શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 115


ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਪੈਦਲ ਕਟੇ ਬਚਿਯੋ ਨ ਜੀਵਤ ਕੋਇ ॥
hai gai rath paidal katte bachiyo na jeevat koe |

હાથીઓ, ઘોડાઓ અને પગપાળા યોદ્ધાઓ બધાને કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા અને કોઈ પણ બચી શક્યું ન હતું.

ਤਬ ਆਪੇ ਨਿਕਸਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁੰਭ ਕਰੈ ਸੋ ਹੋਇ ॥੩੮॥੧੯੪॥
tab aape nikasiyo nripat sunbh karai so hoe |38|194|

પછી રાજા સુંભ પોતે યુદ્ધ માટે આગળ વધ્યા અને તેમને જોતાં જ જણાય છે કે તેઓ જે ઈચ્છે છે તે પ્રાપ્ત કરશે.38.194.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપી

ਸਿਵ ਦੂਤੀ ਇਤਿ ਦ੍ਰੁਗਾ ਬੁਲਾਈ ॥
siv dootee it drugaa bulaaee |

દેવી દુર્ગાએ પોતાની પાસે શિવ-દૂતિ બોલાવી.

ਕਾਨ ਲਾਗਿ ਨੀਕੈ ਸਮੁਝਾਈ ॥
kaan laag neekai samujhaaee |

આ બાજુ, દુર્ગાએ પ્રતિબિંબિત કર્યા પછી, શિવની સ્ત્રી દૂતને બોલાવી અને તેણીને ચેતનામાં આ સંદેશ આપ્યો:

ਸਿਵ ਕੋ ਭੇਜ ਦੀਜੀਐ ਤਹਾ ॥
siv ko bhej deejeeai tahaa |

શિવને ત્યાં મોકલો

ਦੈਤ ਰਾਜ ਇਸਥਿਤ ਹੈ ਜਹਾ ॥੩੯॥੧੯੫॥
dait raaj isathit hai jahaa |39|195|

ભગવાન શિવને તે સ્થાન પર મોકલો, જ્યાં રાક્ષસ-રાજા ઊભા છે.���39.195.

ਸਿਵ ਦੂਤੀ ਜਬ ਇਮ ਸੁਨ ਪਾਵਾ ॥
siv dootee jab im sun paavaa |

જ્યારે શિવ-દ્યુતિએ આ સાંભળ્યું

ਸਿਵਹਿੰ ਦੂਤ ਕਰਿ ਉਤੈ ਪਠਾਵਾ ॥
sivahin doot kar utai patthaavaa |

જ્યારે શિવની સ્ત્રી દૂતએ આ સાંભળ્યું, ત્યારે તેણે શિવને શિવના સંદેશવાહક તરીકે મોકલ્યો

ਸਿਵ ਦੂਤੀ ਤਾ ਤੇ ਭਯੋ ਨਾਮਾ ॥
siv dootee taa te bhayo naamaa |

ત્યારથી (દુર્ગાનું) નામ શિવ-દ્યુતિ પડ્યું.

ਜਾਨਤ ਸਕਲ ਪੁਰਖ ਅਰੁ ਬਾਮਾ ॥੪੦॥੧੯੬॥
jaanat sakal purakh ar baamaa |40|196|

તે દિવસથી, દુર્ગાનું નામ "શિવ-દૂતિ" (શિવના દૂત) થઈ ગયું, બધા સ્ત્રી-પુરુષો આ વાત જાણે છે.40.196.

ਸਿਵ ਕਹੀ ਦੈਤ ਰਾਜ ਸੁਨਿ ਬਾਤਾ ॥
siv kahee dait raaj sun baataa |

શિવ (ગયા) અને કહ્યું, હે રાક્ષસ-રાજા, મારી વાત સાંભળ.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਕਹਿਯੋ ਤੁਮਹੁ ਜਗਮਾਤਾ ॥
eih bidh kahiyo tumahu jagamaataa |

શિવે રાક્ષસ-રાજાને કહ્યું, મારી વાત સાંભળો, બ્રહ્માંડની માતાએ આ કહ્યું છે.

ਦੇਵਨ ਕੇ ਦੈ ਕੈ ਠਕੁਰਾਈ ॥
devan ke dai kai tthakuraaee |

કે કાં તો દેવતાઓને રાજ્ય આપો

ਕੈ ਮਾਡਹੁ ਹਮ ਸੰਗ ਲਰਾਈ ॥੪੧॥੧੯੭॥
kai maaddahu ham sang laraaee |41|197|

તે કાં તો તમે દેવતાઓને રાજ્ય પાછું આપો અથવા મારી સાથે યુદ્ધ કરો.���41.197.

ਦੈਤ ਰਾਜ ਇਹ ਬਾਤ ਨ ਮਾਨੀ ॥
dait raaj ih baat na maanee |

રાક્ષસ રાજાએ આ વાત સ્વીકારી નહિ.

ਆਪ ਚਲੇ ਜੂਝਨ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥
aap chale joojhan abhimaanee |

રાક્ષસ-રાજા સુંભે આ પ્રસ્તાવ સ્વીકાર્યો નહીં અને તેના ગૌરવમાં, યુદ્ધ માટે આગળ વધ્યો.

ਗਰਜਤ ਕਾਲਿ ਕਾਲ ਜ੍ਯੋ ਜਹਾ ॥
garajat kaal kaal jayo jahaa |

જ્યાં કાલકા કોલની જેમ ગર્જના કરી રહી હતી,

ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਭਯੋ ਅਸੁਰ ਪਤਿ ਤਹਾ ॥੪੨॥੧੯੮॥
praapat bhayo asur pat tahaa |42|198|

કાલી જે જગ્યાએ મૃત્યુની જેમ ગર્જના કરી રહ્યો હતો, તે રાક્ષસ-રાજા ત્યાં પહોંચ્યા.42.198.

ਚਮਕੀ ਤਹਾ ਅਸਨ ਕੀ ਧਾਰਾ ॥
chamakee tahaa asan kee dhaaraa |

ત્યાં કિરપાનની ધાર ચમકી.

ਨਾਚੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਬੈਤਾਰਾ ॥
naache bhoot pret baitaaraa |

ત્યાં તલવારની ધાર ચમકી અને ભૂત, ગોબ્લિન અને દુષ્ટ આત્માઓ નાચવા લાગ્યા.

ਫਰਕੇ ਅੰਧ ਕਬੰਧ ਅਚੇਤਾ ॥
farake andh kabandh achetaa |

આંખ આડા કાન કરી શરીર બેભાન થવા લાગ્યું.

ਭਿਭਰੇ ਭਈਰਵ ਭੀਮ ਅਨੇਕਾ ॥੪੩॥੧੯੯॥
bhibhare bheerav bheem anekaa |43|199|

ત્યાં માથા વગરના આંધળા થડ અણસમજુ ગતિમાં આવ્યા. ત્યાં ઘણા ભૈરવો અને ભીમ ફરવા લાગ્યા.43.199.

ਤੁਰਹੀ ਢੋਲ ਨਗਾਰੇ ਬਾਜੇ ॥
turahee dtol nagaare baaje |

ટ્રમ્પેટ, ડ્રમ, ગોંગ્સ વગાડવા લાગ્યા,

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਜੋਧਾ ਰਣਿ ਗਾਜੈ ॥
bhaat bhaat jodhaa ran gaajai |

ક્લેરિયોનેટ્સ, ડ્રમ્સ અને ટ્રમ્પેટ્સ કોઈપણ ઘણા પ્રકારના સંભળાય છે.

ਢਡਿ ਡਫ ਡਮਰੁ ਡੁਗਡੁਗੀ ਘਨੀ ॥
dtadd ddaf ddamar ddugaddugee ghanee |

અસંખ્ય ધડા, ડફ, ડમરુ અને ડુગડુગીસ,

ਨਾਇ ਨਫੀਰੀ ਜਾਤ ਨ ਗਨੀ ॥੪੪॥੨੦੦॥
naae nafeeree jaat na ganee |44|200|

ખંજરી, ટેબર વગેરે જોરથી વગાડવામાં આવતા હતા અને શહનાઈ વગેરે સંગીતના વાદ્યો એટલી સંખ્યામાં વગાડવામાં આવતા હતા કે તે ગણી શકાય તેમ નથી.44.200.

ਮਧੁਭਾਰ ਛੰਦ ॥
madhubhaar chhand |

મધુભાર સ્ટેન્ઝા

ਹੁੰਕੇ ਕਿਕਾਣ ॥
hunke kikaan |

ઘોડાઓ પડખે રહ્યા હતા,

ਧੁੰਕੇ ਨਿਸਾਣ ॥
dhunke nisaan |

ઘોડાઓ પડોશી પાડી રહ્યા છે અને ટ્રમ્પેટ ગૂંજી રહ્યા છે.

ਸਜੇ ਸੁ ਬੀਰ ॥
saje su beer |

હીરો સાચા હતા,

ਗਜੇ ਗਹੀਰ ॥੪੫॥੨੦੧॥
gaje gaheer |45|201|

પથારીવશ યોદ્ધાઓ ગર્જના કરી રહ્યા છે.45.201.

ਝੁਕੇ ਨਿਝਕ ॥
jhuke nijhak |

તેઓ ઝુકાવતા હતા (એકબીજા પર)

ਬਜੇ ਉਬਕ ॥
baje ubak |

નિઃસંકોચ નજીક આવતા હીરો પ્રહારો અને કૂદકા મારતા હોય છે.

ਸਜੇ ਸੁਬਾਹ ॥
saje subaah |

સુંદર યોદ્ધાઓ સાચા હતા,

ਅਛੈ ਉਛਾਹ ॥੪੬॥੨੦੨॥
achhai uchhaah |46|202|

સ્માર્ટ યોદ્ધાઓ એકબીજા સાથે લડે છે અને સુંદર નાયકો પોતાની જાતને શણગારે છે. સ્વર્ગીય કન્યાઓ (અપ્સરાઓ) પ્રેરણા અનુભવી રહી છે.46.202.

ਕਟੇ ਕਿਕਾਣ ॥
katte kikaan |

(ઘણા) ઘોડાઓ કાપવામાં આવ્યા હતા,

ਫੁਟੈ ਚਵਾਣ ॥
futtai chavaan |

ઘોડાઓ કાપવામાં આવી રહ્યા છે અને ચહેરા ફાડી રહ્યા છે.

ਸੂਲੰ ਸੜਾਕ ॥
soolan sarraak |

(ક્યાંક) ત્રિશુલનો શોક થતો

ਉਠੇ ਕੜਾਕ ॥੪੭॥੨੦੩॥
autthe karraak |47|203|

ત્રિશૂળથી બનેલો અવાજ સંભળાઈ રહ્યો છે. 47.203.

ਗਜੇ ਜੁਆਣ ॥
gaje juaan |

છોકરાઓ ગર્જના કરી રહ્યા હતા,

ਬਜੇ ਨਿਸਾਣਿ ॥
baje nisaan |

ટ્રમ્પેટ ગૂંજી રહ્યા છે અને યુવા યોદ્ધાઓ ગર્જના કરી રહ્યા છે.

ਸਜੇ ਰਜੇਾਂਦ੍ਰ ॥
saje rajeaandr |

રાજાઓને શણગારવામાં આવ્યા હતા,

ਗਜੇ ਗਜੇਾਂਦ੍ਰ ॥੪੮॥੨੦੪॥
gaje gajeaandr |48|204|

રાજાઓ અને સરદારો સુશોભિત છે અને હાથીઓ ચીસ પાડી રહ્યા છે.48.204.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ભુજંગ પ્રયાત શ્લોક

ਫਿਰੇ ਬਾਜੀਯੰ ਤਾਜੀਯੰ ਇਤ ਉਤੰ ॥
fire baajeeyan taajeeyan it utan |

સુંદર ઘોડાઓ અહીં અને ત્યાં ફરતા હોય છે.

ਗਜੇ ਬਾਰਣੰ ਦਾਰੁਣੰ ਰਾਜ ਪੁਤ੍ਰੰ ॥
gaje baaranan daarunan raaj putran |

રાજકુમારોના હાથીઓ ભયજનક રીતે ગર્જના કરે છે.