શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 459

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਆਨਨ ਮੈ ਮਸੁ ਭੀਜਤ ਹੈ ਬਰ ਬਾਰਿਜ ਸੇ ਜੁਗ ਲੋਚਨ ਤੇਰੇ ॥

aanan mai mas bheejat hai bar baarij se jug lochan tere |

“તમારી યુવાની અને તમારી આંખો કમળના કારણે તમારા ઉપરના હોઠ પર ઉગેલા વાળ સંતૃપ્ત લાગે છે

ਛੂਟਿ ਰਹੀ ਅਲਕੈ ਕਟਿ ਲਉ ਇਹ ਭਾਤਿ ਮਨੋ ਜੁਗ ਨਾਗ ਕਰੇਰੇ ॥

chhoott rahee alakai katt lau ih bhaat mano jug naag karere |

તમારા કમર સુધીના વાળ બે સાપની જેમ ઝૂલતા હોય છે

ਆਨੰਦ ਕੰਦ ਕਿਧੋ ਮੁਖ ਚੰਦ ਕਟੇ ਦੁਖ ਫੰਧ ਚਕੋਰਨ ਕੇਰੇ ॥

aanand kand kidho mukh chand katte dukh fandh chakoran kere |

"તમારો ચહેરો તેના જેવો છે, જે જોઈને, પેટ્રિજની વેદના દૂર થઈ ગઈ છે

ਸੁੰਦਰ ਸੂਰਤਿ ਕੈਸੇ ਹਨੋ ਤੁਮ ਦੇਖਿ ਦਇਆ ਉਪਜੀ ਜੀਅ ਮੇਰੇ ॥੧੬੧੯॥

sundar soorat kaise hano tum dekh deaa upajee jeea mere |1619|

તમારી ભવ્ય આકૃતિ જોઈને મારા મનમાં દયા ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી હું તમને કેવી રીતે મારી શકું?” 1619.

ਪਾਰਥ ਹੇਰਿ ਹਸਿਓ ਸੁਨਿ ਬੈਨ ਚਲਿਯੋ ਮਨ ਭੀਤਰ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ॥

paarath her hasio sun bain chaliyo man bheetar kop bhariyo |

અર્જન, (ખડગ સિંહ) ને જોઈને (તેના) શબ્દો સાંભળીને હસ્યો અને મનમાં ગુસ્સો લઈને ચાલ્યો ગયો.

ਧਨੁ ਬਾਨ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਪਾਨਿ ਲੀਯੋ ਲਲਕਾਰਿ ਪਰਿਓ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਡਰਿਯੋ ॥

dhan baan sanbhaar kai paan leeyo lalakaar pario na ratee ku ddariyo |

રાજા તરફ જોઈને અર્જુન હસી પડ્યો અને મનમાં ક્રોધિત થઈ ગયો, તેણે નિર્ભયતાથી ધનુષ અને બાણ હાથમાં લીધા અને બૂમ પાડી.

ਉਤ ਤੇ ਖੜਗੇਸ ਭਯੋ ਸਮੁਹੈ ਅਤਿ ਬਾਨਨ ਕੋ ਦੁਹੂੰ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ॥

aut te kharrages bhayo samuhai at baanan ko duhoon judh kariyo |

બીજી બાજુથી, તેની સામે આવીને, યુદ્ધ શરૂ કર્યું

ਤਬ ਪਾਰਥ ਸਿਉ ਲਰਬੋ ਤਜਿ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਭੀਮ ਕੇ ਊਪਰਿ ਧਾਇ ਪਰਿਯੋ ॥੧੬੨੦॥

tab paarath siau larabo taj kai nrip bheem ke aoopar dhaae pariyo |1620|

અર્જુનને બાજુએ મૂકીને તે ભીમ પર પડ્યો.1620.

ਤਬ ਭੀਨ ਕੋ ਸ੍ਯੰਦਨ ਕਾਟਿ ਦਯੋ ਅਰੁ ਬੀਰ ਘਨੇ ਰਨ ਮਾਝ ਛਏ ਹੈ ॥

tab bheen ko sayandan kaatt dayo ar beer ghane ran maajh chhe hai |

પછી તેણે ભીમના રથને તોડી નાખ્યો અને ઘણા યોદ્ધાઓને મેદાનમાં પછાડી દીધા

ਘਾਇਲ ਏਕ ਪਰੈ ਛਿਤ ਪੈ ਇਕ ਘਾਇਲ ਘਾਇਲ ਆਇ ਖਏ ਹੈ ॥

ghaaeil ek parai chhit pai ik ghaaeil ghaaeil aae khe hai |

ઘણા યોદ્ધાઓ ઘાયલ થયા અને જમીન પર પડી ગયા અને ઘણા ઘાયલો ઘાયલ લોકો સાથે લડ્યા.

ਏਕ ਗਏ ਭਜਿ ਕੈ ਇਕ ਤੋ ਸਜਿ ਕੈ ਹਥਿਯਾਰਨ ਕੋਪ ਤਏ ਹੈ ॥

ek ge bhaj kai ik to saj kai hathiyaaran kop te hai |

ઘણા ભાગી ગયા છે અને કેટલાક ગુસ્સે થઈને તેમના હથિયારો ઉપાડી રહ્યા છે

ਏਕ ਫਿਰੈ ਭਟ ਕਾਪਤ ਹੀ ਕਰ ਤੇ ਛੁਟ ਕੈ ਕਰਵਾਰਿ ਗਏ ਹੈ ॥੧੬੨੧॥

ek firai bhatt kaapat hee kar te chhutt kai karavaar ge hai |1621|

ઘણા યોદ્ધાઓના હાથમાંથી તલવારો પડી ગઈ.1621.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਪੁਨਿ ਪਾਰਥ ਧਨੁ ਲੈ ਫਿਰਿਓ ਕਸਿ ਕੈ ਤੀਛਨ ਬਾਨ ॥

pun paarath dhan lai firio kas kai teechhan baan |

પછી અર્જન, તેનું ધનુષ્ય લઈને (તેના પર) તીક્ષ્ણ તીર માર્યો, (ખડગ સિંહ) તરફ વળ્યો.

ਮਾਰਤ ਭਯੋ ਖੜਗੇਸ ਤਨ ਮਨਿ ਅਰਿ ਬਧਿ ਹਿਤ ਜਾਨਿ ॥੧੬੨੨॥

maarat bhayo kharrages tan man ar badh hit jaan |1622|

પછી અર્જુન, તેનું ધનુષ્ય ઉપાડીને, પાછો ફર્યો અને તેણે તેને સજ્જડ કરી, તેને મારવા માટે ખડગ સિંહ પર તીક્ષ્ણ તીર ચલાવ્યું.1622.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬਾਨ ਲਗਿਯੋ ਜਬ ਹੀ ਤਿਹ ਕਉ ਤਬ ਹੀ ਰਿਸਿ ਕੈ ਕਹੀ ਭੂਪਤਿ ਬਾਤੈ ॥

baan lagiyo jab hee tih kau tab hee ris kai kahee bhoopat baatai |

તીર વાગતા જ રાજા ગુસ્સે થઈ ગયો અને વાત કહી

ਕਾਹੇ ਕਉ ਆਗਿ ਬਿਰਾਨੀ ਜਰੈ ਸੁਨ ਰੇ ਮ੍ਰਿਦ ਮੂਰਤਿ ਹਉ ਕਹੋ ਤਾ ਤੈ ॥

kaahe kau aag biraanee jarai sun re mrid moorat hau kaho taa tai |

જ્યારે તીર રાજાને વાગ્યું ત્યારે તેણે ગુસ્સામાં અર્જુનને કહ્યું, “હે મંત્રમુગ્ધ ચહેરાના યોદ્ધા! તમે બીજાની આગમાં શા માટે બળી રહ્યા છો?

ਤਾਹੀ ਸਮੇਤ ਹਨੋ ਤੁਮ ਕਉ ਸਿਖਈ ਜਿਹ ਬਾਨ ਚਲਾਨ ਕੀ ਘਾਤੈ ॥

taahee samet hano tum kau sikhee jih baan chalaan kee ghaatai |

“હું તને તારા તીરંદાજીના શિક્ષક સાથે મારી નાખીશ

ਜਾਹੁ ਚਲੇ ਗ੍ਰਿਹ ਛਾਡਤ ਹੋ ਤੁਝਿ ਸੁੰਦਰ ਨੈਨਨਿ ਜਾਨਿ ਕੈ ਨਾਤੈ ॥੧੬੨੩॥

jaahu chale grih chhaaddat ho tujh sundar nainan jaan kai naatai |1623|

તમારી આંખો સુંદર છે, તેથી તમે ઘરે જઈ શકો છો, હું તમને છોડી દઉં છું.” 1623.

ਯੌ ਕਹਿ ਭੂਪਤਿ ਪਾਰਥ ਕਉ ਰਨਿ ਧਾਇ ਪਰਿਓ ਕਰ ਲੈ ਅਸਿ ਪੈਨਾ ॥

yau keh bhoopat paarath kau ran dhaae pario kar lai as painaa |

અર્જુનને આ શબ્દો કહીને, અને તેની ધારદાર તલવાર હાથમાં લઈને, રાજા સૈન્ય પર પડ્યો.

ਸੈਨ ਨਿਹਾਰਿ ਮਹਾ ਬਲੁ ਧਾਰਿ ਹਕਾਰਿ ਪਰਿਓ ਮਨ ਰੰਚਕ ਭੈ ਨਾ ॥

sain nihaar mahaa bal dhaar hakaar pario man ranchak bhai naa |

સૈન્ય તરફ જોઈને, તે, પરાક્રમી, સંપૂર્ણ નિર્ભય બનીને, સૈન્યને પડકાર્યો

ਸਤ੍ਰਨ ਕੇ ਅਵਸਾਨ ਗਏ ਛੁਟ ਕੋਊ ਸਕਿਓ ਕਰਿ ਆਯੁਧ ਲੈ ਨਾ ॥

satran ke avasaan ge chhutt koaoo sakio kar aayudh lai naa |

તેને જોઈને દુશ્મનો ભયભીત થઈ ગયા, તેઓ તેમના હથિયારો પકડી શક્યા નહીં

ਮਾਰਿ ਅਨੇਕ ਦਏ ਰਨ ਮੈ ਇਕ ਪਾਨੀ ਹੀ ਪਾਨੀ ਰਟੈ ਕਰਿ ਸੈਨਾ ॥੧੬੨੪॥

maar anek de ran mai ik paanee hee paanee rattai kar sainaa |1624|

તેણે યુદ્ધમાં ઘણાને માર્યા અને આખી સેનાએ 'પાણી, પાણી' 1624 ના બૂમો પાડી.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਭਜੀ ਸੈਨ ਜਬ ਪਾਡਵੀ ਕਿਸਨ ਬਿਲੋਕੀ ਨੈਨ ॥

bhajee sain jab paaddavee kisan bilokee nain |

જ્યારે કૃષ્ણે પાંડવ સેનાને ભાગતી જોઈ.

ਦੁਰਜੋਧਨ ਸੋ ਯੌ ਕਹੀ ਤੁਮ ਧਾਵਹੁ ਲੈ ਸੈਨ ॥੧੬੨੫॥

durajodhan so yau kahee tum dhaavahu lai sain |1625|

જ્યારે કૃષ્ણએ પાંડવ સેનાને ભાગતી જોઈ, ત્યારે તેમણે દુર્યોધનને હુમલો કરવા કહ્યું.1625.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੈ ਹਰਿ ਕੀ ਬਤੀਆ ਸਜਿ ਕੈ ਦੁਰਜੋਧਨ ਸੈਨ ਸਿਧਾਰਿਓ ॥

yau sun kai har kee bateea saj kai durajodhan sain sidhaario |

કૃષ્ણના શબ્દો સાંભળીને દુર્યોધન તેની શય્યાવૃત્તિ સાથે આગળ વધ્યો

ਭੀਖਮ ਆਗੈ ਭਯੋ ਸੰਗ ਭਾਨੁਜ ਦ੍ਰੋਣ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦਿਜ ਸਾਥ ਪਧਾਰਿਓ ॥

bheekham aagai bhayo sang bhaanuj dron kripaa dij saath padhaario |

કરણની સાથે ભીષ્મ, દ્રોણાચાર્ય, કૃપાચાર્ય વગેરે હતા.

ਧਾਇ ਪਰੇ ਅਰਰਾਇ ਸਬੈ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਸੋ ਅਤਿ ਹੀ ਰਨ ਪਾਰਿਓ ॥

dhaae pare araraae sabai tih bhoopat so at hee ran paario |

અને આ બધા પરાક્રમીઓએ રાજા ખડગ સિંહ સાથે ભયાનક યુદ્ધ કર્યું

ਆਗੇ ਹੁਇ ਭੂਪ ਲਰਿਓ ਨ ਡਰਿਓ ਸਭ ਕਉ ਸਰ ਏਕ ਹੀ ਏਕ ਪ੍ਰਹਾਰਿਓ ॥੧੬੨੬॥

aage hue bhoop lario na ddario sabh kau sar ek hee ek prahaario |1626|

નિર્ભયતાથી આગળ વધ્યો અને તેણે દરેક તરફ એક તીર છોડ્યું.1626.

ਤਬ ਭੀਖਮ ਕੋਪ ਕੀਓ ਮਨ ਮੈ ਇਹ ਭੂਪਤਿ ਪੈ ਬਹੁ ਤੀਰ ਚਲਾਏ ॥

tab bheekham kop keeo man mai ih bhoopat pai bahu teer chalaae |

ત્યારે ભીષ્મ ગુસ્સે થયા અને રાજા તરફ ઘણા તીરો છોડ્યા

ਆਵਤ ਬਾਨ ਸੋ ਬਾਨ ਕਟੇ ਖੜਗੇਸ ਮਹਾ ਅਸਿ ਲੈ ਕਰਿ ਧਾਏ ॥

aavat baan so baan katte kharrages mahaa as lai kar dhaae |

જે આ બધા તીરોને અટકાવીને પોતાની તલવાર લઈને આગળ દોડ્યો

ਹੋਤ ਭਯੋ ਤਹ ਜੁਧੁ ਬਡੋ ਰਿਸਿ ਭੀਖਮ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਬੈਨ ਸੁਨਾਏ ॥

hot bhayo tah judh baddo ris bheekham ko nrip bain sunaae |

ભયંકર યુદ્ધ થયું અને રાજાએ ગુસ્સે થઈને ભીષ્મને કહ્યું

ਤਉ ਲਖਿ ਹੋ ਹਮਰੇ ਬਲ ਕਉ ਜਬ ਹੀ ਜਮ ਕੇ ਬਸਿ ਹੋ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਏ ॥੧੬੨੭॥

tau lakh ho hamare bal kau jab hee jam ke bas ho grih jaae |1627|

તે ભયાનક યુદ્ધમાં, રાજાએ ભીષ્મને સાંભળીને કહ્યું: 'તમે મારી શક્તિને ત્યારે જ જાણશો, જ્યારે તમે યમના ધામમાં પહોંચશો.'1627.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਭਜਤ ਨ ਭੀਖਮ ਜੁਧ ਤੇ ਭੂਪ ਲਖੀ ਇਹ ਗਾਥ ॥

bhajat na bheekham judh te bhoop lakhee ih gaath |

રાજા સમજી ગયા કે ભીષ્મ પિતા યુદ્ધમાંથી ભાગી જવાના નથી.

ਸੀਸ ਕਟਿਓ ਤਿਹ ਸੂਤ ਕੋ ਏਕ ਬਾਨ ਕੇ ਸਾਥ ॥੧੬੨੮॥

sees kattio tih soot ko ek baan ke saath |1628|

ખડગ સિંહે જોયું કે ભીષ્મ યુદ્ધમાંથી ભાગી રહ્યા નથી, તેમણે ભીષ્મના સારથિનું માથું એક તીરથી કાપી નાખ્યું.1628.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਅਸ੍ਵ ਲੈ ਭੀਖਮ ਕੋ ਭਜਿ ਗੇ ਤਬ ਹੀ ਦੁਰਜੋਧਨ ਕੋਪ ਭਰਿਓ ॥

asv lai bheekham ko bhaj ge tab hee durajodhan kop bhario |

ભીષ્મને લઈને (રથમાં) ઘોડાઓ ભાગ્યા, તો દુર્યોધન ક્રોધથી ભરાઈ ગયો.

ਸੰਗ ਦ੍ਰੋਣ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਬਰ ਲੈ ਬਰਮਾਕ੍ਰਿਤ ਜਾਦਵ ਜਾਇ ਪਰਿਓ ॥

sang dron ko putr kripaa bar lai baramaakrit jaadav jaae pario |

તે દ્રોણાચાર્ય, કૃપાચાર્ય, ક્રાતવર્મા અને યાદવો વગેરેના પુત્ર સાથે રાજા પર પડ્યો.

ਧਨੁ ਬਾਨ ਲੈ ਦ੍ਰਉਣ ਹੂੰ ਆਪ ਤਬੈ ਹਠ ਠਾਨਿ ਰਹਿਓ ਨਹਿ ਨੈਕੁ ਡਰਿਓ ॥

dhan baan lai draun hoon aap tabai hatth tthaan rahio neh naik ddario |

ત્યારે દ્રોણાચાર્ય પણ ધનુષ અને બાણ લઈને જીદ કરીને ઉભા રહ્યા અને જરા પણ ડર્યા નહિ.

ਕਰਵਾਰਿ ਕਟਾਰਿਨਿ ਸੂਲਨਿ ਸਾਗਨਿ ਚਕ੍ਰਨਿ ਕੋ ਅਤਿ ਜੂਝ ਕਰਿਓ ॥੧੬੨੯॥

karavaar kattaarin soolan saagan chakran ko at joojh kario |1629|

દ્રોણાચાર્યએ પોતે જ પોતાનું ધનુષ્ય અને તીર હાથમાં લઈને સતત અને નિર્ભયતાથી પ્રતિકાર કર્યો અને પોતાની તલવાર, કટારી, ત્રિશૂળ, લાન્સ, ડિસ્કસ વગેરે વડે ભયાનક યુદ્ધ કર્યું.1629.