શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1293


ਸੁਨਹੁ ਬਾਤ ਤੁਮ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਾ ॥
sunahu baat tum raaj kumaaraa |

હે રાજકુમાર! તમે સાંભળો (મારી વાત).

ਰਤਨ ਮਤੀ ਤੁਮਰੀ ਜੋ ਰਾਨੀ ॥
ratan matee tumaree jo raanee |

તારી રાણી છે રત્નામતી,

ਯਹ ਮੁਰਿ ਅਤਿ ਸੇਵਕੀ ਪ੍ਰਮਾਨੀ ॥੧੦॥
yah mur at sevakee pramaanee |10|

તેણીને મારા ખૂબ વિશ્વાસુ સેવક તરીકે માનો. 10.

ਜੌ ਯਾ ਸੌ ਤੁਮ ਕਰਹੁ ਪ੍ਯਾਰਾ ॥
jau yaa sau tum karahu payaaraa |

જો તમે તેને પ્રેમ કરશો,

ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਤੁਮਰੋ ਤਬੈ ਉਧਾਰਾ ॥
hvai hai tumaro tabai udhaaraa |

તો જ તમારી પાસે લોન હશે.

ਸਤ੍ਰ ਹੋਇਗੋ ਨਾਸ ਤਿਹਾਰੋ ॥
satr hoeigo naas tihaaro |

તમારા શત્રુઓનો નાશ થશે.

ਤਬ ਜਾਨੌ ਤੂ ਭਗਤ ਹਮਾਰੋ ॥੧੧॥
tab jaanau too bhagat hamaaro |11|

ત્યારે (હું) સમજીશ કે તમે મારા ભક્ત છો. 11.

ਯੌ ਕਹਿ ਲੋਕੰਜਨ ਦ੍ਰਿਗ ਡਾਰੀ ॥
yau keh lokanjan drig ddaaree |

એમ કહીને (તેણે) તેની આંખમાં લોકાંજન (સુરમા) નાખ્યા.

ਭਈ ਲੋਪ ਨਹਿ ਜਾਇ ਨਿਹਾਰੀ ॥
bhee lop neh jaae nihaaree |

તે રહસ્યમય રીતે ગાયબ થઈ ગઈ અને જોઈ શકાઈ નહીં.

ਮੂੜ ਰਾਵ ਤਿਹ ਰੁਦ੍ਰ ਪ੍ਰਮਾਨਾ ॥
moorr raav tih rudr pramaanaa |

મૂર્ખ રાજાએ તેને રુદ્ર સમજી લીધો.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੁ ਪਸੂ ਨ ਜਾਨਾ ॥੧੨॥
bhed abhed kachh pasoo na jaanaa |12|

મૂર્ખને ભેદ વિશે કંઈ ખબર ન હતી. 12.

ਤਬ ਤੇ ਤਾ ਸੌ ਕੀਆ ਪ੍ਯਾਰਾ ॥
tab te taa sau keea payaaraa |

ત્યારથી તેની (રાજા) સાથે બીજી બધી સુંદર રાણીઓ

ਤਜਿ ਕਰਿ ਸਕਲ ਸੁੰਦਰੀ ਨਾਰਾ ॥
taj kar sakal sundaree naaraa |

ત્યાગ સાથે પ્રેમ કરવાનું શરૂ કર્યું.

ਇਹ ਛਲ ਛਲਾ ਚੰਚਲਾ ਰਾਜਾ ॥
eih chhal chhalaa chanchalaa raajaa |

ચંચલાએ આ યુક્તિથી રાજાને છેતર્યો

ਆਲੂਰੇ ਗੜ ਕੋ ਸਿਰਤਾਜਾ ॥੧੩॥
aaloore garr ko sirataajaa |13|

જેઓ અલુર ગઢના સ્વામી હતા. 13.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਉਨਤਾਲੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੩੯॥੬੩੪੨॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau unataalees charitr samaapatam sat subham sat |339|6342|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 339મા ચરિત્રનું સમાપન છે, બધા જ શુભ છે.339.6342. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਮਥੁਰਾ ਨਾਮ ਹਮਾਰੇ ਰਹੈ ॥
mathuraa naam hamaare rahai |

મથુરા નામની વ્યક્તિ અમારી વચ્ચે રહેતી હતી.

ਜਗ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਗੁਲਾਬੇ ਕਹੈ ॥
jag tih triyeh gulaabe kahai |

દુનિયા તેની પત્નીને ગુલાબો કહેતી.

ਰਾਮ ਦਾਸ ਨਾਮਾ ਤਹ ਆਯੋ ॥
raam daas naamaa tah aayo |

રામદાસ નામનો વ્યક્તિ ત્યાં આવ્યો.

ਨਿਰਖਿ ਨਾਰਿ ਤਿਹ ਮਦਨ ਸਤਾਯੋ ॥੧॥
nirakh naar tih madan sataayo |1|

(તે) સ્ત્રીને જોઈને તે વાસનાથી પરેશાન થઈ ગયો. 1.

ਬਹੁਤ ਬਰਿਸ ਤਾ ਸੌ ਵਹੁ ਰਹਾ ॥
bahut baris taa sau vahu rahaa |

તે ઘણા વર્ષો સુધી તેની સાથે રહ્યો

ਪੁਨਿ ਐਸੇ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਸੌ ਕਹਾ ॥
pun aaise tih triy sau kahaa |

અને પછી સ્ત્રીને આમ કહ્યું,

ਆਉ ਹੋਹਿ ਹਮਰੀ ਤੈ ਨਾਰੀ ॥
aau hohi hamaree tai naaree |

આવો! અને (હવે) તમે મારી પત્ની બનો.

ਕਸਿ ਦੈ ਹੈ ਤੁਹਿ ਯਹ ਮੁਰਦਾਰੀ ॥੨॥
kas dai hai tuhi yah muradaaree |2|

આ (મથુરા) મૃત માણસ તમને શું આપે છે? 2.

ਭਲੀ ਭਲੀ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਭਾਖੀ ॥
bhalee bhalee abalaa tin bhaakhee |

મહિલાએ તેને 'ભલી ભલી' કહી

ਚਿਤ ਮਹਿ ਰਾਖਿ ਨ ਕਾਹੂ ਆਖੀ ॥
chit meh raakh na kaahoo aakhee |

અને (આ બાબત) તમારા હૃદયમાં રાખો, કોઈને કહો નહીં.

ਜਬ ਮਥੁਰਾ ਆਯੋ ਤਿਹ ਧਾਮਾ ॥
jab mathuraa aayo tih dhaamaa |

જ્યારે મથુરા તેના ઘરે આવ્યો

ਤਬ ਅਸਿ ਬਚਨ ਬਖਾਨ੍ਯੋ ਬਾਮਾ ॥੩॥
tab as bachan bakhaanayo baamaa |3|

ત્યારે મહિલાએ આ રીતે વાત કરી. 3.

ਹਰੀ ਚੰਦ ਰਾਜਾ ਜਗ ਭਯੋ ॥
haree chand raajaa jag bhayo |

વિશ્વમાં રાજા હરિચંદનો જન્મ થયો હતો.

ਅੰਤ ਕਾਲ ਸੋ ਭੀ ਮਰਿ ਗਯੋ ॥
ant kaal so bhee mar gayo |

અંતે તે પણ મૃત્યુ પામ્યો.

ਮਾਨਧਾਤ ਪ੍ਰਭ ਭੂਪ ਬਢਾਯੋ ॥
maanadhaat prabh bhoop badtaayo |

માંધાતા નામનો એક મહાન રાજા હતો.

ਅੰਤ ਕਾਲ ਸੋਊ ਕਾਲ ਖਪਾਯੋ ॥੪॥
ant kaal soaoo kaal khapaayo |4|

તે પણ અંતે દુકાળથી માર્યો ગયો. 4.

ਜੋ ਨਰ ਨਾਰਿ ਭਯੋ ਸੋ ਮਰਾ ॥
jo nar naar bhayo so maraa |

(આ જગતમાં) જે સ્ત્રી-પુરુષ જન્મે છે, તે મૃત્યુ પામ્યા છે.

ਯਾ ਜਗ ਮਹਿ ਕੋਊ ਨ ਉਬਰਾ ॥
yaa jag meh koaoo na ubaraa |

આ દુનિયામાં કોઈ બાકી નથી.

ਇਹ ਜਗ ਥਿਰ ਏਕੈ ਕਰਤਾਰਾ ॥
eih jag thir ekai karataaraa |

આ દુનિયામાં એક જ સર્જક કાયમી છે

ਔਰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਇਹ ਸਗਲ ਸੰਸਾਰਾ ॥੫॥
aauar mritak ih sagal sansaaraa |5|

અને બાકીનું વિશ્વ નાશવંત છે. 5.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਯਾ ਜਗ ਮਹਿ ਸੋਈ ਜਿਯਤ ਪੁੰਨ੍ਯ ਦਾਨ ਜਿਨ ਕੀਨ ॥
yaa jag meh soee jiyat punay daan jin keen |

આ દુનિયામાં, ફક્ત તે જ જીવે છે (એટલે કે અમર છે) જેણે સારા કાર્યો કર્યા છે.

ਸਿਖਿਯਨ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰੀ ਜੋ ਮਾਗੈ ਸੋ ਦੀਨ ॥੬॥
sikhiyan kee sevaa karee jo maagai so deen |6|

જેણે શીખોની (સેવકો) સેવા કરી છે તેણે જે માંગ્યું તે આપ્યું છે. 6.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਯਹ ਉਪਦੇਸ ਸੁਨਤ ਜੜ ਢਰਿਯੋ ॥
yah upades sunat jarr dtariyo |

આ ઉપદેશ સાંભળીને મૂર્ખ મથુરા પડી ગયો

ਬਹੁਰਿ ਨਾਰਿ ਸੌ ਬਚਨ ਉਚਰਿਯੋ ॥
bahur naar sau bachan uchariyo |

અને પછી સ્ત્રીને કહેવા લાગ્યો.

ਜੋ ਉਪਜੈ ਜਿਯ ਭਲੀ ਤਿਹਾਰੈ ॥
jo upajai jiy bhalee tihaarai |

તમારા મનમાં જે આવ્યું છે તે સાચું છે.

ਵਹੈ ਕਾਮ ਮੈ ਕਰੌ ਸਵਾਰੈ ॥੭॥
vahai kaam mai karau savaarai |7|

હું એ જ કામ સારી રીતે કરીશ.7.

ਤ੍ਰਿਯ ਬਾਚ ॥
triy baach |

સ્ત્રીએ કહ્યું:

ਫਟਾ ਬਸਤ੍ਰ ਜਾ ਕਾ ਲਖਿ ਲੀਜੈ ॥
fattaa basatr jaa kaa lakh leejai |

જો તમે કોઈના ફાટેલા બખ્તર જોશો,

ਬਸਤ੍ਰ ਨਵੀਨ ਤੁਰਤ ਤਿਹ ਦੀਜੈ ॥
basatr naveen turat tih deejai |

તેને તરત જ નવું બખ્તર આપો.

ਜਾ ਕੈ ਘਰਿ ਮਹਿ ਹੋਇ ਨ ਦਾਰਾ ॥
jaa kai ghar meh hoe na daaraa |

જેના ઘરમાં પત્ની નથી,

ਤਾ ਕਹ ਦੀਜੈ ਅਪਨੀ ਨਾਰਾ ॥੮॥
taa kah deejai apanee naaraa |8|

તેને તમારી પત્ની આપો.8.

ਰਾਮ ਦਾਸ ਤਬ ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
raam daas tab taeh nihaariyo |

ત્યારે રામદાસે તેની સામે જોયું.

ਧਨ ਬਿਹੀਨ ਬਿਨੁ ਨਾਰਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
dhan biheen bin naar bichaariyo |

(તે) સંપત્તિથી નિરાધાર અને પત્ની વિનાનો હતો.

ਧਨ ਹੂੰ ਦੀਯਾ ਨਾਰਿ ਹੂੰ ਦੀਨੀ ॥
dhan hoon deeyaa naar hoon deenee |

(મથુરા) તેને પૈસા પણ આપ્યા અને પત્ની પણ આપી.

ਭਲੀ ਬੁਰੀ ਜੜ ਕਛੂ ਨ ਚੀਨੀ ॥੯॥
bhalee buree jarr kachhoo na cheenee |9|

એ મૂર્ખ કંઈ ખરાબ કે સારું વિચારતો નહોતો. 9.

ਇਹ ਛਲ ਗਈ ਜਾਰ ਕੇ ਨਾਰਾ ॥
eih chhal gee jaar ke naaraa |

આ યુક્તિથી (તે) સ્ત્રી સાથે ચાલ્યો ગયો.

ਬਸਤ੍ਰ ਦਰਬ ਲੈ ਸਾਥ ਅਪਾਰਾ ॥
basatr darab lai saath apaaraa |

(તેણી) સાથે ઘણું બખ્તર અને સંપત્તિ લીધી.

ਇਹ ਆਪਨ ਅਤਿ ਸਾਧ ਪਛਾਨਾ ॥
eih aapan at saadh pachhaanaa |

આ (મતલબ મથુરા) પોતાને મહાન સંત માનતો હતો

ਭਲੀ ਬੁਰੀ ਕਾ ਭੇਵ ਨ ਜਾਨਾ ॥੧੦॥
bhalee buree kaa bhev na jaanaa |10|

અને સારા-ખરાબનો ભેદ સમજ્યો નહિ. 10.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚਾਲੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੪੦॥੬੩੫੨॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau chaalees charitr samaapatam sat subham sat |340|6352|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 340મા ચરિત્રનો અંત થાય છે, બધુ જ શુભ છે.340.6352. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸੁਕ੍ਰਿਤਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਸੁਨਾ ॥
sukritaavatee nagar ik sunaa |

સુકૃતાવતી નામનું નગર સંભળાતું.

ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਬਹੁ ਗੁਨਾ ॥
sukrit sain raajaa bahu gunaa |

(જેમાંથી) સુકૃતા સેન નામનો એક ખૂબ જ ગુણવાન રાજા હતો.

ਸੁਭ ਲਛਨਿ ਦੇ ਨਾਰਿ ਬਿਰਾਜੈ ॥
subh lachhan de naar biraajai |

તેમના (ઘર)માં સુભ લાખાની પત્ની રહેતી હતી.

ਚੰਦ੍ਰ ਸੂਰ ਕੀ ਲਖਿ ਦੁਤਿ ਲਾਜੈ ॥੧॥
chandr soor kee lakh dut laajai |1|

(તેમને) ચંદ્ર અને સૂર્યનો પ્રકાશ (તેજ) જોઈને શરમાયા. 1.

ਸ੍ਰੀ ਅਪਛਰਾ ਦੇਇ ਸੁ ਬਾਲਾ ॥
sree apachharaa dee su baalaa |

(તેની પાસે) અપચારા દેઈ નામની એક છોકરી હતી,

ਮਾਨਹੁ ਸਕਲ ਰਾਗ ਕੀ ਮਾਲਾ ॥
maanahu sakal raag kee maalaa |

જાણે બધા રાગોની માળા હોય.

ਕਹੀ ਨ ਜਾਤ ਤਵਨ ਕੀ ਸੋਭਾ ॥
kahee na jaat tavan kee sobhaa |

તેની સુંદરતા વર્ણવી શકાતી નથી.

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਜਸ ਰਵਿ ਲਖਿ ਲੋਭਾ ॥੨॥
eindr chandr jas rav lakh lobhaa |2|

તેમનું સ્વરૂપ જોઈને ઈન્દ્ર, ચંદ્ર અને સૂર્ય પણ લોભી થઈ ગયા. 2.

ਤਹ ਇਕ ਆਇ ਗਯੋ ਸੌਦਾਗਰ ॥
tah ik aae gayo sauadaagar |

ત્યાં એક વેપારી આવ્યો.

ਪੂਤ ਸਾਥ ਤਿਹ ਜਾਨੁ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ॥
poot saath tih jaan prabhaakar |

તેને સૂર્ય જેવો પુત્ર હતો.

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਊਪਰ ਅਟਕੀ ॥
raaj sutaa tih aoopar attakee |

રાજ કુમારી તેમના પ્રેમમાં પડી ગયા

ਚਟਪਟ ਲਾਜ ਲੋਕ ਕੀ ਸਟਕੀ ॥੩॥
chattapatt laaj lok kee sattakee |3|

અને લોકોની લોજ ફેંકી દીધી હતી. 3.