श्री दसाम ग्रंथ

पान - 289

ਤਿਮ ਰਘੁਬਰ ਤਨ ਕੋ ਤਜਾ ਸ੍ਰੀ ਜਾਨਕੀ ਬਿਯੋਗ ॥੮੫੦॥

तिम रघुबर तन को तजा स्री जानकी बियोग ॥८५०॥

ज्या पद्धतीने अजा राजाने इंदुमतीसाठी योग स्वीकारून आपले घर सोडले होते, त्याच पद्धतीने सीतेपासून विभक्त झाल्यावर रामाने आपल्या देहाचा त्याग केला.850.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਰਾਮਵਤਾਰੇ ਸੀਤਾ ਕੇ ਹੇਤ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਸੇ ਗਏ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥

इति स्री बचित्र नाटक रामवतारे सीता के हेत म्रित लोक से गए धिआइ समापतं ॥

बचित्तर नाटकातील रामावतार मधील सीतेसाठी मृत्यूचे निवासस्थान सोडणे या अध्यायाचा शेवट.

ਅਥ ਤੀਨੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਤ੍ਰੀਅਨ ਸਹਿਤ ਮਰਬੋ ਕਥਨੰ ॥

अथ तीनो भ्राता त्रीअन सहित मरबो कथनं ॥

त्यांच्या पत्नीसह तीन भावांच्या मृत्यूचे वर्णन:

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

चौपाई

ਰਉਰ ਪਰੀ ਸਗਰੇ ਪੁਰ ਮਾਹੀ ॥

रउर परी सगरे पुर माही ॥

संपूर्ण शहरात एकच गोंधळ उडाला,

ਕਾਹੂੰ ਰਹੀ ਕਛੂ ਸੁਧ ਨਾਹੀ ॥

काहूं रही कछू सुध नाही ॥

संपूर्ण शहरात मोठा गोंधळ माजला होता आणि रहिवाशांपैकी कोणीही त्याच्या शुद्धीवर नव्हते

ਨਰ ਨਾਰੀ ਡੋਲਤ ਦੁਖਿਆਰੇ ॥

नर नारी डोलत दुखिआरे ॥

स्त्रिया पुरुषांच्या मनात उदासीन झाल्या आहेत

ਜਾਨੁਕ ਗਿਰੇ ਜੂਝਿ ਜੁਝਿਆਰੇ ॥੮੫੧॥

जानुक गिरे जूझि जुझिआरे ॥८५१॥

रणांगणात लढताना पडल्यानंतर वीर पुरुषांप्रमाणे स्त्रिया आणि पुरुष थक्क झाले.851.

ਸਗਰ ਨਗਰ ਮਹਿ ਪਰ ਗਈ ਰਉਰਾ ॥

सगर नगर महि पर गई रउरा ॥

(श्री रामाच्या निधनामुळे) भरतनेही योग साधना केली

ਬਯਾਕੁਲ ਗਿਰੇ ਹਸਤ ਅਰੁ ਘੋਰਾ ॥

बयाकुल गिरे हसत अरु घोरा ॥

शहरात सर्वत्र कोलाहल सुरू झाला आणि हत्ती घोडेही पडू लागले, काळजी वाटू लागली, रामाने कोणता खेळ केला आहे?

ਨਰ ਨਾਰੀ ਮਨ ਰਹਤ ਉਦਾਸਾ ॥

नर नारी मन रहत उदासा ॥

ब्रह्म स्फिंक्टर फोडून

ਕਹਾ ਰਾਮ ਕਰ ਗਏ ਤਮਾਸਾ ॥੮੫੨॥

कहा राम कर गए तमासा ॥८५२॥

या गोष्टीचा विचार करून स्त्री-पुरुष नैराश्यात राहिले.852.

ਭਰਥਊ ਜੋਗ ਸਾਧਨਾ ਸਾਜੀ ॥

भरथऊ जोग साधना साजी ॥

योगाच्या सर्व पद्धती (लछमनने देखील) केल्या होत्या

ਜੋਗ ਅਗਨ ਤਨ ਤੇ ਉਪਰਾਜੀ ॥

जोग अगन तन ते उपराजी ॥

भरतानेही योगाभ्यास करून आपल्या शरीरात योग अग्नी निर्माण केला

ਬ੍ਰਹਮਰੰਧ੍ਰ ਝਟ ਦੈ ਕਰ ਫੋਰਾ ॥

ब्रहमरंध्र झट दै कर फोरा ॥

तेव्हा शत्रुघ्न (लावरी)चा ब्रह्म-रंध्र फुटला

ਪ੍ਰਭ ਸੌ ਚਲਤ ਅੰਗ ਨਹੀ ਮੋਰਾ ॥੮੫੩॥

प्रभ सौ चलत अंग नही मोरा ॥८५३॥

एका झटक्याने त्याचा ब्रह्मरंध्र फुटला आणि निश्चितपणे रामाकडे गेला.853.

ਸਕਲ ਜੋਗ ਕੇ ਕੀਏ ਬਿਧਾਨਾ ॥

सकल जोग के कीए बिधाना ॥

लव आणि कुश दोघेही तिकडे गेले

ਲਛਮਨ ਤਜੇ ਤੈਸ ਹੀ ਪ੍ਰਾਨਾ ॥

लछमन तजे तैस ही प्राना ॥

लक्ष्मण आलोसने हे केले, सर्व प्रकारच्या योगाचा सराव करून त्याने आपले प्राण सोडले.

ਬ੍ਰਹਮਰੰਧ੍ਰ ਲਵ ਅਰਿ ਫੁਨ ਫੂਟਾ ॥

ब्रहमरंध्र लव अरि फुन फूटा ॥

आणि वडिलांच्या तीन भावांवर अंत्यसंस्कार केले.

ਪ੍ਰਭ ਚਰਨਨ ਤਰ ਪ੍ਰਾਨ ਨਿਖੂਟਾ ॥੮੫੪॥

प्रभ चरनन तर प्रान निखूटा ॥८५४॥

त्यानंतर शत्रुघ्नाचा ब्रह्मरंध्रही फुटला आणि त्याने परमेश्वराच्या चरणी राहण्यासाठी अखेरचा श्वास घेतला.854.

ਲਵ ਕੁਸ ਦੋਊ ਤਹਾ ਚਲ ਗਏ ॥

लव कुस दोऊ तहा चल गए ॥

तिघांच्या बायका तिथे आल्या

ਰਘੁਬਰ ਸੀਅਹਿ ਜਰਾਵਤ ਭਏ ॥

रघुबर सीअहि जरावत भए ॥

लावा आणि कुश या दोघांनी पुढे येऊन राम आणि सीतेचा अंत्यसंस्कार केला

ਅਰ ਪਿਤ ਭ੍ਰਾਤ ਤਿਹੂੰ ਕਹ ਦਹਾ ॥

अर पित भ्रात तिहूं कह दहा ॥

प्रेमाच्या डोक्यावर राज्य (कोसल देशाचे) ठेवले होते.

ਰਾਜ ਛਤ੍ਰ ਲਵ ਕੇ ਸਿਰ ਰਹਾ ॥੮੫੫॥

राज छत्र लव के सिर रहा ॥८५५॥

त्यांनी त्यांच्या वडिलांच्या भावांचे अंत्यसंस्कार देखील केले आणि अशा प्रकारे लावाने त्यांच्या डोक्यावर शाही छत धारण केली.855.

ਤਿਹੂੰਅਨ ਕੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਤਿਹ ਆਈ ॥

तिहूंअन की इसत्री तिह आई ॥

कुशने स्वतः उत्तरेकडील देश (राज्य) घेतले,

ਸੰਗਿ ਸਤੀ ਹ੍ਵੈ ਸੁਰਗ ਸਿਧਾਈ ॥

संगि सती ह्वै सुरग सिधाई ॥

तिन्ही भावांच्या बायका तिथे आल्या आणि त्याही सतीस झाल्या आणि स्वर्गात निघून गेल्या.

ਲਵ ਸਿਰ ਧਰਾ ਰਾਜ ਕਾ ਸਾਜਾ ॥

लव सिर धरा राज का साजा ॥

दख्खन (देशाचे राज्य) लछमनच्या पुत्रांना देण्यात आले

ਤਿਹੂੰਅਨ ਤਿਹੂੰ ਕੁੰਟ ਕੀਅ ਰਾਜਾ ॥੮੫੬॥

तिहूंअन तिहूं कुंट कीअ राजा ॥८५६॥

लावाने राज्यकारभार स्वीकारला आणि तिघांना (चुलत भावंडांना) तीन दिशांचे राजे केले.856.

ਉਤਰ ਦੇਸ ਆਪੁ ਕੁਸ ਲੀਆ ॥

उतर देस आपु कुस लीआ ॥

कुशने स्वतः उत्तरेकडील देश (राज्य) घेतले,

ਭਰਥ ਪੁਤ੍ਰ ਕਹ ਪੂਰਬ ਦੀਆ ॥

भरथ पुत्र कह पूरब दीआ ॥

पूरब (देशाचे राज्य) भरतपुत्राला दिले होते.

ਦਛਨ ਦੀਅ ਲਛਨ ਕੇ ਬਾਲਾ ॥

दछन दीअ लछन के बाला ॥

दख्खन (देशाचे राज्य) लछमनच्या पुत्रांना देण्यात आले

ਪਛਮ ਸਤ੍ਰੁਘਨ ਸੁਤ ਬੈਠਾਲਾ ॥੮੫੭॥

पछम सत्रुघन सुत बैठाला ॥८५७॥

कुशाने स्वतः उत्तरेवर राज्य केले, भरतपुत्राला दक्षिणेचे राज्य आणि शत्रुघ्नच्या पुत्राला पश्चिमेचे राजेपद देण्यात आले.857.

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

डोहरा

ਰਾਮ ਕਥਾ ਜੁਗ ਜੁਗ ਅਟਲ ਸਭ ਕੋਈ ਭਾਖਤ ਨੇਤ ॥

राम कथा जुग जुग अटल सभ कोई भाखत नेत ॥

श्रीरामाची कथा युगानुयुगे शाश्वत आहे, (त्या कथा) शाश्वत म्हणतात.

ਸੁਰਗ ਬਾਸ ਰਘੁਬਰ ਕਰਾ ਸਗਰੀ ਪੁਰੀ ਸਮੇਤ ॥੮੫੮॥

सुरग बास रघुबर करा सगरी पुरी समेत ॥८५८॥

रामाची कथा युगानुयुगे अमर राहते आणि अशा प्रकारे राम नगरात (सर्व रहिवासी) सह स्वर्गात गेले.858.

ਇਤਿ ਰਾਮ ਭਿਰਾਤ ਤ੍ਰੀਅਨ ਸਹਿਤ ਸੁਰਗ ਗਏ ਅਰ ਸਗਰੀ ਪੁਰੀ ਸਹਿਤ ਸੁਰਗ ਗਏ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ॥

इति राम भिरात त्रीअन सहित सुरग गए अर सगरी पुरी सहित सुरग गए धिआइ समापतम ॥

��राम बंधू आणि त्यांच्या पत्नींसह स्वर्गात गेला या शीर्षकाच्या अध्यायाचा शेवट बचित्तर नाटकातील रामावतारात शहरातील सर्व रहिवाशांसह गेला.

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

चौपाई

ਜੋ ਇਹ ਕਥਾ ਸੁਨੈ ਅਰੁ ਗਾਵੈ ॥

जो इह कथा सुनै अरु गावै ॥

ही रामकथा जर कोणी ऐकली आणि वाचली,

ਦੂਖ ਪਾਪ ਤਿਹ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵੈ ॥

दूख पाप तिह निकटि न आवै ॥

दु:ख आणि पाप त्याच्या जवळ येणार नाही.

ਬਿਸਨ ਭਗਤਿ ਕੀ ਏ ਫਲ ਹੋਈ ॥

बिसन भगति की ए फल होई ॥

विष्णूची उपासना केल्याने (तेच फळ) मिळेल.

ਆਧਿ ਬਯਾਧਿ ਛ੍ਵੈ ਸਕੈ ਨ ਕੋਇ ॥੮੫੯॥

आधि बयाधि छ्वै सकै न कोइ ॥८५९॥

जो ही कथा ऐकेल आणि गाईल, तो दुःख आणि पापांपासून मुक्त होईल. विष्णू (आणि त्याचा अवतार राम) यांच्या भक्तीचे फळ त्यांना कोणत्याही प्रकारचे आजार स्पर्श करणार नाही.859.