શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 289

ਤਿਮ ਰਘੁਬਰ ਤਨ ਕੋ ਤਜਾ ਸ੍ਰੀ ਜਾਨਕੀ ਬਿਯੋਗ ॥੮੫੦॥

tim raghubar tan ko tajaa sree jaanakee biyog |850|

જે રીતે રાજા અજાએ ઈન્દુમતી માટે યોગનો સ્વીકાર કર્યો હતો અને પોતાનું ઘર છોડ્યું હતું, તે જ રીતે રામે સીતાથી વિખૂટા પડીને પોતાના શરીરનો ત્યાગ કર્યો હતો.850.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਰਾਮਵਤਾਰੇ ਸੀਤਾ ਕੇ ਹੇਤ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਸੇ ਗਏ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥

eit sree bachitr naattak raamavataare seetaa ke het mrit lok se ge dhiaae samaapatan |

બચત્તર નાટકમાં રામાવતારમાં સીતા માટે મૃત્યુનું નિવાસસ્થાન શીર્ષક ધરાવતા પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਤੀਨੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਤ੍ਰੀਅਨ ਸਹਿਤ ਮਰਬੋ ਕਥਨੰ ॥

ath teeno bhraataa treean sahit marabo kathanan |

ત્રણેય ભાઈઓ અને તેમની પત્નીઓના મૃત્યુનું વર્ણન:

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਰਉਰ ਪਰੀ ਸਗਰੇ ਪੁਰ ਮਾਹੀ ॥

raur paree sagare pur maahee |

આખા શહેરમાં હંગામો મચી ગયો,

ਕਾਹੂੰ ਰਹੀ ਕਛੂ ਸੁਧ ਨਾਹੀ ॥

kaahoon rahee kachhoo sudh naahee |

આખા શહેરમાં ભારે હોબાળો મચી ગયો હતો અને રહેવાસીઓમાંથી કોઈ પણ તેના હોશમાં ન હતું

ਨਰ ਨਾਰੀ ਡੋਲਤ ਦੁਖਿਆਰੇ ॥

nar naaree ddolat dukhiaare |

સ્ત્રીઓ પુરુષોના મનમાં ઉદાસીન બની ગઈ છે

ਜਾਨੁਕ ਗਿਰੇ ਜੂਝਿ ਜੁਝਿਆਰੇ ॥੮੫੧॥

jaanuk gire joojh jujhiaare |851|

પુરુષો અને સ્ત્રીઓ યુદ્ધના મેદાનમાં લડાઈ દરમિયાન પડ્યા પછી યોદ્ધાઓની જેમ ડઘાઈ ગયા.851.

ਸਗਰ ਨਗਰ ਮਹਿ ਪਰ ਗਈ ਰਉਰਾ ॥

sagar nagar meh par gee rauraa |

(શ્રી રામના નિધનને કારણે) ભરતે પણ યોગ સાધના કરી હતી

ਬਯਾਕੁਲ ਗਿਰੇ ਹਸਤ ਅਰੁ ਘੋਰਾ ॥

bayaakul gire hasat ar ghoraa |

આખા શહેરમાં ખળભળાટ મચી ગયો અને હાથી અને ઘોડા પણ પડવા લાગ્યા, ચિંતામાં પડી ગયા કે, રામે કઈ રમત રમી છે?

ਨਰ ਨਾਰੀ ਮਨ ਰਹਤ ਉਦਾਸਾ ॥

nar naaree man rahat udaasaa |

બ્રહ્મા સ્ફિન્ક્ટરને વિસ્ફોટ કરીને

ਕਹਾ ਰਾਮ ਕਰ ਗਏ ਤਮਾਸਾ ॥੮੫੨॥

kahaa raam kar ge tamaasaa |852|

આ વાતનો વિચાર કરતાં સ્ત્રી-પુરુષ હતાશામાં સરી પડ્યા.852.

ਭਰਥਊ ਜੋਗ ਸਾਧਨਾ ਸਾਜੀ ॥

bharthaoo jog saadhanaa saajee |

યોગની તમામ પદ્ધતિઓ (લછમન દ્વારા પણ) પ્રેક્ટિસ કરવામાં આવી હતી

ਜੋਗ ਅਗਨ ਤਨ ਤੇ ਉਪਰਾਜੀ ॥

jog agan tan te uparaajee |

ભરતે પણ યોગાભ્યાસ કરીને પોતાના શરીરમાં યોગની આગ ઉત્પન્ન કરી

ਬ੍ਰਹਮਰੰਧ੍ਰ ਝਟ ਦੈ ਕਰ ਫੋਰਾ ॥

brahamarandhr jhatt dai kar foraa |

પછી શત્રુઘ્ન (લવારી) ના બ્રહ્મા-રંધ્ર ફૂટ્યા

ਪ੍ਰਭ ਸੌ ਚਲਤ ਅੰਗ ਨਹੀ ਮੋਰਾ ॥੮੫੩॥

prabh sau chalat ang nahee moraa |853|

એક આંચકા સાથે તેનું બ્રહ્મરંધ્ર ફૂટ્યું અને ચોક્કસપણે રામ તરફ ગયો.853.

ਸਕਲ ਜੋਗ ਕੇ ਕੀਏ ਬਿਧਾਨਾ ॥

sakal jog ke kee bidhaanaa |

લવ અને કુશ બંને ત્યાં ગયા

ਲਛਮਨ ਤਜੇ ਤੈਸ ਹੀ ਪ੍ਰਾਨਾ ॥

lachhaman taje tais hee praanaa |

લક્ષ્મણ આલોસે આ કર્યું, તમામ પ્રકારના યોગનો અભ્યાસ કરીને તેણે પોતાનો જીવ છોડી દીધો.

ਬ੍ਰਹਮਰੰਧ੍ਰ ਲਵ ਅਰਿ ਫੁਨ ਫੂਟਾ ॥

brahamarandhr lav ar fun foottaa |

અને પિતાના ત્રણ ભાઈઓના અંતિમ સંસ્કાર કર્યા.

ਪ੍ਰਭ ਚਰਨਨ ਤਰ ਪ੍ਰਾਨ ਨਿਖੂਟਾ ॥੮੫੪॥

prabh charanan tar praan nikhoottaa |854|

પછી શત્રુઘ્નનું બ્રહ્મરંધ્ર પણ ફૂટ્યું અને તેણે ભગવાનના ચરણોમાં રહીને અંતિમ શ્વાસ લીધા.854.

ਲਵ ਕੁਸ ਦੋਊ ਤਹਾ ਚਲ ਗਏ ॥

lav kus doaoo tahaa chal ge |

ત્રણેયની પત્નીઓ ત્યાં આવી

ਰਘੁਬਰ ਸੀਅਹਿ ਜਰਾਵਤ ਭਏ ॥

raghubar seeeh jaraavat bhe |

લાવા અને કુશા બંને આગળ આવ્યા અને રામ અને સીતાના અંતિમ સંસ્કાર કર્યા

ਅਰ ਪਿਤ ਭ੍ਰਾਤ ਤਿਹੂੰ ਕਹ ਦਹਾ ॥

ar pit bhraat tihoon kah dahaa |

લવના માથા પર રાજ્ય (કોસલ દેશનું) મૂકવામાં આવ્યું હતું.

ਰਾਜ ਛਤ੍ਰ ਲਵ ਕੇ ਸਿਰ ਰਹਾ ॥੮੫੫॥

raaj chhatr lav ke sir rahaa |855|

તેઓએ તેમના પિતાના ભાઈઓના અંતિમ સંસ્કાર પણ કર્યા અને આ રીતે લાવાએ તેમના માથા પર શાહી છત્ર ધારણ કર્યું.855.

ਤਿਹੂੰਅਨ ਕੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਤਿਹ ਆਈ ॥

tihoonan kee isatree tih aaee |

કુશે પોતે ઉત્તરીય દેશ (રાજ્ય) લીધો,

ਸੰਗਿ ਸਤੀ ਹ੍ਵੈ ਸੁਰਗ ਸਿਧਾਈ ॥

sang satee hvai surag sidhaaee |

ત્રણેય ભાઈઓની પત્નીઓ ત્યાં આવી અને તેઓ પણ સતી થઈ અને સ્વર્ગસ્થ ધામમાં ચાલ્યા ગયા.

ਲਵ ਸਿਰ ਧਰਾ ਰਾਜ ਕਾ ਸਾਜਾ ॥

lav sir dharaa raaj kaa saajaa |

ડેક્કન (દેશનું રાજ્ય) લછમનના પુત્રોને આપવામાં આવ્યું હતું

ਤਿਹੂੰਅਨ ਤਿਹੂੰ ਕੁੰਟ ਕੀਅ ਰਾਜਾ ॥੮੫੬॥

tihoonan tihoon kuntt keea raajaa |856|

લાવાએ રાજપદ સંભાળ્યું અને ત્રણેય (પિતરાઈ ભાઈઓ) ને ત્રણ દિશાઓના રાજા બનાવ્યા.856.

ਉਤਰ ਦੇਸ ਆਪੁ ਕੁਸ ਲੀਆ ॥

autar des aap kus leea |

કુશે પોતે ઉત્તરીય દેશ (રાજ્ય) લીધો,

ਭਰਥ ਪੁਤ੍ਰ ਕਹ ਪੂਰਬ ਦੀਆ ॥

bharath putr kah poorab deea |

પૂરબ (દેશનું રાજ્ય) ભરતના પુત્રને આપવામાં આવ્યું હતું.

ਦਛਨ ਦੀਅ ਲਛਨ ਕੇ ਬਾਲਾ ॥

dachhan deea lachhan ke baalaa |

ડેક્કન (દેશનું રાજ્ય) લછમનના પુત્રોને આપવામાં આવ્યું હતું

ਪਛਮ ਸਤ੍ਰੁਘਨ ਸੁਤ ਬੈਠਾਲਾ ॥੮੫੭॥

pachham satrughan sut baitthaalaa |857|

કુશ પોતે ઉત્તર પર શાસન કરતો હતો, ભરતના પુત્રને દક્ષિણનું રાજ અને શત્રુઘ્નના પુત્રને પશ્ચિમનું શાસન આપવામાં આવ્યું હતું.857.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਰਾਮ ਕਥਾ ਜੁਗ ਜੁਗ ਅਟਲ ਸਭ ਕੋਈ ਭਾਖਤ ਨੇਤ ॥

raam kathaa jug jug attal sabh koee bhaakhat net |

શ્રીરામની કથા યુગો સુધી શાશ્વત છે, (તે કથા) શાશ્વત કહેવાય છે.

ਸੁਰਗ ਬਾਸ ਰਘੁਬਰ ਕਰਾ ਸਗਰੀ ਪੁਰੀ ਸਮੇਤ ॥੮੫੮॥

surag baas raghubar karaa sagaree puree samet |858|

રામની કથા યુગો સુધી અમર રહે છે અને આ રીતે રામ શહેરમાં (તમામ નિવાસી) સાથે સ્વર્ગમાં રહેવા ગયા.858.

ਇਤਿ ਰਾਮ ਭਿਰਾਤ ਤ੍ਰੀਅਨ ਸਹਿਤ ਸੁਰਗ ਗਏ ਅਰ ਸਗਰੀ ਪੁਰੀ ਸਹਿਤ ਸੁਰਗ ਗਏ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ॥

eit raam bhiraat treean sahit surag ge ar sagaree puree sahit surag ge dhiaae samaapatam |

"રામ ભાઈઓ અને તેમની પત્નીઓ સાથે સ્વર્ગમાં ગયા" શીર્ષકવાળા પ્રકરણનો અંત તે શહેરના તમામ રહેવાસીઓ સાથે બચિત્તર નાટકમાં રામાવતારમાં ગયો.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਜੋ ਇਹ ਕਥਾ ਸੁਨੈ ਅਰੁ ਗਾਵੈ ॥

jo ih kathaa sunai ar gaavai |

જો કોઈ આ રામ કથા સાંભળે અને વાંચે,

ਦੂਖ ਪਾਪ ਤਿਹ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵੈ ॥

dookh paap tih nikatt na aavai |

દુ:ખ અને પાપ તેની નજીક આવશે નહિ.

ਬਿਸਨ ਭਗਤਿ ਕੀ ਏ ਫਲ ਹੋਈ ॥

bisan bhagat kee e fal hoee |

વિષ્ણુની ઉપાસના કરવાથી (સમાન ફળ) મળશે.

ਆਧਿ ਬਯਾਧਿ ਛ੍ਵੈ ਸਕੈ ਨ ਕੋਇ ॥੮੫੯॥

aadh bayaadh chhvai sakai na koe |859|

જે આ કથા સાંભળશે અને ગાશે, તે કષ્ટો અને પાપોથી મુક્ત થઈ જશે. વિષ્ણુ (અને તેમના અવતાર રામ) પ્રત્યેની ભક્તિનો પુરસ્કાર કે તેમને કોઈપણ પ્રકારની બીમારી સ્પર્શે નહીં.859.