શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 395

ਮਾਤ ਪਿਤਾਨ ਕੀ ਸੰਕ ਕਰੈ ਨਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਕਰੈ ਮੁਖ ਸਿਉ ॥

maat pitaan kee sank karai neh sayaam hee sayaam karai mukh siau |

તેમના પિતૃ સંકોચને છોડીને, ગોપીઓ કૃષ્ણના નામનું પુનરાવર્તન કરી રહી છે

ਭੂਮਿ ਗਿਰੈ ਬਿਧਿ ਜਾ ਮਤਵਾਰ ਪਰੈ ਗਿਰ ਕੈ ਧਰਿ ਪੈ ਸੋਊ ਤਿਉ ॥

bhoom girai bidh jaa matavaar parai gir kai dhar pai soaoo tiau |

તેઓ પૃથ્વી પર પડી રહ્યા છે અને નશામાં ધૂત લોકોની જેમ ઉભા થઈ રહ્યા છે

ਬ੍ਰਿਜ ਕੁੰਜਨ ਢੂੰਢਤ ਹੈ ਤੁਮ ਕੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਧਨ ਲੋਭਕ ਜਿਉ ॥

brij kunjan dtoondtat hai tum ko kab sayaam kahai dhan lobhak jiau |

ધનના લોભમાં ડૂબેલા વ્યક્તિની જેમ તેઓ તમને બ્રજના કોતરોમાં શોધે છે.

ਅਬ ਤਾ ਤੇ ਕਰੋ ਬਿਨਤੀ ਤੁਮ ਸੋ ਪਿਖ ਕੈ ਤਿਨ ਕੋ ਫੁਨਿ ਹਉ ਦੁਖ ਇਉ ॥੯੮੦॥

ab taa te karo binatee tum so pikh kai tin ko fun hau dukh iau |980|

તેથી હું તમને વિનંતી કરું છું, તેમને જોઈને મારું દુઃખ પણ વધી ગયું છે.980.

ਆਪ ਚਲੋ ਇਹ ਤੇ ਨ ਭਲੀ ਜੁ ਪੈ ਆਪ ਚਲੋ ਨਹੀ ਦੂਤ ਪਠੀਜੈ ॥

aap chalo ih te na bhalee ju pai aap chalo nahee doot pattheejai |

જો તમે જાતે જ જાઓ છો, તો આનાથી વધુ યોગ્ય કંઈ નહીં હોય

ਤਾ ਤੇ ਕਰੋ ਬਿਨਤੀ ਤੁਮ ਸੋ ਦੁਹ ਬਾਤਨ ਤੇ ਇਕ ਬਾਤ ਕਰੀਜੈ ॥

taa te karo binatee tum so duh baatan te ik baat kareejai |

જો તમે આ કરી શકતા નથી, તો તમારા મેસેન્જરને મોકલો, હું વિનંતી કરું છું કે આમાંથી એક કામ કરવું જોઈએ

ਜਿਉ ਜਲ ਕੇ ਬਿਨ ਮੀਨ ਦਸਾ ਸੁ ਦਸਾ ਭਈ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੀ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥

jiau jal ke bin meen dasaa su dasaa bhee gvaaran kee sun leejai |

પાણી વગરની માછલીઓને જે સ્થિતિનો અનુભવ થાય છે, તે જ ગોપીઓને થાય છે

ਕੈ ਜਲ ਹੋਇ ਉਨੈ ਮਿਲੀਐ ਕਿ ਉਨੈ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਕੋ ਕਹਿਯੋ ਬਰੁ ਦੀਜੈ ॥੯੮੧॥

kai jal hoe unai mileeai ki unai drirrataa ko kahiyo bar deejai |981|

હવે કાં તો તમે તેમને પાણી તરીકે મળો અથવા તેમને મનના સંકલ્પનું વરદાન આપો.981.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

kabiyo baach |

કવિનું વક્તવ્ય:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬ੍ਰਿਜ ਬਾਸਿਨ ਹਾਲ ਕਿਧੋ ਹਰਿ ਜੂ ਫੁਨਿ ਊਧਵ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਸੁਨ ਲੀਨੋ ॥

brij baasin haal kidho har joo fun aoodhav te sabh hee sun leeno |

કૃષ્ણે ઉધવ પાસેથી બ્રજના રહેવાસીઓની સ્થિતિ સાંભળી

ਜਾ ਕੀ ਕਥਾ ਸੁਨ ਕੈ ਚਿਤ ਤੇ ਸੁ ਹੁਲਾਸ ਘਟੈ ਦੁਖ ਹੋਵਤ ਜੀ ਨੋ ॥

jaa kee kathaa sun kai chit te su hulaas ghattai dukh hovat jee no |

એ કથા સાંભળવાથી સુખ ઘટે છે અને વેદના વધે છે

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਿਯੋ ਮੁਖ ਤੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਿਧੌ ਕਬਿ ਨੈ ਸੁ ਸੋਊ ਲਖਿ ਲੀਨੋ ॥

sayaam kahiyo mukh te ih bhaat kidhau kab nai su soaoo lakh leeno |

શ્રી કૃષ્ણે પોતાના મનમાંથી આ વાત કહી હતી જે કવિ પણ એ જ રીતે સમજે છે.

ਊਧਵ ਮੈ ਉਨ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੋ ਸੁ ਕਹਿਯੋ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਕੋ ਅਬੈ ਬਰੁ ਦੀਨੋ ॥੯੮੨॥

aoodhav mai un gvaaran ko su kahiyo drirrataa ko abai bar deeno |982|

ત્યારે કૃષ્ણે પોતાના મુખમાંથી આ શબ્દો ઉચ્ચાર્યા અને આ શબ્દોની જડ અનુભવતા કવિએ તેમને પુનરાવર્તિત કર્યા, ‘હે ઉધવ! હું એ ગોપીઓને મનના સંકલ્પનું વરદાન આપું છું.��982.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਸਤ੍ਰਹ ਸੈ ਚਵਤਾਲ ਮੈ ਸਾਵਨ ਸੁਦਿ ਬੁਧਵਾਰਿ ॥

satrah sai chavataal mai saavan sud budhavaar |

સત્તરસો ચોતાલીસ (બિક્રમી) માં (મહિના) સવનના તેજસ્વી (આંશિક) બુધવારે.

ਨਗਰ ਪਾਵਟਾ ਮੋ ਤੁਮੋ ਰਚਿਯੋ ਗ੍ਰੰਥ ਸੁਧਾਰਿ ॥੯੮੩॥

nagar paavattaa mo tumo rachiyo granth sudhaar |983|

સાવન સુદી સંવત 1744. 983 માં બુધવારે પાઓંટા શહેરમાં સંશોધન કર્યા પછી આ ગ્રંથ (પુસ્તક) તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.

ਖੜਗ ਪਾਨਿ ਕੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਪੋਥੀ ਰਚੀ ਬਿਚਾਰਿ ॥

kharrag paan kee kripaa te pothee rachee bichaar |

તલવાર ચલાવનાર ભગવાન-ભગવાનની કૃપાથી આ ગ્રંથ વિચારપૂર્વક તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે

ਭੂਲਿ ਹੋਇ ਜਹ ਤਹ ਸੁ ਕਬਿ ਪੜਿਅਹੁ ਸਭੈ ਸੁਧਾਰਿ ॥੯੮੪॥

bhool hoe jah tah su kab parriahu sabhai sudhaar |984|

તે પછી પણ, જો ક્યાંય ભૂલ હોય તો, કવિઓ કૃપા કરીને તેનું પુનરાવર્તન કરી શકે છે.984.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਗੋਪੀ ਊਧਵ ਸੰਬਾਦੇ ਬਿਰਹ ਨਾਟਕ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤ ॥

eit sree dasam sikandhe puraane bachitr naattak granthe krisanaavataare gopee aoodhav sanbaade birah naattak barananan naam dhayaae samaapatam sat subham sat |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતાર (દશમ સ્કંધ પુરાણ પર આધારિત)માં વિભાજનની વેદનાઓનું વર્ણન ધરાવતા ઉધવ સાથે ગોપીઓનો સંવાદ શીર્ષક ધરાવતા પ્રકરણનો અંત.