श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1045


ਬਿਹਸਿ ਬਿਹਸਿ ਬਹੁ ਭਾਤਿਨ ਬਚਨ ਬਖਾਨਹੀ ॥
बिहसि बिहसि बहु भातिन बचन बखानही ॥

ते अनेक प्रकारे हसायचे, बोलायचे.

ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਿਹਾਰੋ ਆਸਨ ਤਜਿਯੋ ਨ ਜਾਵਈ ॥
त्रिया तिहारो आसन तजियो न जावई ॥

(प्रिय म्हणू लागली) हे प्रिया! तुमची जागा सोडता येणार नाही

ਹੋ ਕਹਿ ਕਹਿ ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਗਲੇ ਲਪਟਾਵਈ ॥੨੬॥
हो कहि कहि ऐसी भाति गले लपटावई ॥२६॥

आणि असं म्हणत त्याच्या गळ्याला मिठी मारली. २६.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਅਬਲਾ ਕੇ ਆਸਨ ਲੇਤ ਭਯੋ ॥
भाति भाति अबला के आसन लेत भयो ॥

त्याने महिलांसोबत वेगवेगळ्या प्रकारे आसने करायला सुरुवात केली

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਕਰਿ ਗਰੇ ਤਾਹਿ ਸੁਖ ਦੇਤ ਭਯੋ ॥
लपटि लपटि करि गरे ताहि सुख देत भयो ॥

आणि त्याच्या गळ्यात हात गुंडाळून त्याचे सांत्वन करू लागला.

ਚਿਮਟਿ ਚਿਮਟਿ ਰਤਿ ਕਰੈ ਦੋਊ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥
चिमटि चिमटि रति करै दोऊ मुसकाइ कै ॥

दोघेही हसून हसायचे

ਹੌ ਸਕਲ ਕੋਕ ਕੋ ਮਤ ਕੌ ਕਹੈ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥੨੭॥
हौ सकल कोक को मत कौ कहै बनाइ कै ॥२७॥

आणि कोक शास्त्राच्या सर्व गोष्टींचा पुरेपूर आनंद घेत होता. २७.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਲੈ ਮੁਕਲਾਵੋ ਅਤਿ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥
लै मुकलावो अति सुख पायो ॥

त्याने ब्रेक घेतला आणि खूप आनंद झाला

ਨਰਵਰ ਗੜ ਕੀ ਓਰ ਸਿਧਾਯੋ ॥
नरवर गड़ की ओर सिधायो ॥

नरवर गडावर गेला.

ਬ੍ਯਾਹਿਤ ਦੂਤ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਧਾਯੋ ॥
ब्याहित दूत त्रिया को धायो ॥

(तेव्हा) दुसऱ्या विवाहित स्त्रीचा दूत पळून गेला

ਸਕਲ ਜਾਇ ਤਿਹ ਭੇਦ ਜਤਾਯੋ ॥੨੮॥
सकल जाइ तिह भेद जतायो ॥२८॥

आणि त्याने जाऊन सर्व रहस्य (त्याला) सांगितले. २८.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਤਬ ਬ੍ਯਾਹਿਤ ਅਗਲੀ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਭੇਦ ਸਕਲ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ॥
तब ब्याहित अगली त्रियहि भेद सकल सुनि पाइ ॥

जेव्हा पुढच्या विवाहित महिलेला संपूर्ण रहस्य कळले.

ਕੋਪਿ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਮੈ ਕੀਯੋ ਸੁਨਿ ਸੰਮਸ ਕੋ ਨਾਇ ॥੨੯॥
कोपि अधिक चित मै कीयो सुनि संमस को नाइ ॥२९॥

शम्सचे नाव ऐकून चितला खूप राग आला. 29.

ਸ੍ਵਰਨਮਤੀ ਬ੍ਯਾਹਿਤ ਅਗਲਿ ਚਿਤ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥
स्वरनमती ब्याहित अगलि चित अति कोप बढाइ ॥

आधी लग्न झालेल्या स्वर्णमतीच्या मनात खूप राग होता

ਬੀਰ ਸੈਨ ਪਤਿ ਪਿਤੁ ਭਏ ਐਸ ਕਹਤ ਭੀ ਜਾਇ ॥੩੦॥
बीर सैन पति पितु भए ऐस कहत भी जाइ ॥३०॥

आणि पतीचे वडील बीरसेन यांच्याकडे गेले आणि असे म्हणाले. 30.

ਕਹੋਂ ਬਚਨ ਚਿਤ ਦੈ ਸੁਨੋ ਬੈਨ ਏਸ ਕੇ ਏਸ ॥
कहों बचन चित दै सुनो बैन एस के एस ॥

हे राजांच्या राजा! माझे लक्षपूर्वक ऐका!

ਭਜਿ ਢੋਲਾ ਤੁਮ ਤੇ ਗਯੋ ਲੇਨ ਤਿਹਾਰੋ ਦੇਸ ॥੩੧॥
भजि ढोला तुम ते गयो लेन तिहारो देस ॥३१॥

तुमचा देश ताब्यात घेण्यासाठी धोला तुमच्यापासून पळून गेला आहे. ३१.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜੋ ਤੂ ਜਿਯ ਤੇ ਤਾਹਿ ਨ ਮਰਿ ਹੈ ॥
जो तू जिय ते ताहि न मरि है ॥

आपण त्याला ओळखत नसल्यास

ਤੌ ਤੇਰੋ ਸੋਊ ਬਧ ਕਰਿ ਹੈ ॥
तौ तेरो सोऊ बध करि है ॥

मग तो तुला मारेल.

ਕੈ ਰਾਜਾ ਜਿਯ ਤੇ ਤਿਹ ਮਾਰੋ ॥
कै राजा जिय ते तिह मारो ॥

हे राजन! एकतर त्याला मारून टाका,

ਨਾਤਰ ਅਬ ਹੀ ਦੇਸ ਨਿਕਾਰੋ ॥੩੨॥
नातर अब ही देस निकारो ॥३२॥

नाहीतर आता हद्दपार करा. 32.

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਰਾਵ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥
जब इह भाति राव सुनि पाई ॥

राजाने हे ऐकले

ਚਿਤ ਕੇ ਬਿਖੈ ਸਤਿ ਠਹਰਾਈ ॥
चित के बिखै सति ठहराई ॥

म्हणून सत्य मनावर घ्या.

ਜੌ ਤ੍ਰਿਯ ਲ੍ਯਾਵਨ ਕਾਜ ਸਿਧਾਵਤ ॥
जौ त्रिय ल्यावन काज सिधावत ॥

(असा विचार करून) जर तो स्त्रीला घ्यायला गेला असता

ਮੇਰੇ ਕਹੇ ਬਿਨਾ ਨਹਿ ਜਾਵਤ ॥੩੩॥
मेरे कहे बिना नहि जावत ॥३३॥

त्यामुळे माझ्या परवानगीशिवाय जाऊ नका. ३३.

ਪੁਤ੍ਰ ਬਧੂ ਮੁਹਿ ਸਾਚੁ ਉਚਾਰੋ ॥
पुत्र बधू मुहि साचु उचारो ॥

माझ्या सुनेने मला सत्य सांगितले आहे.

ਲਿਯੋ ਚਹਤ ਸੁਤ ਰਾਜ ਹਮਾਰੋ ॥
लियो चहत सुत राज हमारो ॥

माझ्या मुलाला माझे राज्य घ्यायचे आहे.

ਯਾ ਕੌ ਕਹੌਂ ਨ ਮੁਖ ਦਿਖਰਾਵੈ ॥
या कौ कहौं न मुख दिखरावै ॥

(त्याने आज्ञा केली की) त्याला सांग की मला तोंड दाखवू नकोस

ਦ੍ਵਾਦਸ ਬਰਖ ਬਨਹਿ ਬਸਿ ਆਵੈ ॥੩੪॥
द्वादस बरख बनहि बसि आवै ॥३४॥

आणि बारा वर्षे एक अंबाडा मध्ये कापून पाहिजे. ३४.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਪਲਟਿ ਖਰਾਵਨ ਕੌ ਧਰਿਯੋ ਪਠੈ ਮਨੁਛ ਇਕ ਦੀਨ ॥
पलटि खरावन कौ धरियो पठै मनुछ इक दीन ॥

(त्याने) स्टँड काढून एका व्यक्तीला पाठवले.

ਮੋਹਿ ਮਿਲੇ ਬਿਨੁ ਬਨ ਬਸੈ ਰਾਵ ਬਚਨ ਇਹ ਕੀਨ ॥੩੫॥
मोहि मिले बिनु बन बसै राव बचन इह कीन ॥३५॥

राजा मला न भेटता बाणावर जाईल अशा रीतीने बोलला. 35.

ਸੁਨਤ ਭ੍ਰਿਤ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਬਚਨ ਤਾਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ॥
सुनत भ्रित न्रिप के बचन ताहि कहियो समझाइ ॥

राजाचे म्हणणे ऐकून नोकराने जाऊन समजावले

ਦੇਸ ਨਿਕਾਰੋ ਤੁਹਿ ਦਿਯੋ ਮਿਲਹੁ ਨ ਮੋ ਕੋ ਆਇ ॥੩੬॥
देस निकारो तुहि दियो मिलहु न मो को आइ ॥३६॥

त्या (राजाने) तुला हद्दपार केले आहे (आणि म्हणतात की) मला भेटू नकोस. ३६.

ਤਬ ਢੋਲਨ ਅਤਿ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਪੁਕਾਰਿ ॥
तब ढोलन अति दुखित ह्वै ऐसे कहियो पुकारि ॥

तेव्हा ढोलकी वाजवणारा मोठ्या दु:खाने ओरडला,

ਜੀਵਹਿਗੇ ਤੌ ਮਿਲਹਿਗੇ ਨਰਵਰ ਕੋਟ ਜੁਹਾਰ ॥੩੭॥
जीवहिगे तौ मिलहिगे नरवर कोट जुहार ॥३७॥

हे नरवरकोट! तुम्हाला सलाम, तुम्ही जगत राहिलात तर (पुन्हा) भेटू. ३७.

ਤਬ ਸੁੰਦਰਿ ਸੰਗਿ ਉਠਿ ਚਲੀ ਸੁਨਿ ਕਰਿ ਐਸੋ ਬੈਨ ॥
तब सुंदरि संगि उठि चली सुनि करि ऐसो बैन ॥

मग अशी गोष्ट ऐकून सुंदरीही सोबत गेली.

ਹਿਯੋ ਫਟਤ ਅੰਤਰ ਘਟਤ ਬਾਰਿ ਚੁਆਵਤ ਨੈਨ ॥੩੮॥
हियो फटत अंतर घटत बारि चुआवत नैन ॥३८॥

त्याचे हृदय फुटत होते, हृदय धडधडत होते आणि डोळ्यातून अश्रू वाहत होते. ३८.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਸੁਨਿ ਢੋਲਨ ਏ ਬੈਨ ਨਰਵਰਹਿ ਤਜਿ ਗਯੋ ॥
सुनि ढोलन ए बैन नरवरहि तजि गयो ॥

(वडिलांचे) हे शब्द ऐकून ढोलाने नरवरकोट सोडला

ਦ੍ਵਾਦਸ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਬਸਤ ਬਨ ਮੈ ਭਯੋ ॥
द्वादस बरख प्रमान बसत बन मै भयो ॥

आणि बारा वर्षे जंगलात राहिले.

ਬਨ ਉਪਬਨ ਮੈ ਭ੍ਰਮਤ ਫਲਨ ਕੋ ਖਾਇ ਕੈ ॥
बन उपबन मै भ्रमत फलन को खाइ कै ॥

तो फळे खात चरांमध्ये फिरत होता.

ਹੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਹਿਤ ਤਹ ਬਸ੍ਯੋ ਮ੍ਰਿਗਨ ਕਹ ਘਾਇ ਕੈ ॥੩੯॥
हो त्रिया सहित तह बस्यो म्रिगन कह घाइ कै ॥३९॥

हरणाची शिकार करताना तो पत्नीसह तेथे राहत होता. 39.

ਬਰਖ ਤ੍ਰਿਦਸਏ ਬੀਰ ਸੈਨ ਤਨ ਤਜਿ ਦਯੋ ॥
बरख त्रिदसए बीर सैन तन तजि दयो ॥

तेराव्या वर्षी बीर सेनचा मृत्यू झाला

ਮ੍ਰਿਤੁ ਲੋਕ ਕਹ ਛੋਰਿ ਸ੍ਵਰਗਬਾਸੀ ਭਯੋ ॥
म्रितु लोक कह छोरि स्वरगबासी भयो ॥

आणि (या) मेलेल्या माणसाचा त्याग करून तो स्वर्गवासी झाला.

ਤਬ ਢੋਲਨ ਫਿਰਿ ਆਨਿ ਰਾਜ ਅਪਨੋ ਲਿਯੌ ॥
तब ढोलन फिरि आनि राज अपनो लियौ ॥

मग ढोलन येऊन त्याचे राज्य मिळाले

ਹੋ ਰਾਨੀ ਸੰਮਸ ਸਾਥ ਬਰਖ ਬਹੁ ਸੁਖ ਕਿਯੌ ॥੪੦॥
हो रानी संमस साथ बरख बहु सुख कियौ ॥४०॥

आणि राणी शम्ससोबत अनेक वर्षे आनंद लुटला. 40.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਇਕਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੬੧॥੩੨੧੧॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ इकसठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१६१॥३२११॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संवादाचा १६१ वा अध्याय येथे संपतो, सर्व शुभ आहे. १६१.३२११. चालते

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਦੇਸ ਤਪੀਸਾ ਕੇ ਰਹੈ ਆਠ ਚੋਰਟੀ ਨਾਰਿ ॥
देस तपीसा के रहै आठ चोरटी नारि ॥

तापीसा देसा येथे आठ महिला चोरटी राहत होत्या.

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਚੋਰੀ ਕਰੈ ਸਕੈ ਨ ਕਊ ਬਿਚਾਰਿ ॥੧॥
रैनि दिवस चोरी करै सकै न कऊ बिचारि ॥१॥

(ते) रात्रंदिवस चोरी करीत असत, परंतु (त्यांना) कोणी समजू शकले नाही. १.

ਚਿਤ੍ਰਮਤੀ ਤਸਕਰ ਕੁਅਰਿ ਦ੍ਵੈ ਤਿਨ ਕੀ ਸਿਰਦਾਰ ॥
चित्रमती तसकर कुअरि द्वै तिन की सिरदार ॥

चित्रमती आणि तस्कर कुआरी हे दोघेही त्या चोरट्यांचे नेते होते.

ਮਾਰਗ ਮੈ ਇਸਥਿਤ ਰਹੈ ਘਾਵਹਿ ਲੋਗ ਹਜਾਰ ॥੨॥
मारग मै इसथित रहै घावहि लोग हजार ॥२॥

(ते) रस्त्यावर बसून हजारो लोकांना लुटायचे. 2.

ਨਾਰਾਇਨ ਦਾਮੋਦ੍ਰ ਭਨਿ ਬਿੰਦ੍ਰਾਬਨਹਿ ਉਚਾਰਿ ॥
नाराइन दामोद्र भनि बिंद्राबनहि उचारि ॥

नारायण आणि दामोद्र हे बिंद्रबन (शब्द) उच्चारायचे.

ਸੁਨਿ ਸਾਰਤ ਐਸੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਭ ਹੀ ਜਾਹਿ ਬਿਚਾਰਿ ॥੩॥
सुनि सारत ऐसे त्रिया सभ ही जाहि बिचारि ॥३॥

अशा प्रकारे चिन्ह ('सैराट') सांगून सर्वांना समजले. 3.

ਨਾਰਾਇਨ ਨਰ ਆਇਯੌ ਦਾਮੋਦਰ ਦਾਮੰਗ ॥
नाराइन नर आइयौ दामोदर दामंग ॥

नारायण' (त्याचा अर्थ) 'नर आला आहे', 'दामोदर' (त्याच्या अंगाला (लाक) मूल्य (संपत्ती) आहे असे सूचित केले आहे).

ਬਿੰਦ੍ਰਾਬਨ ਲੈ ਜਾਇ ਬਨ ਮਾਰਹੁ ਯਾਹਿ ਨਿਸੰਗ ॥੪॥
बिंद्राबन लै जाइ बन मारहु याहि निसंग ॥४॥

बिंद्रबन' (म्हणजे) ते डब्यात घेऊन जा आणि मारून टाका. 4.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਅਬਲਾ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਵੈ ॥
जब अबला ऐसे सुनि पावै ॥

जेव्हा (बाकी) स्त्रिया असे ऐकतात

ਤਾ ਨਰ ਕੌ ਬਨ ਮੈ ਲੈ ਜਾਵੈ ॥
ता नर कौ बन मै लै जावै ॥

त्यामुळे ती त्या माणसाला अंबाडाजवळ घेऊन जायची.

ਫਾਸੀ ਡਾਰਿ ਪ੍ਰਥਮ ਤਿਹ ਘਾਵੈ ॥
फासी डारि प्रथम तिह घावै ॥

प्रथम ते त्याला फास लावून मारतात,

ਤਾ ਪਾਛੈ ਤਿਹ ਦਰਬੁ ਚੁਰਾਵੈ ॥੫॥
ता पाछै तिह दरबु चुरावै ॥५॥

त्यानंतर ते त्याचे पैसे मागून चोरतात. ५.

ਆਵਤ ਏਕ ਨਾਰ ਤਹ ਭਈ ॥
आवत एक नार तह भई ॥

तिथे एक महिला आली.

ਫਾਸੀ ਡਾਰਿ ਤਿਸੂ ਕੌ ਲਈ ॥
फासी डारि तिसू कौ लई ॥

(त्यांनी) त्याच्या गळ्यात फास घातला.

ਤਬ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
तब अबला तिन बचन उचारे ॥

तेव्हा ती स्त्री त्यांच्याशी बोलली,

ਸੁ ਮੈ ਕਹਤ ਹੌ ਤੀਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥੬॥
सु मै कहत हौ तीर तिहारे ॥६॥

(हे राजा!) ते (बचन) मी तुला सांगतो. 6.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਕਹਿ ਨਿਮਿਤਿ ਮੁਹਿ ਮਾਰੋ ਅਤਿ ਧਨ ਦੇਤ ਹੌ ॥
कहि निमिति मुहि मारो अति धन देत हौ ॥

(तुम्ही) मला कशासाठी मारले? (मी तुम्हाला देतो) भरपूर पैसे.

ਤੁਮਰੋ ਕਛੂ ਨ ਦਰਬੁ ਚੁਰਾਏ ਲੇਤ ਹੌ ॥
तुमरो कछू न दरबु चुराए लेत हौ ॥

मी तुमचा एकही पैसा चोरलेला नाही.