श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1347


ਮਥਹੁ ਜਾਨਵੀ ਹੋਤ ਸਵਾਰੇ ॥
मथहु जानवी होत सवारे ॥

तुम्ही जा आणि सकाळी ('सावरे').

ਤਹ ਤੇ ਜੁ ਨਰ ਨਿਕਸਿ ਹੈ ਕੋਈ ॥
तह ते जु नर निकसि है कोई ॥

गंगा मंथन करा ('जान्हवी'). त्याच्यातून जो पुरुष बाहेर येईल,

ਭਰਤਾ ਹੋਇ ਹਮਾਰੋ ਸੋਈ ॥੧੫॥
भरता होइ हमारो सोई ॥१५॥

तो माझा नवरा असेल. १५.

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਰਾਜਾ ਹਰਖਾਨੋ ॥
बचन सुनत राजा हरखानो ॥

(हे) ऐकून राजाला आनंद झाला.

ਸਾਚੁ ਝੂਠੁ ਜੜ ਕਛੁ ਨ ਪਛਾਨੋ ॥
साचु झूठु जड़ कछु न पछानो ॥

(त्या) मूर्खाला सत्य किंवा असत्य समजले नाही.

ਜੋਰਿ ਪ੍ਰਜਾ ਦੈ ਢੋਲ ਨਗਾਰੇ ॥
जोरि प्रजा दै ढोल नगारे ॥

(त्याने) लोकांना एकत्र केले आणि ढोल वाजवले

ਚਲੇ ਸੁਰਸੁਰੀ ਮਥਨ ਸਕਾਰੇ ॥੧੬॥
चले सुरसुरी मथन सकारे ॥१६॥

आणि पहाटे तो गंगामंथन करायला गेला. 16.

ਬਡੇ ਦ੍ਰੁਮਨ ਕੀ ਮਥਨਿ ਸੁਧਾਰਿ ॥
बडे द्रुमन की मथनि सुधारि ॥

मोठ्या पंखांचे पंख धरले

ਮਥਤ ਭਏ ਸੁਰਸਰਿ ਮੋ ਡਾਰਿ ॥
मथत भए सुरसरि मो डारि ॥

आणि गंगेत टाकून मंथन करू लागले.

ਤਨਿਕ ਬਾਰਿ ਕਹ ਜਬੈ ਡੁਲਾਯੋ ॥
तनिक बारि कह जबै डुलायो ॥

पाणी थोडे ढवळले की,

ਨਿਕਸਿ ਪੁਰਖ ਤਹ ਤੇ ਇਕ ਆਯੋ ॥੧੭॥
निकसि पुरख तह ते इक आयो ॥१७॥

तेवढ्यात त्यातून एक माणूस बाहेर आला. १७.

ਨਿਰਖਿ ਸਜਨ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰਾ ॥
निरखि सजन को रूप अपारा ॥

त्या सज्जनाचे अगाध रूप पाहून

ਬਰਤ ਭਈ ਤਿਹ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਾ ॥
बरत भई तिह राज कुमारा ॥

(राज कुमारी) त्या राजकुमारची काळजी घेतली.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਪਸੁ ਕਛੁ ਨ ਬਿਚਰਿਯੋ ॥
भेद अभेद पसु कछु न बिचरियो ॥

त्या मूर्खाने काहीही अस्पष्ट मानले नाही.

ਇਹ ਛਲ ਨਾਰਿ ਜਾਰ ਕਹ ਬਰਿਯੋ ॥੧੮॥
इह छल नारि जार कह बरियो ॥१८॥

या युक्तीने महिलेने पतीला ताब्यात घेतले. १८.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਤੇ ਮਥਿ ਨੀਰਧਹਿ ਲਛਮੀ ਬਰੀ ਮੁਰਾਰਿ ॥
जिह बिधि ते मथि नीरधहि लछमी बरी मुरारि ॥

ज्याप्रमाणे विष्णूने सागराला नमस्कार करून लक्ष्मीशी विवाह केला.

ਤਸਹਿ ਮਥਿ ਗੰਗਾ ਬਰਾ ਯਾ ਕਹ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਿ ॥੧੯॥
तसहि मथि गंगा बरा या कह राज कुमारि ॥१९॥

तशाच प्रकारे राज कुमारीने गंगेला नमस्कार केला आणि तिच्या मैत्रिणीशी लग्न केले. 19.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚੌਰਾਨਵੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੯੪॥੭੦੧੫॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ चौरानवे चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३९४॥७०१५॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संवादाचा ३९४ वा अध्याय येथे संपतो, सर्व शुभ आहे.३९४.७०१५. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸਰਬ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਇਕ ਸੋਹੈ ॥
सरब सिंघ राजा इक सोहै ॥

सरबसिंग नावाचा राजा देखणा होता.

ਸਰਬ ਸਿੰਧੁ ਪੁਰ ਗੜ ਜਿਹ ਕੋ ਹੈ ॥
सरब सिंधु पुर गड़ जिह को है ॥

जिथे सर्ब सिंध पूर नावाचा गड आहे.

ਸ੍ਰੀ ਦਲ ਥੰਭੁ ਸੁਜਾਨ ਪੁਤ੍ਰ ਤਿਹ ॥
स्री दल थंभु सुजान पुत्र तिह ॥

त्याचा साथीदार थांभू नावाचा बुद्धिमान पुत्र होता.

ਸੁੰਦਰ ਅਵਰ ਨ ਭਯੋ ਤੁਲਿ ਜਿਹ ॥੧॥
सुंदर अवर न भयो तुलि जिह ॥१॥

त्याच्यासारखा सुंदर दुसरा कोणी नव्हता. १.

ਦੁਸਟ ਸਿੰਘ ਤਾ ਕੌ ਭ੍ਰਾਤਾ ਭਨਿ ॥
दुसट सिंघ ता कौ भ्राता भनि ॥

डस्ट सिंग त्याचा भाऊ होता.

ਦੁਤਿਯ ਚੰਦ੍ਰ ਜਾਨਾ ਸਭ ਲੋਗਨ ॥
दुतिय चंद्र जाना सभ लोगन ॥

ज्याला सर्व लोक दुसरा चंद्र मानत होते.

ਰੂਪਵਾਨ ਗੁਨਵਾਨ ਭਨਿਜੈ ॥
रूपवान गुनवान भनिजै ॥

तो देखणा आणि सद्गुणी असल्याचे म्हटले जात असे.

ਕਵਨ ਸੁਘਰ ਸਮ ਤਾਹਿ ਕਹਿਜੈ ॥੨॥
कवन सुघर सम ताहि कहिजै ॥२॥

त्याच्यासारखा देखणा दुसरा कोण म्हणता येईल. 2.

ਸ੍ਰੀ ਸੁਜੁਲਫ ਦੇ ਸਾਹ ਦੁਲਾਰੀ ॥
स्री सुजुलफ दे साह दुलारी ॥

(तिथे) सुझल्फ (देई) नावाची शहाची मुलगी (राहली).

ਜਿਹ ਸਮਾਨ ਨਹਿ ਦੇਵ ਕੁਮਾਰੀ ॥
जिह समान नहि देव कुमारी ॥

त्याच्यासारखी देव स्त्री नव्हती.

ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਨਿਰਖਾ ਤਿਹ ਜਬ ਹੀ ॥
राज कुअरि निरखा तिह जब ही ॥

जेव्हा त्याने राजकुमारला पाहिले.

ਲਗਗੀ ਲਗਨ ਨਿਗੌਡੀ ਤਬ ਹੀ ॥੩॥
लगगी लगन निगौडी तब ही ॥३॥

तेव्हाच (त्याची) वाईट वृत्ती झाली. 3.

ਹਿਤੂ ਜਾਨਿ ਸਹਚਰੀ ਬੁਲਾਈ ॥
हितू जानि सहचरी बुलाई ॥

(त्याने एकाला हाक मारली) हितायशान सखी

ਭੇਦ ਭਾਖਿ ਤਿਹ ਠੌਰ ਪਠਾਈ ॥
भेद भाखि तिह ठौर पठाई ॥

आणि संपूर्ण रहस्य सांगून त्याला त्याच्या जागेवर पाठवले.

ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਤਿਹ ਹਾਥ ਨ ਆਯੋ ॥
राज कुअर तिह हाथ न आयो ॥

पण राज कुमार त्याच्यावर नियंत्रण ठेवू शकले नाहीत.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਉਹਿ ਇਹ ਆਨਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥੪॥
इह बिधि उहि इह आनि सुनायो ॥४॥

असे तो आला आणि त्याने शहाच्या मुलीला सांगितले. 4.

ਸਾਹੁ ਸੁਤਾ ਬਹੁ ਜਤਨ ਥਕੀ ਕਰਿ ॥
साहु सुता बहु जतन थकी करि ॥

शहा यांची मुलगी खूप प्रयत्न करून थकली.

ਗਯੋ ਨ ਮੀਤ ਕੈਸੇਹੂੰ ਤਿਹ ਘਰ ॥
गयो न मीत कैसेहूं तिह घर ॥

पण तरीही राज कुमार तिच्या घरी गेला नाही.

ਬੀਰ ਹਾਕਿ ਇਕ ਤਹਾ ਪਠਾਯੋ ॥
बीर हाकि इक तहा पठायो ॥

त्याने एक बीर (बावन्न बिरांपैकी) बोलावून तेथे पाठवले.

ਸੋਤ ਸੇਜ ਤੇ ਗਹਿ ਪਟਕਾਯੋ ॥੫॥
सोत सेज ते गहि पटकायो ॥५॥

(त्याने) कड्यावर झोपलेल्या राजकुमारला पकडून मारहाण केली.5.

ਟੰਗਰੀ ਭੂਤ ਕਬੈ ਗਹਿ ਲੇਈ ॥
टंगरी भूत कबै गहि लेई ॥

कधी कधी राक्षस (बीर) त्याचा पाय धरायचा

ਕਬਹੂੰ ਡਾਰਿ ਸੇਜ ਪਰ ਦੇਈ ॥
कबहूं डारि सेज पर देई ॥

आणि कधी कधी तो ऋषीकडे टाकायचा.

ਅਧਿਕ ਤ੍ਰਾਸ ਦੇ ਤਾਹਿ ਪਛਾਰਾ ॥
अधिक त्रास दे ताहि पछारा ॥

त्याला घाबरवून त्याला मागे टाकले

ਉਹਿ ਡਰਿ ਜਿਯ ਤੇ ਮਾਰਿ ਨ ਡਾਰਾ ॥੬॥
उहि डरि जिय ते मारि न डारा ॥६॥

आणि तिला घाबरून (शहाची मुलगी) त्याला मारू नका. 6.

ਰੈਨਿ ਸਿਗਰ ਤਿਹ ਸੋਨ ਨ ਦਿਯੋ ॥
रैनि सिगर तिह सोन न दियो ॥

रात्रभर त्याला झोपू दिली नाही

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਕਹ ਤ੍ਰਾਸਿਤ ਬਹੁ ਕਿਯੋ ॥
न्रिप सुत कह त्रासित बहु कियो ॥

आणि राजकुमारला खूप घाबरवले.

ਚਲੀ ਖਬਰਿ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਤਿ ਆਈ ॥
चली खबरि राजा प्रति आई ॥

(या सर्व गोष्टींची) बातमी राजापर्यंतही पोहोचली.

ਭੂਤ ਨਾਸ ਕਰ ਲਏ ਬੁਲਾਈ ॥੭॥
भूत नास कर लए बुलाई ॥७॥

राजाने राक्षसाचा (प्रभाव) नाश करणाऱ्याला म्हटले.7.