શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 969


ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕੀ ਬਾਤ ਸਭੈ ਕਹਿ ਕੈ ਮੁਖ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਸਮੁਝਾਈ ॥
bhed abhed kee baat sabhai keh kai mukh te sabh hee samujhaaee |

તેણીએ તેની ક્રિયાઓ મોટા પ્રમાણમાં લોકોને જાહેર કરી કે,

ਪਾਨ ਚਬਾਇ ਚਲੀ ਤਿਤ ਕੋ ਮਨ ਦੇਵ ਅਦੇਵਨ ਕੋ ਬਿਰਮਾਈ ॥
paan chabaae chalee tith ko man dev adevan ko biramaaee |

ભમરો ચાવવા તે શેતાન અને દેવતાઓને ખુશ કરવા ચાલી ગઈ હતી.

ਅਨੰਦ ਲੋਕ ਭਏ ਤਜਿ ਸੋਕ ਸੁ ਸੋਕ ਕੀ ਬਾਤ ਸਭੈ ਬਿਸਰਾਈ ॥੮॥
anand lok bhe taj sok su sok kee baat sabhai bisaraaee |8|

તેણીની આગળ વધતી જોઈને (હવે મહેલ તરફ), લોકો આનંદથી ભરાઈ ગયા.(8)

ਕਾ ਬਪੁਰੋ ਮੁਨਿ ਹੈ ਸੁਨਿ ਹੇ ਨ੍ਰਿਪ ਨੈਕ ਜੋ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਨ ਪੈਹੌ ॥
kaa bapuro mun hai sun he nrip naik jo nain nihaaran paihau |

'મારા સાર્વભૌમ રાજા સાંભળો, એક ઋષિ મારા માટે એક અલ્પ પદાર્થ છે, તે મારી આંખોમાં પણ જોવાની હિંમત કરશે નહીં.

ਰੂਪ ਦਿਖਾਇ ਤਿਸੈ ਉਰਝਾਇ ਸੁ ਬਾਤਨ ਸੌ ਅਪਨੇ ਬਸਿ ਕੈਹੌ ॥
roop dikhaae tisai urajhaae su baatan sau apane bas kaihau |

'હું તેને મારું વશીકરણ બતાવીશ અને મારી વાતો દ્વારા તેને મંત્રમુગ્ધ કરીશ.

ਪਾਗ ਬੰਧਾਇ ਜਟਾਨ ਮੁੰਡਾਇ ਸੁ ਤਾ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਇ ਤਵਾਲਯ ਲ੍ਯੈਹੌ ॥
paag bandhaae jattaan munddaae su taa nrip jaae tavaalay layaihau |

'હું તેના વાળના તાળાં મુંડાવીશ અને તેને પાઘડી પહેરાવીને તમારા મહેલમાં લાવીશ.

ਕੇਤਿਕ ਬਾਤ ਸੁਨੋ ਇਹ ਨਾਥ ਤਵਾਨਨ ਤੇ ਟੁਕ ਆਇਸੁ ਪੈਹੌ ॥੯॥
ketik baat suno ih naath tavaanan te ttuk aaeis paihau |9|

'મારા ચમત્કારિક વશીકરણનું અવલોકન કરો; તે પોતે જ આવશે અને તમને ભોજન પીરસશે.(9)

ਕੇਤਿਕ ਬਾਤ ਸੁਨੋ ਮੁਹਿ ਹੇ ਨ੍ਰਿਪ ਤਾਰਨ ਤੋਰਿ ਅਕਾਸ ਤੇ ਲ੍ਯੈਹੌ ॥
ketik baat suno muhi he nrip taaran tor akaas te layaihau |

'મારા રાજા, હું જે કહું છું તે સાંભળો, હું આકાશમાંથી તારાઓ લાવવા સક્ષમ છું.

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਕਹਾ ਨਰ ਹੈ ਬਰ ਦੇਵਨ ਕੋ ਛਿਨ ਮੈ ਬਸਿ ਕੈਹੌ ॥
dev adev kahaa nar hai bar devan ko chhin mai bas kaihau |

'મેં ક્ષણોમાં ઘણા મહાન દેવતાઓ અને શેતાનો પર નિયંત્રણ મેળવી લીધું છે.

ਦ੍ਯੋਸ ਕੇ ਬੀਚ ਚੜੈ ਹੌ ਨਿਸਾਕਰ ਰੈਨਿ ਸਮੈ ਰਵਿ ਕੋ ਪ੍ਰਗਟੈ ਹੌ ॥
dayos ke beech charrai hau nisaakar rain samai rav ko pragattai hau |

'મેં દિવસ દરમિયાન ચંદ્ર અને અંધારું હોય ત્યારે સૂર્ય ઉત્પન્ન કર્યા છે.

ਗ੍ਯਾਰਹ ਰੁਦ੍ਰਨ ਕੋ ਹਰਿ ਕੌ ਬਿਧਿ ਕੀ ਬੁਧਿ ਕੌ ਬਿਧਿ ਸੌ ਬਿਸਰੈਹੌ ॥੧੦॥
gayaarah rudran ko har kau bidh kee budh kau bidh sau bisaraihau |10|

'હું અગિયાર રુડેરન્સ (રડતાં-બાળકો) ની બુદ્ધિને અમાન્ય કરીશ.'(10)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਐਸੇ ਬਚਨ ਉਚਾਰਿ ਤ੍ਰਿਯ ਤਹ ਤੇ ਕਿਯੋ ਪਯਾਨ ॥
aaise bachan uchaar triy tah te kiyo payaan |

આવી પ્રતિબદ્ધતાઓ કર્યા પછી, તેણીએ સ્થળ પરથી વિદાય લીધી,

ਪਲਕ ਏਕ ਬੀਤੀ ਨਹੀ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਨਿ ॥੧੧॥
palak ek beetee nahee tahaa pahoonchee aan |11|

અને આંખના પલકારામાં, સ્થળ પર પહોંચ્યા.(11)

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સવૈયા

ਦੇਖਿ ਤਪੋਧਨ ਕੌ ਬਨ ਮਾਨਨਿ ਮੋਹਿ ਰਹੀ ਮਨ ਮੈ ਸੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥
dekh tapodhan kau ban maanan mohi rahee man mai sukh paayo |

બાન ઋષિને જોઈને, તે મોહ પામી, અને રાહત અનુભવી.

ਖਾਤ ਬਿਭਾਡਵ ਜੂ ਫਲ ਥੋ ਤਿਨ ਡਾਰਿਨ ਸੋ ਪਕਵਾਨ ਲਗਾਯੋ ॥
khaat bibhaaddav joo fal tho tin ddaarin so pakavaan lagaayo |

વૃક્ષોની ડાળીઓમાંથી ફળોને બદલે, તેણીએ બિભાંડવના પુત્ર માટે વિવિધ સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ મૂક્યા.

ਭੂਖ ਲਗੀ ਜਬ ਹੀ ਮੁਨਿ ਕੌ ਤਬ ਹੀ ਤਹ ਠੌਰ ਛੁਧਾਤਰ ਆਯੋ ॥
bhookh lagee jab hee mun kau tab hee tah tthauar chhudhaatar aayo |

જ્યારે ઋષિને ભૂખ લાગી ત્યારે તે સ્થળ પર આવ્યા.

ਤੇ ਫਲ ਖਾਇ ਰਹਿਯੋ ਬਿਸਮਾਇ ਮਹਾ ਮਨ ਭੀਤਰ ਮੋਦ ਬਢਾਯੋ ॥੧੨॥
te fal khaae rahiyo bisamaae mahaa man bheetar mod badtaayo |12|

તેણે તે વિન્ડો ખાધા અને તેના મનમાં ઘણો સંતોષ અનુભવ્યો.(12)

ਸੋਚ ਬਿਚਾਰ ਕੀਯੋ ਚਿਤ ਮੋ ਮੁਨਿ ਏ ਫਲ ਦੈਵ ਕਹਾ ਉਪਜਾਯੋ ॥
soch bichaar keeyo chit mo mun e fal daiv kahaa upajaayo |

તેણે વિચાર્યું, 'આ ઝાડ પર આ ફળો ઉગાડ્યા છે.

ਕਾਨਨ ਮੈ ਨਿਰਖੇ ਨਹਿ ਨੇਤ੍ਰਨ ਆਜੁ ਲਗੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਚਬਾਯੋ ॥
kaanan mai nirakhe neh netran aaj lage kabahoon na chabaayo |

'મેં તેમને આ જંગલમાં પહેલાં ક્યારેય મારી પોતાની આંખોથી જોયા નથી.

ਕੈ ਮਘਵਾ ਬਲੁ ਕੈ ਛਲੁ ਕੈ ਹਮਰੇ ਤਪ ਕੋ ਅਵਿਲੋਕਨ ਆਯੋ ॥
kai maghavaa bal kai chhal kai hamare tap ko avilokan aayo |

'તે ભગવાન ઇન્દ્ર જ હોઈ શકે, જેમણે તેમને મારી કસોટી કરવા ઉગાડ્યા હતા.

ਕੈ ਜਗਦੀਸ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਮੋ ਪਰ ਮੋਰੇ ਰਿਝਾਵਨ ਕਾਜ ਬਨਾਯੋ ॥੧੩॥
kai jagadees kripaa kar mo par more rijhaavan kaaj banaayo |13|

'અથવા એવું બની શકે કે ઈશ્વરે, મને ઈનામ આપવા માટે, મને આ બધું આપ્યું છે.'(13)

ਆਨੰਦ ਯੌ ਉਪਜ੍ਯੋ ਮਨ ਮੈ ਮੁਨਿ ਚੌਕ ਰਹਿਯੋ ਬਨ ਕੇ ਫਲ ਖੈ ਕੈ ॥
aanand yau upajayo man mai mun chauak rahiyo ban ke fal khai kai |

તેઓનો આનંદ માણ્યા પછી, તેને લાગ્યું કે તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો છે.

ਕਾਰਨ ਹੈ ਸੁ ਕਛੂ ਇਨ ਮੈ ਕਹਿ ਐਸੇ ਰਹਿਯੋ ਚਹੂੰ ਓਰ ਚਿਤੈ ਕੈ ॥
kaaran hai su kachhoo in mai keh aaise rahiyo chahoon or chitai kai |

ચારેય ખૂણે આજુબાજુ જોઈને તેણે વિચાર્યું, 'આની પાછળ કંઈક કારણ હશે.'

ਹਾਰ ਸਿੰਗਾਰ ਧਰੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰਿ ਠਾਢੀ ਤਹਾ ਮਨ ਮੋਦ ਬਢੈ ਕੈ ॥
haar singaar dhare ik sundar tthaadtee tahaa man mod badtai kai |

તેણે એક સુંદર સ્ત્રીને જોયું, સંપૂર્ણ શણગારેલી, તેની સામે ઉભી હતી.

ਸੋਭਿਤ ਹੈ ਮਹਿ ਭੂਖਨ ਪੈ ਮਹਿਭੂਖਨ ਕੌ ਮਨੋ ਭੂਖਿਤ ਕੈ ਕੈ ॥੧੪॥
sobhit hai meh bhookhan pai mahibhookhan kau mano bhookhit kai kai |14|

તે પૃથ્વીની સુંદરતાના પ્રતીક જેવો દેખાતો હતો.(14)

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਜਗੇ ਅਤਿ ਹੀ ਇਕ ਮਾਨਨਿ ਕਾਨਨ ਬੀਚ ਬਿਰਾਜੈ ॥
joban jeb jage at hee ik maanan kaanan beech biraajai |

અદ્ભુત સ્ત્રીની હાજરીમાં, તેની યુવાની ચમકતી દેખાઈ.

ਨੀਲ ਨਿਚੋਲ ਸੇ ਨੈਨ ਲਸੈ ਦੁਤਿ ਦੇਖਿ ਮਨੋਜਵ ਕੋ ਮਨੁ ਲਾਜੈ ॥
neel nichol se nain lasai dut dekh manojav ko man laajai |

તેણીની કમળ જેવી આંખો ચમકી અને કામદેવને પણ નમ્રતાનો સામનો કરવો પડ્યો.

ਕੋਕ ਕਪੋਤ ਕਲਾਨਿਧਿ ਕੇਹਰਿ ਕੀਰ ਕੁਰੰਗ ਕਹੀ ਕਿਹ ਕਾਜੈ ॥
kok kapot kalaanidh kehar keer kurang kahee kih kaajai |

રૂડી શેલડ્રેક્સ, કબૂતર, સિંહ, પોપટ, હરણ, હાથી, બધા તેની હાજરીમાં નમ્ર લાગતા હતા.

ਸੋਕ ਮਿਟੈ ਨਿਰਖੇ ਸਭ ਹੀ ਛਬਿ ਆਨੰਦ ਕੌ ਹਿਯ ਮੈ ਉਪਰਾਜੈ ॥੧੫॥
sok mittai nirakhe sabh hee chhab aanand kau hiy mai uparaajai |15|

બધાએ પોતપોતાની તકલીફો છોડી દીધી હતી અને આનંદની લાગણી અનુભવી હતી.(15)

ਚਿਤ ਬਿਚਾਰ ਕਿਯੋ ਅਪਨੇ ਮਨ ਕੋ ਮੁਨਿ ਹੈ ਯਹ ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰੌ ॥
chit bichaar kiyo apane man ko mun hai yah taeh nihaarau |

ઋષિએ મનમાં વિચાર કર્યો, અને વિચાર્યું,

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਕਿ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਕਿਧੌ ਨਰ ਦੇਵ ਰੁ ਦੇਵ ਬਿਚਾਰੌ ॥
dev adev ki jachh bhujang kidhau nar dev ru dev bichaarau |

'દેવો, દાનવો અને ભુજંગમાં પ્રોમ, તે કોણ હોઈ શકે?

ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਿ ਬਿਰਾਜਤ ਹੈ ਕੋਊ ਤਾ ਪਰ ਆਜ ਸਭੈ ਤਨ ਵਾਰੌ ॥
raaj kumaar biraajat hai koaoo taa par aaj sabhai tan vaarau |

'તે, તેના બદલે, રાજકુમારી જેવી લાગે છે, હું તેના માટે બલિદાન છું.

ਯਾਹੀ ਕੋ ਤੀਰ ਰਹੌ ਦਿਨ ਰੈਨਿ ਕਰੌ ਤਪਸ੍ਯਾ ਬਨ ਬੀਚ ਬਿਹਾਰੌ ॥੧੬॥
yaahee ko teer rahau din rain karau tapasayaa ban beech bihaarau |16|

'હું, હંમેશ માટે, તેની સાથે રહીશ અને જંગલમાં મારું ધ્યાન ચાલુ રાખીશ.'(16)

ਜਾਇ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਿਯੋ ਤਿਹ ਕੋ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਕਹੋ ਹਮ ਸੌ ਤੁਮ ਕੋ ਹੈ ॥
jaae pranaam kiyo tih ko sun baat kaho ham sau tum ko hai |

તે આગળ આવ્યો અને તેણીને કહ્યું, 'કૃપા કરીને મારી સાથે વાત કરો અને મને કહો કે તમે કોણ છો?

ਦੇਵ ਅਦੇਵਨ ਕੀ ਦੁਹਿਤ ਕਿਧੌ ਰਾਮ ਕੀ ਬਾਮ ਹੁਤੀ ਬਨ ਸੋਹੈ ॥
dev adevan kee duhit kidhau raam kee baam hutee ban sohai |

'તમે કાં તો દેવતાની દીકરી છો કે શેતાનની, કે રામની સીતા છો?

ਰਾਜਸਿਰੀ ਕਿਧੌ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਿ ਤੂ ਜਛ ਭੁਜੰਗਨ ਕੇ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥
raajasiree kidhau raaj kumaar too jachh bhujangan ke man mohai |

'તમે રાણી છો કે સાર્વભૌમ રાજકુમારી છો કે જચ્છ કે ભુજંગ (દેવતાઓ)ની પુત્રી છો?

ਸਾਚ ਉਚਾਰੁ ਸਚੀ ਕਿ ਸਿਵਾ ਕਿ ਤੁਹੀ ਰਤਿ ਹੈ ਪਤਿ ਕੋ ਮਗੁ ਜੋਹੈ ॥੧੭॥
saach uchaar sachee ki sivaa ki tuhee rat hai pat ko mag johai |17|

'મને સાચું કહો કે શું તમે શિવની પત્ની છો અને રસ્તામાં તેમની રાહ જોઈ રહ્યા છો?'(17)

ਨਾਥ ਸਚੀ ਰਤਿ ਹੌ ਨ ਸਿਵਾ ਨਹਿ ਹੌਗੀ ਨ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਕੀ ਜਾਈ ॥
naath sachee rat hau na sivaa neh hauagee na raaj kumaar kee jaaee |

(જવાબ) 'અરે, મારા સ્વામી, સાંભળો, હું શિવની સ્ત્રી નથી કે સાર્વભૌમ રાજકુમારી નથી.

ਰਾਜਸਿਰੀ ਨਹਿ ਜਛ ਭੁਜੰਗਨਿ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਨਹੀ ਉਪਜਾਈ ॥
raajasiree neh jachh bhujangan dev adev nahee upajaaee |

'ન તો હું રાણી છું, ન હું જછ, ભુજંગ, ભગવાન કે શેતાનનો નથી.

ਰਾਮ ਕੀ ਬਾਮ ਨ ਹੋ ਅਥਿਤੀਸ ਰਿਖੀਸ ਉਦਾਲਕ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ਜਾਈ ॥
raam kee baam na ho athitees rikhees udaalak kee triy jaaee |

'ન તો હું રામની સીતા છું કે ન તો હું ગરીબોના ઋષિનો છું.

ਏਕੁ ਜੁਗੀਸ ਸੁਨੇ ਤੁਮਹੂੰ ਤਿਹ ਤੇ ਤੁਮਰੇ ਬਰਬੇ ਕਹ ਆਈ ॥੧੮॥
ek jugees sune tumahoon tih te tumare barabe kah aaee |18|

'મેં તમારા વિશે એક મહાન યોગી તરીકે સાંભળ્યું હતું, અને હું તમારી સાથે લગ્ન કરવા આવ્યો છું.' (18)

ਚੰਚਲ ਨੈਨ ਕਿ ਚੰਚਲਤਾਈ ਸੋ ਟਾਮਨ ਸੌ ਤਿਹ ਕੋ ਕਰਿ ਦੀਨੋ ॥
chanchal nain ki chanchalataaee so ttaaman sau tih ko kar deeno |

તેણીની રોમાંચક આંખોએ તેના પર જાદુઈ અસર કરી.

ਹਾਵ ਸੁ ਭਾਵ ਦਿਖਾਇ ਘਨੇ ਛਿਨਕੇਕ ਬਿਖੈ ਮੁਨਿ ਜੂ ਬਸਿ ਕੀਨੋ ॥
haav su bhaav dikhaae ghane chhinakek bikhai mun joo bas keeno |

કોક્વેટ્રી દ્વારા તેણીએ તેને લલચાવી અને તેને તેના નિયંત્રણમાં લાવી.

ਪਾਗ ਬੰਧਾਇ ਜਟਾਨ ਮੁੰਡਾਇ ਸੁ ਭੂਖਨ ਅੰਗ ਬਨਾਇ ਨਵੀਨੋ ॥
paag bandhaae jattaan munddaae su bhookhan ang banaae naveeno |

તેના વાળ મુંડાવીને, તેણીએ તેને પાઘડી પહેરાવવાની ફરજ પાડી.

ਜੀਤਿ ਗੁਲਾਮ ਕਿਯੋ ਅਪਨੌ ਤਿਹ ਤਾਪਸ ਤੇ ਗ੍ਰਿਸਤੀ ਕਰਿ ਲੀਨੋ ॥੧੯॥
jeet gulaam kiyo apanau tih taapas te grisatee kar leeno |19|

તેણીએ તેને જીતી લીધો અને, એક ઋષિથી, તેણીએ તેને ગૃહસ્થમાં પરિવર્તિત કર્યો.(19)

ਤਾਪਸਤਾਈ ਕੋ ਤ੍ਯਾਗ ਤਪੀਸ੍ਵਰ ਤਾ ਤ੍ਰਿਯ ਪੈ ਚਿਤ ਕੈ ਉਰਝਾਯੋ ॥
taapasataaee ko tayaag tapeesvar taa triy pai chit kai urajhaayo |

પોતાની બધી તપસ્યા છોડીને બ્રહ્મચારી ગૃહસ્થ બની ગયો.