શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 254


ਰਿਪੁ ਕਰਯੋ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰੰ ਬਿਹੀਨ ॥
rip karayo sasatr asatran biheen |

લછમને દુશ્મનને બખ્તર અને શસ્ત્રોથી વંચિત રાખ્યો

ਬਹੁ ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਸਤ੍ਰ ਬਿਦਿਆ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥
bahu sasatr saasatr bidiaa prabeen |

આખરે લક્ષ્મણે શસ્ત્રો અને શસ્ત્રોના ઘણા વિજ્ઞાનના નિષ્ણાત અટકાયને તેના શસ્ત્રો અને શસ્ત્રોથી વંચિત કરી દીધા.

ਹਯ ਮੁਕਟ ਸੂਤ ਬਿਨੁ ਭਯੋ ਗਵਾਰ ॥
hay mukatt soot bin bhayo gavaar |

મૂર્ખ અટકાઈ ઘોડા, મુગટ અને સારથિ વિના બની ગયો.

ਕਛੁ ਚਪੇ ਚੋਰ ਜਿਮ ਬਲ ਸੰਭਾਰ ॥੫੧੩॥
kachh chape chor jim bal sanbhaar |513|

તે તેના ઘોડા, તાજ અને વસ્ત્રોથી વંચિત હતો અને તેણે પોતાની જાતને એક ચોરની જેમ છુપાવવાનો પ્રયાસ કર્યો.513.

ਰਿਪੁ ਹਣੇ ਬਾਣ ਬਜ੍ਰਵ ਘਾਤ ॥
rip hane baan bajrav ghaat |

(લછમન) શત્રુ પર વીજળીની જેમ તીર છોડે છે

ਸਮ ਚਲੇ ਕਾਲ ਕੀ ਜੁਆਲ ਤਾਤ ॥
sam chale kaal kee juaal taat |

તેણે ઈન્દ્રના વજ્રની જેમ વિનાશ કરનારા બાણો છોડ્યા અને તેઓ મૃત્યુના આગમનની જેમ પ્રહાર કરી રહ્યા હતા.

ਤਬ ਕੁਪਯੋ ਵੀਰ ਅਤਕਾਇ ਐਸ ॥
tab kupayo veer atakaae aais |

પછી અટકાઈ યોધા પણ ગુસ્સે થઈ ગયા

ਜਨ ਪ੍ਰਲੈ ਕਾਲ ਕੋ ਮੇਘ ਜੈਸ ॥੫੧੪॥
jan pralai kaal ko megh jais |514|

નાયક અટકાયે કયામતના વાદળોની જેમ અત્યંત ગુસ્સે થઈ ગયો.514.

ਇਮ ਕਰਨ ਲਾਗ ਲਪਟੈਂ ਲਬਾਰ ॥
eim karan laag lapattain labaar |

આટકાઈએ આ રીતે નિંદાની જ્વાળાઓ પ્રગટાવવાનું શરૂ કર્યું,

ਜਿਮ ਜੁਬਣ ਹੀਣ ਲਪਟਾਇ ਨਾਰ ॥
jim juban heen lapattaae naar |

તે યુવાનીની ઉર્જા વગરના પુરુષની જેમ બબાલ કરવા લાગ્યો, સ્ત્રીને સંતુષ્ટ કર્યા વિના તેને વળગી રહ્યો,

ਜਿਮ ਦੰਤ ਰਹਤ ਗਹ ਸ੍ਵਾਨ ਸਸਕ ॥
jim dant rahat gah svaan sasak |

જેમ દાંત વગરના કૂતરાને કૂતરો પકડે છે,

ਜਿਮ ਗਏ ਬੈਸ ਬਲ ਬੀਰਜ ਰਸਕ ॥੫੧੫॥
jim ge bais bal beeraj rasak |515|

અથવા સસલાને પકડવા માટે દાંત વગરના કૂતરા જેવું કે જેને તે કોઈ નુકસાન ન કરી શકે, અથવા વીર્ય વિના લિબરટાઈનની જેમ.515.

ਜਿਮ ਦਰਬ ਹੀਣ ਕਛੁ ਕਰਿ ਬਪਾਰ ॥
jim darab heen kachh kar bapaar |

પેનિલેસ વ્યક્તિ તરીકે કોઈ વ્યવસાય કરે છે અથવા

ਜਣ ਸਸਤ੍ਰ ਹੀਣ ਰੁਝਯੋ ਜੁਝਾਰ ॥
jan sasatr heen rujhayo jujhaar |

અટકાયે એવી પરિસ્થિતિમાં હતી જેનો અનુભવ પૈસા વગરના વેપારી અથવા શસ્ત્રો વગરના યોદ્ધાઓ દ્વારા થાય છે.

ਜਿਮ ਰੂਪ ਹੀਣ ਬੇਸਯਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ॥
jim roop heen besayaa prabhaav |

અધોગતિ પામેલી વેશ્યાની અસર જેવી

ਜਣ ਬਾਜ ਹੀਣ ਰਥ ਕੋ ਚਲਾਵ ॥੫੧੬॥
jan baaj heen rath ko chalaav |516|

તે અને નીચ વેશ્યા અથવા ઘોડા વગરના રથ જેવો દેખાતો હતો.516.

ਤਬ ਤਮਕ ਤੇਗ ਲਛਮਣ ਉਦਾਰ ॥
tab tamak teg lachhaman udaar |

ત્યારે ઉદાર લછમણે ગુસ્સે થઈને તલવાર વડે પ્રહાર કર્યો અને

ਤਹ ਹਣਯੋ ਸੀਸ ਕਿਨੋ ਦੁਫਾਰ ॥
tah hanayo sees kino dufaar |

પછી પરોપકારી લક્ષ્મણે પોતાની તીક્ષ્ણ તલવાર પકડી અને રાક્ષસને બે ભાગમાં કાપી નાખ્યો.

ਤਬ ਗਿਰਯੋ ਬੀਰ ਅਤਿਕਾਇ ਏਕ ॥
tab girayo beer atikaae ek |

પછી એક યોદ્ધા (અટકાઈ નામનો) પડ્યો.

ਲਖ ਤਾਹਿ ਸੂਰ ਭਜੇ ਅਨੇਕ ॥੫੧੭॥
lakh taeh soor bhaje anek |517|

અટકાય નામનો તે યોદ્ધા યુદ્ધના મેદાનમાં પડ્યો અને તેને (પડતો) જોઈને ઘણા યોદ્ધાઓ ભાગી ગયા.517.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮਵਤਾਰ ਅਤਕਾਇ ਬਧਹਿ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ॥੧੪॥
eit sree bachitr naattake raamavataar atakaae badheh dhiaae samaapatam sat |14|

બચત્તર નાટકમાં રામાવતારમાં ���કિલિંગ ઓફ અટકાયે��� નામના પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਮਕਰਾਛ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
ath makaraachh judh kathanan |

હવે મકરાછ સાથેના યુદ્ધનું વર્ણન શરૂ થાય છે:

ਪਾਧਰੀ ਛੰਦ ॥
paadharee chhand |

પાધરી સ્તંભ

ਤਬ ਰੁਕਯੋ ਸੈਨ ਮਕਰਾਛ ਆਨ ॥
tab rukayo sain makaraachh aan |

પછી મકરાચ આવીને સૈન્યની સામે ઊભો રહ્યો

ਕਹ ਜਾਹੁ ਰਾਮ ਨਹੀ ਪੈਹੋ ਜਾਨ ॥
kah jaahu raam nahee paiho jaan |

જે બાદ મકરછ સેનામાં જોડાયા અને ડો. ઓ રામ! હવે તમે તમારી જાતને બચાવી શકતા નથી

ਜਿਨ ਹਤਯੋ ਤਾਤ ਰਣ ਮੋ ਅਖੰਡ ॥
jin hatayo taat ran mo akhandd |

જેણે મારા અખંડ પિતા (ખાર) ને ખેતરમાં મારી નાખ્યા છે,

ਸੋ ਲਰੋ ਆਨ ਮੋ ਸੋਂ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥੫੧੮॥
so laro aan mo son prachandd |518|

જેણે મારા પિતાને મારી નાખ્યા છે, તે પરાક્રમી યોદ્ધાઓએ આગળ આવીને મારી સાથે યુદ્ધ કરવું જોઈએ.���518.

ਇਮ ਸੁਣਿ ਕੁਬੈਣ ਰਾਮਾਵਤਾਰ ॥
eim sun kubain raamaavataar |

રામચંદ્રએ (તેમના) શબ્દો આ રીતે સાંભળ્યા

ਗਹਿ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਕੋਪਯੋ ਜੁਝਾਰ ॥
geh sasatr asatr kopayo jujhaar |

રામે આ વાંકાચૂકા શબ્દો સાંભળ્યા અને ભારે ક્રોધાવેશમાં તેણે પોતાના હથિયારો અને શસ્ત્રો હાથમાં પકડી લીધા

ਬਹੁ ਤਾਣ ਬਾਣ ਤਿਹ ਹਣੇ ਅੰਗ ॥
bahu taan baan tih hane ang |

તેના શરીરમાં ઘણા તીર મારીને મારી નાખ્યા

ਮਕਰਾਛ ਮਾਰਿ ਡਾਰਯੋ ਨਿਸੰਗ ॥੫੧੯॥
makaraachh maar ddaarayo nisang |519|

તેણે ખેંચ્યું (તેમનું ધનુષ્ય) તેના તીરો છોડ્યા, અને નિર્ભયતાથી મકરાચને મારી નાખ્યા.519.

ਜਬ ਹਤੇ ਬੀਰ ਅਰ ਹਣੀ ਸੈਨ ॥
jab hate beer ar hanee sain |

જ્યારે (મકરાચ) નાયક માર્યો ગયો અને સેના પણ માર્યા ગયા,

ਤਬ ਭਜੌ ਸੂਰ ਹੁਐ ਕਰ ਨਿਚੈਨ ॥
tab bhajau soor huaai kar nichain |

જ્યારે આ વીર અને તેની સેના માર્યા ગયા, ત્યારે બધા યોદ્ધાઓ, શસ્ત્રવિહીન બનીને ભાગી ગયા (ફાઇલમાંથી)

ਤਬ ਕੁੰਭ ਔਰ ਅਨਕੁੰਭ ਆਨ ॥
tab kunbh aauar anakunbh aan |

પછી 'કુંભા' અને 'અંકુંભા' (બે દૈત્ય નામના) આવ્યા

ਦਲ ਰੁਕਯੋ ਰਾਮ ਕੋ ਤਯਾਗ ਕਾਨ ॥੫੨੦॥
dal rukayo raam ko tayaag kaan |520|

તે પછી કુંભ અને અંકુભ આગળ આવ્યા અને રામની સેનાને અવરોધી.520.

ਇਤਿ ਮਰਾਛ ਬਧਹ ॥
eit maraachh badhah |

અહીં મકરચ્છ બાધ સમાપ્ત થાય છે.

ਅਜਬਾ ਛੰਦ ॥
ajabaa chhand |

અજબા સ્ટેન્ઝા

ਤ੍ਰਪੇ ਤਾਜੀ ॥
trape taajee |

ઘોડા કૂદવા લાગ્યા

ਗਜੇ ਗਾਜੀ ॥
gaje gaajee |

ગાઝીઓ ગર્જના કરવા લાગ્યા.

ਸਜੇ ਸਸਤ੍ਰੰ ॥
saje sasatran |

(જેઓ) બખ્તરથી શણગારેલા

ਕਛੇ ਅਸਤ੍ਰੰ ॥੫੨੧॥
kachhe asatran |521|

ઘોડાઓ કૂદી પડ્યા, યોદ્ધાઓ ગર્જના કરી અને શસ્ત્રો અને શસ્ત્રોથી સજ્જ થઈને મારામારી કરવા લાગ્યા.521.

ਤੁਟੇ ਤ੍ਰਾਣੰ ॥
tutte traanan |

બખ્તર તૂટી રહ્યું છે,

ਛੁਟੇ ਬਾਣੰ ॥
chhutte baanan |

તીર ચાલે છે.

ਰੁਪੇ ਬੀਰੰ ॥
rupe beeran |

યોદ્ધાઓ પાસે (પગ) રથ છે

ਬੁਠੇ ਤੀਰੰ ॥੫੨੨॥
butthe teeran |522|

ધનુષ તૂટી ગયું, તીર છૂટી ગયા, યોદ્ધાઓ મક્કમ બન્યા અને શાફ્ટ વરસ્યા.522.

ਘੁਮੇ ਘਾਯੰ ॥
ghume ghaayan |

ભૂત ફરે છે,

ਜੁਮੇ ਚਾਯੰ ॥
jume chaayan |

(જેઓ) આનંદથી ભરપૂર ચાલે છે.

ਰਜੇ ਰੋਸੰ ॥
raje rosan |

(ઘણા) ક્રોધથી ભરેલા છે.