શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1256


ਦੇਗ ਤੇਗ ਕੋ ਜਾਹਿ ਭਰੋਸਾ ॥
deg teg ko jaeh bharosaa |

જેના પર દેગ અને તેગને (ખૂબ) વિશ્વાસ હતો.

ਸੁਘਨਾ ਵਤੀ ਸੁਤਾ ਇਕ ਤਾ ਕੀ ॥
sughanaa vatee sutaa ik taa kee |

તેમને સુઘના વટી નામની પુત્રી હતી.

ਰੋਸਨ ਭਯੋ ਜੋਤਿ ਸਸਿ ਵਾ ਕੀ ॥੨॥
rosan bhayo jot sas vaa kee |2|

ચંદ્ર તેના પ્રકાશથી જ ચમકતો હતો. 2.

ਇਕ ਦਿਨ ਨਿਕਸਾ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸਿਕਾਰਾ ॥
eik din nikasaa nripat sikaaraa |

એક દિવસ રાજા શિકાર રમવા બહાર ગયો.

ਲਏ ਸ੍ਵਾਨ ਸੀਚਾਨ ਹਜਾਰਾ ॥
le svaan seechaan hajaaraa |

(તે તેની સાથે લઈ ગયો) હજારો કૂતરા, બાજ,

ਚੀਤਾ ਔਰ ਜਾਰਿਯਨ ਲੀਨੇ ॥
cheetaa aauar jaariyan leene |

ચિત્રો, જેરી (મશાલચી),

ਸ੍ਰਯਾਹ ਗੋਸ ਨਹਿ ਜਾਹਿ ਸੁ ਚੀਨੇ ॥੩॥
srayaah gos neh jaeh su cheene |3|

અને સિયા ગોશ જેની ગણતરી કરી શકાતી નથી. 3.

ਲਗਰ ਝਗਰ ਜੁਰਰਾ ਅਰੁ ਬਾਜਾ ॥
lagar jhagar juraraa ar baajaa |

લગર, ઝાગર, જુર્રા, બાઝ,

ਬਹਰੀ ਕੁਹੀ ਸਿਚਾਨ ਸਮਾਜਾ ॥
baharee kuhee sichaan samaajaa |

બહિરી, કુહી વગેરે પક્ષીઓનો શિકાર કરે છે (સાથે લઈ જાય છે).

ਬਾਸੇ ਔਰ ਬਸੀਨੈ ਘਨੀ ॥
baase aauar baseenai ghanee |

(આ ઉપરાંત) ઘણા બાશ, બેસિન,

ਚਿਪਕ ਧੂਤਿਯੈ ਜਾਹਿ ਨ ਗਨੀ ॥੪॥
chipak dhootiyai jaeh na ganee |4|

તેઓએ સ્ટીકરો, મીણબત્તીઓ વગેરે પણ લીધા જે ગણી શકાય તેમ નથી. 4.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਖੇਲ ਸਿਕਾਰਾ ॥
bhaat bhaat tan khel sikaaraa |

તેણે વિવિધ વસ્તુઓનો શિકાર ભજવ્યો

ਅਧਿਕ ਮ੍ਰਿਗਨ ਕਹ ਖੇਦਿ ਪਛਾਰਾ ॥
adhik mrigan kah khed pachhaaraa |

અને ઘણા હરણો પર વિજય મેળવ્યો.

ਤਬ ਲਗਿ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਬਰਾਹਿਕ ਆਯੋ ॥
tab lag drisatt baraahik aayo |

પછી તેની નજરમાં એક ડુક્કર દેખાયું.

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਤਿਹ ਤੁਰੰਗ ਧਵਾਯੋ ॥੫॥
tih paachhe tih turang dhavaayo |5|

તેણે તેની પાછળ ઘોડાનો પીછો કર્યો. 5.

ਜਾਤ ਭਯੋ ਤਾਹੀ ਕੇ ਦੇਸਾ ॥
jaat bhayo taahee ke desaa |

તેણે પવનની ઝડપે ઘોડો ચલાવ્યો

ਹਾਕਿ ਤੁਰੰਗ ਪਵਨ ਕੇ ਭੇਸਾ ॥
haak turang pavan ke bhesaa |

તે જ (સુઘ્ના વટી)ના દેશમાં પહોંચ્યો.

ਸੁਘਨਾ ਵਤੀ ਲਖਾ ਜਬ ਤਾ ਕੌ ॥
sughanaa vatee lakhaa jab taa kau |

જ્યારે સુઘના વટીએ તેને જોયો

ਲਯੋ ਬੁਲਾਇ ਤਹੀ ਤੇ ਵਾ ਕੌ ॥੬॥
layo bulaae tahee te vaa kau |6|

તેથી ત્યાંથી (તેણે) તે રાજાને બોલાવ્યો. 6.

ਧੌਲਰ ਤਰ ਕਮੰਦ ਲਰਕਾਈ ॥
dhaualar tar kamand larakaaee |

મહેલની નીચે લટકતું ધનુષ્ય

ਲਯੋ ਤਿਸੌ ਤਿਹ ਪੈਡ ਚੜਾਈ ॥
layo tisau tih paidd charraaee |

અને તે માર્ગે તેને ઉપર (ઉપર) લઈ ગયો.

ਕਾਮ ਭੋਗ ਅਤਿ ਰੁਚ ਕਰਿ ਮਾਨਾ ॥
kaam bhog at ruch kar maanaa |

તેણીને જુસ્સાથી પ્રેમ કર્યો,

ਭੇਦ ਦੂਸਰੇ ਮਨੁਖ ਨ ਜਾਨਾ ॥੭॥
bhed doosare manukh na jaanaa |7|

(જેનું) રહસ્ય અન્ય કોઈ મનુષ્ય જાણતો ન હતો.7.

ਤਬ ਤਿਹ ਪਿਤ ਯੌ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰਾ ॥
tab tih pit yau hridai bichaaraa |

ત્યારે તેના પિતાએ મનમાં આવું વિચાર્યું

ਨਿਜੁ ਰਾਨੀ ਕੇ ਸਾਥ ਉਚਾਰਾ ॥
nij raanee ke saath uchaaraa |

અને તેની રાણીને કહ્યું

ਹਮ ਤੁਮ ਆਉ ਸੁਤਾ ਕੇ ਜਾਹੀ ॥
ham tum aau sutaa ke jaahee |

કે તમારે અને હું (બંને) દીકરીના ઘરે જઈએ.

ਦੁਹਿਤਾ ਹੋਇ ਖੁਸੀ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥੮॥
duhitaa hoe khusee man maahee |8|

દીકરીના મનમાં (અમને આવતા જોઈને) ખૂબ જ આનંદ થશે. 8.

ਤਬ ਵੈ ਦੋਊ ਸੁਤਾ ਕੇ ਗਏ ॥
tab vai doaoo sutaa ke ge |

પછી બંને દીકરીના ઘરે ગયા.

ਤਾ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਦ੍ਵਾਰ ਪਰ ਭਏ ॥
taa ke praapat dvaar par bhe |

અને તેના દરવાજે પહોંચ્યો.

ਸੁਘਨਾ ਵਤੀ ਤਿਹ ਲਖਿ ਦੁਖ ਪਾਯੋ ॥
sughanaa vatee tih lakh dukh paayo |

સુઘ્ના વટી એમને જોઈને ખૂબ દુઃખી થઈ.

ਅਧਿਕ ਅਸਰਫੀ ਕਾਢਿ ਮੰਗਾਯੋ ॥੯॥
adhik asarafee kaadt mangaayo |9|

(પછી તેણે) ઘણા ઉમરાવોને બોલાવ્યા. 9.

ਔਰ ਅਧਿਕ ਤਿਨ ਅਤਿਥ ਬੁਲਾਏ ॥
aauar adhik tin atith bulaae |

તેણે ઘણા સંતોને બોલાવ્યા

ਏਕ ਏਕ ਦੈ ਮੁਹਰ ਪਠਾਏ ॥
ek ek dai muhar patthaae |

અને એક પછી એક મહોર આપી.

ਤਿਨ ਕੇ ਮਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕਰ ਮੰਗਨਾ ॥
tin ke maeh nripat kar manganaa |

તેમનામાં રાજાને ભિખારી બનાવીને

ਦੈ ਸਤ ਮੁਹਰ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ਅੰਗਨਾ ॥੧੦॥
dai sat muhar nikaariyo anganaa |10|

(તેણે) સાત (એકસો) મહોર આપી અને તેને આંગણામાંથી દૂર કરી. 10.

ਮੁਰ ਪਰਵਾਰ ਲਖ੍ਯੋ ਇਨ ਰਾਜਾ ॥
mur paravaar lakhayo in raajaa |

(તેના પિતા) રાજાએ વિચાર્યું કે તે મારા કુટુંબનું છે.

ਏਤੋ ਦਯੋ ਦਰਬ ਬਿਨੁ ਕਾਜਾ ॥
eto dayo darab bin kaajaa |

કોઈ પણ કામ કર્યા વિના (તેણે) આટલા પૈસા દાનમાં આપ્યા છે (અર્થ - મારા માથામાંથી આવ્યાના આનંદમાં આપ્યા છે).

ਤਾ ਤੇ ਦੁਗੁਨ ਤਵਨ ਕਹ ਦਯੋ ॥
taa te dugun tavan kah dayo |

તેથી તેણે તેને ડબલ (પૈસા) આપ્યા.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਜਾਨਤ ਭਯੋ ॥੧੧॥
bhed abhed na jaanat bhayo |11|

અને તે તફાવત સમજી શક્યો નહીં. 11.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਪਿਯ ਮਿਤ੍ਰ ਕੌ ਇਹ ਛਲ ਅਤਿਥ ਬਨਾਇ ॥
raaj sutaa piy mitr kau ih chhal atith banaae |

રાજ કુમારીએ (તેના) પ્રિય મિત્રને કપટ દ્વારા સંત બનાવ્યો

ਦੈ ਅਸਰਫੀ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨਾ ਰਾਇ ॥੧੨॥
dai asarafee nikaariyo bhed na jaanaa raae |12|

અને તેને અશરફ આપીને દૂર કર્યો હતો. રાજા આ રહસ્ય સમજી શક્યા નહીં. 12.

ਮਨ ਮਾਨਤ ਕੋ ਭੋਗ ਕਰਿ ਪਿਤ ਅਰੁ ਮਾਤ ਦਿਖਾਇ ॥
man maanat ko bhog kar pit ar maat dikhaae |

તેના હૃદયની સામગ્રીને મિજબાની કર્યા પછી, તેણે તે તેના માતાપિતાને બતાવ્યું.

ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਕਾਢਾ ਤਿਸੈ ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਗਹਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥੧੩॥
eih chhal sau kaadtaa tisai kinahoon na gahiyo banaae |13|

(પણ કોઈ તેને પકડી શક્યું નહીં) તેને છેતરીને. 13.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਸਾਤ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੦੭॥੫੮੮੫॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau saat charitr samaapatam sat subham sat |307|5885|afajoon|

શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 307મા ચરિત્રનું અહીં સમાપન છે, બધા જ શુભ છે.307.5885. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਕੋਚ ਬਿਹਾਰ ਸਹਿਰ ਜਹ ਬਸੈ ॥
koch bihaar sahir jah basai |

જ્યાં કૂચ (કૂચ) બિહાર શહેર રહેતું હતું,

ਅਮਰਾਵਤੀ ਪੁਰੀ ਕਹ ਹਸੈ ॥
amaraavatee puree kah hasai |

જે અમરાવતી (ઈન્દ્ર) પુરીને જોઈને હસતી હતી.

ਬ੍ਰਿਧ ਕੇਤੁ ਤਿਹ ਭੂਪ ਭਨਿਜੈ ॥
bridh ket tih bhoop bhanijai |

બ્રિધ કેતુ ત્યાંનો રાજા હોવાનું કહેવાય છે.

ਕੋ ਰਾਜਾ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦਿਜੈ ॥੧॥
ko raajaa pattatar tih dijai |1|

કયા રાજા સાથે તેની સરખામણી કરવી જોઈએ (એટલે કે - તેના જેવો બીજો કોઈ રાજા નહોતો) 1.

ਸ੍ਰੀ ਫੁਟ ਬੇਸਰਿ ਦੇ ਤਹ ਦਾਰਾ ॥
sree futt besar de tah daaraa |

તેમની પત્નીનું નામ શ્રી ફુટ બેસરી દે (દેઈ) હતું.

ਜਿਹ ਸਮ ਦੇਵ ਨ ਦੇਵ ਕੁਮਾਰਾ ॥
jih sam dev na dev kumaaraa |

જેમની જેમ કોઈ દેવી ત્રિ કે દેવ કુમારી (કોઈ પણ) નહોતા.

ਤਾ ਕੋ ਜਾਤ ਨ ਰੂਪ ਉਚਾਰਾ ॥
taa ko jaat na roop uchaaraa |

તેના સ્વરૂપનું વર્ણન કરી શકાતું નથી.

ਦਿਵਸ ਭਯੋ ਤਾ ਤੇ ਉਜਿਯਾਰਾ ॥੨॥
divas bhayo taa te ujiyaaraa |2|

દિવસ પણ તેની પાસેથી પ્રકાશ મેળવતો હતો. 2.

ਹਾਜੀ ਰਾਇ ਤਹਾ ਖਤਿਰੇਟਾ ॥
haajee raae tahaa khatirettaa |

હાજી રાય નામનો એક માણસ હતો.

ਇਸਕ ਮੁਸਕ ਕੇ ਸਾਥ ਲਪੇਟਾ ॥
eisak musak ke saath lapettaa |

(તે) સંપૂર્ણપણે પ્રેમમાં મગ્ન હતો.

ਤਾ ਕੀ ਜਾਤ ਨ ਪ੍ਰਭਾ ਉਚਾਰੀ ॥
taa kee jaat na prabhaa uchaaree |

તેની દીપ્તિની પ્રશંસા કરી શકાતી નથી.

ਫੂਲਿ ਰਹੀ ਜਾਨੁਕ ਫੁਲਵਾਰੀ ॥੩॥
fool rahee jaanuk fulavaaree |3|

(એવું દેખાતું હતું) જાણે ફૂલ ખીલ્યું હોય. 3.

ਸ੍ਰੀ ਫੁਟ ਬੇਸਰਿ ਦੇ ਤਿਹ ਲਹਾ ॥
sree futt besar de tih lahaa |

શ્રી ફૂટ બેસરી દેઈએ તેને જોયો

ਇਹ ਬਿਧਿ ਚਿਤ ਅਪਨੇ ਮਹਿ ਕਹਾ ॥
eih bidh chit apane meh kahaa |

અને મનમાં આમ કહ્યું,

ਕੈ ਅਬ ਮਰੌ ਕਟਾਰੀ ਹਨਿ ਕੈ ॥
kai ab marau kattaaree han kai |

કાં તો હવે મને છરાથી મારી નાખવામાં આવશે,

ਕੈ ਇਹ ਭਜੌ ਆਜੁ ਬਨਿ ਠਨਿ ਕੈ ॥੪॥
kai ih bhajau aaj ban tthan kai |4|

અથવા આજે હું તેની સાથે પ્રેમ કરીશ. 4.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਮਸਿ ਭੀਜਤ ਤਿਹ ਬਦਨ ਪਰ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਸਰਬੰਗ ॥
mas bheejat tih badan par at sundar sarabang |

તેની મૂછો તેના ચહેરા પર અંકુરિત હતી ('બદન') અને તેનું આખું શરીર સુંદર હતું.

ਕਨਕ ਅਵਟਿ ਸਾਚੇ ਢਰਿਯੋ ਲੂਟੀ ਪ੍ਰਭਾ ਅਨੰਗ ॥੫॥
kanak avatt saache dtariyo loottee prabhaa anang |5|

(એવું લાગે છે કે) સોનું પીગળીને સિક્કામાં ઘડવામાં આવ્યું છે અને કામદેવની સુંદરતા લૂંટાઈ ગઈ છે.5.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸੁਘਰਿ ਸਹਚਰੀ ਤਹਾ ਪਠਾਈ ॥
sughar sahacharee tahaa patthaaee |

(રાણીએ) એક જ્ઞાની સ્ત્રીને ત્યાં મોકલી.

ਛਲ ਸੌ ਤਾਹਿ ਤਹਾ ਲੈ ਆਈ ॥
chhal sau taeh tahaa lai aaee |

(તેણી) તેને કપટ કરીને ત્યાં લાવી.

ਜਬ ਤਿਹ ਹਾਥ ਚਲਾਯੋ ਰਾਨੀ ॥
jab tih haath chalaayo raanee |

જ્યારે રાણીએ તેની તરફ હાથ લંબાવ્યો,

ਹਾਜੀ ਰਾਇ ਬਾਤ ਨਹਿ ਮਾਨੀ ॥੬॥
haajee raae baat neh maanee |6|

તેથી હાજી રાયે (તેમની વાત) સાંભળી નહિ. 6.

ਅਬਲਾ ਕੋਟਿ ਜਤਨ ਕਰਿ ਹਾਰੀ ॥
abalaa kott jatan kar haaree |

આટલા પ્રયત્નો કર્યા પછી અબલા હારી ગઈ.

ਕ੍ਯੋਹੂੰ ਨ ਭਜੀ ਤਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਰੀ ॥
kayohoon na bhajee taeh nrip naaree |

પરંતુ કોઈક રીતે તેણે રાણી સાથે પ્રેમ ન કર્યો.