શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 369

ਨਾਹਕ ਹੀ ਤੂ ਰਿਸੀ ਮਨ ਮੈ ਨਹੀ ਆਨ ਤ੍ਰੀਯਾ ਮਨ ਬਾਤ ਹਮਾਰੈ ॥

naahak hee too risee man mai nahee aan treeyaa man baat hamaarai |

તમે તમારા મનમાં નકામી રીતે ગુસ્સે છો, કારણ કે મારા મનમાં બીજી સ્ત્રી નથી

ਤਾ ਤੇ ਅਸੋਕ ਕੇ ਸਾਥ ਸੁਨੋ ਬਲਿ ਤੀਰ ਨਦੀ ਸਭ ਸੋਕਹਿ ਡਾਰੈ ॥

taa te asok ke saath suno bal teer nadee sabh sokeh ddaarai |

��તેથી મારી વાત આનંદથી સાંભળો અને મારી સાથે જાઓ

ਯਾ ਤੇ ਨ ਅਉਰ ਭਲੀ ਕਛੁ ਹੈ ਮਿਲਿ ਕੈ ਹਮ ਮੈਨ ਕੋ ਮਾਨ ਨਿਵਾਰੈ ॥੭੩੬॥

yaa te na aaur bhalee kachh hai mil kai ham main ko maan nivaarai |736|

નદીના કિનારે હું આ કહીશ કે તમારા જેવી સરસ બીજી કોઈ ગોપી નથી, તે પછી આપણે બંને એક થઈને પ્રેમના દેવના અભિમાનને તોડી નાખીએ.736.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਰਸਾਤਰ ਹ੍ਵੈ ਅਤਿ ਹੀ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਢਿਗ ਬਾਤ ਉਚਾਰੀ ॥

kaanrah rasaatar hvai at hee brikhabhaan sutaa dtig baat uchaaree |

કૃષ્ણ, કામ કરવા આતુર, રાધાને (આ) બોલ્યા.

ਤਾਹਿ ਮਨੀ ਹਰਿ ਬਾਤ ਸੋਊ ਤਿਨ ਮਾਨ ਕੀ ਬਾਤ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਡਾਰੀ ॥

taeh manee har baat soaoo tin maan kee baat bidaa kar ddaaree |

જ્યારે કૃષ્ણએ રાધા સાથે અતિશય અસ્વસ્થતામાં વાત કરી, ત્યારે તેણીએ કૃષ્ણને આધીન થઈ અને પોતાનો અભિમાન છોડી દીધો

ਹਾਥਹਿ ਸੋ ਬਹੀਆ ਗਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਅਬ ਖੇਲਹਿ ਯਾਰੀ ॥

haatheh so baheea geh sayaam su aaise kahiyo ab kheleh yaaree |

(તેનો) હાથ તેના હાથથી પકડીને, કૃષ્ણે (તેને) આમ કહ્યું, (આવો) હવે આપણે 'યારી' રમીએ.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹਿਯੋ ਤਬ ਰਾਧਕਾ ਸੋ ਹਮਰੇ ਸੰਗ ਕੇਲ ਕਰੋ ਮੋਰੀ ਪਿਆਰੀ ॥੭੩੭॥

kaanrah kahiyo tab raadhakaa so hamare sang kel karo moree piaaree |737|

કૃષ્ણએ તેનો હાથ પકડીને કહ્યું, ‘આવો મારા મિત્ર અને સૌથી પ્રિય રાધા! તમે મારી સાથે જુસ્સાદાર રમતમાં તમારી જાતને સમાવી લો.��737.

ਰਾਧੇ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ॥

raadhe baach kaanrah so |

રાધાનું કૃષ્ણને સંબોધન:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੈ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਨੰਦ ਲਾਲ ਲਲਾ ਕਹੁ ਉਤਰ ਦੀਨੋ ॥

yau sun kai brikhabhaan sutaa nand laal lalaa kahu utar deeno |

આ સાંભળીને રાધાએ પ્રિય કૃષ્ણને જવાબ આપ્યો.

ਤਾਹੀ ਸੋ ਬਾਤ ਕਰੋ ਹਰਿ ਜੂ ਜਿਹ ਕੇ ਸੰਗ ਨੇਹੁ ਘਨੋ ਤੁਮ ਕੀਨੋ ॥

taahee so baat karo har joo jih ke sang nehu ghano tum keeno |

કૃષ્ણની વાત સાંભળીને રાધાએ જવાબ આપ્યો, હે કૃષ્ણ! તમે તેની સાથે વાત કરો, જેની સાથે તમે પ્રેમમાં છો

ਕਾਹੇ ਕਉ ਮੋਰੀ ਗਹੀ ਬਹੀਆ ਸੁ ਦੁਖਾਵਤ ਕਾਹੇ ਕਉ ਹੋ ਮੁਹਿ ਜੀ ਨੋ ॥

kaahe kau moree gahee baheea su dukhaavat kaahe kau ho muhi jee no |

તમે મારો હાથ કેમ પકડો છો અને મારા હૃદયને શા માટે દુઃખાવો છો?

ਯੌ ਕਹਿ ਬਾਤ ਭਰੀ ਅਖੀਆ ਕਰਿ ਕੈ ਦੁਖ ਸਾਸ ਉਸਾਸ ਸੁ ਲੀਨੋ ॥੭੩੮॥

yau keh baat bharee akheea kar kai dukh saas usaas su leeno |738|

તેં મારો હાથ કેમ પકડ્યો છે અને મારા હૃદયમાં વેદના શા માટે કરો છો?’ આટલું કહીને રાધાની આંખો આંસુઓથી ભરાઈ આવી અને તેણે લાંબો નિસાસો નાખ્યો.738.

ਕੇਲ ਕਰੋ ਉਠਿ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਸੋ ਜਿਨਿ ਸੰਗ ਰਚਿਯੋ ਮਨ ਹੈ ਸੁ ਤੁਮਾਰੋ ॥

kel karo utth gvaaran so jin sang rachiyo man hai su tumaaro |

(પછી કહેવા લાગ્યા) પેલી ગોપી સાથે નઈ, જેની સાથે તારું મન થાય છે.

ਸ੍ਵਾਸਨ ਲੈ ਅਖੀਆ ਭਰ ਕੈ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੋ ॥

svaasan lai akheea bhar kai brikhabhaan sutaa ih bhaat uchaaro |

એક લાંબો નિસાસો નાખીને અને આંખોમાં આંસુ ભરીને રાધાએ કહ્યું, હે કૃષ્ણ! તમે એ ગોપીઓ સાથે ભ્રમણ કરો છો, જેમની સાથે તમને પ્રેમથી આસક્તિ છે

ਸੰਗ ਚਲੋ ਨਹਿ ਹਉ ਤੁਮਰੇ ਕਰਿ ਆਯੁਧ ਲੈ ਕਹਿਓ ਕਿਉ ਨਹੀ ਮਾਰੋ ॥

sang chalo neh hau tumare kar aayudh lai kahio kiau nahee maaro |

તમે તમારા હાથમાં હથિયાર લઈને મને મારી પણ શકો છો, પણ હું તમારી સાથે નહીં જાઉં

ਸਾਚ ਕਹੋ ਤੁਮ ਸੋ ਬਤੀਯਾ ਤਜਿ ਕੈ ਹਮ ਕੋ ਜਦੁਬੀਰ ਪਧਾਰੋ ॥੭੩੯॥

saach kaho tum so bateeyaa taj kai ham ko jadubeer padhaaro |739|

હે કૃષ્ણ! હું તમને સત્ય કહું છું કે તમે મને અહીં છોડીને જતા રહો.��739.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ਰਾਧੇ ਸੋ ॥

kaanrah joo baach raadhe so |

રાધાને સંબોધિત કૃષ્ણનું ભાષણ:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸੰਗ ਚਲੋ ਹਮਰੇ ਉਠ ਕੈ ਸਖੀ ਮਾਨ ਕਛੁ ਮਨ ਮੈ ਨਹੀ ਆਨੋ ॥

sang chalo hamare utth kai sakhee maan kachh man mai nahee aano |

��હે પ્રિય! તમે મને સાથ આપો, તમારું અભિમાન છોડીને, હું તમારી પાસે આવ્યો છું, મારી બધી શંકાઓને છોડીને

ਆਇ ਹੋ ਹਉ ਤਜਿ ਸੰਕਿ ਨਿਸੰਕ ਕਛੂ ਤਿਹ ਤੇ ਰਸ ਰੀਤਿ ਪਛਾਨੋ ॥

aae ho hau taj sank nisank kachhoo tih te ras reet pachhaano |

કૃપા કરીને કંઈક અંશે પ્રેમની રીતને ઓળખો

ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਬੇਚੇ ਕਿਧੌ ਬਿਕੀਯੈ ਇਹ ਸ੍ਰਉਨ ਸੁਨੋ ਸਖੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਹਾਨੋ ॥

mitr ke beche kidhau bikeeyai ih sraun suno sakhee preet kahaano |

એક મિત્ર વેચાઈ જવા માટે હંમેશા તૈયાર હોય છે, તમે તમારા કાનથી આ પ્રકારનો પ્રેમ ચોક્કસપણે સાંભળ્યો હશે.

ਤਾ ਤੇ ਹਉ ਤੇਰੀ ਕਰੋ ਬਿਨਤੀ ਕਹਿਬੋ ਮੁਹਿ ਮਾਨਿ ਸਖੀ ਅਬ ਮਾਨੋ ॥੭੪੦॥

taa te hau teree karo binatee kahibo muhi maan sakhee ab maano |740|

તેથી, હે પ્રિય! હું તમને મારી વાત સાથે સંમત થવા વિનંતી કરું છું.��740.

ਰਾਧੇ ਬਾਚ ॥

raadhe baach |

રાધાની વાણી:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਯੌ ਸੁਨਿ ਕੈ ਹਰਿ ਕੀ ਬਤੀਯਾ ਹਰਿ ਕੋ ਤਿਨ ਯਾ ਬਿਧਿ ਉਤਰ ਦੀਨੋ ॥

yau sun kai har kee bateeyaa har ko tin yaa bidh utar deeno |

કૃષ્ણની વાત સાંભળીને રાધાએ આ રીતે જવાબ આપ્યો, ‘કૃષ્ણ! તારી અને મારી વચ્ચે પ્રેમ ક્યારે ટકી રહ્યો?

ਪ੍ਰੀਤਿ ਰਹੀ ਹਮ ਸੋ ਤੁਮਰੀ ਕਹਾ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਦ੍ਰਿਗਿ ਬਾਰਿ ਭਰੀਨੋ ॥

preet rahee ham so tumaree kahaa yau keh kai drig baar bhareeno |

આટલું કહીને રાધાની આંખો આંસુઓથી ભરાઈ આવી, તેણે ફરી કહ્યું,

ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੀ ਸੰਗ ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਿਯੋ ਤਿਹ ਤੇ ਮੁਹਿ ਜੀ ਨੋ ॥

preet karee sang chandrabhagaa at kop badtiyo tih te muhi jee no |

તને ચંદ્રભાગાના પ્રેમમાં છે અને તેં મને ગુસ્સામાં રમણીય નાટકનો અખાડો છોડવા મજબૂર કર્યો હતો.

ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਭਰਿ ਸ੍ਵਾਸ ਲਯੌ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਹੀ ਕਪਟੀਨੋ ॥੭੪੧॥

yau keh kai bhar svaas layau kab sayaam kahai at hee kapatteeno |741|

કવિ શ્યામ કહે છે કે આટલું કહીને પેલા કપટીએ લાંબો નિસાસો નાખ્યો.741.

ਕ੍ਰੋਧ ਭਰੀ ਫਿਰਿ ਬੋਲਿ ਉਠੀ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਮੁਖ ਸੁੰਦਰ ਸਿਉ ॥

krodh bharee fir bol utthee brikhabhaan sutaa mukh sundar siau |

ક્રોધથી ભરેલી રાધા, તેના સુંદર ચહેરા સાથે ફરી બોલી.

ਤੁਮ ਸੋ ਹਮ ਸੋ ਰਸ ਕਉਨ ਰਹਿਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਬਿਧਿ ਕੋ ਪਹਿ ਜਿਉ ॥

tum so ham so ras kaun rahiyo kab sayaam kahai bidh ko peh jiau |

ક્રોધથી ભરપૂર, રાધા પોતાના સુંદર મુખમાંથી બોલી, હે કૃષ્ણ! તમારી અને મારી વચ્ચે હવે કોઈ પ્રેમ નથી, કદાચ પ્રોવિડન્સ એવું ઈચ્છતો હતો.��

ਹਰਿ ਯੌ ਕਹੀ ਮੋ ਹਿਤ ਹੈ ਤੁਹਿ ਸੋ ਉਨਿ ਕੋਪਿ ਕਹਿਯੋ ਹਮ ਸੋ ਕਹੁ ਕਿਉ ॥

har yau kahee mo hit hai tuhi so un kop kahiyo ham so kahu kiau |

ક્રિષ્ના કહે છે કે તે તેના પર મોહિત છે, પરંતુ તે ગુસ્સામાં જવાબ આપે છે કે તે તેના પર કેમ મોહિત થયો હતો?

ਤੁਮਰੇ ਸੰਗਿ ਕੇਲ ਕਰੇ ਬਨ ਮੈ ਸੁਨੀਯੈ ਬਤੀਯਾ ਹਮਰੀ ਬਲਿ ਇਉ ॥੭੪੨॥

tumare sang kel kare ban mai suneeyai bateeyaa hamaree bal iau |742|

તે (ચંદ્રભાગા) જંગલમાં તમારી સાથે રમૂજી રમતમાં લીન છે.742.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ਰਾਧੇ ਸੋ ॥

kaanrah joo baach raadhe so |

રાધાને સંબોધિત કૃષ્ણનું ભાષણ:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਮੋਹਿਯੋ ਹਉ ਤੇਰੋ ਸਖੀ ਚਲਿਬੋ ਪਿਖਿ ਮੋਹਿਯੋ ਸੁ ਹਉ ਦ੍ਰਿਗ ਪੇਖਤ ਤੇਰੇ ॥

mohiyo hau tero sakhee chalibo pikh mohiyo su hau drig pekhat tere |

��હે પ્રિય! તારી ચાલ અને આંખોથી હું તારા પ્રેમમાં પાગલ છું

ਮੋਹਿ ਰਹਿਯੋ ਅਲਕੈ ਤੁਮਰੀ ਪਿਖਿ ਜਾਤ ਗਯੋ ਤਜਿ ਯਾ ਨਹੀ ਡੇਰੇ ॥

mohi rahiyo alakai tumaree pikh jaat gayo taj yaa nahee ddere |

તારા વાળ જોઈને હું તારો મોહ પામું છું, તેથી તેને ત્યજીને હું મારા ઘરે જઈ શક્યો નહિ.

ਮੋਹਿ ਰਹਿਯੋ ਤੁਹਿ ਅੰਗ ਨਿਹਾਰਤ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਢੀ ਤਿਹ ਤੇ ਮਨ ਮੇਰੇ ॥

mohi rahiyo tuhi ang nihaarat preet badtee tih te man mere |

તારા અંગો જોઈને પણ મને મોહ થાય છે, તેથી મારા મનમાં તારા પ્રત્યેનો પ્રેમ વધ્યો છે

ਮੋਹਿ ਰਹਿਯੋ ਮੁਖ ਤੇਰੋ ਨਿਹਾਰਤ ਜਿਉ ਗਨ ਚੰਦ ਚਕੋਰਨ ਹੇਰੇ ॥੭੪੩॥

mohi rahiyo mukh tero nihaarat jiau gan chand chakoran here |743|

ચંદ્રને જોતા તીતર જેવો તમારો ચહેરો જોઈને હું મુગ્ધ થઈ ગયો છું.743.

ਤਾ ਤੇ ਨ ਮਾਨ ਕਰੋ ਸਜਨੀ ਮੁਹਿ ਸੰਗ ਚਲੋ ਉਠ ਕੈ ਅਬ ਹੀ ॥

taa te na maan karo sajanee muhi sang chalo utth kai ab hee |

��તેથી, હે પ્રિય! અત્યારે અભિમાનમાં તલ્લીન ન રહો, હમણાં જ ઉઠો અને મારી સાથે જાઓ

ਹਮਰੀ ਤੁਮ ਸੋ ਸਖੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਘਨੀ ਕੁਪਿ ਬਾਤ ਕਹੋ ਤਜਿ ਕੈ ਸਬ ਹੀ ॥

hamaree tum so sakhee preet ghanee kup baat kaho taj kai sab hee |

મને તમારા માટે ઊંડો પ્રેમ છે, તમારા ગુસ્સાને છોડી દો અને મારી સાથે વાત કરો

ਤਿਹ ਤੇ ਇਹ ਛੁਦ੍ਰਨ ਬਾਤ ਕੀ ਰੀਤਿ ਕਹਿਯੋ ਨ ਅਰੀ ਤੁਮ ਕੋ ਫਬਹੀ ॥

tih te ih chhudran baat kee reet kahiyo na aree tum ko fabahee |

��તમને આવી અસંસ્કારી રીતે વાત કરવી યોગ્ય નથી

ਤਿਹ ਤੇ ਸੁਨ ਮੋ ਬਿਨਤੀ ਚਲੀਯੈ ਇਹ ਕਾਜ ਕੀਏ ਨ ਕਛੂ ਲਭ ਹੀ ॥੭੪੪॥

tih te sun mo binatee chaleeyai ih kaaj kee na kachhoo labh hee |744|

મારી વિનંતી સાંભળો અને જાઓ, કારણ કે આ રીતે તમને કોઈ ફાયદો થશે નહીં.��744.

ਅਤਿ ਹੀ ਜਬ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਰੀ ਬਿਨਤੀ ਤਬ ਹੀ ਮਨ ਰੰਚ ਤ੍ਰੀਯਾ ਸੋਊ ਮਾਨੀ ॥

at hee jab kaanrah karee binatee tab hee man ranch treeyaa soaoo maanee |

જ્યારે કૃષ્ણે ઘણી વાર વિનંતી કરી, ત્યારે તે ગોપી (રાધા) સહેજ સંમત થઈ

ਦੂਰ ਕਰੀ ਮਨ ਕੀ ਗਨਤੀ ਜਬ ਹੀ ਹਰਿ ਕੀ ਤਿਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਛਾਨੀ ॥

door karee man kee ganatee jab hee har kee tin preet pachhaanee |

તેણીએ તેના મનનો ભ્રમ દૂર કર્યો અને કૃષ્ણના પ્રેમને ઓળખ્યો:

ਤਉ ਇਮ ਉਤਰ ਦੇਤ ਭਈ ਜੋਊ ਸੁੰਦਰਤਾ ਮਹਿ ਤ੍ਰੀਯਨ ਰਾਨੀ ॥

tau im utar det bhee joaoo sundarataa meh treeyan raanee |

સુંદરતામાં સ્ત્રીઓની રાણી રાધાએ કૃષ્ણને જવાબ આપ્યો

ਤ੍ਯਾਗ ਦਈ ਦੁਚਿਤਈ ਮਨ ਕੀ ਹਰਿ ਸੋ ਰਸ ਬਾਤਨ ਸੋ ਨਿਜ ਕਾਨੀ ॥੭੪੫॥

tayaag dee duchitee man kee har so ras baatan so nij kaanee |745|

તેણીએ તેના મનના દ્વૈતભાવનો ત્યાગ કર્યો અને કૃષ્ણ સાથે પ્રખર પ્રેમ વિશે વાત કરવાનું શરૂ કર્યું.745.

ਮੋਹਿ ਕਹੋ ਚਲੀਯੈ ਹਮਰੇ ਸੰਗ ਜਾਨਤ ਹੋ ਰਸ ਸਾਥ ਛਰੋਗੇ ॥

mohi kaho chaleeyai hamare sang jaanat ho ras saath chharoge |

રાધાએ કહ્યું, તમે મને આકર્ષિત કરીને તમારી સાથે જવા કહ્યું છે, પરંતુ હું જાણું છું કે પ્રખર પ્રેમથી તમે મને છેતરશો.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428