શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 172


ਫੁਨਿ ਇਹ ਸਮੋ ਸਭੋ ਛਲ ਜੈ ਹੈ ॥
fun ih samo sabho chhal jai hai |

આ સમય ફરીથી હાથમાંથી નીકળી જશે

ਹਰਿ ਸੋ ਫੇਰਿ ਨ ਭਿਛਕ ਐ ਹੈ ॥੧੩॥
har so fer na bhichhak aai hai |13|

કારણ કે હું આવો ભગવાન જેવો ભિખારી ફરી નહિ મેળવી શકું.���13.

ਮਨ ਮਹਿ ਬਾਤ ਇਹੈ ਠਹਰਾਈ ॥
man meh baat ihai tthaharaaee |

(રાજા) મનમાં આ ધારણા કરી

ਮਨ ਮੋ ਧਰੀ ਨ ਕਿਸੂ ਬਤਾਈ ॥
man mo dharee na kisoo bataaee |

રાજાએ તેના મનમાં આ સામાન્ય ખ્યાલ નક્કી કર્યો, પરંતુ સમજપૂર્વક તેણે તે કોઈને જાહેર કર્યું નહીં.

ਭ੍ਰਿਤ ਤੇ ਮਾਗ ਕਮੰਡਲ ਏਸਾ ॥
bhrit te maag kamanddal esaa |

નોકર પાસે પાણીનો પ્યાલો માંગીને

ਲਗ੍ਯੋ ਦਾਨ ਤਿਹ ਦੇਨ ਨਰੇਸਾ ॥੧੪॥
lagayo daan tih den naresaa |14|

તેણે આવા આધાર ખતને અમલમાં મૂકવા માટે, દવાદારને તેનું પોટ આપવા કહ્યું.14.

ਸੁਕ੍ਰ ਬਾਤ ਮਨ ਮੋ ਪਹਿਚਾਨੀ ॥
sukr baat man mo pahichaanee |

શુક્રાચાર્ય પોતાના મનમાં (આ) વાત સમજી ગયા

ਭੇਦ ਨ ਲਹਤ ਭੂਪ ਅਗਿਆਨੀ ॥
bhed na lahat bhoop agiaanee |

શુક્રાચાર્ય રાજાના મનની કલ્પના સમજી ગયા, પણ અજ્ઞાની રાજા તેને સમજી શક્યા નહીં.

ਧਾਰਿ ਮਕਰਿ ਕੇ ਜਾਰ ਸਰੂਪਾ ॥
dhaar makar ke jaar saroopaa |

(શુક્રાચાર્ય)એ કરોળિયાના જાળાનું રૂપ ધારણ કર્યું

ਪੈਠਿਯੋ ਮਧ ਕਮੰਡਲ ਭੂਪਾ ॥੧੫॥
paitthiyo madh kamanddal bhoopaa |15|

શુક્રાચાર્યએ પોતાની જાતને એક નાની માછલીમાં પરિવર્તિત કરી અને પોતાની જાતને માણસના વાસણમાં બેસાડી.15.

ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਪਾਨਿ ਸੁਰਾਹੀ ਲਈ ॥
nrip bar paan suraahee lee |

રાજાએ હાથમાં કમંડલ પકડ્યો.

ਦਾਨ ਸਮੈ ਦਿਜਬਰ ਕੀ ਭਈ ॥
daan samai dijabar kee bhee |

રાજાએ દાનવીરનું વાસણ હાથમાં લીધું અને બ્રાહ્મણને ભિક્ષા ક્ષમા કરવાનો સમય આવી ગયો.

ਦਾਨ ਹੇਤ ਜਬ ਹਾਥ ਚਲਾਯੋ ॥
daan het jab haath chalaayo |

જ્યારે રાજાએ ભિક્ષા આપવા હાથ લંબાવ્યો,

ਨਿਕਸ ਨੀਰ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਨ ਆਯੋ ॥੧੬॥
nikas neer kar taeh na aayo |16|

ભિક્ષા આપવા માટે રાજાએ હાથમાં થોડું પાણી લીધું ત્યારે ઘડામાંથી પાણી નીકળ્યું નહિ.

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥
tomar chhand |

TOMAR STANZA

ਚਮਕ੍ਯੋ ਤਬੈ ਦਿਜਰਾਜ ॥
chamakayo tabai dijaraaj |

પછી મહાન બ્રાહ્મણ ઊભા થયા (અને કહ્યું)

ਕਰੀਐ ਨ੍ਰਿਪੇਸੁ ਇਲਾਜ ॥
kareeai nripes ilaaj |

પછી બ્રાહ્મણ ગુસ્સે થયો અને રાજાને કહ્યું કે પોર તપાસો.

ਤਿਨਕਾ ਮਿਲੈ ਇਹ ਬੀਚਿ ॥
tinakaa milai ih beech |

"(બ્રાહ્મણે મનમાં વિચાર્યું કે જો) ટીલાને નળમાં ફેરવવું જોઈએ

ਇਕ ਚਛ ਹੁਐ ਹੈ ਨੀਚ ॥੧੭॥
eik chachh huaai hai neech |17|

ઘડાની પાઇપ સ્ટ્રો વડે શોધાઈ અને આ શોધમાં શુક્રાચાર્યની એક આંખ ખોવાઈ ગઈ.

ਤਿਨੁਕਾ ਨ੍ਰਿਪਤ ਕਰਿ ਲੀਨ ॥
tinukaa nripat kar leen |

રાજાએ હાથમાં ટીલું પકડ્યું

ਭੀਤਰ ਕਮੰਡਲ ਦੀਨ ॥
bheetar kamanddal deen |

રાજાએ સ્ટ્રો હાથમાં લીધો અને તેને વાસણમાં ફેરવ્યો.

ਸੁਕ੍ਰ ਆਖਿ ਲਗੀਆ ਜਾਇ ॥
sukr aakh lageea jaae |

તેણે શુક્રાચાર્યની આંખમાં પ્રવેશ કર્યો.

ਇਕ ਚਛ ਭਯੋ ਦਿਜ ਰਾਇ ॥੧੮॥
eik chachh bhayo dij raae |18|

એણે શુક્રાચાર્યની આંખ વીંધી અને આમ ઉપદેશક શુક્રાચાર્યની એક આંખ ખોવાઈ ગઈ.18.

ਨੇਤ੍ਰ ਤੇ ਜੁ ਗਿਰਿਯੋ ਨੀਰ ॥
netr te ju giriyo neer |

(શુક્રની) આંખમાંથી નીકળેલું પાણી,