શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1100


ਤਾ ਸੌ ਚਿਤ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹੀ ਸਮੁਝਾਇ ਕੈ ॥
taa sau chit kee baat kahee samujhaae kai |

તેને ચિત્તની વાત સમજાવી અને કહ્યું

ਮਹਾ ਗਹਿਰ ਬਨ ਭੀਤਰ ਤਿਨ ਤੁਮ ਲ੍ਰਯਾਇਯੋ ॥
mahaa gahir ban bheetar tin tum lrayaaeiyo |

કે તમે તેમને ગાઢ બનમાં લાવો.

ਹੋ ਧਸੇ ਨਿਰਖਿ ਪਰਬਤ ਮੋ ਮੋਹਿ ਜਤਾਇਯੋ ॥੧੧॥
ho dhase nirakh parabat mo mohi jataaeiyo |11|

કૃપા કરીને મને કહો (કે) તમને જોયા પછી (ડરથી) તે પર્વત પર પડી છે. 11.

ਸੁਨਤ ਮਨੁਖ ਇਹ ਬਾਤ ਤਹਾ ਤੇ ਤਹ ਗਯੋ ॥
sunat manukh ih baat tahaa te tah gayo |

આ સાંભળીને તે માણસ ત્યાંથી ત્યાં ગયો

ਤੁਮੈ ਬਤਾਵਤ ਰਾਹ ਭਾਖਿ ਲ੍ਯਾਵਤ ਭਯੋ ॥
tumai bataavat raah bhaakh layaavat bhayo |

અને કહીને (કે હું) તને રસ્તો બતાવું, (આ) તે (તેમને) લાવ્યો.

ਸਕਲ ਸੂਰ ਚਿਤ ਮਾਝ ਅਧਿਕ ਹਰਖਤ ਭਏ ॥
sakal soor chit maajh adhik harakhat bhe |

ચિતમાં બધા યોદ્ધાઓ ખૂબ ખુશ થઈ ગયા.

ਹੋ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਲਹਿਯੋ ਸਕਲ ਬਨ ਮੈ ਗਏ ॥੧੨॥
ho bhed abhed na lahiyo sakal ban mai ge |12|

(કોઈને) મતભેદ ન સમજાયા અને બધા ઘરમાં ગયા. 12.

ਧਸਿਯੋ ਕਟਕ ਬਨ ਮਾਝ ਦੂਤ ਲਖਿ ਪਾਇ ਕੈ ॥
dhasiyo kattak ban maajh doot lakh paae kai |

જ્યારે દેવદૂતે જોયું કે સેના જંગલમાં પડી છે

ਭੇਦ ਦਯੋ ਰਾਨੀ ਕਹ ਤਬ ਤਿਨ ਆਇ ਕੈ ॥
bhed dayo raanee kah tab tin aae kai |

પછી તેણે આવીને રાણીને આખું રહસ્ય કહી દીધું.

ਬੰਦ ਦ੍ਵਾਰ ਪਰਬਤ ਕੇ ਕਰਿ ਦੋਊ ਲਏ ॥
band dvaar parabat ke kar doaoo le |

તેણે પર્વતના બંને રસ્તા બંધ કરી દીધા

ਹੋ ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਕੈ ਨਾਕ ਜਾਨ ਗ੍ਰਿਹ ਕੌ ਦਏ ॥੧੩॥
ho kaatt kaatt kai naak jaan grih kau de |13|

અને (તેમની) ગરદન કાપીને તેમને ઘરે જવા દો. 13.

ਬਿਮਨ ਭਏ ਬਹੁ ਬੀਰ ਭਾਜਿ ਰਨ ਤੇ ਚਲੇ ॥
biman bhe bahu beer bhaaj ran te chale |

ઘણા બહાદુરો દુ:ખમાં (એટલે કે ઉદાસી) યુદ્ધના મેદાનમાંથી ભાગી ગયા.

ਸੈਯਦ ਮੁਗਲ ਪਠਾਨ ਸੇਖ ਸੂਰਾ ਭਲੇ ॥
saiyad mugal patthaan sekh sooraa bhale |

તેમાંથી સૈયદ, મુઘલો, પઠાણો, શેખ (જાતિ) જેઓ સારા યોદ્ધા હતા.

ਡਾਰਿ ਡਾਰਿ ਹਥਿਯਾਰ ਭੇਖ ਤ੍ਰਿਯ ਧਾਰਹੀ ॥
ddaar ddaar hathiyaar bhekh triy dhaarahee |

તેઓ મહિલાઓનો વેશ ધારણ કરીને હથિયારો ચલાવતા હતા

ਹੋ ਲੀਜੈ ਪ੍ਰਾਨ ਉਬਾਰਿ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਹੀ ॥੧੪॥
ho leejai praan ubaar ih bhaat uchaarahee |14|

અને તેઓ આ રીતે કહેતા હતા, (કે) અમારો જીવ બચાવો. 14.

ਭਜੇ ਬੀਰ ਤਹ ਤੇ ਇਕ ਠਾ ਉਤਰਤ ਭਏ ॥
bhaje beer tah te ik tthaa utarat bhe |

બીર ત્યાંથી ભાગી ગયા અને એક જગ્યાએ સ્થાયી થયા.

ਮੁਸਕ ਮਤੀ ਰਾਨਿਯਹਿ ਨਿਰਖਿ ਸਭ ਹੀ ਲਏ ॥
musak matee raaniyeh nirakh sabh hee le |

કદાચ માતિ રાણીએ એ બધાને જોયા હશે.

ਕਾਟਿ ਨਦੀ ਤਿਹ ਊਪਰ ਦਈ ਚਲਾਇ ਕੈ ॥
kaatt nadee tih aoopar dee chalaae kai |

(તેણે) નદીને કાપીને તેમની તરફ દોરી.

ਹੋ ਬਾਜ ਤਾਜ ਰਾਜਨ ਜੁਤ ਦਏ ਬਹਾਇ ਕੈ ॥੧੫॥
ho baaj taaj raajan jut de bahaae kai |15|

મુગટ અને ઘોડાવાળા રાજાઓને કચડી નાખવામાં આવ્યા હતા. 15.

ਮਾਰਿ ਫੌਜ ਇਕ ਦੀਨੋ ਦੂਤ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥
maar fauaj ik deeno doot patthaae kai |

લશ્કરને મારી નાખ્યું અને દૂત મોકલ્યો

ਜੈਨ ਖਾਨ ਜੂ ਬਰੋ ਸੁਤਾ ਕੋ ਆਇ ਕੈ ॥
jain khaan joo baro sutaa ko aae kai |

કે જૈન ખાન! આવો અને તમારી દીકરીના લગ્ન કરાવો.

ਹਮ ਹਜਰਤਿ ਕੇ ਸੰਗ ਨ ਰਨ ਕੀਨੋ ਬਨੈ ॥
ham hajarat ke sang na ran keeno banai |

અમારે રાજા સાથે યુદ્ધમાં જવાની જરૂર નથી.

ਹੋ ਸਭ ਮੰਤ੍ਰਿਨ ਅਰ ਮੋਰ ਰੁਚਿਤ ਯੌ ਹੀ ਮਨੈ ॥੧੬॥
ho sabh mantrin ar mor ruchit yau hee manai |16|

આ મને અને મંત્રીઓને ગમે છે. 16.

ਜੈਨ ਖਾਨ ਮੂਰਖ ਸੁਨਿ ਏ ਬਚ ਫੂਲਿ ਗਯੋ ॥
jain khaan moorakh sun e bach fool gayo |

આ સાંભળીને જૈન ખાન મૂર્ખ બની ગયો.

ਸੂਰਬੀਰ ਲੈ ਸੰਗ ਭਲੇ ਤਿਤ ਜਾਤ ਭਯੋ ॥
soorabeer lai sang bhale tith jaat bhayo |

તે એક સારા યોદ્ધા સાથે ત્યાં ગયો.

ਤਾ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਬ੍ਯਾਹਿ ਅਬੈ ਘਰ ਆਇ ਹੌ ॥
taa kee duhitaa bayaeh abai ghar aae hau |

(હું મનમાં વિચારતો હતો) હવે હું તેની (રાજાની) પુત્રી સાથે લગ્ન કરીને ઘરે આવું છું

ਹੋ ਇਨੈ ਬਾਹ ਅਪਨੀ ਹਜਰਤਹਿ ਮਿਲਾਇ ਹੌ ॥੧੭॥
ho inai baah apanee hajarateh milaae hau |17|

અને હું મારા રાજા સાથે તેમનો હાથ જોડું છું. 17.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਤਬ ਰਾਨੀ ਦਾਰੂ ਬਹੁ ਲਿਯੋ ॥
tab raanee daaroo bahu liyo |

પછી રાણીએ ઘણો ગનપાવડર ('દારુ') લીધો.

ਤਰੈ ਬਿਛਾਇ ਭੂਮਿ ਕੇ ਦਿਯੋ ॥
tarai bichhaae bhoom ke diyo |

અને (તેને) પૃથ્વી પર સુવડાવી દીધા.

ਊਪਰ ਤਨਿਕ ਬਾਰੂਅਹਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥
aoopar tanik baarooeh ddaariyo |

તેના પર થોડી રેતી છાંટવી.

ਸੋ ਜਰਿ ਜਾਤ ਨ ਨੈਕੁ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥੧੮॥
so jar jaat na naik nihaariyo |18|

(જેથી તે) બળી શકે, પણ જોઈ શકાતું નથી. 18.

ਏਕ ਲੌਡਿਯਾ ਬੋਲਿ ਪਠਾਈ ॥
ek lauaddiyaa bol patthaaee |

(તે રાણીએ) દાસી બોલાવી

ਖਾਰਨ ਪਰ ਕਹਿ ਸੁਤਾ ਬਿਠਾਈ ॥
khaaran par keh sutaa bitthaaee |

અને તેણીને પુત્રી કહીને, તેણે (તેને) મીઠું પર મૂક્યું છે.

ਪਠ੍ਰਯੋ ਮਨੁਖ ਖਾਨ ਅਬ ਆਵੈ ॥
patthrayo manukh khaan ab aavai |

(તેણે) એક માણસને (ખાન પાસે) મોકલ્યો કે ખાન હવે આવ

ਯਾਹਿ ਬ੍ਯਾਹਿ ਧਾਮ ਲੈ ਜਾਵੈ ॥੧੯॥
yaeh bayaeh dhaam lai jaavai |19|

અને તેને પરણાવીને ઘરે લઈ જાવ. 19.

ਸੈਨ ਸਹਿਤ ਮੂਰਖ ਤਹ ਗਯੋ ॥
sain sahit moorakh tah gayo |

મૂર્ખ (ખાન) લશ્કર સાથે ત્યાં ગયો.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਪਾਵਤ ਭਯੋ ॥
bhed abhed na paavat bhayo |

ભીડ અભિદને સમજી શક્યો નહીં.

ਜਬ ਰਾਨੀ ਜਾਨ੍ਯੋ ਜੜ ਆਯੋ ॥
jab raanee jaanayo jarr aayo |

જ્યારે રાણીને ખબર પડી કે મૂર્ખ આવી ગયો છે,

ਦਾਰੂਅਹਿ ਤੁਰਤ ਪਲੀਤਾ ਦ੍ਰਯਾਯੋ ॥੨੦॥
daarooeh turat paleetaa drayaayo |20|

તેથી (રાણી) તરત જ ગનપાવડર મૂકી. 20.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਲਗੇ ਪਲੀਤਾ ਸੂਰ ਸਭ ਭ੍ਰਮੇ ਗਗਨ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥
lage paleetaa soor sabh bhrame gagan ke maeh |

બધા યોદ્ધાઓ અગ્નિ પર આકાશમાં ફરવા લાગ્યા (એટલે કે આકાશ તરફ ઉડ્યા).

ਉਡਿ ਉਡਿ ਪਰੈ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਮੈ ਬਚ੍ਯੋ ਏਕਊ ਨਾਹਿ ॥੨੧॥
audd udd parai samundr mai bachayo ekaoo naeh |21|

અને ઉડીને દરિયામાં પડી જશે. (તેમાંથી) એક પણ બાકી ન હતું. 21.

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਨ ਚੰਚਲਾ ਲੀਨੋ ਦੇਸ ਬਚਾਇ ॥
eih charitr in chanchalaa leeno des bachaae |

આ પાત્રથી મહિલાએ પોતાના દેશને બચાવ્યો

ਜੈਨ ਖਾਨ ਸੂਰਨ ਸਹਿਤ ਇਹ ਬਿਧਿ ਦਯੋ ਉਡਾਇ ॥੨੨॥
jain khaan sooran sahit ih bidh dayo uddaae |22|

આ રીતે યોદ્ધાઓની સાથે જૈન ખાન પણ ઉડી ગયા. 22.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਸਾਤ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੦੭॥੩੯੧੮॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade doe sau saat charitr samaapatam sat subham sat |207|3918|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંવાદનો 207મો અધ્યાય સમાપ્ત થાય છે, બધું જ શુભ છે. 207.3918. ચાલે છે

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਏਕ ਰਾਵ ਕੀ ਪੁਤ੍ਰਿਕਾ ਅਟਪਲ ਦੇਵੀ ਨਾਮ ॥
ek raav kee putrikaa attapal devee naam |

એક રાજાની પુત્રીનું નામ અતપલ દેવી હતું.