰ ਬਿਕਾਊ ॥੫॥
बार अनेक बजार बिकाऊ ॥५॥

म्हणून (त्याच्यासाठी) बाजारात अनेक वेळा विकावे.5.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਕਹਾ ਕਰੋਂ ਕੈਸੇ ਬਚੋਂ ਲਗੀ ਬਿਰਹ ਕੀ ਭਾਹ ॥
कहा करों कैसे बचों लगी बिरह की भाह ॥

मी काय करावे, मी कसे सुटावे, (मी) आग लागली आहे.

ਰੁਚਿ ਉਨ ਕੀ ਹਮ ਕੋ ਘਨੀ ਹਮਰੀ ਉਨੈ ਨ ਚਾਹ ॥੬॥
रुचि उन की हम को घनी हमरी उनै न चाह ॥६॥

मी त्याच्यासाठी खूप उत्सुक आहे, पण त्याला माझ्याबद्दल काही इच्छा नाही. 6.

ਨਾਜ ਮਤੀ ਤਬ ਆਪਨੀ ਲੀਨੀ ਸਖੀ ਬੁਲਾਇ ॥
नाज मती तब आपनी लीनी सखी बुलाइ ॥

नज मतीने मग त्याच्या एका मित्राला बोलावले (त्याने सांगितले)

ਬਾਹੂ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਭਏ ਕਹੋ ਸੰਦੇਸੋ ਜਾਇ ॥੭॥
बाहू सिंघ राजा भए कहो संदेसो जाइ ॥७॥

बहूसिंग राजा आहे, (त्याच्याकडे) जा आणि संदेश द्या.7.

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਤਾ ਕਉ ਸਖੀ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਇ ॥
बचन सुनत ता कउ सखी तहा पहूंची आइ ॥

त्याचे म्हणणे ऐकून सखी तेथे पोहोचली.

ਨਾਜ ਮਤੀ ਜੈਸੇ ਕਹਿਯੋ ਤ੍ਯੋਂ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥੮॥
नाज मती जैसे कहियो त्यों तिन कहियो सुनाइ ॥८॥

(त्याला) जसे नजमतीने सांगितले होते, त्याच प्रकारे त्याला सांगितले. 8.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਮੈ ਛਬਿ ਤੁਮਰੀ ਨਿਰਖ ਨਾਥ ਅਟਕਤ ਭਈ ॥
मै छबि तुमरी निरख नाथ अटकत भई ॥

हे नाथ ! तुझ्या सौंदर्याने मी मोहित झालो आहे

ਬਿਰਹ ਸਮੁੰਦ ਕੇ ਬੀਚ ਬੂਡਿ ਸਿਰ ਲੌ ਗਈ ॥
बिरह समुंद के बीच बूडि सिर लौ गई ॥

आणि मी माझ्या डोक्यापर्यंत कटुतेच्या समुद्रात बुडून गेलो आहे.

ਏਕ ਬਾਰ ਕਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹਮਾਰੇ ਆਇਯੈ ॥
एक बार करि क्रिपा हमारे आइयै ॥

कृपया एकदा माझ्याकडे या

ਹੋ ਮਨ ਭਾਵਤ ਕੋ ਹਮ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਇਯੈ ॥੯॥
हो मन भावत को हम सो भोग कमाइयै ॥९॥

आणि माझ्याबरोबर तुला पाहिजे असलेला आनंद मिळवा. ९.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਚੇਰੀ ਅਸ ਜਾਇ ਉਚਾਰੀ ॥
जब चेरी अस जाइ उचारी ॥

जेव्हा दासीने जाऊन हे (राजाला) सांगितले.

ਤਬ ਰਾਜੈ ਯੌ ਹਿਯੈ ਬਿਚਾਰੀ ॥
तब राजै यौ हियै बिचारी ॥

तेव्हा राजाने आपल्या मनात असा विचार केला.

ਸੋਊ ਬਾਤ ਇਹ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਕਹਿਜੈ ॥
सोऊ बात इह त्रियहि कहिजै ॥

या महिलेबाबतही असेच म्हणायला हवे

ਜਾ ਤੇ ਆਪ ਧਰਮ ਜੁਤ ਰਹਿਜੈ ॥੧੦॥
जा ते आप धरम जुत रहिजै ॥१०॥

ज्याच्या मदतीने आपण धर्मासोबत जगू शकतो. 10.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਦੋਇ ਸਤ੍ਰੁ ਹਮਰਿਨ ਤੇ ਏਕ ਸੰਘਾਰਿਯੈ ॥
दोइ सत्रु हमरिन ते एक संघारियै ॥

(राजाने उत्तर म्हणून पाठवले) माझ्या दोन शत्रूपैकी एकाला मारून टाका

ਬਿਨਾ ਘਾਇ ਕੇ ਕਿਯੇ ਦੂਸਰੋ ਮਾਰਿਯੈ ॥
बिना घाइ के किये दूसरो मारियै ॥

आणि दुसऱ्याला जखम न करता मारून टाका.

ਤਬ ਮੈ ਤੁਮ ਕੋ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਬੁਲਾਇ ਹੋਂ ॥
तब मै तुम को अपने सदन बुलाइ हों ॥

मग मी तुला माझ्या घरी बोलावीन

ਹੋ ਮਨ ਭਾਵਤ ਕੇ ਤੁਮ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਇ ਹੋਂ ॥੧੧॥
हो मन भावत के तुम सो भोग कमाइ हों ॥११॥

आणि मी तुमच्याबरोबर माझ्या मनापासून आनंद घेईन. 11.

ਜਾਇ ਸਹਚਰੀ ਕਹਿਯੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ਕੈ ॥
जाइ सहचरी कहियो त्रिया सुनि पाइ कै ॥

तेव्हा नोकराने ऐकले आणि जाऊन स्त्रीला सांगितले.

ਪ੍ਰੀਤ ਰਾਵ ਕੀ ਬਧੀ ਉਠੀ ਮਰਰਾਇ ਕੈ ॥
प्रीत राव की बधी उठी मरराइ कै ॥

राजाच्या प्रेमात बांधलेली, (ती) वस्त्र घेऊन उभी राहिली.

ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਬਾਜ ਅਰੂੜ ਭੇਖ ਨਰ ਧਾਰਿ ਕੈ ॥
ह्वै कै बाज अरूड़ भेख नर धारि कै ॥

ती पुरुषाचा वेश धारण करून घोड्यावर बसली

ਹੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਅਰਿ ਪੈ ਗਈ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥੧੨॥
हो न्रिप के अरि पै गई चरित्र बिचारि कै ॥१२॥

आणि (एका) चारित्र्याचा विचार करून ती राजाच्या शत्रूकडे गेली. 12.

ਸੁਨੋ ਰਾਵ ਜੂ ਮੋ ਕੋ ਚਾਕਰ ਰਾਖਿਯੈ ॥
सुनो राव जू मो को चाकर राखियै ॥

(म्हणू लागला) अरे राजन! मला तुझा सेवक म्हणून ठेव

ਤਹ ਕੋ ਕਰੋ ਮੁਹਿੰਮ ਜਹਾ ਕੋ ਭਾਖਿਯੈ ॥
तह को करो मुहिंम जहा को भाखियै ॥

तुम्ही म्हणाल तिथून (मी) प्रचार करेन.

ਪ੍ਰਾਨ ਲੇਤ ਲੌ ਲਰੋਂ ਨ ਰਨ ਤੇ ਹਾਰਿਹੋਂ ॥
प्रान लेत लौ लरों न रन ते हारिहों ॥

मी मरेपर्यंत लढेन आणि लढाई हरणार नाही

ਹੌ ਬਿਨੁ ਅਰਿ ਮਾਰੈ ਖੇਤ ਨ ਬਾਜੀ ਟਾਰਿਹੋ ॥੧੩॥
हौ बिनु अरि मारै खेत न बाजी टारिहो ॥१३॥

आणि रणांगणात शत्रूला मारल्याशिवाय पैज सुटणार नाही. 13.

ਤਾ ਕੋ ਸੂਰ ਨਿਹਾਰਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਚਾਕਰ ਕਿਯੋ ॥
ता को सूर निहारि न्रिपति चाकर कियो ॥

त्याचे शौर्य पाहून राजाने नोकराला ठेवले.

ਗ੍ਰਿਹ ਤੇ ਕਾਢਿ ਖਜਾਨੋ ਤਾ ਕੋ ਬਹੁ ਦਿਯੋ ॥
ग्रिह ते काढि खजानो ता को बहु दियो ॥

त्याने (त्याला) घराच्या तिजोरीतून बरेच काही दिले.