શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 400


ਅਤਿ ਹੀ ਦੁਖ ਪਯੋ ਹਮ ਕੋ ਇਹ ਠਉਰ ਬਿਨਾ ਤੁਮਰੇ ਨ ਸਹਾਇਕ ਕੁਐ ॥
at hee dukh payo ham ko ih tthaur binaa tumare na sahaaeik kuaai |

તેણીએ કહ્યું હતું કે તે તે જગ્યાએ ખૂબ જ દુઃખી હતી અને તેના વિના, તેની મદદ કરવા માટે કોઈ ન હતું

ਗਜ ਕੋ ਜਿਮ ਸੰਕਟ ਸੀਘ੍ਰ ਕਟਿਯੋ ਤਿਮ ਮੋ ਦੁਖ ਕੋ ਕਟੀਐ ਹਰਿ ਐ ॥
gaj ko jim sankatt seeghr kattiyo tim mo dukh ko katteeai har aai |

જે રીતે તેણે હાથીનું દુઃખ દૂર કર્યું હતું, તે રીતે હે કૃષ્ણ, તેની વેદના દૂર કરો.

ਤਿਹ ਤੇ ਸੁਨਿ ਲੈ ਸੁ ਕਹਿਯੋ ਹਮਰੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਹਿਤ ਸੋ ਚਿਤ ਦੈ ॥੧੦੨੪॥
tih te sun lai su kahiyo hamaro kab sayaam kahai hit so chit dai |1024|

માટે હે કૃષ્ણ, મારી વાત ધ્યાનથી સાંભળો.���1024.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਅਕ੍ਰੂਰ ਫੁਫੀ ਕੁੰਤੀ ਪਾਸ ਭੇਜਾ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤ ॥
eit sree dasam sikandhe bachitr naattak granthe krisanaavataare akraoor fufee kuntee paas bhejaa samaapatam sat subham sat |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતાર (દશમ સ્કંધ પર આધારિત) માસી કુંતીને અક્રૂર મોકલવાનું શીર્ષક ધરાવતા પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਉਗ੍ਰਸੈਨ ਕੋ ਰਾਜ ਦੀਬੋ ਕਥਨੰ ॥
ath ugrasain ko raaj deebo kathanan |

હવે ઉગરસેનને રાજ્ય સોંપવાનું વર્ણન શરૂ થાય છે

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਸ੍ਰੀ ਮਨ ਮੋਹਨ ਜਗਤ ਗੁਰ ਨੰਦ ਨੰਦਨ ਬ੍ਰਿਜ ਮੂਰਿ ॥
sree man mohan jagat gur nand nandan brij moor |

કૃષ્ણ વિશ્વના ઉપદેશક, નંદના પુત્ર અને બ્રજના સ્ત્રોત છે

ਗੋਪੀ ਜਨ ਬਲਭ ਸਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਖਾਨ ਭਰਪੂਰਿ ॥੧੦੨੫॥
gopee jan balabh sadaa prem khaan bharapoor |1025|

તે સદા પ્રેમથી ભરપૂર છે, ગોપીઓના હૃદયમાં વસે છે.1025.

ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
chhapai chhand |

છપાઈ

ਪ੍ਰਿਥਮ ਪੂਤਨਾ ਹਨੀ ਬਹੁਰਿ ਸਕਟਾਸੁਰ ਖੰਡਿਯੋ ॥
pritham pootanaa hanee bahur sakattaasur khanddiyo |

પહેલા તેણે પુતનાને માર્યો, પછી તેણે શક્તિસુરનો નાશ કર્યો.

ਤ੍ਰਿਣਾਵਰਤ ਲੈ ਉਡਿਯੋ ਤਾਹਿ ਨਭਿ ਮਾਹਿ ਬਿਹੰਡਿਯੋ ॥
trinaavarat lai uddiyo taeh nabh maeh bihanddiyo |

સૌપ્રથમ તેણે પુતનાનો નાશ કર્યો, પછી શક્તિસુરનો વધ કર્યો અને પછી તેને આકાશમાં ઉડાવીને ત્રાણવ્રતનો નાશ કર્યો.

ਕਾਲੀ ਦੀਓ ਨਿਕਾਰਿ ਚੋਚ ਗਹਿ ਚੀਰਿ ਬਕਾਸੁਰ ॥
kaalee deeo nikaar choch geh cheer bakaasur |

તેણે નાગ કાલીને યમુનામાંથી હાંકી કાઢ્યો અને તેની ચાંચ પકડીને બકાસુરને ફાડી નાખ્યો.

ਨਾਗ ਰੂਪ ਮਗ ਰੋਕਿ ਰਹਿਯੋ ਤਬ ਹਤਿਓ ਅਘਾਸੁਰ ॥
naag roop mag rok rahiyo tab hatio aghaasur |

કૃષ્ણે અઘાસુર નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો

ਕੇਸੀ ਸੁ ਬਛ ਧੇਨੁਕ ਹਨ੍ਯੋ ਰੰਗ ਭੂਮਿ ਗਜ ਡਾਰਿਯੋ ॥
kesee su bachh dhenuk hanayo rang bhoom gaj ddaariyo |

અને રંગભૂમિમાં હાથી (કાવલિયાપીડ)ને મારી નાખ્યો હતો.

ਚੰਡੂਰ ਮੁਸਟ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰਿ ਕੰਸ ਕੇਸ ਗਹਿ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੦੨੬॥
chanddoor musatt ke praan har kans kes geh maariyo |1026|

માર્ગમાં અવરોધક નાગ અને કેશી, ધેનુકાસુર અને હાથીને પણ થિયેટરમાં મારી નાખ્યા. તે કૃષ્ણ પણ હતા, જેમણે ચંદુરને તેની મુઠ્ઠીઓથી અને કંસને તેના વાળમાંથી પકડીને નીચે પછાડ્યો હતો.1026.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોરઠ

ਅਮਰ ਲੋਕ ਤੇ ਫੂਲ ਬਰਖੇ ਨੰਦ ਕਿਸੋਰ ਪੈ ॥
amar lok te fool barakhe nand kisor pai |

નંદના પુત્ર પર અમર-લોકથી પુષ્પો વરસવા લાગ્યા.

ਮਿਟਿਯੋ ਸਕਲ ਬ੍ਰਿਜ ਸੂਲ ਕਮਲ ਨੈਨ ਕੇ ਹੇਤ ਤੇ ॥੧੦੨੭॥
mittiyo sakal brij sool kamal nain ke het te |1027|

સ્વર્ગમાંથી કૃષ્ણ પર પુષ્પોની વર્ષા કરવામાં આવી અને કમળ-નેત્રવાળા કૃષ્ણના પ્રેમથી બ્રજમાં તમામ કષ્ટોનો અંત આવ્યો.1027.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਦੁਸਟ ਅਰਿਸਟ ਨਿਵਾਰ ਕੈ ਲੀਨੋ ਸਕਲ ਸਮਾਜ ॥
dusatt arisatt nivaar kai leeno sakal samaaj |

દુશ્મનો અને દુશ્મનોને દૂર કરીને, સમગ્ર રાજ્ય એક સમાજ (સત્તામાં) બન્યું.

ਮਥੁਰਾ ਮੰਡਲ ਕੋ ਦਯੋ ਉਗ੍ਰਸੈਨ ਕੋ ਰਾਜ ॥੧੦੨੮॥
mathuraa manddal ko dayo ugrasain ko raaj |1028|

બધા અત્યાચારીઓને ભગાડીને અને તમામ સમાજને પોતાનું આશ્રય આપતા, કૃષ્ણએ ઉગરસેનને માતુરા દેશનું રાજ્ય આપ્યું.1028.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਰਾਜਾ ਉਗ੍ਰਸੈਨ ਕਉ ਮਥਰਾ ਕੋ ਰਾਜ ਦੀਬੋ ॥
eit sree dasam sikandhe bachitr naattake krisanaavataare raajaa ugrasain kau matharaa ko raaj deebo |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતાર (દશમ સ્કંધ પર આધારિત) માં ���મતુરાનું રાજ્ય રાજા ઉગ્ગરસેનને સોંપવાના વર્ણનનો અંત.

ਅਥ ਜੁਧ ਪ੍ਰਬੰਧ ॥
ath judh prabandh |

હવે યુદ્ધનો ક્રમ:

ਜਰਾਸੰਧਿ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
jaraasandh judh kathanan |

હવે શરૂ થાય છે યુદ્ધની વ્યવસ્થાનું વર્ણન અને જરાસંધ સાથેના યુદ્ધનું વર્ણન

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਇਤ ਰਾਜ ਦਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕਉ ਜਬ ਹੀ ਉਤ ਕੰਸ ਬਧੂ ਪਿਤ ਪਾਸ ਗਈ ॥
eit raaj dayo nrip kau jab hee ut kans badhoo pit paas gee |

રાજા (ઉગ્રસેન)ને (મથુરાનું) રાજ્ય આપવામાં આવતાની સાથે જ કંસની પત્ની (તેના) પિતા (કંસ) પાસે ગઈ.

ਅਤਿ ਦੀਨ ਸੁ ਛੀਨ ਮਲੀਨ ਮਹਾ ਮਨ ਕੇ ਦੁਖ ਸੋ ਸੋਈ ਰੋਤ ਭਈ ॥
at deen su chheen maleen mahaa man ke dukh so soee rot bhee |

જ્યારે રાજ્ય ઉગ્ગરસેનને સોંપવામાં આવ્યું, ત્યારે કંસની રાણીઓ તેમના પિતા જરાસંધ પાસે ગઈ અને તેમની ભારે પીડા અને લાચારી દર્શાવીને રડવા લાગી.

ਪਤਿ ਭਈਯਨ ਕੇ ਬਧਬੇ ਕੀ ਬ੍ਰਿਥਾ ਜੁ ਹੁਤੀ ਮਨ ਮੈ ਸੋਈ ਭਾਖ ਦਈ ॥
pat bheeyan ke badhabe kee brithaa ju hutee man mai soee bhaakh dee |

તેણે પોતાના પતિ અને ભાઈઓને મારવા માટે તેના મનમાં જે હતું તે કહ્યું.

ਸੁਨਿ ਕੈ ਮੁਖ ਤੇ ਤਿਹ ਸੰਧਿ ਜਰਾ ਅਤਿ ਕੋਪ ਕੈ ਆਖ ਸਰੋਜ ਤਈ ॥੧੦੨੯॥
sun kai mukh te tih sandh jaraa at kop kai aakh saroj tee |1029|

તેઓએ તેમના પતિ અને તેમના ભાઈની હત્યાની વાર્તા કહી, જે સાંભળીને જરાસંધની આંખો ક્રોધથી લાલ થઈ ગઈ.1029.

ਜਰਾਸੰਧਿਓ ਬਾਚ ॥
jaraasandhio baach |

જરાસંધનું ભાષણ:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਹਰਿ ਹਲਧਰਹਿ ਸੰਘਾਰ ਹੋ ਦੁਹਿਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ਕਹਿ ਬੈਨ ॥
har haladhareh sanghaar ho duhitaa prat keh bain |

(જરાસંધે) પુત્રીને વચન આપ્યું હતું (કે હું) શ્રીકૃષ્ણ અને બલરામને (ચોક્કસપણે) મારીશ.

ਰਾਜਧਾਨੀ ਤੇ ਨਿਸਰਿਯੋ ਮੰਤ੍ਰਿ ਬੁਲਾਏ ਸੈਨ ॥੧੦੩੦॥
raajadhaanee te nisariyo mantr bulaae sain |1030|

જરાસંધે તેની પુત્રીને કહ્યું, "હું કૃષ્ણ અને બલરામને મારી નાખીશ," અને આ કહીને તેણે તેના મંત્રીઓ અને સેનાઓને એકઠા કર્યા અને તેની રાજધાની છોડી દીધી. 1030.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਦੇਸ ਦੇਸ ਪਰਧਾਨ ਪਠਾਏ ॥
des des paradhaan patthaae |

દેશે મુખ્ય પ્રતિનિધિઓને દેશમાં મોકલ્યા.

ਨਰਪਤਿ ਸਬ ਦੇਸਨ ਤੇ ਲ੍ਯਾਏ ॥
narapat sab desan te layaae |

તેણે પોતાના દૂતોને વિવિધ દેશોમાં મોકલ્યા, જેઓ તે બધા દેશોના રાજાઓને લઈને આવ્યા

ਆਇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਕੀਨ ਜੁਹਾਰੂ ॥
aae nripat ko keen juhaaroo |

(તેઓએ) આવીને રાજાને વંદન કર્યા

ਦਯੋ ਬਹੁਤੁ ਧਨੁ ਤਿਨ ਉਪਹਾਰੂ ॥੧੦੩੧॥
dayo bahut dhan tin upahaaroo |1031|

તેઓએ આદરપૂર્વક, રાજા સમક્ષ પ્રણામ કર્યા અને હાજર તરીકે મોટી રકમ આપી.1031.

ਜਰਾਸੰਧਿ ਬਹੁ ਸੁਭਟ ਬੁਲਾਏ ॥
jaraasandh bahu subhatt bulaae |

જરાસંધે ઘણા યોદ્ધાઓને બોલાવ્યા.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਸਸਤ੍ਰ ਬੰਧਾਏ ॥
bhaat bhaat ke sasatr bandhaae |

જરાસંધે ઘણા યોદ્ધાઓને બોલાવ્યા અને તેમને વિવિધ પ્રકારના શસ્ત્રોથી સજ્જ કર્યા

ਗਜ ਬਾਜਨ ਪਰ ਪਾਖਰ ਡਾਰੀ ॥
gaj baajan par paakhar ddaaree |

તેઓ હાથીઓ અને ઘોડાઓ પર કાઠી (અથવા કાઠી) મૂકે છે.

ਸਿਰ ਪਰ ਕੰਚਨ ਸਿਰੀ ਸਵਾਰੀ ॥੧੦੩੨॥
sir par kanchan siree savaaree |1032|

હાથીઓ અને ઘોડાઓની પીઠ પર કાઠીઓ બાંધવામાં આવી હતી અને માથા પર સોનાનો મુગટ પહેરવામાં આવ્યો હતો.1032.

ਪਾਇਕ ਰਥ ਬਹੁਤੇ ਜੁਰਿ ਆਏ ॥
paaeik rath bahute jur aae |

પગપાળા અને સારથિઓ (યોદ્ધાઓ) મોટી સંખ્યામાં આવ્યા હતા.

ਭੂਪਤਿ ਆਗੇ ਸੀਸ ਨਿਵਾਏ ॥
bhoopat aage sees nivaae |

(તેઓ આવ્યા) અને રાજા સમક્ષ પ્રણામ કર્યા.

ਅਪਨੀ ਅਪਨੀ ਮਿਸਲ ਸਭ ਗਏ ॥
apanee apanee misal sabh ge |

બધા પોતપોતાની પાર્ટીમાં જતા રહ્યા.

ਪਾਤਿ ਜੋਰ ਕਰਿ ਠਾਢੇ ਭਏ ॥੧੦੩੩॥
paat jor kar tthaadte bhe |1033|

ઘણા યોદ્ધાઓ ત્યાં પગપાળા અને રથ પર એકઠા થયા અને બધાએ રાજાની આગળ માથું નમાવ્યું. તેઓ પોતપોતાના વિભાગમાં જોડાયા અને ક્રમાંકમાં ઊભા રહ્યા.1033.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોર્થા

ਯਹਿ ਸੈਨਾ ਚਤੁਰੰਗ ਜਰਾਸੰਧਿ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਬਨੀ ॥
yeh sainaa chaturang jaraasandh nrip kee banee |

આ રીતે રાજા જરાસંધની ચતુરંગાણી સેના બની.