श्री दसाम ग्रंथ

पान - 677

ਪਾਰਥ ਬਾਨ ਕਿ ਜੁਬਨ ਖਾਨ ਕਿ ਕਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਿ ਕਾਮ ਕਟਾਰੇ ॥੧੬॥

पारथ बान कि जुबन खान कि काल क्रिपान कि काम कटारे ॥१६॥

तो अर्जुनाच्या बाणासारखा मारेकरी आहे, तो तरुणांची खाण आहे, तो तरुण कालच्या तलवारीप्रमाणे सर्वांवर नियंत्रण ठेवतो आणि वासनेचा खंजीर आहे.2

ਤੰਤ੍ਰ ਭਰੇ ਕਿਧੌ ਜੰਤ੍ਰ ਜਰੇ ਅਰ ਮੰਤ੍ਰ ਹਰੇ ਚਖ ਚੀਨਤ ਯਾ ਤੇ ॥

तंत्र भरे किधौ जंत्र जरे अर मंत्र हरे चख चीनत या ते ॥

त्याला पाहताच तंत्र, मंत्र आणि यंत्राचा प्रभाव संपतो

ਜੋਬਨ ਜੋਤਿ ਜਗੇ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਰੰਗ ਰੰਗੇ ਮਦ ਸੇ ਮਦੂਆ ਤੇ ॥

जोबन जोति जगे अति सुंदर रंग रंगे मद से मदूआ ते ॥

तारुण्याच्या प्रकाशाने चमकणारे त्याचे डोळे अत्यंत सुंदर आणि मादक दिसतात

ਰੰਗ ਸਹਾਬ ਫੂਲ ਗੁਲਾਬ ਸੇ ਸੀਖੇ ਹੈ ਜੋਰਿ ਕਰੋਰਕ ਘਾਤੇ ॥

रंग सहाब फूल गुलाब से सीखे है जोरि करोरक घाते ॥

त्याचे डोळे गुलाबासारख्या करोडो लोकांना मारू शकतात

ਮਾਧੁਰੀ ਮੂਰਤਿ ਸੁੰਦਰ ਸੂਰਤਿ ਹੇਰਤਿ ਹੀ ਹਰ ਲੇਤ ਹੀਯਾ ਤੇ ॥੧੭॥

माधुरी मूरति सुंदर सूरति हेरति ही हर लेत हीया ते ॥१७॥

त्याची सुंदर आकृती पाहून मन मोहून जाते.३.१७.

ਪਾਨ ਚਬਾਇ ਸੀਗਾਰ ਬਨਾਇ ਸੁਗੰਧ ਲਗਾਇ ਸਭਾ ਜਬ ਆਵੈ ॥

पान चबाइ सीगार बनाइ सुगंध लगाइ सभा जब आवै ॥

(पारस नाथ) पान चघळत, सुशोभित केलेले आणि सुगंधी द्रव्ये लावून सभेत आल्यावर

ਕਿੰਨਰ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਚਰਾਚਰ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਦੋਊ ਬਿਸਮਾਵੈ ॥

किंनर जछ भुजंग चराचर देव अदेव दोऊ बिसमावै ॥

सुपारी चघळत आणि अंगाला सुगंध देऊन तो दरबारात गेला तेव्हा सर्व किन्नर, यक्ष, नाग, सजीव आणि निर्जीव प्राणी, देव आणि दानव आश्चर्यचकित झाले.

ਮੋਹਿਤ ਜੇ ਮਹਿ ਲੋਗਨ ਮਾਨਨਿ ਮੋਹਤ ਤਉਨ ਮਹਾ ਸੁਖ ਪਾਵੈ ॥

मोहित जे महि लोगन माननि मोहत तउन महा सुख पावै ॥

त्याच्यावर मोहित होऊन मानव नर-मादी प्रसन्न झाले

ਵਾਰਹਿ ਹੀਰ ਅਮੋਲਕ ਚੀਰ ਤ੍ਰੀਯਾ ਬਿਨ ਧੀਰ ਸਬੈ ਬਲ ਜਾਵੈ ॥੧੮॥

वारहि हीर अमोलक चीर त्रीया बिन धीर सबै बल जावै ॥१८॥

त्यांनी आपली मौल्यवान वस्त्रे, हिरे आणि दागिने त्याच्यावर अधीरतेने अर्पण केले.4.18.

ਰੂਪ ਅਪਾਰ ਪੜੇ ਦਸ ਚਾਰ ਮਨੋ ਅਸੁਰਾਰਿ ਚਤੁਰ ਚਕ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

रूप अपार पड़े दस चार मनो असुरारि चतुर चक जान्यो ॥

इंद्राने पारसनाथलाही आश्चर्यचकित केले, जो सर्वात सुंदर व्यक्ती आणि चौदा शास्त्रांमध्ये तज्ञ आहे

ਆਹਵ ਜੁਕਤਿ ਜਿਤੀਕ ਹੁਤੀ ਜਗ ਸਰਬਨ ਮੈ ਸਬ ਹੀ ਅਨੁਮਾਨ੍ਰਯੋ ॥

आहव जुकति जितीक हुती जग सरबन मै सब ही अनुमान्रयो ॥

त्याला युद्धाच्या सर्व कला अवगत होत्या,

ਦੇਸਿ ਬਿਦੇਸਨ ਜੀਤ ਜੁਧਾਬਰ ਕ੍ਰਿਤ ਚੰਦੋਵ ਦਸੋ ਦਿਸ ਤਾਨ੍ਰਯੋ ॥

देसि बिदेसन जीत जुधाबर क्रित चंदोव दसो दिस तान्रयो ॥

आणि जवळचे सर्व देश जिंकून घेतल्यानंतर त्याने विजयाची पताका सर्व दहा दिशांना फडकवली

ਦੇਵਨ ਇੰਦ੍ਰ ਗੋਪੀਨ ਗੋਬਿੰਦ ਨਿਸਾ ਕਰਿ ਚੰਦ ਸਮਾਨ ਪਛਾਨ੍ਯੋ ॥੧੯॥

देवन इंद्र गोपीन गोबिंद निसा करि चंद समान पछान्यो ॥१९॥

देवांनी त्याला इंद्र, गोपींना कृष्ण आणि रात्र चंद्रासारखी समजली.५.१९.

ਚਉਧਿਤ ਚਾਰ ਦਿਸਾ ਭਈ ਚਕ੍ਰਤ ਭੂਮਿ ਅਕਾਸ ਦੁਹੂੰ ਪਹਿਚਾਨਾ ॥

चउधित चार दिसा भई चक्रत भूमि अकास दुहूं पहिचाना ॥

पौर्णिमेच्या चंद्राप्रमाणे प्रकाशित झालेल्या पारसनाथांनी चारही दिशांना आश्चर्यचकित केले

ਜੁਧ ਸਮਾਨ ਲਖ੍ਯੋ ਜਗ ਜੋਧਨ ਬੋਧਨ ਬੋਧ ਮਹਾ ਅਨੁਮਾਨਾ ॥

जुध समान लख्यो जग जोधन बोधन बोध महा अनुमाना ॥

तो पृथ्वीवर सर्वत्र प्रसिद्ध झाला आणि आकाशात योद्धे त्याला योद्धा आणि विद्वानांनी विद्वान म्हणून ओळखले.

ਸੂਰ ਸਮਾਨ ਲਖਾ ਦਿਨ ਕੈ ਤਿਹ ਚੰਦ ਸਰੂਪ ਨਿਸਾ ਪਹਿਚਾਨਾ ॥

सूर समान लखा दिन कै तिह चंद सरूप निसा पहिचाना ॥

दिवस त्याला सूर्य आणि रात्र चंद्र मानत असे

ਰਾਨਨਿ ਰਾਵਿ ਸਵਾਨਿਨ ਸਾਵ ਭਵਾਨਿਨ ਭਾਵ ਭਲੋ ਮਨਿ ਮਾਨਾ ॥੨੦॥

राननि रावि सवानिन साव भवानिन भाव भलो मनि माना ॥२०॥

राण्यांनी त्याला राजा, इतर स्त्रियांना पती आणि देवी म्हणून प्रेम मानले.6.20.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

भुजंग प्रयात छंद ॥

भुजंग प्रार्थना श्लोक

ਬਿਤੈ ਬਰਖ ਦ੍ਵੈ ਅਸਟ ਮਾਸੰ ਪ੍ਰਮਾਨੰ ॥

बितै बरख द्वै असट मासं प्रमानं ॥

(जेव्हा) दोन वर्षे आठ महिने गेले

ਭਯੋ ਸੁਪ੍ਰਭੰ ਸਰਬ ਬਿਦ੍ਯਾ ਨਿਧਾਨੰ ॥

भयो सुप्रभं सरब बिद्या निधानं ॥

दोन वर्षे आठ महिने लोटले आणि सर्व विद्येचे भांडार असलेला पारसनाथ एक तेजस्वी राजा म्हणून ओळखला जाऊ लागला

ਜਪੈ ਹਿੰਗੁਲਾ ਠਿੰਗੁਲਾ ਪਾਣ ਦੇਵੀ ॥

जपै हिंगुला ठिंगुला पाण देवी ॥

(तो) हिंगळा, थिंगला,

ਅਨਾਸਾ ਛੁਧਾ ਅਤ੍ਰਧਾਰੀ ਅਭੇਵੀ ॥੨੧॥

अनासा छुधा अत्रधारी अभेवी ॥२१॥

त्याने हिंगलाजची देवता आणि शस्त्र परिधान केलेली दुर्गा यांची नावे पुन्हा सांगितली.21.

ਜਪੈ ਤੋਤਲਾ ਸੀਤਲਾ ਖਗ ਤਾਣੀ ॥

जपै तोतला सीतला खग ताणी ॥

तोतला, सितला, खगत्राणी,

ਭ੍ਰਮਾ ਭੈਹਰੀ ਭੀਮ ਰੂਪਾ ਭਵਾਣੀ ॥

भ्रमा भैहरी भीम रूपा भवाणी ॥

शितला, भवानी आदी देवतांची पूजा करण्यात आली आणि टी

ਚਲਾਚਲ ਸਿੰਘ ਝਮਾਝੰਮ ਅਤ੍ਰੰ ॥

चलाचल सिंघ झमाझंम अत्रं ॥

आणि तारे फडकत आहेत असे मंत्रोच्चार करतात.

ਹਹਾ ਹੂਹਿ ਹਾਸੰ ਝਲਾ ਝਲ ਛਤ੍ਰੰ ॥੨੨॥

हहा हूहि हासं झला झल छत्रं ॥२२॥

तो तेजस्वी शस्त्रे, शस्त्रे, वैभव, शामियाना, आनंद इत्यादींनी त्याचे वैभव वाढवले.22.

ਅਟਾ ਅਟ ਹਾਸੰ ਛਟਾ ਛੁਟ ਕੇਸੰ ॥

अटा अट हासं छटा छुट केसं ॥

ब्लूम हसत आहे, केसांची झाकण उघडली आहेत,

ਅਸੰ ਓਧ ਪਾਣੰ ਨਮੋ ਕ੍ਰੂਰ ਭੇਸੰ ॥

असं ओध पाणं नमो क्रूर भेसं ॥

त्याच्या उपभोगाचे सौंदर्य आणि त्याचे केस अत्यंत सुंदर दिसू लागले आणि त्याची तलवार त्याच्या हातात विजेसारखी चमकली.

ਸਿਰੰਮਾਲ ਸ੍ਵਛੰ ਲਸੈ ਦੰਤ ਪੰਤੰ ॥

सिरंमाल स्वछं लसै दंत पंतं ॥

(ज्याच्या गळ्यात) मस्तकाची स्वच्छ हार आहे आणि दातांची रांग चमकत आहे.

ਭਜੈ ਸਤ੍ਰੁ ਗੂੜੰ ਪ੍ਰਫੁਲੰਤ ਸੰਤੰ ॥੨੩॥

भजै सत्रु गूड़ं प्रफुलंत संतं ॥२३॥

त्याने डोक्यावर शुद्ध जपमाळ घातली होती आणि त्याला पाहून त्याच्या दातांच्या ओळी भव्य दिसू लागल्या, शत्रू पळून गेले आणि संत प्रसन्न झाले.23.

ਅਲਿੰਪਾਤਿ ਅਰਧੀ ਮਹਾ ਰੂਪ ਰਾਜੈ ॥

अलिंपाति अरधी महा रूप राजै ॥

भुवयांच्या मालिकेप्रमाणे (देवीच्या) भुवया ('अर्धी') अत्यंत सुशोभित आहेत.

ਮਹਾ ਜੋਤ ਜ੍ਵਾਲੰ ਕਰਾਲੰ ਬਿਰਾਜੈ ॥

महा जोत ज्वालं करालं बिराजै ॥

तो सर्वात सुंदर राजा म्हणून दिसला आणि त्याच्या चेहऱ्याभोवती एक भयानक प्रकाश होता

ਤ੍ਰਸੈ ਦੁਸਟ ਪੁਸਟੰ ਹਸੈ ਸੁਧ ਸਾਧੰ ॥

त्रसै दुसट पुसटं हसै सुध साधं ॥

(ज्याला पाहून) पराक्रमी दुष्ट भयभीत आणि शुद्ध (हृदयाचे) आनंदाने हसतात.

ਭਜੈ ਪਾਨ ਦੁਰਗਾ ਅਰੂਪੀ ਅਗਾਧੰ ॥੨੪॥

भजै पान दुरगा अरूपी अगाधं ॥२४॥

त्याला पाहताच, अत्याचारी लोक भ्रमित झाले आणि संत त्यांच्या प्रसन्न मनाने हसले, त्याला निराकार आणि रहस्यमय दुर्गेची आठवण झाली, 24.

ਸੁਨੇ ਉਸਤਤੀ ਭੀ ਭਵਾਨੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲੰ ॥

सुने उसतती भी भवानी क्रिपालं ॥

(ही) स्तुती ऐकून भवानी कृपाल झाली.

ਅਧੰ ਉਰਧਵੀ ਆਪ ਰੂਪੀ ਰਸਾਲੰ ॥

अधं उरधवी आप रूपी रसालं ॥

तिची स्तुती ऐकून भवानी त्याच्यावर प्रसन्न झाली आणि तिने त्याला अनोखे सौंदर्य दिले

ਦਏ ਇਖ੍ਵਧੀ ਦ੍ਵੈ ਅਭੰਗੰ ਖਤੰਗੰ ॥

दए इख्वधी द्वै अभंगं खतंगं ॥

(त्याने प्रसन्न होऊन) दोन अविनाशी बाण आणि एक धनुष्य (इखवाधी) दिले.

ਪਰਸ੍ਰਯੰ ਧਰੰ ਜਾਨ ਲੋਹੰ ਸੁਰੰਗੰ ॥੨੫॥

परस्रयं धरं जान लोहं सुरंगं ॥२५॥

तिने त्याला दोन अटळ हात दिले ज्यामुळे पोलाद-आर्मर्ड शत्रू पृथ्वीवर पडू शकतात.25.

ਜਬੈ ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਧੀ ਸਬੈ ਸਸਤ੍ਰ ਪਾਏ ॥

जबै ससत्र साधी सबै ससत्र पाए ॥

आरमाराने दिलेले सर्व चिलखत परिधान केल्यावर,

ਉਘਾਰੇ ਚੂਮੇ ਕੰਠ ਸੀਸੰ ਛੁਹਾਏ ॥

उघारे चूमे कंठ सीसं छुहाए ॥

जेव्हा या राजाने शस्त्रास्त्रांचा सराव केला तेव्हा त्याने शस्त्रे मिळवली, त्याने त्यांचे चुंबन घेतले, मिठी मारली आणि आपल्या डोक्यावर ठेवली.

ਲਖ੍ਯੋ ਸਰਬ ਰਾਵੰ ਪ੍ਰਭਾਵੰ ਅਪਾਰੰ ॥

लख्यो सरब रावं प्रभावं अपारं ॥

हा प्रचंड प्रभाव सर्व राजांना माहीत होता

ਅਜੋਨੀ ਅਜੈ ਬੇਦ ਬਿਦਿਆ ਬਿਚਾਰੰ ॥੨੬॥

अजोनी अजै बेद बिदिआ बिचारं ॥२६॥

सर्व राजांनी त्याला अजिंक्य योद्धा आणि वेदविद्येचा यशस्वी अभ्यासक म्हणून पाहिले.26.

ਗ੍ਰਿਹੀਤੁਆ ਜਬੈ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰੰ ਅਪਾਰੰ ॥

ग्रिहीतुआ जबै ससत्र असत्रं अपारं ॥

अफाट आरमाराने शस्त्रे ताब्यात घेतली तेव्हा,

ਪੜੇ ਅਨੁਭਵੰ ਬੇਦ ਬਿਦਿਆ ਬਿਚਾਰੰ ॥

पड़े अनुभवं बेद बिदिआ बिचारं ॥

अमर्याद शस्त्रे आणि शस्त्रे प्राप्त केल्यानंतर, त्याला वैदिक शिक्षणाच्या प्रतिबिंबाचा अनुभव देखील प्राप्त झाला.

ਪੜੇ ਸਰਬ ਬਿਦਿਆ ਹੁਤੀ ਸਰਬ ਦੇਸੰ ॥

पड़े सरब बिदिआ हुती सरब देसं ॥

(त्याने) सर्व देशांच्या शिक्षणाचा अभ्यास केला.

ਜਿਤੇ ਸਰਬ ਦੇਸੀ ਸੁ ਅਸਤ੍ਰੰ ਨਰੇਸੰ ॥੨੭॥

जिते सरब देसी सु असत्रं नरेसं ॥२७॥

तो सर्व देशांतील शास्त्रांचा अभ्यास करतो आणि आपल्या शस्त्रास्त्रांच्या बळावर त्याने सर्व देशांतील राजे जिंकले.२७.

ਪਠੇ ਕਾਗਦੰ ਦੇਸ ਦੇਸੰ ਅਪਾਰੀ ॥

पठे कागदं देस देसं अपारी ॥

अनेक देशांना कागदपत्रे (परवानग्या) पाठवण्यात आल्या

ਕਰੋ ਆਨਿ ਕੈ ਬੇਦ ਬਿਦ੍ਯਾ ਬਿਚਾਰੀ ॥

करो आनि कै बेद बिद्या बिचारी ॥

त्यांनी दूरदूरच्या अनेक देशांतील विद्वानांना आणि ऋषीमुनींना वेदविद्याविषयी सल्लामसलत करण्यासाठी आमंत्रित केले

सूची (1 - 1428)

Jaap पान: 1 - 10

Akal Ustat पान: 11 - 38

Bachittar Natak पान: 39 - 73

Chandi Charittar Ukat Bilas पान: 74 - 99

Chandi Charittar पान: 100 - 118

Vaar Sri Bhagauti Ji Ki पान: 119 - 126

Gyan Prabodh पान: 127 - 154

Chaubees Avtaar पान: 155 - 610

Brahma Avtaar पान: 611 - 634

Rudra Avtaar पान: 635 - 708

Shabad Hazare पान: 709 - 712

33 Svaiyay पान: 712 - 716

Khalsa Mahima पान: 716 - 716

Shastar Naam Mala पान: 717 - 808

Charitropakhyan पान: 809 - 1388

Zafarnama पान: 1389 - 1394

Hikayat पान: 1394 - 1428