श्री दसाम ग्रंथ

पान - 900


ਮੋਰੇ ਧਾਮ ਪੂਤ ਬਿਧਿ ਦਯੋ ॥
मोरे धाम पूत बिधि दयो ॥

त्या देवाने माझ्या घराला मुलगा दिला आहे.

ਧਾਮ ਜਵਾਈ ਨਾਮੁ ਜਤਾਯੋ ॥
धाम जवाई नामु जतायो ॥

ज्याचे नाव घर-जावई होते; तिने त्याला स्वादिष्ट पदार्थ दिले.(4)

ਆਦਰੁ ਕੈ ਭੋਜਨਹਿ ਖਵਾਯੋ ॥੪॥
आदरु कै भोजनहि खवायो ॥४॥

आणि (त्या विधवेने) मोठ्या आदराने भोजन केले. 4.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਬਰਿਸ ਜਬ ਬੀਤੀ ॥
ऐसी भाति बरिस जब बीती ॥

अशा प्रकारे एक वर्ष उलटून गेल्यावर,

ਵਹ ਤ੍ਰਿਯ ਦੁਖ ਤੇ ਭਈ ਨਿਚੀਤੀ ॥
वह त्रिय दुख ते भई निचीती ॥

एक वर्ष उलटून गेले होते जेव्हा तिला तिच्या सर्व क्लेशांपासून मुक्त वाटले.

ਵਹ ਤਿਹ ਘਰ ਕੋ ਕਾਮੁ ਚਲਾਵੈ ॥
वह तिह घर को कामु चलावै ॥

तो (चोर) त्याच्या घरची कामे करत असे

ਬਿਧਵਾ ਬਧੂ ਖੇਦ ਨਹਿ ਪਾਵੈ ॥੫॥
बिधवा बधू खेद नहि पावै ॥५॥

चोर तिला घरातील सर्व कामे करत असे आणि ती कधीही कोणत्याही गोष्टीची काळजी करत नसे.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਕੇਤਿਕ ਦਿਨ ਤਹ ਚਲਿ ਗਯੋ ਤਾ ਕੀ ਸੁਤਾ ਚੁਰਾਇ ॥
केतिक दिन तह चलि गयो ता की सुता चुराइ ॥

काही वेळाने तो तिच्या मुलीला तुडवून घेऊन गेला.

ਤ੍ਰਿਯ ਰੋਵਤ ਕੁਟਵਾਰ ਕੇ ਤਟ ਚਟ ਕੂਕੀ ਜਾਇ ॥੬॥
त्रिय रोवत कुटवार के तट चट कूकी जाइ ॥६॥

रडत आणि रडत ती शहर पोलिसांकडे गेली.(6)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਧਾਮ ਜਵਾਈ ਦੁਹਿਤਾ ਹਰੀ ॥
धाम जवाई दुहिता हरी ॥

(ते म्हणू लागले) 'घर-जावई'ने माझी मुलगी चोरली आहे.

ਦੇਖਹ ਦੈਵ ਕਹਾ ਇਹ ਕਰੀ ॥
देखह दैव कहा इह करी ॥

ती रडत म्हणाली, 'लिव्ह-इन जावई माझ्या मुलीला घेऊन पळून गेला आहे.

ਸੂਰ ਉਦੋਤ ਗਯੋ ਨਹਿ ਆਯੋ ॥
सूर उदोत गयो नहि आयो ॥

सूर्योदयाच्या वेळी (तो) गेला, परंतु (अद्याप) परतला नाही.

ਮੈ ਤਿਨ ਕੋ ਕਛੁ ਸੋਧ ਨ ਪਾਯੋ ॥੭॥
मै तिन को कछु सोध न पायो ॥७॥

'सूर्य मावळला, पण तो परत आला नाही. मला त्यांची कोणतीही बातमी नाही.'(7)

ਕਾਜੀ ਕੋਟਵਾਰ ਜਬ ਸੁਨ੍ਯੋ ॥
काजी कोटवार जब सुन्यो ॥

काझी आणि कोतवाल यांची चर्चा ऐकली तेव्हा.

ਦੁਹੂੰ ਬਿਹਸਿ ਕੈ ਮਾਥੋ ਧੁਨ੍ਰਯੋ ॥
दुहूं बिहसि कै माथो धुन्रयो ॥

काझी (न्यायाधीश) आणि पोलीस कर्मचाऱ्याने हे ऐकल्यावर दोघांनीही हसून मान हलवली.

ਜਾ ਕੋ ਸੁਤਾ ਦਾਨੁ ਤੈ ਦਯੋ ॥
जा को सुता दानु तै दयो ॥

ज्यांना तुम्ही तुमची मुलगी भेट म्हणून दिली

ਕਹਾ ਭਯੋ ਜੌ ਗ੍ਰਿਹ ਲੈ ਗਯੋ ॥੮॥
कहा भयो जौ ग्रिह लै गयो ॥८॥

'तुम्ही तुमच्या मुलीचे त्याच्याशी लग्न केले, मग त्याने तिला त्याच्या घरी नेले तर?'(8)

ਸਭਹਿਨ ਤਹਿ ਝੂਠੀ ਕਰਿ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥
सभहिन तहि झूठी करि मान्यो ॥

सर्वांनी त्याला लबाड मानले

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਨ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
भेद अभेद कछु ह्रिदै न जान्यो ॥

रहस्य न समजता सगळ्यांनी तिला खोटारडे ठरवले.

ਲੂਟਿ ਦਰਬੁ ਤਾ ਕੋ ਸਭ ਲਯੋ ॥
लूटि दरबु ता को सभ लयो ॥

त्याची (विधवेची) सर्व संपत्ती लुटली

ਤਬ ਹੀ ਦੇਸ ਨਿਕਾਰੋ ਦਯੋ ॥੯॥
तब ही देस निकारो दयो ॥९॥

उलट तिला लुटण्यात आले आणि देशातून हद्दपार करण्यात आले.(9)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਛਿਹਤਰੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੭੬॥੧੩੧੦॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने पुरख चरित्रे मंत्री भूप संबादे छिहतरो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥७६॥१३१०॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची सत्तरवी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण. (७६)(१३०८)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਚੰਦ੍ਰਪੁਰੀ ਭੀਤਰ ਹੁਤੋ ਚੰਦ੍ਰ ਸੈਨ ਇਕ ਰਾਵ ॥
चंद्रपुरी भीतर हुतो चंद्र सैन इक राव ॥

चंद्रपुरीमध्ये चंद्र सेन नावाचा राजा राहत होता.

ਬਲ ਗੁਨ ਬੀਰਜ ਮੈ ਜਨੁਕ ਤ੍ਰਿਦਸੇਸ੍ਵਰ ਕੇ ਭਾਵ ॥੧॥
बल गुन बीरज मै जनुक त्रिदसेस्वर के भाव ॥१॥

सामर्थ्य आणि बुद्धिमत्तेत ते भगवान इंद्राचे अवतार होते.(१)

ਭਾਗਵਤੀ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯਾ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥
भागवती ता की त्रिया जा को रूप अपार ॥

त्याची पत्नी भगवती हिला अत्यंत सौंदर्य लाभले होते.

ਰਤਿ ਰਤਿਨਾਥ ਪਛਾਨਿ ਤਿਹ ਝੁਕਿ ਝੁਕਿ ਕਰਹਿ ਜੁਹਾਰ ॥੨॥
रति रतिनाथ पछानि तिह झुकि झुकि करहि जुहार ॥२॥

ज्याला, कामदेव देखील नमस्कार करण्यासाठी नतमस्तक होईल.(2)

ਏਕ ਪੁਰਖ ਸੁੰਦਰ ਹੁਤੋ ਰਾਨੀ ਲਯੋ ਬੁਲਾਇ ॥
एक पुरख सुंदर हुतो रानी लयो बुलाइ ॥

एकदा राणीने एका अतिशय देखणा माणसाला बोलावले.

ਭੋਗ ਅਧਿਕ ਤਾ ਸੋ ਕਿਯੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ॥੩॥
भोग अधिक ता सो कियो ह्रिदै हरख उपजाइ ॥३॥

तिने तिच्या मनाच्या पूर्ण समाधानासाठी त्याच्यावर प्रेम केले.(3)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਕੇਲ ਕਰਤ ਰਾਜਾ ਜੂ ਆਯੋ ॥
केल करत राजा जू आयो ॥

ते प्रेम करत असताना राजा प्रकटला.

ਰਾਨੀ ਹ੍ਰਿਦੈ ਅਧਿਕ ਦੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥
रानी ह्रिदै अधिक दुखु पायो ॥

राणीला खूप त्रास झाला.

ਯਾ ਕੋ ਦਯਾ ਕਹੌ ਕਾ ਕਰਿਹੌ ॥
या को दया कहौ का करिहौ ॥

(तिने विचार केला,) 'मी त्याच्याबद्दल काय करावे?

ਯਾ ਕੇ ਹਨੇ ਬਹੁਰਿ ਹੌ ਮਰਿਹੌ ॥੪॥
या के हने बहुरि हौ मरिहौ ॥४॥

मी त्याला ठार मारून माझे जीवन संपवायचे का?'(4)

ਜਾਰ ਬਾਚ ॥
जार बाच ॥

मित्र म्हणाला:

ਤਬੈ ਜਾਰ ਯੌ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ॥
तबै जार यौ कथा उचारी ॥

मग तो सहकारी असे बोलला,

ਰਾਨੀ ਕਰਹੁ ਨ ਚਿੰਤ ਹਮਾਰੀ ॥
रानी करहु न चिंत हमारी ॥

तेव्हा प्रेमवीर म्हणाला, 'राणी, माझी काळजी करू नकोस.

ਯਹ ਤਰਬੂਜ ਕਾਟਿ ਮੁਹਿ ਦੀਜੈ ॥
यह तरबूज काटि मुहि दीजै ॥

हे टरबूज कापून मला दे.

ਯਾ ਕੀ ਗਰੀ ਭਛ ਕਰ ਲੀਜੈ ॥੫॥
या की गरी भछ कर लीजै ॥५॥

'हे खरबूज स्वतः त्याचा लगदा खाल्ल्यानंतर मला द्या.'(5)

ਤਬ ਰਾਨੀ ਸੋਊ ਕਾਜ ਕਮਾਯੋ ॥
तब रानी सोऊ काज कमायो ॥

मग राणीनेही तसाच अभिनय केला.

ਕਾਟਿ ਤਾਹਿ ਤਰਬੂਜ ਖੁਲਾਯੋ ॥
काटि ताहि तरबूज खुलायो ॥

राणीने त्याचे पालन केले आणि कापल्यानंतर त्याला खरबूज खायला दिले.

ਲੈ ਖੋਪਰ ਤਿਨ ਸਿਰ ਪੈ ਧਰਿਯੋ ॥
लै खोपर तिन सिर पै धरियो ॥

त्याने (टरबूज) कवटी घेतली आणि त्याच्या डोक्यावर ठेवली

ਸ੍ਵਾਸ ਲੇਤ ਕਹ ਛੇਕੌ ਕਰਿਯੋ ॥੬॥
स्वास लेत कह छेकौ करियो ॥६॥

मग तिने त्याच्या डोक्यावरील कवच बदलले आणि श्वासोच्छवासासाठी शीर्षस्थानी पूर्ण केले.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਧਰਿ ਖੋਪਰ ਸਿਰ ਪਰ ਨਦੀ ਤਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਡਰ ਸੋਇ ॥
धरि खोपर सिर पर नदी तरियो न्रिपति डर सोइ ॥

डोक्यावर शेल घेऊन तो पोहायला गेला.