શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1177


ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨਰੇਸ ਨਹਿ ਦੁਤਿਯ ਪ੍ਰਿਥੀ ਤਲ ਮਾਹਿ ॥੧॥
jaa sam aauar nares neh dutiy prithee tal maeh |1|

જેમના જેવો પૃથ્વી પર બીજો કોઈ રાજા નહોતો. 1.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸ੍ਰੀ ਮ੍ਰਿਗਰਾਜ ਕਲਾ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ॥
sree mrigaraaj kalaa taa kee triy |

માઇગ્રરાજ કલા તેમની પત્ની હતી

ਬਸਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੇ ਜਿਹ ਅੰਤਰ ਜਿਯ ॥
basat nripat ke jih antar jiy |

જે રાજાના હૃદયમાં વસે છે.

ਜਾ ਕੇ ਰੂਪ ਤੁਲਿ ਨਹਿ ਕੋਊ ॥
jaa ke roop tul neh koaoo |

તેના સ્વરૂપ જેવું કોઈ નહોતું.

ਏਕੈ ਘੜੀ ਬਿਧਾਤਾ ਸੋਊ ॥੨॥
ekai gharree bidhaataa soaoo |2|

વિધાતાએ એ જ બનાવ્યું હતું. 2.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਦੋਇ ਪੁਤ੍ਰ ਤਾ ਤੇ ਭਏ ਅਤਿ ਰੂਪ ਕੀ ਰਾਸਿ ॥
doe putr taa te bhe at roop kee raas |

તેમને બે પુત્રો જન્મ્યા જે અપાર સંપત્તિના હતા.

ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਮਹਿ ਜਾਨਿਯਤ ਜਾ ਕੋ ਤੇਜ ਰੁ ਤ੍ਰਾਸ ॥੩॥
teen bhavan meh jaaniyat jaa ko tej ru traas |3|

ત્રણ લોકોમાં તેની ઝડપ અને ડર માનવામાં આવતો હતો. 3.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਬ੍ਰਿਖਭ ਕੇਤੁ ਸੁਭ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਥਮ ਕੋ ਜਾਨਿਯੈ ॥
brikhabh ket subh naam pratham ko jaaniyai |

પ્રથમનું શુભ નામ બૃહભ કેતુ હતું

ਬ੍ਰਯਾਘ੍ਰ ਕੇਤੁ ਦੂਸਰ ਕੋ ਨਾਮ ਪ੍ਰਮਾਨਿਯੈ ॥
brayaaghr ket doosar ko naam pramaaniyai |

અને બીજાનું નામ બ્યાઘરા કેતુ હતું.

ਰੂਪਵਾਨ ਬਲਵਾਨ ਬਿਦਿਤ ਜਗ ਮੈ ਭਏ ॥
roopavaan balavaan bidit jag mai bhe |

તેઓ (બંને) વિશ્વમાં સુંદર અને મજબૂત કહેવાતા.

ਹੋ ਜਨੁਕ ਸੂਰ ਸਸਿ ਪ੍ਰਗਟ ਦੁਤਿਯ ਤਿਹ ਪੁਰ ਵਏ ॥੪॥
ho januk soor sas pragatt dutiy tih pur ve |4|

(એવું લાગતું હતું) જાણે એ શહેરમાં બીજો સૂર્ય અને ચંદ્ર દેખાયો. 4.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਜੋਬਨ ਝਮਕਾ ਤਿਨ ਕੇ ਤਨ ॥
jab joban jhamakaa tin ke tan |

જ્યારે તેઓ યુવાન થયા

ਜਾਤ ਭਯੋ ਜਬ ਹੀ ਲਰਿਕਾਪਨ ॥
jaat bhayo jab hee larikaapan |

અને બાળપણ પસાર થયું.

ਅਰਿ ਅਨੇਕ ਬਹੁ ਬਿਧਨ ਸੰਘਾਰੇ ॥
ar anek bahu bidhan sanghaare |

(પછી) તેઓએ ઘણા શત્રુઓને અનેક રીતે શણગાર્યા

ਚਾਕਰ ਪ੍ਰਜਾ ਅਪਨੇ ਪਾਰੇ ॥੫॥
chaakar prajaa apane paare |5|

અને પોતાની પ્રજા અને નોકરોનું પાલન-પોષણ કર્યું. 5.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਦੇਸ ਲੈ ਬਹੁ ਜੀਤੇ ਅਰਿ ਰਾਜ ॥
bhaat bhaat ke des lai bahu jeete ar raaj |

(તેઓએ) ઘણા જુદા જુદા દેશો પર વિજય મેળવ્યો અને ઘણા દુશ્મન રાજાઓને વશ કર્યા.

ਸਭਹਿਨ ਸਿਰ ਸੋਭਿਤ ਭਏ ਦਿਨਮਨਿ ਜ੍ਯੋ ਨਰ ਰਾਜ ॥੬॥
sabhahin sir sobhit bhe dinaman jayo nar raaj |6|

તે પુરુષાર્થી રાજાઓ સૌના માથા પર સૂર્યની જેમ શુભ હતા. 6.

ਰੂਪ ਕੁਅਰ ਘਟਿ ਪ੍ਰਥਮ ਮੈ ਦੂਸਰ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥
roop kuar ghatt pratham mai doosar roop apaar |

પ્રથમ કુંવારીનું કંઈક રૂપ હતું, પણ બીજીનું સ્વરૂપ અપાર હતું.

ਦੇਸ ਦੇਸ ਤੇ ਆਨਿ ਤ੍ਰਿਯ ਸੇਵਤ ਜਾਹਿ ਹਜਾਰ ॥੭॥
des des te aan triy sevat jaeh hajaar |7|

વિવિધ દેશોની હજારો મહિલાઓ તેમની સેવા કરતી હતી.7.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોર્થ:

ਐਸੋ ਕਿਸੀ ਨ ਦੇਸ ਜੈਸੋ ਲਹੁ ਸੁੰਦਰ ਕੁਅਰ ॥
aaiso kisee na des jaiso lahu sundar kuar |

આ યુવાન જેવો સુંદર દેશ બીજો કોઈ ન હતો.

ਕੈ ਦੂਸਰੋ ਦਿਨੇਸ ਕੈ ਨਿਸੇਸ ਅਲਿਕੇਸ ਯਹਿ ॥੮॥
kai doosaro dines kai nises alikes yeh |8|

તે અથવા અન્ય સૂર્ય, અથવા ચંદ્ર અથવા કુબેર હતા.8.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਤਾ ਕੀ ਮਾਤ ਪੁਤ੍ਰ ਕੀ ਲਖਿ ਛਬਿ ॥
taa kee maat putr kee lakh chhab |

તેની માતા અને પુત્રની છબી જોઈ

ਜਾਤ ਭਈ ਸੁਧਿ ਸਾਤ ਤਵਨ ਸਬ ॥
jaat bhee sudh saat tavan sab |

સાતેય સુધા ભૂલી ગયા.

ਰਮ੍ਯੋ ਚਹਤ ਲਹੁ ਸੁਤ ਕੇ ਸੰਗਾ ॥
ramayo chahat lahu sut ke sangaa |

તે નાના પુત્ર સાથે પ્રેમ કરવા માંગતી હતી

ਰਾਨੀ ਬ੍ਯਾਪੀ ਅਧਿਕ ਅਨੰਗਾ ॥੯॥
raanee bayaapee adhik anangaa |9|

(કારણ કે) વાસના (રાણીના શરીરમાં) બહુ વ્યાપી ગઈ હતી. 9.

ਤਿਹ ਤਬ ਚਹਾ ਨਾਥ ਕਹ ਮਰਿਯੈ ॥
tih tab chahaa naath kah mariyai |

પછી તેણે વિચાર્યું કે પતિ (રાજા)ને મારી નાખવો જોઈએ

ਪੁਨਿ ਟੀਕਾ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਸੰਘਰਿਯੈ ॥
pun tteekaa ko putr sanghariyai |

અને પછી રાજ તિલક મેળવનાર (સૌથી મોટા) પુત્રને મારી નાખવો જોઈએ.

ਕਵਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਹ ਕਹਾ ਬਿਚਾਰੋ ॥
kavan charitr kah kahaa bichaaro |

હું વિચારવા લાગ્યો કે કયું પાત્ર કરવું

ਲਹੁ ਸਿਰ ਪੁਤ੍ਰ ਛਤ੍ਰ ਕਹ ਢਾਰੋ ॥੧੦॥
lahu sir putr chhatr kah dtaaro |10|

કે નાના પુત્રના માથા પર શાહી છત્ર ઝુલાવવું જોઈએ. 10.

ਏਕ ਦਿਵਸ ਸਿਵ ਧੁਜਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥
ek divas siv dhujeh bulaayo |

(તેણે) એક દિવસ શિવ ધૂજ (રાજા રુદ્ર કેતુ)ને બોલાવ્યા

ਮਦਰਾ ਸੋ ਕਰਿ ਮਤ ਸੁਵਾਯੋ ॥
madaraa so kar mat suvaayo |

અને દારૂ પીને તેને પીવડાવ્યો હતો.

ਪੁਨਿ ਟੀਕਾ ਕੋ ਪੂਤ ਹਕਾਰਾ ॥
pun tteekaa ko poot hakaaraa |

પછી તિલક-ધારીના પુત્રને બોલાવ્યા

ਅਧਿਕ ਮਤ ਤਾਹੂ ਕਹ ਪ੍ਯਾਰਾ ॥੧੧॥
adhik mat taahoo kah payaaraa |11|

અને તેને પ્રેમથી (દારૂ પીને) વધુ નશો કર્યો. 11.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਪਤਿ ਸੁਤ ਪ੍ਰਥਮ ਸੁਵਾਇ ਕਰਿ ਕਾਢਿ ਲਿਯਾ ਅਸਿ ਹਾਥ ॥
pat sut pratham suvaae kar kaadt liyaa as haath |

તેના પતિ અને પુત્રની હત્યા કર્યા પછી, તેણીએ તેના હાથમાં તલવાર ખેંચી હતી.

ਪੂਤ ਹੇਤ ਮਾਰਾ ਤਿਨੈ ਹਾਥ ਆਪਨੇ ਸਾਥ ॥੧੨॥
poot het maaraa tinai haath aapane saath |12|

પોતાના (નાના) પુત્રના કારણે તેણે પોતાના હાથે જ તેમને મારી નાખ્યા. 12.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਮਾਰਿ ਪੂਤ ਪਤਿ ਰੋਇ ਪੁਕਾਰਾ ॥
maar poot pat roe pukaaraa |

પુત્ર અને પતિની હત્યા કર્યા બાદ તે રડવા લાગી હતી

ਪਤਿ ਸੁਤ ਸੁਤ ਪਤਿ ਮਾਰਿ ਸੰਘਾਰਾ ॥
pat sut sut pat maar sanghaaraa |

કે પતિએ પુત્રની હત્યા કરી અને પુત્રએ પતિની હત્યા કરી.

ਮਦ ਕੇ ਮਹਾ ਮਤ ਏ ਭਏ ॥
mad ke mahaa mat e bhe |

બંને દારૂના નશામાં ધૂત હતા.

ਆਪੁਸ ਮੈ ਕੋਪਿਤ ਤਨ ਤਏ ॥੧੩॥
aapus mai kopit tan te |13|

(તેથી) તેઓ અંદરોઅંદર ગુસ્સાથી લડ્યા. 13.