श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1288


ਲਰਿਯੋ ਆਨਿ ਜੋ ਪੈ ਗਯੋ ਜੂਝਿ ਤੌਨੈ ॥
लरियो आनि जो पै गयो जूझि तौनै ॥

जो आला आणि लढला तो मारला गेला.

ਤਹਾ ਜੋਜਨੰ ਪਾਚ ਭਯੋ ਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥
तहा जोजनं पाच भयो बीर खेतं ॥

पाच जोजन्स (वीस कोहान) पर्यंतच्या क्षेत्रात युद्ध झाले.

ਬਿਦਾਰੇ ਪਰੇ ਬੀਰ ਬ੍ਰਿੰਦੇ ਬਿਚੇਤੰ ॥੩੨॥
बिदारे परे बीर ब्रिंदे बिचेतं ॥३२॥

तेथे योद्धांचे गट मारले गेल्यावर बेशुद्ध पडले होते. 32.

ਕਹੂੰ ਬੀਰ ਬੈਤਾਲ ਬੀਨਾ ਬਜਾਵੈ ॥
कहूं बीर बैताल बीना बजावै ॥

कुठेतरी बीर बैताल बीना खेळत होता

ਕਹੂੰ ਜੋਗਨੀਯੈਂ ਖਰੀ ਗੀਤ ਗਾਵੈ ॥
कहूं जोगनीयैं खरी गीत गावै ॥

आणि कुठेतरी जोगणे उभे राहून गाणी गात होते.

ਕਹੂੰ ਲੈ ਬਰੰਗਨਿ ਬਰੈਂ ਵੈ ਤਿਸੀ ਕੋ ॥
कहूं लै बरंगनि बरैं वै तिसी को ॥

कुठेतरी त्यांच्यावर तुफान पाऊस पडत होता

ਲਹੈ ਸਾਮੁਹੇ ਜੁਧ ਜੁਝੋ ਜਿਸੀ ਕੋ ॥੩੩॥
लहै सामुहे जुध जुझो जिसी को ॥३३॥

जे आहामोसमोर लढायचे आणि मरायचे. ३३.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਹੀ ਸੈਨ ਜੂਝਿ ਸਭ ਗਈ ॥
जब ही सैन जूझि सभ गई ॥

जेव्हा संपूर्ण सैन्य मारले गेले,

ਤਬ ਤ੍ਰਿਯ ਸੁਤਹਿ ਪਠਾਵਤ ਭਈ ॥
तब त्रिय सुतहि पठावत भई ॥

मग महिलेने आपल्या मुलाला पाठवले.

ਸੋਊ ਜੂਝਿ ਜਬ ਸ੍ਵਰਗ ਸਿਧਾਯੋ ॥
सोऊ जूझि जब स्वरग सिधायो ॥

जेव्हा तो देखील लढला आणि स्वर्गात गेला

ਦੁਤਿਯ ਪੁਤ੍ਰ ਤਹ ਔਰ ਪਠਾਯੋ ॥੩੪॥
दुतिय पुत्र तह और पठायो ॥३४॥

म्हणून त्याने दुसरा मुलगा तिथे पाठवला. ३४.

ਸੋਊ ਗਿਰਿਯੋ ਜੂਝਿ ਰਨ ਜਬ ਹੀ ॥
सोऊ गिरियो जूझि रन जब ही ॥

जेव्हा तो रणांगणात लढला आणि मरण पावला,

ਤੀਜੇ ਸੁਤਹਿ ਪਠਾਯੋ ਤਬ ਹੀ ॥
तीजे सुतहि पठायो तब ही ॥

मग लगेच तिसरा मुलगा पाठवला.

ਸੋਊ ਜੂਝਿ ਜਬ ਗਯੋ ਦਿਵਾਲੈ ॥
सोऊ जूझि जब गयो दिवालै ॥

जेव्हा तोही लढून देव लोकात गेला.

ਚੌਥੇ ਪੂਤ ਪਠਾਯੋ ਬਾਲੈ ॥੩੫॥
चौथे पूत पठायो बालै ॥३५॥

म्हणून (त्या) स्त्रीने चौथ्या मुलाला पाठवले. 35.

ਚਾਰੌ ਗਿਰੇ ਜੂਝਿ ਸੁਤ ਜਬ ਹੀ ॥
चारौ गिरे जूझि सुत जब ही ॥

चार मुलगे भांडणात पडले,

ਅਬਲਾ ਚਲੀ ਜੁਧ ਕੌ ਤਬ ਹੀ ॥
अबला चली जुध कौ तब ही ॥

मग ती स्त्री स्वतः युद्धात उतरली.

ਸੂਰ ਬਚੇ ਤੇ ਸਕਲ ਬੁਲਾਇਸਿ ॥
सूर बचे ते सकल बुलाइसि ॥

बाकी सर्व वीरांना बोलावले

ਲਰਨ ਚਲੀ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਇਸਿ ॥੩੬॥
लरन चली दुंदभी बजाइसि ॥३६॥

आणि लढण्यासाठी अलार्म वाजवला. ३६.

ਐਸਾ ਕਰਾ ਬਾਲ ਤਹ ਜੁਧਾ ॥
ऐसा करा बाल तह जुधा ॥

त्या स्त्रीने असे युद्ध केले

ਰਹੀ ਨ ਭਟ ਕਾਹੂ ਮਹਿ ਸੁਧਾ ॥
रही न भट काहू महि सुधा ॥

की कोणत्याही योद्ध्यात शुद्ध शहाणपण उरले नाही.

ਮਾਰੇ ਪਰੇ ਬੀਰ ਬਿਕਰਾਰਾ ॥
मारे परे बीर बिकरारा ॥

अनेक भयंकर वीर मारले गेले

ਗੋਮੁਖ ਝਾਝਰ ਬਸਤ ਨਗਾਰਾ ॥੩੭॥
गोमुख झाझर बसत नगारा ॥३७॥

आणि गोमुख (रणसिंगे) झांज वगैरे वाजवत होते. 37.

ਜਾ ਪਰ ਸਿਮਟਿ ਸਰੋਹੀ ਮਾਰਤਿ ॥
जा पर सिमटि सरोही मारति ॥

ज्यावर (राणी) सिरोही (सिरोही नगरात बनवलेली तलवार) हल्ला करायची.

ਤਾ ਕੋ ਕਾਟਿ ਭੂਮ ਸਿਰ ਡਾਰਤਿ ॥
ता को काटि भूम सिर डारति ॥

ती त्याचे डोके कापून जमिनीवर टाकायची.

ਜਾ ਕੇ ਹਨੈ ਤਰੁਨਿ ਤਨ ਬਾਨਾ ॥
जा के हनै तरुनि तन बाना ॥

ज्याच्या अंगावर राणीने बाण सोडला.

ਕਰੈ ਸੁਭਟ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਪਯਾਨਾ ॥੩੮॥
करै सुभट म्रित लोक पयाना ॥३८॥

त्या योद्ध्याने (त्वरीत) जमलोकाचा पराभव केला. ३८.

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਜ੍ਵਾਨ ਪਖਰਿਯਾ ਮਾਰੇ ॥
चुनि चुनि ज्वान पखरिया मारे ॥

त्यांनी घोडेस्वारांना निवडून मारले.

ਇਕ ਇਕ ਤੇ ਦ੍ਵੈ ਦ੍ਵੈ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥
इक इक ते द्वै द्वै करि डारे ॥

एक एक करून दोन तुकडे झाले.

ਉਠੀ ਧੂਰਿ ਲਾਗੀ ਅਸਮਾਨਾ ॥
उठी धूरि लागी असमाना ॥

(युद्धभूमीवरून) धूळ आकाशाकडे उडाली

ਅਸਿ ਚਮਕੈ ਬਿਜੁਰੀ ਪਰਮਾਨਾ ॥੩੯॥
असि चमकै बिजुरी परमाना ॥३९॥

आणि तलवारी विजेसारख्या चमकू लागल्या. 39.

ਕਾਟੇ ਸੁਭਟ ਸਰੋਹਿਨ ਪਰੇ ॥
काटे सुभट सरोहिन परे ॥

सिरोह्यांनी कापलेले वीर असे पडले,

ਜਨੁ ਮਾਰੁਤ ਬਰ ਬਿਰਛ ਉਪਰੇ ॥
जनु मारुत बर बिरछ उपरे ॥

झाखर जणू मोठा पूल खोदून झोपी गेला.

ਗਜ ਜੂਝੇ ਮਾਰੇ ਬਾਜੀ ਰਨ ॥
गज जूझे मारे बाजी रन ॥

युद्धात हत्ती आणि घोडे मारले गेले.

ਜਨੁ ਕ੍ਰੀੜਾ ਸਿਵ ਕੋ ਯਹ ਹੈ ਬਨ ॥੪੦॥
जनु क्रीड़ा सिव को यह है बन ॥४०॥

(ते रणांगण दिसत होते) जणू ते शिवाचे क्रीडांगण आहे. 40.

ਰਨ ਐਸੋ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਕੀਯਾ ॥
रन ऐसो अबला तिन कीया ॥

त्या राणीने असे युद्ध पुकारले,

ਪਾਛੇ ਭਯੋ ਨ ਆਗੇ ਹੂਆ ॥
पाछे भयो न आगे हूआ ॥

जे आधी घडले नाही आणि यापुढेही होणार नाही.

ਖੰਡ ਖੰਡ ਹ੍ਵੈ ਗਿਰੀ ਧਰਨਿ ਪਰ ॥
खंड खंड ह्वै गिरी धरनि पर ॥

ती तुकडे-तुकडे जमिनीवर पडली

ਰਨ ਜੂਝੀ ਭਵਸਿੰਧੁ ਗਈ ਤਰਿ ॥੪੧॥
रन जूझी भवसिंधु गई तरि ॥४१॥

आणि युद्धात लढून जग महासागर पार केले. ४१.

ਖੰਡ ਖੰਡ ਬਾਜੀ ਪਰ ਭਈ ॥
खंड खंड बाजी पर भई ॥

ती घोड्यावर तुकडे पडली,

ਤਊ ਨ ਛੋਰਿ ਅਯੋਧਨ ਗਈ ॥
तऊ न छोरि अयोधन गई ॥

पण तरीही तिने युद्धभूमी सोडली नाही.

ਭੂਤ ਪਿਸਾਚ ਗਏ ਭਖਿ ਤਾਮਾ ॥
भूत पिसाच गए भखि तामा ॥

त्याचे मांस ('तम') राक्षस आणि पिशाच खात होते,

ਬਾਗਿ ਮੋਰਿ ਤਊ ਭਜੀ ਨ ਬਾਮਾ ॥੪੨॥
बागि मोरि तऊ भजी न बामा ॥४२॥

पण तिने (घोड्याचा) लगाम फिरवला नाही आणि (वाळवंटातून) पळ काढला. 42.

ਪ੍ਰਥਮ ਚਾਰਊ ਪੁਤ੍ਰ ਜੁਝਾਏ ॥
प्रथम चारऊ पुत्र जुझाए ॥

पहिले चार पुत्र मरण पावले

ਬਹੁਰਿ ਆਪੁ ਬੈਰੀ ਬਹੁ ਘਾਏ ॥
बहुरि आपु बैरी बहु घाए ॥

आणि मग त्याने अनेक शत्रूंना मारले.

ਪ੍ਰਥਮ ਬਾਲ ਕੌ ਜਬੈ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥
प्रथम बाल कौ जबै संघारियो ॥

जेव्हा पहिली राणी मारली गेली,

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਬੀਰਮ ਦੇ ਮਾਰਿਯੋ ॥੪੩॥
तिह पाछे बीरम दे मारियो ॥४३॥

त्यानंतर त्याने बिरम देवचा वध केला. ४३.