श्री दसाम ग्रंथ

पान - 263

ਤਨ ਸੁਭਤ ਸੁਰੰਗੰ ਛਬਿ ਅੰਗ ਅੰਗੰ ਲਜਤ ਅਨੰਗੰ ਲਖ ਨੈਣੰ ॥

तन सुभत सुरंगं छबि अंग अंगं लजत अनंगं लख नैणं ॥

सुंदर आकृती असलेले शरीर शोभते, डोळ्यांनी अंगांचे सौंदर्य पाहून कामदेव लाली होतात.

ਸੋਭਿਤ ਕਚਕਾਰੇ ਅਤ ਘੁੰਘਰਾਰੇ ਰਸਨ ਰਸਾਰੇ ਮ੍ਰਿਦ ਬੈਣੰ ॥

सोभित कचकारे अत घुंघरारे रसन रसारे म्रिद बैणं ॥

त्याचे सुंदर शरीर आणि मोहक हातपाय पाहून, प्रेमाची देवता लाजाळू वाटते, त्याचे कुरळे केस आणि गोड बोलणे आहे

ਮੁਖਿ ਛਕਤ ਸੁਬਾਸੰ ਦਿਨਸ ਪ੍ਰਕਾਸੰ ਜਨੁ ਸਸ ਭਾਸੰ ਤਸ ਸੋਭੰ ॥

मुखि छकत सुबासं दिनस प्रकासं जनु सस भासं तस सोभं ॥

त्याचा चेहरा सुगंधित आहे आणि सूर्यासारखा तेजस्वी आणि चंद्रासारखा तेजस्वी दिसतो.

ਰੀਝਤ ਚਖ ਚਾਰੰ ਸੁਰਪੁਰ ਪਯਾਰੰ ਦੇਵ ਦਿਵਾਰੰ ਲਖਿ ਲੋਭੰ ॥੬੦੧॥

रीझत चख चारं सुरपुर पयारं देव दिवारं लखि लोभं ॥६०१॥

त्याला पाहून सर्वांना आनंद होतो आणि देवस्थानातील लोकही त्याला पाहण्यास मागेपुढे पाहत नाहीत.601.

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

कलस

ਚੰਦ੍ਰਹਾਸ ਏਕੰ ਕਰ ਧਾਰੀ ॥

चंद्रहास एकं कर धारी ॥

त्याच्या एका हातात चंद्रहास नावाची तलवार होती

ਦੁਤੀਆ ਧੋਪੁ ਗਹਿ ਤ੍ਰਿਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥

दुतीआ धोपु गहि त्रिती कटारी ॥

दुसऱ्या हातात धोप नावाचा दुसरा हात होता आणि तिसऱ्या हातात भाला होता

ਚਤ੍ਰਥ ਹਾਥ ਸੈਹਥੀ ਉਜਿਆਰੀ ॥

चत्रथ हाथ सैहथी उजिआरी ॥

त्याच्या चौथ्या हातात तीक्ष्ण चमक असलेले सैहठी नावाचे शस्त्र होते.

ਗੋਫਨ ਗੁਰਜ ਕਰਤ ਚਮਕਾਰੀ ॥੬੦੨॥

गोफन गुरज करत चमकारी ॥६०२॥

त्याच्या पाचव्या आणि सहाव्या हातात चमकणारी गदा आणि गोफन नावाचे शस्त्र होते.602.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

त्रिभंगी छंद ॥

त्रिभंगी श्लोक

ਸਤਏ ਅਸ ਭਾਰੀ ਗਦਹਿ ਉਭਾਰੀ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਸੁਧਾਰੀ ਛੁਰਕਾਰੀ ॥

सतए अस भारी गदहि उभारी त्रिसूल सुधारी छुरकारी ॥

त्याच्या सातव्या हातात आणखी एक जड आणि सुजलेली गदा होती आणि

ਜੰਬੂਵਾ ਅਰ ਬਾਨੰ ਸੁ ਕਸਿ ਕਮਾਨੰ ਚਰਮ ਅਪ੍ਰਮਾਨੰ ਧਰ ਭਾਰੀ ॥

जंबूवा अर बानं सु कसि कमानं चरम अप्रमानं धर भारी ॥

इतर हातात त्रिशूळ, चिमटा, बाण, धनुष्य इत्यादी शस्त्रे आणि शस्त्रे होती.

ਪੰਦ੍ਰਏ ਗਲੋਲੰ ਪਾਸ ਅਮੋਲੰ ਪਰਸ ਅਡੋਲੰ ਹਥਿ ਨਾਲੰ ॥

पंद्रए गलोलं पास अमोलं परस अडोलं हथि नालं ॥

त्याच्या पंधराव्या हातात फरसा नावाची शस्त्रे व शस्त्रास्त्रे होती.

ਬਿਛੂਆ ਪਹਰਾਯੰ ਪਟਾ ਭ੍ਰਮਾਯੰ ਜਿਮ ਜਮ ਧਾਯੰ ਬਿਕਰਾਲੰ ॥੬੦੩॥

बिछूआ पहरायं पटा भ्रमायं जिम जम धायं बिकरालं ॥६०३॥

वाघाच्या पंजेसारखी पोलादी हत्यारे त्याने हातात धारण केली होती आणि तो भयंकर यमाच्या सारखा फिरत होता.603.

ਕਲਸ ॥

कलस ॥

कलस

ਸਿਵ ਸਿਵ ਸਿਵ ਮੁਖ ਏਕ ਉਚਾਰੰ ॥

सिव सिव सिव मुख एक उचारं ॥

तो एका चेहऱ्यावरून शिवाचे नाव घेत होता,

ਦੁਤੀਅ ਪ੍ਰਭਾ ਜਾਨਕੀ ਨਿਹਾਰੰ ॥

दुतीअ प्रभा जानकी निहारं ॥

दुसऱ्यापासून तो सीतेचे सौंदर्य पाहत होता

ਤ੍ਰਿਤੀਅ ਝੁੰਡ ਸਭ ਸੁਭਟ ਪਚਾਰੰ ॥

त्रितीअ झुंड सभ सुभट पचारं ॥

तिसऱ्यापासून तो स्वतःचे योद्धे पाहत होता आणि

ਚਤ੍ਰਥ ਕਰਤ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰੰ ॥੬੦੪॥

चत्रथ करत मार ही मारं ॥६०४॥

चौथ्यापासून तो ��मार, मार��.६०४ ओरडत होता.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥

त्रिभंगी छंद ॥

त्रिभंगी श्लोक

ਪਚਏ ਹਨਵੰਤੰ ਲਖ ਦੁਤ ਮੰਤੰ ਸੁ ਬਲ ਦੁਰੰਤੰ ਤਜਿ ਕਲਿਣੰ ॥

पचए हनवंतं लख दुत मंतं सु बल दुरंतं तजि कलिणं ॥

पाचवा (प्रामुख्याने) मोठा देवदूत असलेल्या आणि प्रचंड शक्ती असलेल्या हनुमानाच्या दर्शनाने रावण व्याकूळ होतो.

ਛਠਏ ਲਖਿ ਭ੍ਰਾਤੰ ਤਕਤ ਪਪਾਤੰ ਲਗਤ ਨ ਘਾਤੰ ਜੀਅ ਜਲਿਣੰ ॥

छठए लखि भ्रातं तकत पपातं लगत न घातं जीअ जलिणं ॥

आपल्या पाचव्या चेहऱ्यावरून तो हनुमानाकडे पाहत होता आणि प्रचंड वेगाने मंत्र म्हणत होता आणि आपली शक्ती खेचण्याचा प्रयत्न करत होता. सहाव्या डोक्यावरून तो आपला पडलेला भाऊ कुंभकर्ण पाहत होता आणि त्याचे हृदय जळत होते.

ਸਤਏ ਲਖਿ ਰਘੁਪਤਿ ਕਪ ਦਲ ਅਧਪਤਿ ਸੁਭਟ ਬਿਕਟ ਮਤ ਜੁਤ ਭ੍ਰਾਤੰ ॥

सतए लखि रघुपति कप दल अधपति सुभट बिकट मत जुत भ्रातं ॥

सातवा राम चंद्राला पाहतो, जो वानरसेनेचा राजा (सुग्रीव) आणि अनेक भयंकर योद्धा (लचमणा) सोबत (बसलेला) आहे.

ਅਠਿਓ ਸਿਰਿ ਢੋਰੈਂ ਨਵਮਿ ਨਿਹੋਰੈਂ ਦਸਯਨ ਬੋਰੈਂ ਰਿਸ ਰਾਤੰ ॥੬੦੫॥

अठिओ सिरि ढोरैं नवमि निहोरैं दसयन बोरैं रिस रातं ॥६०५॥

त्याच्या सातव्या डोक्यावरून तो राम आणि वानरांची सेना आणि इतर पराक्रमी योद्धे पाहत होता. तो आपले आठ डोके हलवत होता आणि नवव्या डोक्यावरून सर्व काही पाहत होता आणि तो रागाने प्रचंड चिडला होता.605.

ਚੌਬੋਲਾ ਛੰਦ ॥

चौबोला छंद ॥

चाबोला श्लोक

ਧਾਏ ਮਹਾ ਬੀਰ ਸਾਧੇ ਸਿਤੰ ਤੀਰ ਕਾਛੇ ਰਣੰ ਚੀਰ ਬਾਨਾ ਸੁਹਾਏ ॥

धाए महा बीर साधे सितं तीर काछे रणं चीर बाना सुहाए ॥

आपल्या पांढऱ्या बाणांचा बंदोबस्त करून पराक्रमी योद्धे अंगावर सुंदर पोशाख घालून फिरले

ਰਵਾ ਕਰਦ ਮਰਕਬ ਯਲੋ ਤੇਜ ਇਮ ਸਭ ਚੂੰ ਤੁੰਦ ਅਜਦ ਹੋਓ ਮਿਆ ਜੰਗਾਹੇ ॥

रवा करद मरकब यलो तेज इम सभ चूं तुंद अजद होओ मिआ जंगाहे ॥

ते अतिशय वेगवान होते आणि रणांगणात पूर्ण तत्परता दाखवत होते

ਭਿੜੇ ਆਇ ਈਹਾ ਬੁਲੇ ਬੈਣ ਕੀਹਾ ਕਰੇਾਂ ਘਾਇ ਜੀਹਾ ਭਿੜੇ ਭੇੜ ਭਜੇ ॥

भिड़े आइ ईहा बुले बैण कीहा करेां घाइ जीहा भिड़े भेड़ भजे ॥

कधी ते एका बाजूने लढतात तर कधी दुसरीकडे आव्हान देतात आणि कधी प्रहार करतात तेव्हा शत्रू पळून जातात.

ਪੀਯੋ ਪੋਸਤਾਨੇ ਭਛੋ ਰਾਬੜੀਨੇ ਕਹਾ ਛੈਅਣੀ ਰੋਧਣੀਨੇ ਨਿਹਾਰੈਂ ॥੬੦੬॥

पीयो पोसताने भछो राबड़ीने कहा छैअणी रोधणीने निहारैं ॥६०६॥

ते भांग खाण्यात नशा झालेल्या आणि इकडे तिकडे फिरत असल्यासारखे दिसतात.606.

ਗਾਜੇ ਮਹਾ ਸੂਰ ਘੁਮੀ ਰਣੰ ਹੂਰ ਭਰਮੀ ਨਭੰ ਪੂਰ ਬੇਖੰ ਅਨੂਪੰ ॥

गाजे महा सूर घुमी रणं हूर भरमी नभं पूर बेखं अनूपं ॥

महान योद्धे गर्जना करतात. वाळवंटात हुरणे फिरतात. सुंदर सुंदर पोशाखात फिरणाऱ्या हुर्यांनी आकाश भरून गेले आहे,

ਵਲੇ ਵਲ ਸਾਈ ਜੀਵੀ ਜੁਗਾ ਤਾਈ ਤੈਂਡੇ ਘੋਲੀ ਜਾਈ ਅਲਾਵੀਤ ਐਸੇ ॥

वले वल साई जीवी जुगा ताई तैंडे घोली जाई अलावीत ऐसे ॥

योद्धे गर्जना करत होते आणि स्वर्गीय बंधू अनोखे युद्ध पाहण्यासाठी आकाशात घुमत होते. भयंकर युद्ध करणारा हा योद्धा युगानुयुगे जिवंत राहो, अशी प्रार्थना केली