શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1067


ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਰਾਨੀ ਤਾ ਕੇ ਸਦਨ ਮਦਨ ਜੁਤ ਆਵਈ ॥
raanee taa ke sadan madan jut aavee |

રાની વાસના સાથે તેના ઘરે આવતી હતી

ਕਾਮ ਕਲੋਲ ਅਮੋਲ ਸੁ ਬੋਲ ਕਮਾਵਈ ॥
kaam kalol amol su bol kamaavee |

અને કહીને તે ખૂબ સારી રીતે કામ કરતી હતી.

ਤਾ ਸੋ ਭੇਵ ਨ ਕੋਊ ਸਕੇ ਪਛਾਨਿ ਕੈ ॥
taa so bhev na koaoo sake pachhaan kai |

તેનું રહસ્ય કોઈએ ઓળખ્યું નહીં

ਹੋ ਨਿਜੁ ਰਾਜਾ ਕੇ ਤੀਰ ਬਖਾਨੈ ਆਨਿ ਕੈ ॥੨॥
ho nij raajaa ke teer bakhaanai aan kai |2|

જેથી તે પોતાના રાજા પાસે આવીને કહે. 2.

ਸਵਤਿ ਤਵਨ ਕੀ ਹੁਤੀ ਭੇਦ ਤਿਨ ਪਾਇਯੋ ॥
savat tavan kee hutee bhed tin paaeiyo |

તેને એક જુસ્સો હતો, તેણે રહસ્ય મેળવ્યું.

ਨਿਜੁ ਰਾਜਾ ਪਹਿ ਤਬ ਹੀ ਜਾਇ ਜਤਾਇਯੋ ॥
nij raajaa peh tab hee jaae jataaeiyo |

(તેણે) તરત જ તેના રાજાને જાણ કરી.

ਸੁਨਤ ਰਾਵ ਏ ਬਚਨ ਅਧਿਕ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਭਯੋ ॥
sunat raav e bachan adhik krudhit bhayo |

આ સાંભળીને રાજા ખૂબ ગુસ્સે થયો

ਹੋ ਅਸ ਤੀਖਨ ਗਹਿ ਪਾਨ ਜਾਤ ਤਿਤ ਕੋ ਭਯੋ ॥੩॥
ho as teekhan geh paan jaat tith ko bhayo |3|

અને હાથમાં ધારદાર તલવાર પકડીને ત્યાં ગયો. 3.

ਸੁਨ ਰਾਨੀ ਬਚ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹ ਟਰਿ ਆਗੈ ਲਿਯੋ ॥
sun raanee bach nrip kah ttar aagai liyo |

રાણીએ પણ આ સાંભળ્યું અને સમય પહેલા રાજાને મળી.

ਬਿਹਸਿ ਬਿਹਸ ਪਤਿ ਕੈ ਐਸੇ ਉਤਰ ਦਿਯੋ ॥
bihas bihas pat kai aaise utar diyo |

અને હસીને તેના પતિને આ રીતે જવાબ આપ્યો.

ਮੁਖ ਬੋਲੈ ਭਈਆ ਕੇ ਜੌ ਮੈ ਘਰ ਗਈ ॥
mukh bolai bheea ke jau mai ghar gee |

મેં વાત કરી તો હું મારા ભાઈના ઘરે ગયો

ਹੋ ਕਹੌ ਕਹਾ ਘਟ ਤੀਯਾ ਮੈ ਤੁਮਰੀ ਭਈ ॥੪॥
ho kahau kahaa ghatt teeyaa mai tumaree bhee |4|

તો મને કહો (શું થયું) કે હું તમારી પત્ની બની ગઈ છું. 4.

ਧਰਮ ਭ੍ਰਾਤ ਜਾ ਕੌ ਕਹਿ ਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਬਖਾਨਿ ਹੈ ॥
dharam bhraat jaa kau keh ju triy bakhaan hai |

જેમને મહિલા ધર્મનો ભાઈ કહે છે

ਤਾ ਸੌ ਕਾਮ ਕਲੋਲ ਨ ਕਬਹੂੰ ਠਾਨਿ ਹੈ ॥
taa sau kaam kalol na kabahoon tthaan hai |

તેણી તેની સાથે ક્યારેય ફ્લર્ટ કરતી નથી.

ਕਹੀ ਸਵਤਿ ਕੀ ਸਵਤਿ ਨ ਊਪਰ ਮਾਨਿਯੈ ॥
kahee savat kee savat na aoopar maaniyai |

ઊંઘ વિશે જે કહેવામાં આવ્યું છે તે ઊંઘને લાગુ પડતું નથી.

ਹੋ ਇਨ ਮਹਿ ਰਹਤ ਸਿਪਰਧਾ ਹਿਯੇ ਪਛਾਨਿਯੈ ॥੫॥
ho in meh rahat siparadhaa hiye pachhaaniyai |5|

તેઓ ઈર્ષ્યા કરે છે. હૃદયમાં (તેને સારી રીતે) ઓળખો. 5.

ਕੇਲ ਕਰਤ ਜਿਹ ਗਹੋ ਸੁ ਜਾਰ ਉਚਾਰਿਯੈ ॥
kel karat jih gaho su jaar uchaariyai |

જે જાતીય પ્રવૃત્તિમાં પકડાય છે તેને મિત્ર કહેવામાં આવે છે.

ਸਾਧਿ ਖਨਤ ਗਹਿ ਚੋਰ ਚੋਰ ਕਰਿ ਮਾਰਿਯੈ ॥
saadh khanat geh chor chor kar maariyai |

જો તમે કોઈ ચોરને ચોરી કરવાનો પ્રયાસ કરતા જોશો, તો તમારે તેને ચોર સમજીને મારી નાખવો જોઈએ.

ਬਿਨੁ ਨੈਨਨ ਕੇ ਲਹੇ ਕੋਪ ਨਹਿ ਠਾਨਿਯੈ ॥
bin nainan ke lahe kop neh tthaaniyai |

આંખે જોયા વગર ગુસ્સો ન કરવો જોઈએ.

ਹੋ ਅਰਿ ਕੀ ਅਰਿ ਪਰ ਕਹੀ ਨ ਉਰ ਮੋ ਆਨਿਯੈ ॥੬॥
ho ar kee ar par kahee na ur mo aaniyai |6|

શત્રુની સામે શત્રુની વાત દિલમાં ન રાખવી જોઈએ. 6.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਯਾ ਮੈ ਕਹੋ ਕਹਾ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
yaa mai kaho kahaa hvai gee |

એમાં શું થયું તે મને કહો

ਮੁਖ ਬੋਲੈ ਭਈਆ ਕੇ ਗਈ ॥
mukh bolai bheea ke gee |

મેં વાત કરી તો હું ધર્મના ભાઈના ઘરે ગયો.

ਤੋਰ ਸਵਿਤ ਮੈ ਕਛੁ ਨ ਬਿਗਾਰਿਯੋ ॥
tor savit mai kachh na bigaariyo |

ઓહ ઊંઘી! મેં તારું બગાડ્યું નથી.

ਕ੍ਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਤੈ ਝੂਠ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੭॥
kayo nrip so tai jhootth uchaariyo |7|

(તો પછી) શા માટે તમે રાજાને જૂઠું બોલ્યા? 7.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਕਹਾ ਭਯੋ ਜੌ ਰਾਵ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਆਇਯੋ ॥
kahaa bhayo jau raav kripaa kar aaeiyo |

રાજા કૃપા કરીને મારી પાસે આવ્યા હોય તો?

ਮੈ ਨ ਸੇਜ ਤੁਮਰੀ ਤੇ ਪਕਰਿ ਮੰਗਾਇਯੋ ॥
mai na sej tumaree te pakar mangaaeiyo |

તમારા ઋષિને પકડીને મેં તમને બોલાવ્યા નથી.

ਇਤੋ ਕੋਪ ਸੁਨਿ ਸਵਤਿ ਨ ਚਿਤ ਮੌ ਧਾਰਿਯੈ ॥
eito kop sun savat na chit mau dhaariyai |

ઓહ ઊંઘી! સાંભળો, આટલો ક્રોધ મનમાં ન લાવવો જોઈએ.

ਹੋ ਬੈਰ ਕੈਸੋਈ ਹੋਇ ਨ ਬ੍ਰਿਥਾ ਉਚਾਰਿਯੈ ॥੮॥
ho bair kaisoee hoe na brithaa uchaariyai |8|

ગમે તેટલી દુશ્મની હોય પણ વ્યર્થ વાત ન કરવી જોઈએ. 8.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਮੂਰਖ ਰਾਵ ਭੇਦ ਕਾ ਜਾਨੈ ॥
moorakh raav bhed kaa jaanai |

મૂર્ખ રાજાને રહસ્ય સમજાયું નહીં.

ਰਿਪੁ ਕੀ ਕਹੀ ਰਿਪੁ ਕਰਿ ਮਾਨੈ ॥
rip kee kahee rip kar maanai |

દુશ્મનના શબ્દોને દુશ્મનના શબ્દો તરીકે સ્વીકારવામાં આવ્યા હતા.

ਸਾਚ ਰਾਵ ਕੇ ਮੁਖ ਪਰ ਕਹਿਯੋ ॥
saach raav ke mukh par kahiyo |

(મેં) રાજાના મુખમાં સાચું કહ્યું છે.

ਮੂਰਖ ਨਾਹ ਨਾਹਿ ਕਛੁ ਲਹਿਯੋ ॥੯॥
moorakh naah naeh kachh lahiyo |9|

પણ મૂર્ખ રાજાને કંઈ સમજાયું નહિ. 9.

ਕਹ ਭਯੋ ਮੈ ਇਹ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰਿਯੋ ॥
kah bhayo mai ih saath bihaariyo |

જો મેં તેની સાથે ગડબડ કરી હોય તો,

ਤੇਰੋ ਕਛੂ ਨ ਕਾਜ ਬਿਗਾਰਿਯੋ ॥
tero kachhoo na kaaj bigaariyo |

તમે કંઈ ખોટું કર્યું નથી.

ਕੈ ਤਹਕੀਕ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਿਰ ਕੀਜੈ ॥
kai tahakeek triyaa sir keejai |

તે મહિલાની તપાસ કરાવો.

ਨਾਤਰ ਮੀਚ ਮੂੰਡ ਪਰ ਲੀਜੈ ॥੧੦॥
naatar meech moondd par leejai |10|

નહિંતર, વિચારો કે મૃત્યુ તમારા માથા પર આવી ગયું છે. 10.

ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਇਹ ਕਛੂ ਨ ਕਹਿਯੈ ॥
sun raajaa ih kachhoo na kahiyai |

ઓ રાજન! સાંભળો, તેને કંઈ બોલશો નહીં.

ਸਾਚ ਝੂਠ ਮੇਰੋ ਹੀ ਲਹਿਯੈ ॥
saach jhootth mero hee lahiyai |

મારા સત્યને અસત્ય માની લો.

ਲਹਿ ਸਾਚੀ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਬਿਹਾਰਿਯੋ ॥
leh saachee muhi saath bihaariyo |

તેને મારી સાથે રમણ છે એ વાત સાચી માની લો

ਝੂਠੀ ਜਾਨਿ ਚੋਰ ਕਰਿ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੧॥
jhootthee jaan chor kar maariyo |11|

અને તેને ચોરની જેમ જૂઠા તરીકે મારી નાખો. 11.

ਤਬ ਰਾਜੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨੀ ॥
tab raajai ih bhaat bakhaanee |

ત્યારે રાજાએ આમ કહ્યું,

ਰਾਨੀ ਤੂ ਸਾਚੀ ਮੈ ਜਾਨੀ ॥
raanee too saachee mai jaanee |

રાણી! મેં તમને સત્ય તરીકે ઓળખ્યા છે.

ਤੋ ਪਰ ਝੂਠ ਸਵਤਿ ਇਨ ਕਹਿਯੋ ॥
to par jhootth savat in kahiyo |

આ દંભે તમારા પર ખોટો આરોપ લગાવ્યો છે.

ਸੋ ਮੈ ਆਜੁ ਸਾਚੁ ਕਰਿ ਲਹਿਯੋ ॥੧੨॥
so mai aaj saach kar lahiyo |12|

આજે મેં ખરેખર જોયું છે. 12.