श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1272


ਯਹ ਭੋਜਨ ਤੁਮ ਤਾ ਕਹ ਖ੍ਵਾਰਹੁ ॥੧੮॥
यह भोजन तुम ता कह ख्वारहु ॥१८॥

आणि त्याला हे अन्न खायला द्या. १८.

ਜਿਹ ਤਿਹ ਬਿਧਿ ਤਾ ਕੋ ਸੁ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ॥
जिह तिह बिधि ता को सु निकारियो ॥

(राजा) त्याने जसे केले तसे त्याला बाहेर काढले

ਬਹੁਰਿ ਸੁਤਾ ਸੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
बहुरि सुता सौ बचन उचारियो ॥

आणि मग मुलीला म्हणाला,

ਤੀਨ ਥਾਰ ਅਗੇ ਤਿਹ ਰਾਖੇ ॥
तीन थार अगे तिह राखे ॥

तिन्ही प्लेट त्यांच्या समोर ठेवा

ਤੀਨੋ ਭਖਹੁ ਯਾਹਿ ਬਿਧਿ ਭਾਖੇ ॥੧੯॥
तीनो भखहु याहि बिधि भाखे ॥१९॥

आणि तिघेही (हे अन्न) खा, असे सांगितले. 19.

ਦੁਹਕਰ ਕਰਮ ਲਖਿਯੋ ਪਿਤ ਕੋ ਜਬ ॥
दुहकर करम लखियो पित को जब ॥

वडिलांचे हे अवघड काम पाहिल्यावर

ਚਕ੍ਰਿਤ ਭਈ ਚਿਤ ਮਾਝ ਕੁਅਰਿ ਤਬ ॥
चक्रित भई चित माझ कुअरि तब ॥

तेव्हा राज कुमारीला (तिच्या) मनात खूप आश्चर्य वाटले.

ਜਾਰ ਸਹਿਤ ਵਹ ਬੀਰ ਬੁਲਾਯੋ ॥
जार सहित वह बीर बुलायो ॥

त्याने त्या बीरला त्याच्या मित्रासह बोलावले

ਆਪਨ ਸਹਿਤ ਭੋਜ ਵਹ ਖਾਯੋ ॥੨੦॥
आपन सहित भोज वह खायो ॥२०॥

आणि ते अन्न त्याने स्वतः बरोबर खाल्ले. 20.

ਤ੍ਰਾਸ ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਬਿਚਾਰਾ ॥
त्रास चित मै अधिक बिचारा ॥

त्याच्या मनात खूप भीती वाटत होती

ਇਨ ਰਾਜੈ ਸਭ ਚਰਿਤ ਨਿਹਾਰਾ ॥
इन राजै सभ चरित निहारा ॥

की हे सर्व पात्र राजाने पाहिले आहे.

ਕਵਨ ਉਪਾਇ ਆਜੁ ਹ੍ਯਾਂ ਕਰਿਯੈ ॥
कवन उपाइ आजु ह्यां करियै ॥

येथे काय केले पाहिजे?

ਕਛੁਕ ਖੇਲਿ ਕਰਿ ਚਰਿਤ ਨਿਕਰਿਯੈ ॥੨੧॥
कछुक खेलि करि चरित निकरियै ॥२१॥

चला एक पात्र खेळू (फसवे) आणि बाहेर जाऊ. २१.

ਬੀਰ ਹਾਕਿ ਅਸ ਮੰਤ੍ਰ ਉਚਾਰਾ ॥
बीर हाकि अस मंत्र उचारा ॥

(त्याने) बीरला बोलावून हा सल्ला दिला

ਪਿਤ ਜੁਤ ਅੰਧ ਤਿਨੈ ਕਰਿ ਡਾਰਾ ॥
पित जुत अंध तिनै करि डारा ॥

आणि त्याला त्याच्या वडिलांसह आंधळे केले.

ਗਈ ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਸਾਥ ਨਿਕਰਿ ਕਰਿ ॥
गई मित्र के साथ निकरि करि ॥

(ती) तिच्या मैत्रिणीसोबत बाहेर गेली.

ਭੇਦ ਸਕਾ ਨਹਿ ਕਿਨੂੰ ਬਿਚਰਿ ਕਰਿ ॥੨੨॥
भेद सका नहि किनूं बिचरि करि ॥२२॥

हा फरक कोणीही विचारात घेऊ शकला नाही. 22.

ਅੰਧ ਭਏ ਤੇ ਲੋਗ ਸਭੈ ਜਬ ॥
अंध भए ते लोग सभै जब ॥

जेव्हा ते सर्व लोक आंधळे झाले,

ਇਹ ਬਿਧਿ ਬਚਨ ਬਖਾਨਾ ਨ੍ਰਿਪ ਤਬ ॥
इह बिधि बचन बखाना न्रिप तब ॥

तेव्हा राजा म्हणाला,

ਆਛਿ ਬੈਦ ਕੋਊ ਲੇਹੁ ਬੁਲਾਇ ॥
आछि बैद कोऊ लेहु बुलाइ ॥

चांगल्या डॉक्टरांना बोलवा

ਜੋ ਆਖਿਨ ਕੋ ਕਰੇ ਉਪਾਇ ॥੨੩॥
जो आखिन को करे उपाइ ॥२३॥

जो डोळ्यांवर उपचार करतो. 23.

ਦੁਹਿਤਾ ਬੈਦ ਭੇਸ ਤਹ ਧਰਿ ਕੈ ॥
दुहिता बैद भेस तह धरि कै ॥

(तेव्हा) राज कुमारीने डॉक्टरचा वेश धारण केला

ਰੋਗ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਅਖਿਅਨ ਕੌ ਹਰਿ ਕੈ ॥
रोग न्रिपति अखिअन कौ हरि कै ॥

आणि वडिलांच्या डोळ्यांचा आजार दूर केला.

ਮਾਗਿ ਲਯੋ ਪਿਤ ਤੇ ਸੋਈ ਪਤਿ ॥
मागि लयो पित ते सोई पति ॥

(पिता प्रसन्न झाल्यावर) त्याच पतीने वडिलांकडून विचारले,

ਖਚਿਤ ਹੁਤੀ ਜਾ ਕੇ ਭੀਤਰ ਮਤਿ ॥੨੪॥
खचित हुती जा के भीतर मति ॥२४॥

ज्यात त्याची बुद्धी मग्न होती. २४.

ਇਹ ਛਲ ਬਰਿਯੋ ਬਾਲ ਪਤਿ ਤੌਨੇ ॥
इह छल बरियो बाल पति तौने ॥

या युक्तीने कुमारीला (तिला) नवरा मिळाला

ਮਨ ਮਹਿ ਚੁਭਿਯੋ ਚਤੁਰਿ ਕੈ ਜੌਨੇ ॥
मन महि चुभियो चतुरि कै जौने ॥

जे त्या हुशार माणसाच्या मनात घर करून गेले.

ਇਨ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਕੇ ਚਰਿਤ ਅਪਾਰਾ ॥
इन इसत्रिन के चरित अपारा ॥

या स्त्रियांची व्यक्तिरेखा अफाट आहेत.

ਸਜਿ ਪਛੁਤਾਨ੍ਰਯੋ ਇਨ ਕਰਤਾਰਾ ॥੨੫॥
सजि पछुतान्रयो इन करतारा ॥२५॥

त्यांची निर्मिती करून निर्मात्याने (कायदानिर्मात्याला) पश्चातापही केला आहे. २५.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਬਾਈਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੨੨॥੬੦੮੪॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ बाईस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३२२॥६०८४॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानातील त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संबदाच्या ३२२ व्या चरित्राची सांगता येथे आहे, सर्व शुभ आहे. ३२२.६०८४. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਭਦ੍ਰ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਇਕ ਅਤਿ ਬਲ ॥
भद्र सैन राजा इक अति बल ॥

भद्र सेन नावाचा एक शक्तिशाली राजा होता

ਅਰਿ ਅਨੇਕ ਜੀਤੇ ਜਿਨ ਦਲਮਲਿ ॥
अरि अनेक जीते जिन दलमलि ॥

ज्याने अनेक शत्रूंना तुडवून जिंकले होते.

ਸਹਿਰ ਭੇਹਰਾ ਮੈ ਅਸਥਾਨਾ ॥
सहिर भेहरा मै असथाना ॥

त्याची जागा भेहरा शहरात होती

ਜਿਨ ਕੌ ਭਰਤ ਦੰਡ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਨਾ ॥੧॥
जिन कौ भरत दंड न्रिप नाना ॥१॥

आणि अनेक राजे त्याला घडवत असत. १.

ਕੁਮਦਨਿ ਦੇ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ਨਾਰੀ ॥
कुमदनि दे ता के घर नारी ॥

त्यांच्या घरात कुमदानी (देई) नावाची एक स्त्री होती.

ਆਪੁ ਜਨਕੁ ਜਗਦੀਸ ਸਵਾਰੀ ॥
आपु जनकु जगदीस सवारी ॥

जणू काही जगदीशनेच त्याला स्वत:च तयार केले होते.

ਤਾ ਕੀ ਜਾਤ ਨ ਪ੍ਰਭਾ ਉਚਾਰੀ ॥
ता की जात न प्रभा उचारी ॥

तिच्या सौंदर्याचं वर्णन करता येत नाही.

ਫੂਲ ਰਹੀ ਜਨੁ ਕਰਿ ਫੁਲਵਾਰੀ ॥੨॥
फूल रही जनु करि फुलवारी ॥२॥

(असं वाटत होतं) जणू एखादं फूल फुललंय. 2.

ਪ੍ਰਮੁਦ ਸੈਨ ਸੁਤ ਗ੍ਰਿਹ ਅਵਤਰਿਯੋ ॥
प्रमुद सैन सुत ग्रिह अवतरियो ॥

त्यांच्या घरी प्रमुद सेन नावाचा मुलगा जन्मला.

ਮਦਨ ਰੂਪ ਦੂਸਰ ਜਨੁ ਧਰਿਯੋ ॥
मदन रूप दूसर जनु धरियो ॥

(असे वाटले की) कामदेवाने स्वतः दुसरे रूप धारण केले होते.

ਜਾ ਕੀ ਜਾਤ ਨ ਪ੍ਰਭਾ ਬਖਾਨੀ ॥
जा की जात न प्रभा बखानी ॥

तिच्या सौंदर्याचं वर्णन करता येत नाही.

ਅਟਿਕ ਰਹਤ ਲਖਿ ਰੰਕ ਰੁ ਰਾਨੀ ॥੩॥
अटिक रहत लखि रंक रु रानी ॥३॥

(तिला) पद आणि राज्य पाहून स्त्री मोहित व्हायची. 3.

ਜਬ ਵਹ ਤਰੁਨ ਕੁਅਰ ਅਤਿ ਭਯੋ ॥
जब वह तरुन कुअर अति भयो ॥

जेव्हा तो राजकुमार भर तरुण झाला

ਠੌਰਹਿ ਠੌਰ ਅਵਰ ਹ੍ਵੈ ਗਯੇ ॥
ठौरहि ठौर अवर ह्वै गये ॥

त्यामुळे अधिकाधिक पाहणे अधिक होत गेले.

ਬਾਲਪਨੇ ਕਿ ਤਗੀਰੀ ਆਈ ॥
बालपने कि तगीरी आई ॥

बदल लहानपणापासूनच आला.

ਅੰਗ ਅੰਗ ਫਿਰੀ ਅਨੰਗ ਦੁਹਾਈ ॥੪॥
अंग अंग फिरी अनंग दुहाई ॥४॥

अंगात कामदेव ओरडला. 4.

ਤਹ ਇਕ ਸੁਤਾ ਸਾਹ ਕੀ ਅਹੀ ॥
तह इक सुता साह की अही ॥

एका राजाची मुलगी होती.