श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1387


ਘਟ ਘਟ ਕੇ ਅੰਤਰ ਕੀ ਜਾਨਤ ॥
घट घट के अंतर की जानत ॥

त्याला प्रत्येक हृदयाच्या आंतरिक भावना माहित आहेत

ਭਲੇ ਬੁਰੇ ਕੀ ਪੀਰ ਪਛਾਨਤ ॥
भले बुरे की पीर पछानत ॥

त्याला चांगल्या आणि वाईट अशा दोन्ही प्रकारच्या वेदना माहित आहेत

ਚੀਟੀ ਤੇ ਕੁੰਚਰ ਅਸਥੂਲਾ ॥
चीटी ते कुंचर असथूला ॥

मुंगीपासून घन हत्तीपर्यंत

ਸਭ ਪਰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਕਰਿ ਫੂਲਾ ॥੩੮੭॥
सभ पर क्रिपा द्रिसटि करि फूला ॥३८७॥

तो सर्वांवर आपली कृपादृष्टी टाकतो आणि प्रसन्न होतो.387.

ਸੰਤਨ ਦੁਖ ਪਾਏ ਤੇ ਦੁਖੀ ॥
संतन दुख पाए ते दुखी ॥

जेव्हा तो आपल्या संतांना दुःखात पाहतो तेव्हा तो वेदनादायक असतो

ਸੁਖ ਪਾਏ ਸਾਧੁਨ ਕੇ ਸੁਖੀ ॥
सुख पाए साधुन के सुखी ॥

तो आनंदी असतो, जेव्हा त्याचे संत आनंदी असतात.

ਏਕ ਏਕ ਕੀ ਪੀਰ ਪਛਾਨੈਂ ॥
एक एक की पीर पछानैं ॥

त्याला सगळ्यांच्या व्यथा माहीत आहेत

ਘਟ ਘਟ ਕੇ ਪਟ ਪਟ ਕੀ ਜਾਨੈਂ ॥੩੮੮॥
घट घट के पट पट की जानैं ॥३८८॥

त्याला प्रत्येक हृदयाचे अंतरंग रहस्य माहित आहे.388.

ਜਬ ਉਦਕਰਖ ਕਰਾ ਕਰਤਾਰਾ ॥
जब उदकरख करा करतारा ॥

जेव्हा निर्मात्याने स्वतःला प्रक्षेपित केले,

ਪ੍ਰਜਾ ਧਰਤ ਤਬ ਦੇਹ ਅਪਾਰਾ ॥
प्रजा धरत तब देह अपारा ॥

त्याची निर्मिती असंख्य रूपात प्रकट झाली

ਜਬ ਆਕਰਖ ਕਰਤ ਹੋ ਕਬਹੂੰ ॥
जब आकरख करत हो कबहूं ॥

जेव्हा तो कधीही त्याची निर्मिती मागे घेतो,

ਤੁਮ ਮੈ ਮਿਲਤ ਦੇਹ ਧਰ ਸਭਹੂੰ ॥੩੮੯॥
तुम मै मिलत देह धर सभहूं ॥३८९॥

सर्व भौतिक रूपे त्याच्यामध्ये विलीन झाली आहेत.389.

ਜੇਤੇ ਬਦਨ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਭ ਧਾਰੈ ॥
जेते बदन स्रिसटि सभ धारै ॥

जगात निर्माण झालेल्या सर्व जीवांचे शरीर

ਆਪੁ ਆਪਨੀ ਬੂਝਿ ਉਚਾਰੈ ॥
आपु आपनी बूझि उचारै ॥

त्यांच्या समजुतीनुसार त्याच्याबद्दल बोला

ਜਾਨਤ ਬੇਦ ਭੇਦ ਅਰ ਆਲਮ ॥੩੯੦॥
जानत बेद भेद अर आलम ॥३९०॥

हे सत्य वेद आणि विद्वानांना माहित आहे.390.

ਨਿਰੰਕਾਰ ਨ੍ਰਿਬਿਕਾਰ ਨਿਰਲੰਭ ॥
निरंकार न्रिबिकार निरलंभ ॥

परमेश्वर निराकार, निर्दोष आणि निवाराहीन आहे:

ਤਾ ਕਾ ਮੂੜ੍ਹ ਉਚਾਰਤ ਭੇਦਾ ॥
ता का मूढ़ उचारत भेदा ॥

मूर्ख त्याच्या रहस्यांच्या ज्ञानाविषयी अभिमानाने दावा करतो,

ਜਾ ਕੋ ਭੇਵ ਨ ਪਾਵਤ ਬੇਦਾ ॥੩੯੧॥
जा को भेव न पावत बेदा ॥३९१॥

जे वेदांनाही माहीत नाही.391.

ਤਾ ਕੋ ਕਰਿ ਪਾਹਨ ਅਨੁਮਾਨਤ ॥
ता को करि पाहन अनुमानत ॥

मूर्ख त्याला दगड मानतो,

ਮਹਾ ਮੂੜ੍ਹ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨਤ ॥
महा मूढ़ कछु भेद न जानत ॥

पण मोठ्या मूर्खाला कोणतेही रहस्य माहीत नसते

ਮਹਾਦੇਵ ਕੋ ਕਹਤ ਸਦਾ ਸਿਵ ॥
महादेव को कहत सदा सिव ॥

तो शिवाला “शाश्वत परमेश्वर,

ਨਿਰੰਕਾਰ ਕਾ ਚੀਨਤ ਨਹਿ ਭਿਵ ॥੩੯੨॥
निरंकार का चीनत नहि भिव ॥३९२॥

"पण त्याला निराकार परमेश्वराचे रहस्य माहित नाही. 392.

ਆਪੁ ਆਪਨੀ ਬੁਧਿ ਹੈ ਜੇਤੀ ॥
आपु आपनी बुधि है जेती ॥

जिंकलेल्या बुद्धीनुसार,

ਬਰਨਤ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਤੁਹਿ ਤੇਤੀ ॥
बरनत भिंन भिंन तुहि तेती ॥

एक तुझे वेगळे वर्णन करतो

ਤੁਮਰਾ ਲਖਾ ਨ ਜਾਇ ਪਸਾਰਾ ॥
तुमरा लखा न जाइ पसारा ॥

तुझ्या निर्मितीच्या मर्यादा कळू शकत नाहीत

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਸਜਾ ਪ੍ਰਥਮ ਸੰਸਾਰਾ ॥੩੯੩॥
किह बिधि सजा प्रथम संसारा ॥३९३॥

आणि सुरुवातीच्या काळात जग कसे तयार झाले?393.

ਏਕੈ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪਾ ॥
एकै रूप अनूप सरूपा ॥

त्याच्याकडे फक्त एकच अतुलनीय रूप आहे

ਰੰਕ ਭਯੋ ਰਾਵ ਕਹੀ ਭੂਪਾ ॥
रंक भयो राव कही भूपा ॥

तो वेगवेगळ्या ठिकाणी स्वत:ला गरीब माणूस किंवा राजा म्हणून प्रकट करतो

ਅੰਡਜ ਜੇਰਜ ਸੇਤਜ ਕੀਨੀ ॥
अंडज जेरज सेतज कीनी ॥

त्याने अंडी, गर्भ आणि घाम यांपासून प्राणी निर्माण केले

ਉਤਭੁਜ ਖਾਨਿ ਬਹੁਰ ਰਚਿ ਦੀਨੀ ॥੩੯੪॥
उतभुज खानि बहुर रचि दीनी ॥३९४॥

मग त्याने भाजीचे राज्य निर्माण केले.394.

ਕਹੂੰ ਫੂਲਿ ਰਾਜਾ ਹ੍ਵੈ ਬੈਠਾ ॥
कहूं फूलि राजा ह्वै बैठा ॥

कुठेतरी तो राजा म्हणून आनंदाने बसतो

ਕਹੂੰ ਸਿਮਟਿ ਭ੍ਯਿੋ ਸੰਕਰ ਇਕੈਠਾ ॥
कहूं सिमटि भ्यिो संकर इकैठा ॥

कुठेतरी तो स्वतःला शिव, योगी म्हणून संकुचित करतो

ਸਗਰੀ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਦਿਖਾਇ ਅਚੰਭਵ ॥
सगरी स्रिसटि दिखाइ अचंभव ॥

त्याची सर्व निर्मिती अद्भुत गोष्टी उलगडते

ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ਸਰੂਪ ਸੁਯੰਭਵ ॥੩੯੫॥
आदि जुगादि सरूप सुयंभव ॥३९५॥

तो, आदिम शक्ती, सुरुवातीपासून आहे आणि स्वयं-अस्तित्वात आहे.395.

ਅਬ ਰਛਾ ਮੇਰੀ ਤੁਮ ਕਰੋ ॥
अब रछा मेरी तुम करो ॥

हे परमेश्वरा! आता मला तुझ्या संरक्षणात ठेव

ਸਿਖ ਉਬਾਰਿ ਅਸਿਖ ਸੰਘਰੋ ॥
सिख उबारि असिख संघरो ॥

माझ्या शिष्यांचे रक्षण कर आणि माझ्या शत्रूंचा नाश कर

ਦੁਸਟ ਜਿਤੇ ਉਠਵਤ ਉਤਪਾਤਾ ॥
दुसट जिते उठवत उतपाता ॥

अनेक दुष्ट सृष्टी (उपद्र)

ਸਕਲ ਮਲੇਛ ਕਰੋ ਰਣ ਘਾਤਾ ॥੩੯੬॥
सकल मलेछ करो रण घाता ॥३९६॥

सर्व खलनायकी सृष्टी आक्रोश आणि सर्व काफिरांचा रणांगणात नाश व्हावा.396.

ਜੇ ਅਸਿਧੁਜ ਤਵ ਸਰਨੀ ਪਰੇ ॥
जे असिधुज तव सरनी परे ॥

हे असिधुजा ! जो तुझा आश्रय घेतो,

ਤਿਨ ਕੇ ਦੁਸਟ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਮਰੇ ॥
तिन के दुसट दुखित ह्वै मरे ॥

हे परम संहारक ! ज्यांनी तुझा आश्रय घेतला, त्यांच्या शत्रूंना वेदनादायक मृत्यू आला

ਪੁਰਖ ਜਵਨ ਪਗੁ ਪਰੇ ਤਿਹਾਰੇ ॥
पुरख जवन पगु परे तिहारे ॥

(कोण) पुरुष तुझा आश्रय घेतात,

ਤਿਨ ਕੇ ਤੁਮ ਸੰਕਟ ਸਭ ਟਾਰੇ ॥੩੯੭॥
तिन के तुम संकट सभ टारे ॥३९७॥

जे लोक तुझ्या पाया पडले, त्यांचे सर्व संकट तू दूर केलेस.397.

ਜੋ ਕਲਿ ਕੋ ਇਕ ਬਾਰ ਧਿਐਹੈ ॥
जो कलि को इक बार धिऐहै ॥

जो एकदा 'कली' चा जप करतो,

ਤਾ ਕੇ ਕਾਲ ਨਿਕਟਿ ਨਹਿ ਐਹੈ ॥
ता के काल निकटि नहि ऐहै ॥

जे परम संहारकाचेही ध्यान करतात, मृत्यू त्यांच्या जवळ येत नाही

ਰਛਾ ਹੋਇ ਤਾਹਿ ਸਭ ਕਾਲਾ ॥
रछा होइ ताहि सभ काला ॥

ते नेहमीच संरक्षित राहतात

ਦੁਸਟ ਅਰਿਸਟ ਟਰੇਂ ਤਤਕਾਲਾ ॥੩੯੮॥
दुसट अरिसट टरें ततकाला ॥३९८॥

त्यांचे शत्रू आणि संकटे त्वरित येतात आणि संपतात.398.