શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 76


ਪੁਨਹਾ ॥
punahaa |

પુન્હા

ਬਹੁਰਿ ਭਇਓ ਮਹਖਾਸੁਰ ਤਿਨ ਤੋ ਕਿਆ ਕੀਆ ॥
bahur bheio mahakhaasur tin to kiaa keea |

પછી મહિષાસુર દેખાયો અને તેણે જે કર્યું તે નીચે મુજબ છે:

ਭੁਜਾ ਜੋਰਿ ਕਰਿ ਜੁਧੁ ਜੀਤ ਸਭ ਜਗੁ ਲੀਆ ॥
bhujaa jor kar judh jeet sabh jag leea |

પોતાની સશસ્ત્ર શક્તિથી તેણે આખી દુનિયા જીતી લીધી.

ਸੂਰ ਸਮੂਹ ਸੰਘਾਰੇ ਰਣਹਿ ਪਚਾਰ ਕੈ ॥
soor samooh sanghaare raneh pachaar kai |

તેણે યુદ્ધના મેદાનમાં તમામ દેવતાઓને પડકાર ફેંક્યો.

ਟੂਕਿ ਟੂਕਿ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ਆਯੁਧ ਧਾਰ ਕੈ ॥੧੩॥
ttook ttook kar ddaare aayudh dhaar kai |13|

અને તેના હથિયારોથી તેણે તે બધાને કાપી નાખ્યા.13.

ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |

સ્વય્યા

ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਮਹਿਖਾਸੁਰ ਦਾਨਵ ਮਾਰਿ ਸਭੈ ਸੁਰ ਸੈਨ ਗਿਰਾਇਓ ॥
judh kariyo mahikhaasur daanav maar sabhai sur sain giraaeio |

રાક્ષસો-રાજા મહિષાસુરે યુદ્ધ કર્યું અને તમામ દેવતાઓની શક્તિઓને મારી નાખી.

ਕੈ ਕੈ ਦੁ ਟੂਕ ਦਏ ਅਰਿ ਖੇਤਿ ਮਹਾ ਬਰਬੰਡ ਮਹਾ ਰਨ ਪਾਇਓ ॥
kai kai du ttook de ar khet mahaa barabandd mahaa ran paaeio |

તેણે પરાક્રમી યોદ્ધાઓને અડધા ભાગમાં કાપીને મેદાનમાં ફેંકી દીધા, તેણે આટલું ભયંકર અને ભયંકર યુદ્ધ કર્યું.

ਸ੍ਰਉਣਤ ਰੰਗ ਸਨਿਓ ਨਿਸਰਿਓ ਜਸੁ ਇਆ ਛਬਿ ਕੋ ਮਨ ਮੈ ਇਹਿ ਆਇਓ ॥
sraunat rang sanio nisario jas eaa chhab ko man mai ihi aaeio |

તેને લોહીથી લથપથ જોઈને કવિના મનમાં એવું લાગે છે:

ਮਾਰਿ ਕੈ ਛਤ੍ਰਨਿ ਕੁੰਡ ਕੈ ਛੇਤ੍ਰ ਮੈ ਮਾਨਹੁ ਪੈਠਿ ਕੈ ਰਾਮ ਜੂ ਨਾਇਓ ॥੧੪॥
maar kai chhatran kundd kai chhetr mai maanahu paitth kai raam joo naaeio |14|

જાણે કે ક્ષત્રિયોને મારી રહ્યા હોય, પરશુરામે તેમના લોહીમાં સ્નાન કર્યું છે.14.

ਲੈ ਮਹਖਾਸੁਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸੁ ਸਸਤ੍ਰ ਸਬੈ ਕਲਵਤ੍ਰ ਜਿਉ ਚੀਰ ਕੈ ਡਾਰੈ ॥
lai mahakhaasur asatr su sasatr sabai kalavatr jiau cheer kai ddaarai |

પોતાના શસ્ત્રો અને શસ્ત્રો વડે મહિષાસુરે કરવતની જેમ યોદ્ધાઓને જોયા અને ફેંકી દીધા.

ਲੁਥ ਪੈ ਲੁਥ ਰਹੀ ਗੁਥਿ ਜੁਥਿ ਗਿਰੇ ਗਿਰ ਸੇ ਰਥ ਸੇਾਂਧਵ ਭਾਰੇ ॥
luth pai luth rahee guth juth gire gir se rath seaandhav bhaare |

મૃતદેહની લાશ પડી છે અને મોટા ઘોડાઓ પહાડોની જેમ ટોળામાં પડ્યા છે.

ਗੂਦ ਸਨੇ ਸਿਤ ਲੋਹੂ ਮੈ ਲਾਲ ਕਰਾਲ ਪਰੇ ਰਨ ਮੈ ਗਜ ਕਾਰੇ ॥
good sane sit lohoo mai laal karaal pare ran mai gaj kaare |

કાળા હાથી સફેદ ચરબી અને લાલ લોહી સાથે મેદાનમાં પડ્યા છે.

ਜਿਉ ਦਰਜੀ ਜਮ ਮ੍ਰਿਤ ਕੇ ਸੀਤ ਮੈ ਬਾਗੇ ਅਨੇਕ ਕਤਾ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥੧੫॥
jiau darajee jam mrit ke seet mai baage anek kataa kar ddaare |15|

તેઓ બધા મૃત હાલતમાં પડેલા છે જાણે દરજી, કપડા કાપીને તેમના ઢગલા કરે છે.15.

ਲੈ ਸੁਰ ਸੰਗ ਸਬੈ ਸੁਰਪਾਲ ਸੁ ਕੋਪ ਕੇ ਸਤ੍ਰੁ ਕੀ ਸੈਨ ਪੈ ਧਾਏ ॥
lai sur sang sabai surapaal su kop ke satru kee sain pai dhaae |

ઈન્દ્રએ બધા દેવતાઓને પોતાની સાથે લઈને દુશ્મનોની સેના પર આક્રમણ કર્યું.

ਦੈ ਮੁਖ ਢਾਰ ਲੀਏ ਕਰਵਾਰ ਹਕਾਰ ਪਚਾਰ ਪ੍ਰਹਾਰ ਲਗਾਏ ॥
dai mukh dtaar lee karavaar hakaar pachaar prahaar lagaae |

મોઢાને ઢાલથી ઢાંકીને અને હાથમાં તલવાર પકડીને જોરથી બૂમો પાડીને હુમલો કર્યો.

ਸ੍ਰਉਨ ਮੈ ਦੈਤ ਸੁਰੰਗ ਭਏ ਕਬਿ ਨੇ ਮਨ ਭਾਉ ਇਹੈ ਛਬਿ ਪਾਏ ॥
sraun mai dait surang bhe kab ne man bhaau ihai chhab paae |

રાક્ષસો લોહીથી રંગાયેલા છે અને તે કવિને લાગે છે

ਰਾਮ ਮਨੋ ਰਨ ਜੀਤ ਕੈ ਭਾਲਕ ਦੈ ਸਿਰਪਾਉ ਸਬੈ ਪਹਰਾਏ ॥੧੬॥
raam mano ran jeet kai bhaalak dai sirapaau sabai paharaae |16|

જાણે કે યુદ્ધ જીત્યા પછી રામ બધા રીંછોને સન્માનના (લાલ રંગના) વસ્ત્રો આપી રહ્યા છે.16.

ਘਾਇਲ ਘੂਮਤ ਹੈ ਰਨ ਮੈ ਇਕ ਲੋਟਤ ਹੈ ਧਰਨੀ ਬਿਲਲਾਤੇ ॥
ghaaeil ghoomat hai ran mai ik lottat hai dharanee bilalaate |

ઘણા ઘાયલ યોદ્ધાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં લપસી રહ્યા છે અને તેમાંથી ઘણા જમીન પર રડી રહ્યા છે અને રડી રહ્યા છે.

ਦਉਰਤ ਬੀਚ ਕਬੰਧ ਫਿਰੈ ਜਿਹ ਦੇਖਤ ਕਾਇਰ ਹੈ ਡਰ ਪਾਤੇ ॥
daurat beech kabandh firai jih dekhat kaaeir hai ddar paate |

થડ પણ ત્યાં ફરતી હોય છે, જેને જોઈને કાયર ગભરાઈ જાય છે.

ਇਯੋ ਮਹਿਖਾਸੁਰ ਜੁਧੁ ਕੀਯੋ ਤਬ ਜੰਬੁਕ ਗਿਰਝ ਭਏ ਰੰਗ ਰਾਤੇ ॥
eiyo mahikhaasur judh keeyo tab janbuk girajh bhe rang raate |

મહિષાસુરે એવું યુદ્ધ કર્યું કે શિયાળ અને ગીધ અત્યંત પ્રસન્ન થયા.

ਸ੍ਰੌਨ ਪ੍ਰਵਾਹ ਮੈ ਪਾਇ ਪਸਾਰ ਕੈ ਸੋਏ ਹੈ ਸੂਰ ਮਨੋ ਮਦ ਮਾਤੇ ॥੧੭॥
srauan pravaah mai paae pasaar kai soe hai soor mano mad maate |17|

અને નાયકો, નશામાં ધૂત થઈને, લોહીના પ્રવાહમાં પ્રણામ કરી રહ્યા છે.17.

ਜੁਧੁ ਕੀਓ ਮਹਖਾਸੁਰ ਦਾਨਵ ਦੇਖਤ ਭਾਨੁ ਚਲੇ ਨਹੀ ਪੰਥਾ ॥
judh keeo mahakhaasur daanav dekhat bhaan chale nahee panthaa |

મહિષાસુર રાક્ષસની લડાઈ જોઈને સૂર્ય તેની ભ્રમણકક્ષા પર ફરતો નથી.

ਸ੍ਰੌਨ ਸਮੂਹ ਚਲਿਓ ਲਖਿ ਕੈ ਚਤੁਰਾਨਨ ਭੂਲਿ ਗਏ ਸਭ ਗ੍ਰੰਥਾ ॥
srauan samooh chalio lakh kai chaturaanan bhool ge sabh granthaa |

બ્રહ્મા પણ લોહીના પ્રવાહને જોતા તેમના ગ્રંથો ભૂલી ગયા છે.

ਮਾਸ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਗ੍ਰਿਝ ਰੜੈ ਚਟਸਾਰ ਪੜੈ ਜਿਮੁ ਬਾਰਕ ਸੰਥਾ ॥
maas nihaar kai grijh rarrai chattasaar parrai jim baarak santhaa |

માંસ જોઈને ગીધ એવી રીતે બેઠેલા હોય છે, જાણે શાળામાં બાળકો પોતાનો પાઠ શીખી રહ્યાં હોય.

ਸਾਰਸੁਤੀ ਤਟਿ ਲੈ ਭਟ ਲੋਥ ਸ੍ਰਿੰਗਾਲ ਕਿ ਸਿਧ ਬਨਾਵ ਕੰਥਾ ॥੧੮॥
saarasutee tatt lai bhatt loth sringaal ki sidh banaav kanthaa |18|

શિયાળ ખેતરમાં મૃતદેહોને એવી રીતે ખેંચી રહ્યા છે કે જાણે સરસ્વતીના કિનારે બેસીને યોગીઓ તેમની થાળી પડેલી રજાઈ સુધારી રહ્યા હોય.18.