श्री दसाम ग्रंथ

पान - 510


ਸ੍ਯਾਮ ਚਲੇ ਤਿਹ ਓਰ ਨਹੀ ਤਿਹ ਊਪਰਿ ਅੰਤ ਦਸਾਨਿਹ ਧਾਯੋ ॥੨੧੨੦॥
स्याम चले तिह ओर नही तिह ऊपरि अंत दसानिह धायो ॥२१२०॥

त्याने एका स्त्रीलाही सोबत घेतले आणि त्याच्या खेळात मग्न होऊन तो उच्च प्रदेशाकडे निघाला.2120.

ਗਰੁੜੁ ਪਰ ਸ੍ਯਾਮ ਜਬੈ ਚੜ ਕੈ ਤਿਹ ਸਤ੍ਰਹਿ ਕੀ ਜਬ ਓਰਿ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥
गरुड़ु पर स्याम जबै चड़ कै तिह सत्रहि की जब ओरि सिधारियो ॥

जेव्हा श्रीकृष्ण गरुडावर स्वार होऊन शत्रूकडे निघाले.

ਪਾਹਨ ਕੋਟਿ ਪਿਖਿਯੋ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਦੁਤੀਏ ਬਰੁ ਲੋਹ ਕੋ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
पाहन कोटि पिखियो प्रिथमै दुतीए बरु लोह को नैन निहारियो ॥

गरुडावर आरूढ होऊन जेव्हा तो शत्रूच्या दिशेने गेला तेव्हा त्याला प्रथम दगडाचा किल्ला, नंतर स्टीलचे दरवाजे दिसले.

ਨੀਰ ਕੋ ਹੇਰਤ ਭਯੋ ਤ੍ਰਿਤੀਏ ਅਰੁ ਆਗਿ ਕੋ ਚਉਥੀ ਸੁ ਠਾਉਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
नीर को हेरत भयो त्रितीए अरु आगि को चउथी सु ठाउर बिचारियो ॥

मग पाणी, अग्नी आणि पाचवे म्हणजे गडाचा रक्षक म्हणून त्याने वारा पाहिला

ਪਾਚਵੋ ਪਉਨ ਪਿਖਿਓ ਖਟ ਫਾਸਨ ਕ੍ਰੋਧ ਕੀਯੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਹਕਾਰਿਯੋ ॥੨੧੨੧॥
पाचवो पउन पिखिओ खट फासन क्रोध कीयो इह भाति हकारियो ॥२१२१॥

हे पाहून कृष्णाने मोठ्या रागात आव्हान दिले.2121.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ॥
कान्रह जू बाच ॥

कृष्णाचे भाषण:

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਅਰੇ ਦੁਰਗ ਪਤਿ ਦੁਰਗ ਕੇ ਰਹਿਯੋ ਕਹਾ ਛਪ ਬੀਚ ॥
अरे दुरग पति दुरग के रहियो कहा छप बीच ॥

गडाचा स्वामी! किल्ल्यात कुठे लपला आहेस?

ਰਿਸਿ ਹਮ ਸੋ ਰਨ ਮਾਡ ਤੁਹਿ ਠਾਢਿ ਪੁਕਾਰਤ ਮੀਚ ॥੨੧੨੨॥
रिसि हम सो रन माड तुहि ठाढि पुकारत मीच ॥२१२२॥

“हे गडाच्या प्रभू! तू कुठे लपवला आहेस? आमच्याशी युद्ध करून तुम्ही तुमचा मृत्यू पुकारला आहे.” 2122.

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਜਉ ਇਹ ਭਾਤ ਕਹਿਯੋ ਜਦੁਨੰਦਨ ਤਉ ਉਹ ਸਤ੍ਰ ਲਖਿਯੋ ਕੋਊ ਆਯੋ ॥
जउ इह भात कहियो जदुनंदन तउ उह सत्र लखियो कोऊ आयो ॥

कृष्णाने असे सांगितल्यावर त्याने पाहिले की एक शस्त्र आले आहे आणि एका वाराने अनेकांना मारले आहे

ਅਉਰ ਸੁਨਿਯੋ ਜਿਹ ਏਕ ਹੀ ਚੋਟ ਸੋ ਕੋਟਨ ਕੋਪ ਚਟਾਕ ਗਿਰਾਯੋ ॥
अउर सुनियो जिह एक ही चोट सो कोटन कोप चटाक गिरायो ॥

पाण्याने वेढलेल्या त्या वाड्यात,

ਬਾਰਿ ਕੇ ਕੋਟ ਬਿਖੈ ਮੁਰ ਦੈਤ ਹੁਤੋ ਸੁਨਿ ਸੋਰ ਸੋਊ ਉਠਿ ਧਾਯੋ ॥
बारि के कोट बिखै मुर दैत हुतो सुनि सोर सोऊ उठि धायो ॥

मुर नावाचा राक्षस राहत होता, जो दीन ऐकत होता, तो युद्धासाठी बाहेर पडला

ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਬਾਹਨ ਕੋ ਤਿਨ ਕੋਪਿ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਕੈ ਆਇ ਕੈ ਘਾਵ ਚਲਾਯੋ ॥੨੧੨੩॥
स्याम के बाहन को तिन कोपि त्रिसूल कै आइ कै घाव चलायो ॥२१२३॥

येताना त्याने कृष्णाच्या वाहनाला त्रिशूलाने घायाळ केले.2123.

ਸੋ ਖਗਰਾਜ ਨ ਚੋਟ ਗਨੀ ਤਿਨ ਦਉਰਿ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੋ ਮਾਰੀ ॥
सो खगराज न चोट गनी तिन दउरि गदा गहि कान्रह को मारी ॥

गरुडाने दुखापत काही न मानता धावत जाऊन गदा पकडून कृष्णाला मारले.

ਆਵਤ ਹੈ ਸਿਰ ਸਾਮੁਹੇ ਚੋਟ ਚਿਤੈ ਇਮ ਸ੍ਰੀ ਬਿਜਨਾਥ ਬਿਚਾਰੀ ॥
आवत है सिर सामुहे चोट चितै इम स्री बिजनाथ बिचारी ॥

गरुडाला मोठा आघात झाला नाही, पण आता मुरने आपली गदा ओढून कृष्णावर प्रहार केला, कृष्णाने त्याच्या डोक्यावर केलेल्या हल्ल्याकडे पाहिले,

ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਤਬੈ ਅਪੁਨੇ ਸੁ ਕਮੋਦਕੀ ਹਾਥ ਕੇ ਬੀਚ ਸੰਭਾਰੀ ॥
कोप बढाइ तबै अपुने सु कमोदकी हाथ के बीच संभारी ॥

मनात क्रोधित होऊन त्याने आपल्या हातातील कमोदकी (गदा) रथातून घेतली.

ਚੋਟ ਜੁ ਆਵਤ ਹੀ ਅਰਿ ਕੀ ਇਹ ਏਕਹਿ ਚੋਟਿ ਚਟਾਕ ਨਿਵਾਰੀ ॥੨੧੨੪॥
चोट जु आवत ही अरि की इह एकहि चोटि चटाक निवारी ॥२१२४॥

आणि कुमोदकी नावाची गदा हातात धरून शत्रूचा हल्ला एका फटक्यात रोखला.2124.

ਘਾਵ ਬਿਅਰਥ ਗਯੋ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਗਾਜ ਕੈ ਰਾਛਸ ਕੋਪ ਬਢਾਯੋ ॥
घाव बिअरथ गयो जब ही तब गाज कै राछस कोप बढायो ॥

जेव्हा आघात लक्ष्यावर झाला नाही तेव्हा राक्षस रागाने गर्जना करू लागला

ਦੇਹ ਬਢਾਇ ਬਢਾਇ ਕੈ ਆਨਨ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਕੇ ਬਧ ਕਾਰਨ ਧਾਯੋ ॥
देह बढाइ बढाइ कै आनन स्याम जू के बध कारन धायो ॥

त्याने आपले शरीर आणि चेहरा वाढवला आणि कृष्णाला मारण्यासाठी पुढे सरसावले

ਨੰਦਗ ਕਾਢਿ ਤਬੈ ਕਟਿ ਤੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਤਬੈ ਤਕਿ ਤਾਹਿ ਚਲਾਯੋ ॥
नंदग काढि तबै कटि ते ब्रिजनाथ तबै तकि ताहि चलायो ॥

मग श्रीकृष्णाने सरोवरातून नंदग (चाकू) काढला आणि ताबडतोब निशाणा बांधून तेथून निघून गेले.

ਜੈਸੇ ਕੁਮ੍ਰਹਾਰ ਕਟੈ ਘਟਿ ਕੋ ਅਰਿ ਕੋ ਸਿਰ ਤੈਸੇ ਹੀ ਕਾਟ ਗਿਰਾਯੋ ॥੨੧੨੫॥
जैसे कुम्रहार कटै घटि को अरि को सिर तैसे ही काट गिरायो ॥२१२५॥

कृष्णाने आपली नंदक नावाची तलवार कमरेवरून काढून राक्षसावर प्रहार केला, कुंभार चाकातून घागर कापतो तसे त्याचे डोके काढून टाकले.2125.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਮੁਰ ਦੈਤ ਬਧਹ ॥
इति स्री बचित्र नाटक ग्रंथे क्रिसनावतारे मुर दैत बधह ॥

बचित्तर नाटकातील कृष्णावतारातील मुर राक्षसाच्या वधाचा शेवट.

ਅਥ ਭੂਮਾਸੁਰ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
अथ भूमासुर जुध कथनं ॥

आता सुरू होते भूमासुराशी युद्धाचे वर्णन