श्री दसाम ग्रंथ

पान - 920


ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਤੋਰਿ ਰਾਵ ਤਬ ਜਲਜ ਮੰਗਾਏ ॥
तोरि राव तब जलज मंगाए ॥

तेव्हा राजाने कमळाचे फूल उपटून मागितले

ਭਾਤਿ ਬਿਛੌਨਾ ਕੀ ਬਿਛਵਾਏ ॥
भाति बिछौना की बिछवाए ॥

तेव्हा राजाने त्यांना निरोप दिला आणि कमळाची पाने गोळा केली.

ਸਕਲ ਸਖੀ ਤਿਹ ਪਰ ਬੈਠਾਈ ॥
सकल सखी तिह पर बैठाई ॥

सर्व सखी त्याच्यावर ठेवल्या

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਬਨਾਈ ॥੫॥
भाति भाति की प्रभा बनाई ॥५॥

त्याने सर्व दासींना विविध आसनांमध्ये बसवायला लावले.

ਮਾਧਵਨਲ ਕੌ ਬੋਲਿ ਪਠਾਇਸ ॥
माधवनल कौ बोलि पठाइस ॥

(म्हणून त्याने) माधवनाल हाक मारली

ਤਵਨ ਸਭਾ ਭੀਤਰ ਬੈਠਾਇਸ ॥
तवन सभा भीतर बैठाइस ॥

त्याने माधवन नलला बोलावून श्रोत्यांमध्ये स्थिरावण्यास सांगितले.

ਰੀਝਿ ਬਿਪ੍ਰ ਤਬ ਬੇਨ ਬਜਾਈ ॥
रीझि बिप्र तब बेन बजाई ॥

तेव्हा ब्राह्मण (माधवनाल) तिरस्काराने बासरी वाजवत होता.

ਸਭ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਕੇ ਚਿਤ ਸੁ ਭਾਈ ॥੬॥
सभ इसत्रिन के चित सु भाई ॥६॥

त्याने बासरी वाजवली; सर्व स्त्रिया मोहित झाल्या.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸਭ ਅਬਲਾ ਮੋਹਿਤ ਭਈ ਨਾਦ ਸ੍ਰਵਨ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ॥
सभ अबला मोहित भई नाद स्रवन सुनि पाइ ॥

संगीताने दणदणाट होताच महिलांनी प्रवेश केला,

ਸਭਹਿਨ ਕੇ ਤਨ ਸੌ ਗਏ ਕਮਲ ਪਤ੍ਰ ਲਪਟਾਇ ॥੭॥
सभहिन के तन सौ गए कमल पत्र लपटाइ ॥७॥

आणि कमळाच्या फुलांची पाने त्यांच्या शरीराला चिकटली.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਮਾਧਵਨਲ ਨ੍ਰਿਪ ਤੁਰਤੁ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ॥
माधवनल न्रिप तुरतु निकारियो ॥

राजाने ताबडतोब माधवन नलला बाहेर काढले आणि,

ਬਿਪ੍ਰ ਜਾਨਿ ਜਿਯ ਤੇ ਨਹੀ ਮਾਰਿਯੋ ॥
बिप्र जानि जिय ते नही मारियो ॥

ब्राह्मण जातीचा असल्याने त्याला मरू दिले नाही.

ਕਾਮਾਵਤੀ ਨਗਰ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥
कामावती नगर चलि आयो ॥

तो (ब्राह्मण) निघून कामदेवाच्या नगरी कामवती येथे आला.

ਕਾਮਕੰਦਲਾ ਸੌ ਹਿਤ ਭਾਯੋ ॥੮॥
कामकंदला सौ हित भायो ॥८॥

तेथे त्याला कामकंदला (कामदेवची स्त्री समकक्ष) ची आवड होती.(8)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਕਾਮ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਜਹਾ ਤਹ ਦਿਜ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਜਾਇ ॥
काम सैन राजा जहा तह दिज पहूंच्यो जाइ ॥

ब्राह्मण त्या ठिकाणी पोहोचला, ज्यापैकी काम (शब्दशः कामदेव) सेन हा राजा होता.

ਪ੍ਰਗਟ ਤੀਨਿ ਸੈ ਸਾਠਿ ਤ੍ਰਿਯ ਨਾਚਤ ਜਹਾ ਬਨਾਇ ॥੯॥
प्रगट तीनि सै साठि त्रिय नाचत जहा बनाइ ॥९॥

ज्यांच्या दरबारात तीनशे साठ मुली नाचत असत.(9)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਮਾਧਵ ਤੌਨ ਸਭਾ ਮਹਿ ਆਯੋ ॥
माधव तौन सभा महि आयो ॥

माधवनाल त्यांच्या भेटीला आले

ਆਨਿ ਰਾਵ ਕੌ ਸੀਸ ਝੁਕਾਯੋ ॥
आनि राव कौ सीस झुकायो ॥

माधवनने दरबारात जाऊन नमस्कार केला.

ਸੂਰਬੀਰ ਬੈਠੇ ਬਹੁ ਜਹਾ ॥
सूरबीर बैठे बहु जहा ॥

जिथे अनेक योद्धे बसले होते,

ਨਾਚਤ ਕਾਮਕੰਦਲਾ ਤਹਾ ॥੧੦॥
नाचत कामकंदला तहा ॥१०॥

तेथे अनेक शूरवीर उपस्थित होते आणि कामकंदला नाचत होते.(१०)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਚੰਦਨ ਕੀ ਤਨ ਕੰਚੁਕੀ ਕਾਮਾ ਕਸੀ ਬਨਾਇ ॥
चंदन की तन कंचुकी कामा कसी बनाइ ॥

खूप घट्ट, काम (कामकांडला) यांनी चंदनाची सुगंधी चोळी घातली होती,

ਅੰਗਿਯਾ ਹੀ ਸਭ ਕੋ ਲਖੈ ਚੰਦਨ ਲਖ੍ਯੋ ਨ ਜਾਇ ॥੧੧॥
अंगिया ही सभ को लखै चंदन लख्यो न जाइ ॥११॥

चोळी दिसत होती पण चंदन नव्हते.(११)

ਚੰਦਨ ਕੀ ਲੈ ਬਾਸਨਾ ਭਵਰ ਬਹਿਠ੍ਯੋ ਆਇ ॥
चंदन की लै बासना भवर बहिठ्यो आइ ॥

चंदनाच्या सुगंधाने मोहित होऊन एक काळी मधमाशी येऊन त्यावर बसली.

ਸੋ ਤਿਨ ਕੁਚ ਕੀ ਬਾਯੁ ਤੇ ਦੀਨੌ ਤਾਹਿ ਉਠਾਇ ॥੧੨॥
सो तिन कुच की बायु ते दीनौ ताहि उठाइ ॥१२॥

तिने तिच्या चोळीला धक्का मारला आणि मधमाशीला उडवून दिले.(l2)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਇਹ ਸੁ ਭੇਦ ਬਿਪ ਨੈ ਲਹਿ ਲਯੋ ॥
इह सु भेद बिप नै लहि लयो ॥

हे सर्व रहस्य ब्राह्मणाला समजले.

ਰੀਝਤ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਮਹਿ ਭਯੋ ॥
रीझत अधिक चित महि भयो ॥

ब्राह्मणाने सर्व मध्यांतर पाळले आणि खूप इच्छा वाटली,

ਅਮਿਤ ਦਰਬੁ ਨ੍ਰਿਪ ਤੇ ਜੋ ਲੀਨੋ ॥
अमित दरबु न्रिप ते जो लीनो ॥

(त्याने) राजाकडून इतके पैसे घेतले होते.

ਸੋ ਲੈ ਕਾਮਕੰਦਲਹਿ ਦੀਨੋ ॥੧੩॥
सो लै कामकंदलहि दीनो ॥१३॥

आणि राजाने दिलेली सर्व संपत्ती त्याने कामकंदला दिली.(१३)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਅਮਿਤ ਦਰਬੁ ਹਮ ਜੋ ਦਯੋ ਸੋ ਇਹ ਦਯੋ ਲੁਟਾਇ ॥
अमित दरबु हम जो दयो सो इह दयो लुटाइ ॥

(राजाने विचार केला) 'मी जी संपत्ती त्याच्या स्वाधीन केली, ती त्याने दिली आहे.

ਐਸੇ ਬਿਪ੍ਰ ਫਜੂਲ ਕੋ ਮੋਹਿ ਨ ਰਾਖ੍ਯੋ ਜਾਇ ॥੧੪॥
ऐसे बिप्र फजूल को मोहि न राख्यो जाइ ॥१४॥

'असा मूर्ख ब्राह्मण पुजारी मला ठेवता आला नाही.'(l4)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਬਿਪ੍ਰ ਜਾਨਿ ਜਿਯ ਤੇ ਨਹਿ ਮਰਿਯੈ ॥
बिप्र जानि जिय ते नहि मरियै ॥

ब्रह्म जाणून (ते) मारू नये,

ਇਹ ਪੁਰ ਤੇ ਇਹ ਤੁਰਤੁ ਨਿਕਰਿਯੈ ॥
इह पुर ते इह तुरतु निकरियै ॥

'ब्राह्मण असल्याने त्याला मारता कामा नये, तर त्याला गावातून हाकलून दिले पाहिजे.

ਜਾ ਕੇ ਦੁਰਿਯੋ ਧਾਮ ਲਹਿ ਲੀਜੈ ॥
जा के दुरियो धाम लहि लीजै ॥

(असेही सांगितले की) कोणाच्या घरात लपलेले आढळले,

ਟੂਕ ਅਨੇਕ ਤਵਨ ਕੋ ਕੀਜੈ ॥੧੫॥
टूक अनेक तवन को कीजै ॥१५॥

'आणि जो कोणी त्याला आश्रय देईल, त्याचे तुकडे केले जातील.'(15)

ਯਹ ਸਭ ਭੇਦ ਬਿਪ੍ਰ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
यह सभ भेद बिप्र सुनि पायो ॥

ब्राह्मणाने हे सर्व ऐकले.

ਚਲਿਯੋ ਚਲਿਯੋ ਕਾਮਾ ਗ੍ਰਿਹ ਆਯੋ ॥
चलियो चलियो कामा ग्रिह आयो ॥

जेव्हा ब्राह्मणाला ही गुप्त घोषणा कळली तेव्हा तो लगेच त्या स्त्रीच्या घरी आला.

ਮੋ ਪਰ ਕੋਪ ਅਧਿਕ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀਨੋ ॥
मो पर कोप अधिक न्रिप कीनो ॥

(तो म्हणू लागला) राजा माझ्यावर फार रागावला आहे.

ਤਿਹ ਹਿਤ ਧਾਮ ਤਿਹਾਰੋ ਚੀਨੋ ॥੧੬॥
तिह हित धाम तिहारो चीनो ॥१६॥

(आणि म्हणाला) 'जसा राजा माझ्यावर खूप रागावला आहे, म्हणून मी तुझ्या घरी आलो आहे.' (16)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा