श्री दसाम ग्रंथ

पान - 657


ਅਗਿ ਤਬ ਚਾਲਾ ॥
अगि तब चाला ॥

दत्त पुढे गेला,

ਜਨੁ ਮਨਿ ਜ੍ਵਾਲਾ ॥੨੬੯॥
जनु मनि ज्वाला ॥२६९॥

त्याला आपला गुरु म्हणून स्वीकारल्यानंतर, त्याने तिला मान्यता दिली आणि नंतर अग्नीच्या ज्वालाप्रमाणे पुढे सरकले.269.

ਇਤਿ ਦੁਆਦਸ ਗੁਰੂ ਲੜਕੀ ਗੁਡੀ ਖੇਡਤੀ ਸਮਾਪਤੰ ॥੧੨॥
इति दुआदस गुरू लड़की गुडी खेडती समापतं ॥१२॥

आपल्या बाहुलीशी खेळणाऱ्या मुलीला त्याचा बारावा गुरु म्हणून दत्तक घेतल्याचे वर्णन संपते.

ਅਥ ਭ੍ਰਿਤ ਤ੍ਰੋਦਸਮੋ ਗੁਰੂ ਕਥਨੰ ॥
अथ भ्रित त्रोदसमो गुरू कथनं ॥

आता तेरावे गुरु म्हणून एका ऑर्डरलीचे वर्णन सुरू होते

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥
तोमर छंद ॥

तोमर श्लोक

ਤਬ ਦਤ ਦੇਵ ਮਹਾਨ ॥
तब दत देव महान ॥

मग थोर दत्त देव

ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥
दस चार चार निधान ॥

नंतर अठरा शास्त्रांचा खजिना असलेले महान दत्त आणि

ਅਤਿਭੁਤ ਉਤਮ ਗਾਤ ॥
अतिभुत उतम गात ॥

अभदु उत्तम शरीराचा आहे,

ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਲੇਤ ਪ੍ਰਭਾਤ ॥੨੭੦॥
हरि नामु लेत प्रभात ॥२७०॥

उत्तम शरीरयष्टी होती, दिवसा पहाटे परमेश्वराचे नामस्मरण करत असे.२७०.

ਅਕਲੰਕ ਉਜਲ ਅੰਗ ॥
अकलंक उजल अंग ॥

(त्याचे) निष्कलंक तेजस्वी शरीर पाहून,

ਲਖਿ ਲਾਜ ਗੰਗ ਤਰੰਗ ॥
लखि लाज गंग तरंग ॥

त्याचे तेजस्वी आणि निष्कलंक अंग पाहून गंगेच्या लाटा लाजल्या

ਅਨਭੈ ਅਭੂਤ ਸਰੂਪ ॥
अनभै अभूत सरूप ॥

निर्भय, (पाच) असुरांशिवाय

ਲਖਿ ਜੋਤਿ ਲਾਜਤ ਭੂਪ ॥੨੭੧॥
लखि जोति लाजत भूप ॥२७१॥

त्याच्या अद्भुत आकृतीकडे पाहून राजे लाजले.271.

ਅਵਲੋਕਿ ਸੁ ਭ੍ਰਿਤ ਏਕ ॥
अवलोकि सु भ्रित एक ॥

(त्याने) एक नोकर पाहिला

ਗੁਨ ਮਧਿ ਜਾਸੁ ਅਨੇਕ ॥
गुन मधि जासु अनेक ॥

त्याला एक ऑर्डरली दिसला, ज्यात अनेक गुण होते, मध्यरात्रीही तो गेटवर उभा होता

ਅਧਿ ਰਾਤਿ ਠਾਢਿ ਦੁਆਰਿ ॥
अधि राति ठाढि दुआरि ॥

मध्यरात्री दारात उभा होतो,

ਬਹੁ ਬਰਖ ਮੇਘ ਫੁਹਾਰ ॥੨੭੨॥
बहु बरख मेघ फुहार ॥२७२॥

अशा प्रकारे पावसाळ्यात पावसाची पर्वा न करता तो खंबीरपणे उभा राहिला.272.

ਅਧਿ ਰਾਤਿ ਦਤ ਨਿਹਾਰਿ ॥
अधि राति दत निहारि ॥

मध्यरात्री दत्त पाहिले

ਗੁਣਵੰਤ ਬਿਕ੍ਰਮ ਅਪਾਰ ॥
गुणवंत बिक्रम अपार ॥

ती अफाट योग्यता आणि सामर्थ्य (सेवक सरळ आहे)

ਜਲ ਮੁਸਲਧਾਰ ਪਰੰਤ ॥
जल मुसलधार परंत ॥

आणि मुसळधार पाऊस पडत आहे.

ਨਿਜ ਨੈਨ ਦੇਖਿ ਮਹੰਤ ॥੨੭੩॥
निज नैन देखि महंत ॥२७३॥

मध्यरात्री दत्तांनी तो विक्रम सारखा गुणांनी भरलेला माणूस पाहिला आणि तो सुद्धा त्याच्या मनात खूप प्रसन्न झाला.

ਇਕ ਚਿਤ ਠਾਢ ਸੁ ਐਸ ॥
इक चित ठाढ सु ऐस ॥

तो असाच उभा होता

ਸੋਵਰਨ ਮੂਰਤਿ ਜੈਸ ॥
सोवरन मूरति जैस ॥

तो सोन्याच्या पुतळ्यासारखा एकटाच उभा दिसत होता

ਦ੍ਰਿੜ ਦੇਖਿ ਤਾ ਕੀ ਮਤਿ ॥
द्रिड़ देखि ता की मति ॥

त्याची जिद्द पाहून,

ਅਤਿ ਮਨਹਿ ਰੀਝੇ ਦਤ ॥੨੭੪॥
अति मनहि रीझे दत ॥२७४॥

त्याची चिंता पाहून दत्त मनात खूप खूश झाले. २७४.

ਨਹੀ ਸੀਤ ਮਾਨਤ ਘਾਮ ॥
नही सीत मानत घाम ॥

ऊन आणि थंडी सहन होत नाही

ਨਹੀ ਚਿਤ ਲ੍ਯਾਵਤ ਛਾਮ ॥
नही चित ल्यावत छाम ॥

तसेच सावलीत उभे राहण्याचेही मनात आले नाही.

ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਮੋਰਤ ਅੰਗ ॥
नही नैकु मोरत अंग ॥

(कर्तव्य) अजिबात अंग वळवत नाही.

ਇਕ ਪਾਇ ਠਾਢ ਅਭੰਗ ॥੨੭੫॥
इक पाइ ठाढ अभंग ॥२७५॥

त्याला वाटले की हा माणूस थंड किंवा उष्ण हवामानाची पर्वा करत नाही आणि त्याच्या मनात काही सावलीची इच्छा नाही तो हातपाय थोडेही न वळवता एका पायावर उभा आहे.275.

ਢਿਗ ਦਤ ਤਾ ਕੇ ਜਾਇ ॥
ढिग दत ता के जाइ ॥

दत्त त्याच्याकडे गेले

ਅਵਿਲੋਕਿ ਤਾਸੁ ਬਨਾਏ ॥
अविलोकि तासु बनाए ॥

दत्त त्याच्या जवळ गेला आणि शिकून त्याच्याकडे तुच्छतेने पाहिले. थोडासा

ਅਧਿ ਰਾਤ੍ਰਿ ਨਿਰਜਨ ਤ੍ਰਾਸ ॥
अधि रात्रि निरजन त्रास ॥

(ती) निर्जन आणि भयानक मध्यरात्र

ਅਸਿ ਲੀਨ ਠਾਢ ਉਦਾਸ ॥੨੭੬॥
असि लीन ठाढ उदास ॥२७६॥

276 च्या मध्यरात्री तो निर्जन वातावरणात अलिप्तपणे उभा होता.

ਬਰਖੰਤ ਮੇਘ ਮਹਾਨ ॥
बरखंत मेघ महान ॥

मुसळधार पाऊस पडत आहे.

ਭਾਜੰਤ ਭੂਮਿ ਨਿਧਾਨ ॥
भाजंत भूमि निधान ॥

पाऊस पडत होता आणि पाणी पृथ्वीवर पसरत होते

ਜਗਿ ਜੀਵ ਸਰਬ ਸੁ ਭਾਸ ॥
जगि जीव सरब सु भास ॥

(इं.ज.) असे दिसते की जगातील सर्व प्राणी

ਉਠਿ ਭਾਜ ਤ੍ਰਾਸ ਉਦਾਸ ॥੨੭੭॥
उठि भाज त्रास उदास ॥२७७॥

जगातील सर्व प्राणी घाबरून पळून गेले.277.

ਇਹ ਠਾਢ ਭੂਪਤਿ ਪਉਰ ॥
इह ठाढ भूपति पउर ॥

(पण) हा (सेवक) राजाच्या दारात उभा आहे

ਮਨ ਜਾਪ ਜਾਪਤ ਗਉਰ ॥
मन जाप जापत गउर ॥

हा ऑर्डरली राजाच्या दारात तसाच उभा होता आणि मनातल्या मनात गौरी-पार्वतीचे नाव घेत होता.

ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਮੋਰਤ ਅੰਗ ॥
नही नैकु मोरत अंग ॥

(ते कर्तव्य पार पाडून) तो एक अंगही फिरवत नाही.

ਇਕ ਪਾਵ ਠਾਢ ਅਭੰਗ ॥੨੭੮॥
इक पाव ठाढ अभंग ॥२७८॥

तो एका पायावर उभा होता, किंचितही हातपाय न वळवता.278.

ਅਸਿ ਲੀਨ ਪਾਨਿ ਕਰਾਲ ॥
असि लीन पानि कराल ॥

त्याच्या हातात भयंकर तलवार आहे.

ਚਮਕੰਤ ਉਜਲ ਜ੍ਵਾਲ ॥
चमकंत उजल ज्वाल ॥

त्याच्या हातात एक भयानक तलवार अग्नीच्या ज्वालासारखी चमकत होती आणि

ਜਨ ਕਾਹੂ ਕੋ ਨਹੀ ਮਿਤ੍ਰ ॥
जन काहू को नही मित्र ॥

जणू तो कोणाचाच मित्र नाही.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਪਰਮ ਪਵਿਤ੍ਰ ॥੨੭੯॥
इह भाति परम पवित्र ॥२७९॥

कोणाशीही मैत्री आहे असे न वाटता तो प्रामाणिकपणे उभा होता.279.

ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਉਚਾਵਤ ਪਾਉ ॥
नही नैकु उचावत पाउ ॥

(तो) एक पायही उचलत नाही.

ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਸਾਧਤ ਦਾਉ ॥
बहु भाति साधत दाउ ॥

तो पाय किंचितही वर करत नव्हता आणि तो अनेक प्रकारे युक्ती खेळण्याच्या मुद्रेत होता.

ਅਨਆਸ ਭੂਪਤਿ ਭਗਤ ॥
अनआस भूपति भगत ॥

कुठलीही आशा न ठेवता तो राजाचा भक्त होता.